ұлттық экономиканың нақты секторын дамыту - елдің экономикалық қауіпсіздігінің негізі

2009 жылы жіө-нің нақты өсуі бағалау бойынша шамамен 2 %-ды құрайды, жүмыссыздық деңгейі 8%-дан аспайды. Инфляция 2009 жылдын сонында 9 %-ды құрайды деп болжануда. Қазақстан республикасы үкіметі, қазақстан республикасы үлттық банкі және казакстан республикасы қаржы рыногын және каржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі (бұдан әрі - қнра) қабылдаған экономиканы және қаржы жүйесін тұрақтандыру жөніндегі 2009-201 о жылдарға арналган бірлескен іс-қимыл жоспарын (бұдан әрі -бірлескен іс-қимыл жоспары) іске асыру көрсетілген мақсаттарғ'а жетудін негізгі құралдары ның бірі болады. Бірлескен іс-қимыл жоспары шенберінде каржы секторын тұрақтандыру, шағын және орта бизнесті қолдау, агроөнеркәсіп кешенін, жылжымайтын мүлік рыногын дамыту, экономиканы одан әрі әртарагггандыру, жүмыспен қамтуды камтамасыз ету және халықтың әлеуметтік әлсіз топтарын қолдау жөніндегі міндеттер шешіледі. Үкімет, ұлттық банк пен қнра отандық қаржы жүйесінің тұрақты жұмыс істеуін камтамасыз етеді және экономиканың нақты секторына кредит оеру үшін кажетті жағдай жасайды. Үкімет баға құрайтын екінші деңгейдегі банктерді қосымша капиталдандыруды қамтамасыз етеді. Үкіметтің жекелеген екінші деңгейдегі оанктер дснгсиғндсп тұрақтандырушы шаралары, оның ішінде екінші

Деңгейдегі банктермен жасасқан меморандумдар  шарттарынын іске асырылуын көздейді, көрсе гілген инфляішя денгейіне  кол жеткізу және елдін қаржы  жүйесін тұрақтандыруды қамтамасыз ету мақсатында ұлттық банк теңгерімді акша-кредит саясатын жүргізеді.

    Қысқа мерзімді өтімділікті реттеу және оны барабар деңгейде ұстап тұру үшін үлттық банк екінші деңгейдегі банктерге қайта қаржыландыру карызын береді, сондай-ақ репо операциялары бойынша қамтамасыз ету ретінде Депозиттерін орналастыру мүмкіндігі қаралады. Ұлттык банк екінші кепілдік беру жүйесін әзірлейді және енгізеді. Бұл ресурстарды банкаралық нарық аркылы кайта бөлуге және кыска мерзімді күралдар ақша рыногындағы операцияларға қол жеткізуді кеңейтуге ықпал етеш. Қысқа мерзімді өтімділіктің және ұлттық банк беретін банкаралық міндеттемелер бойынша кемшіліктерін көлемі ектнцп денгеидеп оанктін меншікп капиталы мөлшерін 50%-ы сомасынан аспайтын болады. Өз кезегінде қнра отандық қаржы секторын реттеуді күшейтеді. Каржы үйымдарыиын өз капиталының жеткіліктілігін бағалауға ағымдағы тәсілдер жетілдіріледі, каржы есептілігінін халықаралық стандарттарына сәйкес проблемалық активтерге арнайы провизияларлы калыптастыру тәртібі катандатылады және қаржы үйымдарыидағы менеджмент тәуекелге қойылатын талаптар күшейтіледі. Қіп' а акционерлершн жауапкершцппн арттыру қағидаттарын ескере отырып жинақтаушы 'зейнетақы жүйесінің жұмыс істеуінін және салымшылардын мүддесін коргауды қамтамасыз етудің жаңа тетіктерін пысықтайтын болады.

Ұлттык банк пен үкімет экономиканың активтері мен міндеттемелерінін едәуір үлесі шетелдік валютада болғанда және қарыз алушылардың активтер валютасы мен міндеттемелерінін сәйкессіздігіне негізделген жоғары кредиттік тәуекел болған жағдайда қаржы тұрақтылығы көрсеткіштерінін нашарлауын болдырмау үшін төлем тентерімі мен теңгенің айырбас бағамының жай-күйіне үнемі мониторинг жүргізеді. Осыған байланысты ұлттық банктін іс-қимылы ұлттык валютаның тұрақтылығын қамтамасыз етуге немесе тенге бағамының шетел валютасына қатысты бақыланатын шекте калкымалы өзгеругне бағытталатын болады.

Тұтастай  алғанда, үкіметтің қызметі экономиканы  сауықтыруға және орньrкты сапалы экономикалық өсуді камтамасыз етуге бағдарланатын болады.

