Başlığın diğer anlamları için Güneydoğu (anlam ayrımı) sayfasına bakınız

Gaziantep, hava ulaşımı  bakımından da çok gelişmiştir. Kentte Gaziantep Oğuzeli Havaalanı adında uluslararası havaalanı bulunmaktadır. Hava alanı şehirden yaklaşık 20 km. uzaktadır.[51] Her gün İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya'ya tarifeli uçak seferleri yapılmakla beraber, diğer illere de Ankara bağlantılı uçak seferleri yapılmaktadır. Ayrıca Almanya, Hollanda ve Fransa'ya direkt uçuşlar vardır.[52] 
 

Mardin

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Mardin 
 

Mardin 
 

Mardin Şehrinin Konumu

Harita 
 

Mardin Siyasi Haritası

Bilgiler

Toplam nüfus: 737.852

Şehir nüfusu: 82.449

Yüzölçümü: 8891 km²

Rakım: 600-1000 metre

Koordinatlar °′, °′

Genel bilgiler

Ülke:  Türkiye

Coğrafi Bölge: Güneydoğu Anadolu

İl: Mardin

Posta kodu: 47xxx

Alan kodu: 0482

Plaka: 47

Belediye başkanı: Mehmet Beşir Ayanoğlu 

Bu sayfa Mardin ilinin şehir merkezini anlatmaktadır. Başlığın diğer anlamları için Mardin (anlam ayrımı) sayfasına bakınız. 

Mardin Mardin ilinin merkezi olan şehirdir. 

Mardin, mimari, etnografik, arkeolojik, tarihi ve görsel değerleri ile zamanın durduğu izlenimini veren Güneydoğunun şiirsel kentlerinden biridir. 

Mardin'de, farklı dini inanışlar paralelinde, sanatsal açıdan da tarihi değeri olan camiler, türbeler, kiliseler, manastır ve benzeri dini eserler barındırmaktadır. Mardin, İpek Yolu güzergahında olup, 5 han ve kervansaray mevcuttur.Konu başlıkları [gizle]

1 Tarihçe

2 Coğrafya

3 Nüfus

4 Mimari

4.1 Evler

4.2 Mardin Kalesi

5 Kardeş şehirler

6 Mardin'den Kareler

7 Ayrıca bakınız

8 Dış bağlantılar

9 Kaynaklar 

Tarihçe [değiştir] 

Fırat ve Dicle nehirleri arasında Mezopotamya bölgesinde, tarih boyunca pek çok medeniyet yerleşmiştir. Bir dağın tepesinde kurulmuş olan Mardin, Yukarı Mezopotamya'nın en eski şehirlerinden biridir. 

M.Ö.4500' den başlayarak klasik anlamda yerleşim, gören Mardin, Arami Süryani öz yeridir. Arami/Süryani Subari, Sümer, Akad, Babil, Mitanniler, Asur, Pers, Bizans, Araplar, Selçuklu, Artuklu, Osmanlı Dönemi'ne ilişkin bir çok yapıyı bünyesinde harmanlayabilmiş önemli bir açık hava müzesidir.

Coğrafya  
 

Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Yukarı Mezopotamya havzasında bulunan Mardin, güneyinde Suriye, doğusunda Şırnak ve Siirt, kuzeyinde Diyarbakır ve Batman, Batısı Şanlıurfa ile çevrilidir. 

Mardin dağlarının, Mazıdağı, Derik, Midyat, Savur ve Nusaybin yörelerine sokulan yüksek kesimlerinde, Meşe ağaçlarından oluşan topluluklara rastlanır. 

İklim olarak Akdeniz iklimi ile karasal iklimin ortak özelliklerine sahiptir. Yazları çok sıcak ve kurak, kışları ise yağışlı ve soğuktur.

Nüfus [değiştir] 

Şehrin nüfusu 2008 yılına göre 83.847'dir. 1927'de 23.000 olan nüfusu 1990'da 53.005'e, 2000'de 65.072'ye, 2007'de 82.134'e çıkmıştır. Aynı zamanda tarihi yapısı bozulmamış ikinci şehir olma ünvanına sahiptir. Mardin şehrinde Kürtler, Araplar, Türkler ve Süryaniler, Ermeniler, gibi etnik gruplar yaşarlar.[1][2]

Mimari [değiştir]

Evler [değiştir] 

Şehrin kesme taş işçiliğiyle yapılan evleri dikkat çekmektedir. Süryani ve Ermeni mimarisinin tipik örnekleri olan bu evler ve İslam mimarisinin oluşturduğu cami ve medreselerle Mardinin açık hava müzesi görünümü tamamlanmaktadır.

