Симплекс әдісі арқылы шаруашылықтың максимум пайда табуын анықтау

- Негізгі форманың файлы үнсіздік бойынша Unit1.dfm деп аталады. Ол негізгі форманың сыртқы түрде ақпаратын сақтау үшін қолданылады.

- Рroject1.res файлы жоба үшін иконканы құру үшін пайдаланылады.

- Рroject1.орт файлы үнсіздік бойынша мәтіндік файлы болып табылады.

Орнатуды сақтау үшін қолданылады.

- Рroject1.dsk файлы жұмыс аймағының жағдайының ақпаратын сақтау үшін құрылатын файл. Егер жобаны басқа атаумен сақтау керек болса, онда файлдың кең тарауын res, орт және  dsk деп сақтау керек.

Delphi-дің стандартты компоненттері  өздерінің қолдануына байланысты  бірнеше коментарияларымен төменде  көрсетілген. Берілген  компонеттерді  меңгеру кезінде олардың қалай  жұмыс жасайтындығы және оларды қалай қолдану керектігі үйретіледі.

Standart бетіндегі курсор- компонент  емес, қандайда бір объектіні  таңдауды тез алып тастау үшін  арналған жай пиктограмма.

          TmainMenu – басты менюді бағдарламаға орналастыруға мүмкіндік береді. TmainMenu-ді пішінге орналастыру кезінде ол иконкаға ұқсас болады. Берілген типтің иконкалары бағдарламаны орныдау кезінде көрінбейтіндіктен «көрінбейтін компоненттер» деп аталады. Менюді шығару 3 қадамнан тұрады:(1) TmainMenu-ді пішінге орналастыру,(2)Обьекттер инспекторындағы Items қасиеті арқылы меню дизайнерін шақыру, (3) меню дизайнерінде меню пунктерін анықтау.

          TPopupMenu ағымды менюді шығаруға  мүмкіндік  береді. Бұл тип берілген меню  байланған обьектте тышқанның  оң жақ батырмасын басқанда  пайда болады. Барлық көрінетін обьекттердің қажетті менюді көрсететін PopupMenu қасиеті болады. PopupMenu басты менюге аналогты түрде құрылады.

          Tlabel мәтінді  экранға шығару үшін қызмет  етеді. Егер обьекттер инспекторындағы  Font қасиетін 2 рет шертетін болсаңыз сіздер белгінің түсі мен шрифтін өзгерте аласыз. Сіздер бұның бағдарламаны орындау кезінде де бір жол код жазылғанда көре аласыз.

          Tedit –  енгізу   үшін Windows-тың стандартты  басқарушы элементі. Ол мәтіннің  қысқа бөлімін көрсету үшін  қолданыла алады және қолданушыға бағдарламаның орындалу кезінде мәтін енгізуге мүмкіндік береді.

          Tmemo –  Tedit-тің бір формасы.Үлкен мәтінді жұмыс жасайды. Tmemo сөздері ауыстыра алады, ClipBoard – та мәтін бөліктерін сақтай және оларды қалпына келтіре алады және редактордың басқа да негізгі функцияларын орындай алады. Tmemo мәтін көлемі 32Кб-қа шектелген, 10-20 бетті құрайды.

          Tbutton  бағдарламаның орындалу кезінде  кнопканы басқан кезде қандай  да бір іс - әрекеттерді орындауға  мүмкіндік береді. Tbutton-ды пішінге орналастырғанда сіздер 2 рет шерту арқылы таңдаушының кнопканы басу жағдайының дайындығын тудыра аласыз. Ары қарай дайындықты кодпен толтыру керек.

          TcheckBox қасындағы  кішкентай терезесі бар мәтін  жолын көрсетеді. Терезеде нәрсенің таңдалғанын білдіретін белгіні қоюға болады. Мысалға, егер компилятор  күйлеудің диалог терезесін қарайтын болсақ, онда оның checkBox – тарынан тұратындығын көрсетуге болады.

           TlistBox-айналым  тізімін көрсету үшін керек. Windows – ортасындағы listBox – тың классикалық мысалы – көп қосымшалардың менюдің File/Open пунктіндегі тізімінен файлдың таңдуы. Файлдармен деректер атаулары listBox- та орналасқан.

           Additional беті. Additional бетінде бағдарламаның  әдемі  қолданбалы интерфейсін  шығаруға мүмкіндік беретін обьекттер орналасқан.

          TOutline-байланысқан  деректердің иерархиялық қарым-қатынасын  көрсету үшін қолданылады. Мысалға  деректер ағашы.

          TStringGrid-Мәтіндік  деректерді кесте түрінде көрсету  үшін қызмет етеді. Кестенің әрбір элементіне қатынау Cell қасиеті арқылы жүзеге асады.

          Timage-пішімде  графикалық бейнені көрсетеді  BMP,ICO,WMF пішіндерін қабылдайды. Егер  суретті бағдарламаның дизайндау  кезінде қосатын болса, онда  ол EXE файлына компиляцияланады.

