Ет өндірісі аппараттары

Өндiрiсте пневматикалық, гидравликалық және механикалықжетектi, тiк және көлденең ығыстырғыш құралы бар поршендi шприцтер қолданылады.

Поршендi шприцтiң жұмысшы  цилиндрiнде фарш аздап деформацияланады, сондықтан шприцтеу сапасы жоғары.

Поршендi шприцтер құрылғыдан шығарда жоғары қысым жасайды, сондықтан  оларды көбiнесе жартылай  қақталған  және шикiдей қақталған шұжықтарды қалыптау үшiн қолданылады.

Поршендi шприцтердiң кемшiлiктерi:

• өнiмдiлiктерi төмен;
• жұмысшы цилиндрдiң жүктелуi және вакуумды өңдеудiң күрделiлiгi;

Оларды болдырмау үшiн  арнайы қоректендiргiш құрылғы қарастырылады. Бiрақта оларды орнатқанда фарш қосымша  деформацияға ұшырайды. Бұл фарштың  сапасына керi әсерiн тигiзедi.

Үздiксiз әрекеттi ФШ2-ЛМ маркалы вакуумдi шприцi фаршты вакуумдеуге  және шұжық қабықшасын толыруға арналған. Шприц бiр-бiрiне тәуелсiз жұмыс iстейтiн  екi цевкамен шприцтеу процесiнiң ұздiксiздiгiмен  сипатталады. Шприцтер шұжық өнiмдерiн  өндiрудiң ағын-механикаландырылған жұйесiнде және жеке жұмыс атқара алады, сонымен пiсiрiлген, жартылай қақталған және қақталған шұжықтарды дайындау ұшiн қолданылады.

 

 

Шприц станинасы болаттан жасалып, пiсiрiлiп қосылған, тiк бұрышты  пiшiндi болады. Станинаның жоғарғы бөлiгiне жұмысшы шнектердiң тұрығы бекiтiледi, ол тұрық шойыннан жасалған.

Жұмысшы шнектердiң тұрығының  бiр ұшына жұмысшы шнектердiң  төмендеткiштерiнiң жетектерi, ал бiр  ұшына цевка бекiтiледi.

Шнектердiң цилиндрлiк  тұрығының жоғарғы жағына вакуумдiк  головка жұбымен фаршқа арналған шанақ орнатылады. Бiр шнектiк орамы қарама-қарсы екiншi орамның бiр кiрмелi жұмысшы шнегiне кiредi.

Әрбiр шектердiң бiр басы төмендеткiштердiң консольды бiлiгiне орнатылады. Шнектер бiр-брiне қарама-қарсы айналады. Жұмысшы шнектердiң жетегi АОС2-31-4 маркалы екi асинхронды электрқозғалтқыштан тұрады. Оның қуаттылығы 3 кВт және минуттық айналыс саны – 1350.

Шприцтiң негiзгi тораптары: станина, жұмысшы шнектердiң тұрығы, жұмысшы шнектердiң жетегi, вакуум жұйесi, қосу басқышы.

 

 

 

 

ПРЕСТЕР

 

Сыртқы күштердiң әсерінен материалдарды қысымымен механикалық  өңдеудейтін жабдықтарды престеу  деп атайды. Процестi жетiлдiру, ол материалдардан сұйық фракцияларды неғұрлым көбiрек  бөле отырып, бөлiнген сұйықтық пен  нығыздалған қалдықтың сапасын  жоғарлатумен анықталады. Жалпы престеу мынандай мақсаттарды көздейдi:

- қатты денеден сұйықты  ажырату;

- пластикалық материалдарды  қалыптау (формалау);

- сусымалы материалды  нығыздау;

- материалдарды тесiктерден  сығып шығарып, қажеттi пiшiндi өнiм  алу (экструзия);

Қатты денелерден сұйықты  сығып шығару екi мақсатты көздейдi: бiрiншiден, сұйық бағалы компонент  ретiнде (шырын, өсiмдiк майлары, және т.б.) қатты денеден ажыратылып алынады; екiншiден, сұйық бағасыз компонент  ретiнде (iрiмшiктен) ажыратылады. Бұл  кезде бiртектi сұйық және бiртектi нығыздалған қалдық (брикет пiшiндi) алынады. Ол өнiмнiң көлемiн кiшiрейтiп, жеңiл тасымалдануына және көп сақталуына мүмкiндiк бередi. Бұл жағдайда материалдың процестi жетiлдiруде берiлген параметрлерi немесе алға қойған мақсаты өлшемдерi мен формасына және қажеттi технологиялық талаптарының қанағаттануымен анықталады.

 

Шыжықты престеу кезінде  екі түрлі процесс жүреді: қатты  фазадан (шыжықтан) сұйық фазаның (майдың) бөлінуі және қатты бөлшектердің бірігіп, күнжараның брикет тәрізді (гидравликалық престерде) немесе әртүрлі формаларға айналуы

Шыжықты престеу кезінде  процестің жақсы жүруі негiзгi мынандай  факторларға тәуелді: шыжық  құрамындағы шикізаттардың түріне, вакуумды-горизанталды қазанда пісірілу режиміне, құрылымына, шыжықтың температурасына, престеу уаќытына, қысым шамасына, шыжықтың майлылығы мен ылғалдылғына және ең соңында престің жасалу құрылымына байланысты.