Mardin Kalesi  

Kente hakim bir tepede etkileyici Mardin Kalesi bulunur. Evliya Çelebi, yazdığı seyahatnamede[3] kaleyi ve ele geçirilmesinin zorluğunu şöyle tarif eder:“ Hendeği olmayan kalenin etrafı cehennem çukurunu hatırlatan derinlikte tıraşlanıp parlatılmış kayalardır. Birçok mağaraları, karanlık pusu yerleri, on sene kuşatmaya yetecek su sarnıçları vardır. Yalçınlarda

Şanlıurfa

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bu sayfa Şanlıurfa ilinin şehir merkezini anlatmaktadır. Başlığın diğer anlamları  için Şanlıurfa (anlam ayrım) sayfasına bakınız.

Şanlıurfa 
 

Urfa şehir merkezi 
 

Türkiye'deki yeri

Harita

Bilgiler

Şehir nüfusu: 498.111 (2010 Resmi)

Nüfus itibariyle: 17. (2009)

Yüzölçümü: 18.584 km²

Koordinatlar °′K, °′D

Genel bilgiler

Ülke:  Türkiye

Coğrafi Bölge: Güneydoğu Anadolu

İl: Şanlıurfa (il)

Posta kodu: 63000

Alan kodu: 0414

Plaka: 63

Belediye başkanı: Ahmet Eşref Fakıbaba

Belediye web sitesi: Şanlıurfa Belediyesi

Kaymakamlık web sitesi: Akçakale, Birecik, Bozova, Ceylanpınar, Halfeti, Harran, Hilvan, Siverek, Suruç, Viranşehir. 
 

Şanlıurfa, (eski adıyla: Er-Ruha veya Edessa), Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan bir şehridir. 

MÖ 1. binyıldan beri sürekli olarak meskûn olan kent, yakın döneme kadar Urfa adıyla anılmış, ancak 1984 yılında TBMM kararıyla "Şanlı" ünvanını edinmiştir. Şanlıurfa ilinin merkezidir.Konu başlıkları [gizle]

1 Tarihçe

2 I. Dünya Savaşı ve Sonrası

3 Tarihi ve Turistik Yerler

3.1 Balıklıgöl

3.2 Eski Şehir

3.3 Göbeklitepe

3.4 Harran

3.5 Selahaddin Eyyubi Camii

3.6 Ulucami

4 Kültür

4.1 Şanlıurfa Mutfağı

4.2 İçecekler

5 Spor

5.1 Futbol

6 Galeri

7 Kaynakça

8 Dış bağlantılar 

Tarihçe [değiştir] 

Urfa Kur'an, İncil ve Tonah (Eski ahit/Tevrat)'ta geçen İbrahim peygamberin, doğum yeri olarak kabul edilir ve anısına Camii de bulunmaktadır. Ayrıca Peygamber Eyüp'ün de (İncil ve Eski ahitte Job) doğum yeri olarak kabul edilir.[1] 

Urfa kent merkezinin altında bugünkü Balıklıgöl'ün kuzeyinde yapılan bir keşif sonucu, Urfa kent merkezi tarihinin MÖ. 9500'e Çanak-Çömleksiz Neolitik Döneme kadar uzandığı görülmüştür. 

11.500 yıllık tarihi süreç  içerisinde Ebla, Akkad, Sümer, Babil, Hitit, Hurri-Mitanni, Arami, Asur, Pers, Makedonya, Roma, Bizans gibi uygarlıkların egemenlikleri altında yaşamıştır. 

Urfa, 1094 yılında Selçuklu hakimiyetine girmiştir. 1098'de Haçlı Edessa Kontluğu, daha sonra Eyyubi, Memluk, Türkmen aşiretleri, Timur devleti, Akkoyunlular, Dulkadir beyliği, Safeviler ve en son da 1516'da Osmanlı sınırları içine katılmıştır. Önceleri Rakka Eyaleti sınırları içerisinde yer alan Urfa, 1876'da Halep Vilayetine bağlanmış, 1916'da ise bağımsız bir sancak olmuştur.

I. Dünya Savaşı ve Sonrası  [değiştir] 

1914'deki kayıtlara göre tahmini nüfus, 75,000 olan şehirde, 45,000 Arap, Türk, Kürt; 25,000 Ermeni, 5,000 Hristiyan ve Yahudi yaşamaktaydı. 

I. Dünya Savaşı'na kadar Osmanlıların elinde olan Urfa, 1919 yılında önce İngilizler, daha sonrada Fransızlar işgal edilen şehir, 11 Nisan 1920'de düşman işgalinden kurtarılmıştır. Cumhuriyet sonrasında 1924'de il olmuştur. 2010 yılında ise seçim öncesinde Şanlıurfa'nın büyükşehir belediye haline getirilmesi planlanmıştır. 

Şehrin nüfusu 2008 yılına göre 483,750'dir. 1927'de 29,000 olan nüfusu 1990'da 276,528'e, 2000'de 385,588'e, 2007'de 472,000'e çıkmıştır.