          Tshape-дөңгелектеу, квадрат және тағы басқа пішінде қарапайым графикалық обьекттерін бейнелеу үшін қызмет етеді.

         TScrollBox-формада  үлкен көлемді немесе экранның  айналым ауданын құруға мүмкіндік  береді. Бұл ауданда обьекттерін  орналастыруға болады.

Dialogs беті.

          TBitbtn-TButton тектес кнопка, бірақ онда суретті орналастыруға болады.

          TSpeedButton- командаларға тез қатынайтын  панельдерді шығаратын кнопка.

          TTabset – көлденңінен орналастыру. Әдетте TNoteBooK-пен бірге көп бетті терезелерді құру үшін қолданылады. Беттің атауын Tabs қасиетінде көруге болады. Бірақ оны бағдарламада пішінді (OnCreate) құру кезінде орындаған оңайырақ:

TabSet1.Tabs:=NoteBook1.Pages;

Ал, таңдау кезінде беттердің  орналасуы ауысып отыруы үшін Ttabset үшін OnClick оқиғасын таңдауда келесіні жазу керек:

NoteBook1.PageIndex:= TabSet1.TabIndex;

           ТnoteBook- көп бетті диалогты құру үшін қолданылады, әрбір бетте өзінің обьекттер жинағы орналастырылады. Ttabset-пен бірге қолданылады.

           TTabbedNotebook-реттеліп орналасқан көпбетті диалог, берілген жағдайда – жоғарыда орналасқан.

 

                          

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

               

 

 

 

 

 

 

 

2 АРНАЙЫ БӨЛІМ

2.1 Тапсырманың  жалпы құрылымы.

Менің курстық жобам  массивтермен жұмыс деп аталады. Сонымен жобамның берілгені мынадай: C(N,N) массиві берілген.Анықтау керек:

-Массивтің әр бір  жолындағы жұп сандардың санын  анықтау;

-Массивтің әр бір  бағанындағы теріс сандардың  санын анықтау;

-Массивтің диагональдарының  қосындысын анықтап,экран бетіне шығару;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОРЫТЫНДЫ

Бұл курстық жобадағы бағдарлама Delphi бағдарламалау тілінде  жазылған.  Delphi бағдарламалау тілінде  жазған себебім, бұл бағдарламалау  тілінің мүмкіншіліктері өте  көп. Мысалға, атап айта кететін болсам, Delphi тілінде жұмыс істей отырып, басқа терезелермен қарым-қатынас жасауға болады. Бағдарламаны жазу барысында, көптеген компоненттерді, оқиғаларды және процедураларды қолдандым.  Курстық жобамды қорғау барысында тыңдаушы мен қызығушы адамдарға түсініктірек болу үшін шаруашылықтың өзіне берілген егістік жері, минералдық тыңайтқыштары мен еңбек күні қарастырып отыр. Осы берілгендер бойынша берілгендерді пайдаланып шаруашылықтың барынша максималды пайда таба алатындығын дәлелдей алдым.

Курстық жобаға қойылған мақсаттар толық орындалды, Delphi аумағында құрылған мәзір, сонымен қоса жалпы бағдарлама барлық қолданушы үшін ыңғайлы болып келеді және түсінікті.

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

 

 

1. Бабушкина И. А., Окулов С.М. Практикум по объектно-ориентированному программированию. М.: БИНОМ, Лаборатория знаний, 2004. – 366 с.: ил.
2. Бежанова М.М. Практическое программирование: Визуальное программирование в среде Delhpi. –М.: Логос, 2001. – 133 с.:ил.
3. Хомоненко А.Д. и др. Delhpi 7. – СПБ.: БХВ-Петербург, 2004.- 1216 с.:ил.
4. Фаронов В.В. Delhpi 5: Учебный курс.-М.: Нолидж, 2001.- 605с.:ил.
5. Бобровский С. Delhpi 7. СПб.: Питер,2003.-735с.:рис

 

Қосымша әдебиеттер

 

6. Матаев С. Delphi 7. Бағдарлама құру негіздері: Оқу құралы. Қарағанды, 2005. – 271 б.
7. Марко Кэнту.  Delphi 5 для проффесионалов. –СПб.:Питер, 2001.
8. Н.Культин. Основы программирования в Delphi7. – СПБ.: БХВ-Петербург, 2003.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОСЫМША  А

ТЕХНИКАЛЫҚ  ТАПСЫРМА

1  Кіріспе

Нағыз техникалық тапсырма шаруашылық үшін дайындалған тапсырма. Delphi бағдарламалау тілін үйреніп, меңгеріп жүрген әрбір студент және тағы басқа адамдар да бағдарламаны қолдана алады.

2 Өндеу негіздері

Жүйе «Ақпараттық технологиялар  » кафелрасының оқу жоспарының негізінде  және 2007–2008 оқу жылына оқу процесін  іске асыру шараларының жоспарына  сәйкес келуімен,  сонымен қатар өндірістік және экономикалық процессстерді модельдеу пәні бойынша курстық жобалауға бекітілген тапсырма негізінде талданады.