Шыжықтан сұйық фракцияларды бөлiп алуда центрифугалар және экстракциялауға қарағанда, эксплутациялық және экономикалық артықшылығы мен меншiктi энергия шығыны жағынан престеу тиiмдi. Бірақта өнiмнiң технологиялық құрылымы мен ерекшелiгiн ескере отырып, престеу процесi шыжықтағы майдың мөлшерi 25-6 % аралығында болған кезде қолданылған тиiмдi деп саналады.

 

 

 

КУТТЕРЛЕР

 

Куттер станинадан, пышақтық бiлiктiң жетегiнен, пышақтық бiлiктен, шанақтан, тостағаннан, тостаған жетегiнен, жетектi түсiргiштен, қорғаныс қақпағынан және электрлiк қондырғыдан тұрады.

 

Куттер станинасы шойыннан құйылған, бiр-бiрiмен болттық қосылыспен қатаң жалғанған екi жеке бөлiктен: станинадан және жоғарғы тұрықтан тұрады. Станинада және жоғарғы тұрықта барлық қорғаушы бiрлiктердi бекiту жүргiзiледi. Тұрықтың жоғарғы жағында тербелу ұштiректерiнде пышақтық бiлiк , ал консольдiк бөлiгiнде алты пышағы  бар төлке орнатылған.

Пышақты бiлiктiң айналуы  сыналы белдiктi берiлiс арқылы моторлық плитада орнатылған электрқозғалтқышпен  жүргiзiледi. Тостаған қос жылдамдықты  қозғалтқышпен айналысқа түседi.

Фаршты түсiргiш механизм станинаның төменгi бөлiгiнде бекiтiлген. Қауiпсiз жұмыс iстеу шартын қамтамасыз ету үшiн,  сонымен қатар дайындалған фарштың сыртқа лақтырылуын жою үшiн пышақтардың және тостаған бөлiктерiнiң жұмыс зонасы сыртынан қорғаныс қақпағымен жабылады.

Қорғаныс қақпақ көтерiңкi жағдайда өзiндiк салмағы есебiнен тiрекпен бекiп қалады, ал түсiңкi жағдайда реттелетiн тiрекпен ұсталып тұрады.

Қорғаныс қақпақ оның астына ұсақталған өнiмдi пышаққа бағыттайтын  арнайы қыстырғыштарды (скребки) бекiтедi. Пышақтардың жұмсы аймақтарының үстiңгi жағында орналасқан қақпақ бөлiгiнiң үстi болат бетпен қапталған. µсақталған өнiмдi тостаған түсiру қолмен iске асады. Еттi пышақтарға беру тостағанның айналысымен, ал дайын ұсақталған өнiмдi тостағаннан түсiру – түсiргiш механизмнiң көмегiмен iске асады. Түсiргiш механизмнiң жұмысшы құралы электрқозғалтқыштан қозғалыс алатын алюминиден жасалған тәлеңке болып табылады.

Түсiргiш жеңiл көтерiлуi үшiн, ол орнатылған мезанизм арнайы өс бойымен еркiн тербеледi. Түсiргiш  көтерiңкi жағдайда өс салмағы есебiнен  бекiледi. Тостағанның жұмысшы кеңiстiгiнiң үстiндегi түсiргiштiң бiлiгi құбырдың ортасынан өткiзiлген. Ол құбырдың бiр ұшы түсiргiш редукторы тұрығымен жалғағыш арқылы қатаң бекiтiлген, ал екiншi ұшына темiр скребок бекiтiлген.

Бұл скребок – түсiргiш  тәлеңкесiнiң сыртқы бетiн фарштан тазарту және тостағанның ернеуiнде орнатылған науаға бағыттау қызметiн атқарады.

Түсiргiш мезанизмiнiң  электрқозғалтқышы автоматты түрде iске қосылады. Электрқозғалтқыш тәлеңкенiң  көтерiңкi жағдайында жұмыс iстемейдi, тек  ол төмен түскеннен кейiн ғана iске қосылады. Фаршты түсiру механизмi тостағандағы фаршты толығымен тазарта алмайды. Толық механикаландырылған түрде тазарту үшiн түсiргiштiң тәлеңкесiн тостағанның бетiмен тығыс жанасқанша түсiру қажет болады.

 

 

 

 

 

 

 

АРАЛАСТЫРҒЫШТАР

 

Материалдарды араластыру үшін әртүрлі араластырғыштар, миксерлар  және жұмысшы органдардың көмегімен  компоненттерді ыдыстың барлық көлемінде  біртекті етіп араластыратын құрылғылар қолданылады. Араластыру процесі тамақ және ет–сүт өндірісінде әртүрлі эмульсия және суспензия, сонымен қатар жентектелген ет, қамыр, тәттілер массасын дайындауда кеңінен қолданылады.