Тұрақтандыру шараларын іске асырумен қатар қолайлы инвестициялық ахуалды сактау, бәсекелестікті дамыту және жобаларды экономиканың әлеуетті

Экспортқа оагдарлаиган секторларында іске асыру арқылы перспективалы даму үшін негіз қаланатын болады.

Үкімет ауқымды инфрақұрылымдық  жобаларды іске асыруды бастауды, агроөнсркәсптпк кешенді қарқынды дамытуды және "қазакстаннын 30 корпоративтік  көшбасшысы" бағдарламасын серпінді іске асыруды камтамасыз етеді.

Экономикалық белсенділікті ынталандыру  жөніндегі шаралар шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту үшін қолайлы  жағдай қалыптастыруға, оньің ішінде әкімшілік кедергілерді одан әрі азайтуға бағытталатын болады. Отандық кәсіпорындарды колдау максатында оларға мемлекетттк органдардын, мемлекеттік холдингтер мен үлттык компаниялардың сатып алуларына кен қол жетімділік берілетін болады.

Жылжымайтын мүлік рыногын тұрақтандыру үшін үкімет 2009 жылы үлестік күрыпыска катысушылардын құкыктарын қорғау жөніндегі жұмысты жалғастырады және арнайы ипотекалық кредит беру бағдарламасын іске асыруға кіріседі.

     2009 жылы үкімет қызметіндегі негізгі басымдық жүмыспен қамтуды қамтамасыз ету және халықтын әлеуметтік әлсіз топтарын қолдау болады.

Укімет  жергілікті атқарушы органдармен бірлесіп, өндіріс көлемінің азаюы нәтижесінде уақытша оосаған кызметкерлерді ірі кәсіпорындармен ынтымақтастық туралы қол қойылған меморандумдар шенберінде жұмыспен қамту және босатылатын қызметкерлерді кәсіби даярлауды және қайта даярлауды ұйымдастыру жөніндегі жұмысты жалғастырады.

Жұмыс  орындарын  құру,  оньщ  шпнде  қоғамдық  жұмыстар, инфрақұрылымдық және әлеуметтік объектілер салу, заңсыз енбек көші-қонын бақылауды қатаңдату есебінен қосымша аукы!\іды шаралар кешені көзделеді.

Барлық әлеуметтік міндеттемелер, онын ішінде мемлекет басшысының 2009-2011 жылдарға арналған республикалық бюджетте көзделген әлеуметтік төлемлердг, зейнетақыларды және бюджет саласының қызметкерлеріне  жалақыны ұлғайту жөніндегі тапсырмаларын  іске асыру шеңберінде толық көлемде әрі уақтылы қаржыландырылады.

Салық-бюджет саясатының шараjшры экономикаға  салық жүктемесін азайту арқылы экономикалық белсенділікті ынталандыруға және мемлекеттік шығыстардың генгерімді саясатын жүргізуге бағытталатын болады.жана салық колексінін нормаларын іске асыру, атап айтқанда 2009 жылы корпорациялық табыс салығынын ставкасын 30%-дан 20%-ға дейін, қосылған құн салығын 13%-дан 12%-ға дейін азайту, сондай-ақ салық төлеушілердің шетерімдер жүйесін ырықтандыру кәсіпорындар үшін рыноктардың қолайсыз конъюнктурасын жүмсартуға және олардын инвестициялық мүмкіндіктерін кеңейтуге мүмкіндік береді.

Ағымдағы экономикалық жағдайды ескере отырып,жономикаrа мультипликативтік әсер ететін жобаларды бірінші кезекте қаржыландыруға және халықтын қажетті жұмыспен қамтылу денгейін қолдауға бағьггталған икемді бюджеттік инвестициялық саясат жүргізілетін болады. Бұл ретте экономикалық жағдай нашарлаған және бюджетке түсетін түсімдер кыскарған жағдайда, кідіріссіз шешуді талап етпейтін шығыстар оңтайландырылады немесе неғұрлым кеш мерзімге  қалдырылатын  болады. Бюджет тапшылығының, мемлекеттік кепілдіктерінің және мемлекет кепілдіктерінің мөлшері макроэкономикалық теңгерімділікке кол жеткізу қажеттілігін ескере отырып, қолайлы деңгейде ұсталып тұрады.

Үкімет "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-аукат қоры" акционерлік қоғамымен бірлесіп. Бюджет қаражатының, оның ішінде бірлескен іс-қимыл жоспарын іске асыруға бағытталатын қаражаттың тиімді жұмсалуын бақылауды қатаңдатады.

Айтылған  шараларды, оның ішінде бірлескен іс-қимыл жоспарын тиімді іске асыру үшін Үкімет, Ұлттық банк пен ҚНРА елдегі экономикалық ахуалға және әлемдік экономиканың даму үрдістерше үнемі мониторинг жүргізеді және қажетті түзетү шараларын кабылдайтын болады.

_І