3 Мақсаты

Симплекс әдісі арқылы шаруашылықтың максимум пайда табуын анықтау.

4. Бағдарлама  және бағдарлама бұйымдарына қойылған талаптары

4.1.1  Бағдарламаның  өнімдері келесі мүмкүндіктерді  орындауға  тиіс:

- шаруашылыққа өнімдерді егу берілген жердің көлемінен аспауын;

- еңбек күні берілген  еңбек күнінен аспауын;

- тыңайтқыштардың берілген тыңайтқыштар көлемінен аспауын;

- есептің максимальды пайдасын табумен.

4.1.2 Негізгі мәліметтер:

     Шаруашылықта 9000 га егістік жер, 110000 еңбек күні  және 30000 центнер минералдық тыңайтқыш  қорлары бар

4.1.3 Нәтижесі

Шығару мәліметтері:

- Максимальды пайда табу;

- Мақсатты функция Z–ты табылады;

      А ҚОСЫМШАНЫҢ ЖАЛҒАСЫ

 

4.2. Бағдарламаның сенімділігіне  талап.

4.2.1 Есептің шартында  берілген мәндердің дұрыс енгізілуі.

4.2.2 Нәтиженің  дұрыс  шығуын қамтамасыз ету.

4.2.3 Бағдарламаны қажет  ақпаратпен  қамтамасыз ету.

4.3 Бағдарламаның құрамдарына  және техникалық параметрлеріне  сәйкес талаптары. 

4.3.1 Жүйе дербес компьютерлер  үйлесетін  IBM да жұмыс етуі  керек.

4.3.2 Максимальды конфигурация:

- процессор типі –  Pentium VI – жоғары;

- оперативті есте сақтау  құрамдық көлемі 516 мб

- монитор типі – LG FLATRONez;

4.3.3 Ақпараттық және  бағдарламалық сәйкестеріне қойылған  талаптар. Жүйе MS-DOS операционды жүйесінің  басқаруымен жұмыс істеуі керек.

5 Бағдарламалық  құжаттамаға  талап.

5.1 Таңдалып отырған  программаны модульдердің өзі белгілеп құжатталуы керек, программаның мәтіні барлық комментариялардан тұруы керек.

5.2 Бағдарламалық жүйе  бағдарлама туралы анықтамалық  ақпараттан тұруы керек.

5.3. Сүйемелдейтін құжаттама  құрамына келесілер кіруі керек:

5.3.1. Талдаудың сипаттамасынан тұратын түсініктеме хат.

5.3.2. Қолданушының басқаруы.

5.3.3. А1 формат бетіндегі  графикалық бөлім.

 

 

 

 

 

А ҚОСЫМШАНЫҢ ЖАЛҒАСЫ

Бөлімнің атауы	%	Орындалуының  мерзімі
1 Есеп қойылымы	10%
2 Бағдарламаның жобасын және жөндеу жоспарын құрастыруы	10-20%
3 Есептің экономикалық және математикалық қойылымы	30-50%
4 Бағдарламаны  құру және оны жөндеу	85%
5 Бағдарлама орындалуының нұсқауы	5-90%
6 Графикалық ұсынуы	10-100%

6. 9-2Втп-09 тобының курстық жоба бойынша құрастырылған жоспары

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОСЫМША  Ә

 

ҚОЛДАНУШЫ БАСҚАРУЫ

Дайындалған бағдарлама Delphi аумағында жазылған. «programma.exe» файылын шақырып, бағдарламаны іске қосуға болады. Экранда бағдарламаның бет басы шығады, онда қолданушы бағдарламаның қай қалада, қай оқу орнында, қандай тақырыпқа жасалғанын көре алады. Сонымен қатар жұмыс жетекшісінің, орындаған оқушының аты жөнін білуге болады. Бет басында «шығу» батырмасы бар. Бағдарламаның ыңғайлылығы бет басынан «ENTER» басып, бағдарлама мәзіріне көшуге болады.

Бағдарлама мәзірі төрт пункттен тұрады:

1 Мәліметтерді енгізу – есептің  берілгендерін енгізетін терезе болады.

2 Нәтижені көр батырма арқылы есептің нәтижесін көреміз.

          3 Анықтама. Бұл пункт екі бөлімнен тұрады: Автор туралы мәлімет және бағдарлама туралы мәлімет болады.

          4 Шығу. Мәзірдің бұл пункті бағдарлама мәзірінен шығамыз.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОСЫМША  Б   

БАҒДАРЛАМА  ЛИСТИНГІ

unit Unit1;

 

interface

 

uses

  Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,

  Dialogs, Grids, StdCtrls;

 

type

  TForm1 = class(TForm)

    Button1: TButton;

    StringGrid1: TStringGrid;

    Label1: TLabel;

    procedure Button1Click(Sender: TObject);

  private

    { Private declarations }

  public

    { Public declarations }

  end;

 

var

  Form1: TForm1;

 

implementation

 

{$R *.dfm}

 

procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);