Tarihi ve Turistik Yerler [değiştir]

Balıklıgöl [değiştir]

 

Rızvanize Camii 

Balıklıgöl, (Aynzeliha ve Halil-Ür Rahman Gölleri) Şanlıurfa şehir merkezinin güneybatısında yer alan ve İbrahim Peygamberin ateşe atıldığında düştüğü  yer olarak bilinen bu iki göl, kutsal balıkları ve çevrelerindeki tarihi eserler ile Şanlıurfa'nın en çok ziyaretçi çeken yerlerindendir.

Eski Şehir [değiştir] 

Kent merkezi Ortadoğu tarzında son derece canlı bir Çarşı etrafında gelişmiştir. Geleneksel mimari doku kısmen yozlaşmış olmakla birlikte, sokak aralarında birçok yerde çarpıcı güzelliğe sahip eski yapılara rastlanır. En güzel eski evlerden biri Şurkav (Şanlı Urfa Kültür ve Araştırma Vakfı) tarafından restore edilen Şurkav Kültür Evi'dir.

Göbeklitepe [değiştir] 

Şanlıurfa'ya 20 km'lik bir mesafede, Örencik Köyü yakınlarında Tarihi MÖ 11 bin yıllarına uzanan, tapınma amaçlı törensel alanlara ait mimari kalıntılar, dikili taşlar ve üzerinde kabartmalı yabani hayvan ve bitki figürlerinin bulunduğu Göbeklitepe Höyüğünde Cilalı Taş Devri'nden kalma mabet vardır.

Harran [değiştir] 

M.Ö. 2000 yılında Ur şehrinin bir ticari kolu olarak kurulduğuna inanılan Harran'ın Sümerce veya Akatça kervan veya geçit yeri anlamına gelen "Harran-U”  kelimesinden türediği düşünülmektedir. Moğol İstilasında yıkılan tarihi Harran Üniversitesinin harabeleri ile tarihi Harran evleri görülebilir.

Selahaddin Eyyubi Camii [değiştir] 

Şanlıurfa’da Vali Fuat Bey Caddesi’nde (Yeniyol) bulunan Selahattin Eyyubi Camisi’nin bulunduğu yerde Piskopos Nona tarafından 457 yılında yaptırılan Aziz Yuhannes (Vaftizci Yahya) Kilisesi bulunuyordu. Bu yapı aynı zamanda Adalet Sarayı olarak da kullanılmıştır. Selahattin Eyyubi döneminde bu kilisenin üzerine 900–1250 yılları arasında Selahattin Eyyubi Camisi yapılmıştır. Kilise kesme taştan dikdörtgen planlı ve üç nefli ve bazilika plan düzeninde yapılmıştır. Kilisenin üzeri içten beşik tonoz, dıştan da düz dam ile örtülüdür. Neflerin orta bölümü yan neflerden daha geniş ve daha yüksektir. Girişi batı yönünde olup, burada yedi bölümlü bir narteks bulunmaktadır. Camiye çevrildikten sonra narteks son cemaat yeri olarak kullanılmaktadır. Bu bölüm altı yuvarlak sütuna dayanmaktadır. İbadet mekânı oldukça geniş ölçüde pencerelerle aydınlatılmıştır. Bu pencerelerin kenarlarında yarım sütunlar ve birbirlerine dolanmış ejder kabartmaları bulunmaktadır. Ayrıca yarım sütunların başlıkları üzerindeki haç taşıyan azizler ve kuş figürleri de yapının camiye çevrilmesinden sonra sıva ile kapatılmıştır. Bunun dışında yapı içerisinde herhangi bir bezemeye rastlanmamaktadır. 

Kilisenin apsisi yarım kubbelidir. Bunlardan orta apsis yan apsislere beşik tonozlu koridorlarla bağlanmıştır. Apsisler Suriye bazilikalarında görüldüğü gibi dışarıya çıkıntılı olmayıp, düz bir duvar şeklindedir. Yan apsislere bitişik olarak beşik tonozlu pastoforium (papaz hücreleri) eklenmiştir. 

Bu kilise ile ilgili eski fotoğraflarda yanında mezarlık bulunduğu ve kilisenin de düz bir çatı ile örtülü olduğu anlaşılmaktadır. Yapı uzun yıllar harap durumda kalmış, bir ara elektrik santrali olarak kullanılmış ve 28 Mayıs 1993’te onarılarak Selahattin Eyyubi Camisi olarak ibadete açılmıştır.

Ulucami [değiştir] 

1175 tarihinde Musul hükümdarı  Nureddin Zengi tarafından kiliseden çevirilmiştir. Daha önce çan kulesi olan minaresi sekizgendir. Aslen havra olarak inşa edilmiştir.