Сұйық орталарды араластырудың  негізгі үш тәсілі болады:

1) механикалық - әртүрлі  құрылысты араластырғыштар жәрдемімен;

2) пневматикалық - сығылған ауа немесе инертті газдар жәрдемімен;

3) циркуляциялық - насостар  немесе соплалар жәрдемімен.

Ауамен және циркуляциялық  араластыру тәсілдері жоғары тиімділікті  болып келеді, бірақ мынадай кемшіліктері бар:

1) салыстырмалы түрде  көп энергия шығыны;

2) ауамен араластырғанда тамақтың /ашу/ тотығу мүмкіншілігі немесе оның жылжымалық фазасының булану мүмкіншілігі.

Араластырудың тамақ  өндірісіндегі кең тараған тәсілі – механикалық араластыру. Механикалық  араластыру әртүрлі құрлысты қалақтары  бар араластырғышпен /рамалы, қалақты, пропеллері, турбиналы, жалпақ қалақты т.б./ жүргізіледі.

Араластыру тәсілдерін, ыдыстың немесе араластырғыштың  түрін, конфигурациясын, қалақшалардың  формасы мен қозғалыс жылдамдығын  араластырылатын массаның жағдайына, түріне және басқа факторларға байланысты таңдайды.

Сұйықта барлық массаның қозғалысында араластыру жүрмейді, сондықтан  ыдыстың қабырғасында қозғалмайтын қалақшалар орнатады.

Кеңінен қолданылатын тағы бір түрі қалақшалары көлденең, тігінен  және көлбеу орналасқан комбинирленген рамалы құрылысты араластырғыштар.

 

 

 

Араластыру процестің  жүру сапасы - араластырудың тиімділікпен қолданылуында және оның жүруі үшін қойылған мақсаттың орындалуында, сонымен  қатар араластыру сапасы араластырғыш құрылғылар мен  аппараттың құрылысына және араласатын сұйыққа берiлетiн энергия шамасына байланысты болады.

Фаршараластырғыштар екіге  бөлінеді:

• барабанды,
• қалақшалы

Фаршараластырғыш келесідей негізгі жұмысшы органдардан тұрады: тұрқыдан, араластырғыш астаудан, қақпақтан, араластырғыш шнектер мен жетектен. Тұрқы пісіріл қосылған қаңқадан тұрады, барлық жағынан облицовалық қаңылтырлы темірмен қапталған. Қаңқа ішінде араластырғыш шнектер орналасқан және жетектер буынтықты және цилиндрлі тісті берілістерден тұрады, бұларға айналыс сыналы белдік арқыл  электрқозғалтқыштан  беріледі. Тұрқыға арластырығыш астау бекітілген, оның ішінде екі араластырғыш шнек орналасқан. Фаршараластырғыштың шнекттері жетекші және жетектегі шнектер болып бөлінеді. Оларға айналыс электрқозғалтқыштан сыналы белдік арқылы буынтықты беріліске беріліп одан жетекші шнектен жетектелуші шнекке цилиндрлі тісті берілістер көмегімен бір-біріне беру арқылы жүзеге асырылады. Қаңқаның басқа бүйір қабырғасында фаршты түсіріуге арналған люк орналасқан, ол фарш түсіруге арналған. Люктың шетшеті нығыз жабылуы үшін резеңке салынған және ол арнайы тұтқа арқылы бекітіледі. Араластырғыш астауды үстінен қақпақ арқылы жабады. Араластырғыш астау және қақпақ  9Т18НХ маркалы болаттан дайындалған. Фаршараластырғыш басқару пульт көмегімен жүзеге асырлады. Фарш машинананың араластырығыш астауына қолмен немесе  арнайы құрал жабдықтардың көмегімен арнайы компоненттерді қоса отырып жүктеледі. Араласқан фарш люкті ашу арқылы түсіріліп алынады.

Аспалы жолдар технологиялық  ағынның топтасу тәсiлi болып табылады. Ол өнiмдi есептеу процесiндегi сияқты өнiмнiң берiлiсiне және ауыр жүктердi цехаралық тасымалдауға негiзделген.

негiзгi қасиеттерi мыналар:

-қайта өңдеу процесi кезiнде өнiмнiң ластануы болмайды;

-қосымша қозғалмалы  оперциясыз жан-жақтан өнiм өңдеу  жағдайы пайда болады;

-цехтарда талап етiлетiн  санитарлы-гигиеналық жағдайларын  қолдану мүмкiншiлiктерi қамтамасыз  етiледi;

-ветеринарлы-санитарлық  бақылау талабына сәйкес аспалы  жолдардағы өiмдер ағыннан шғарылады  немесе қосылады.

Аспалы жолдар классификациясы. Классификацияны маңызды белгiлер қатарымен жүргiзу қабылданған.

1. Салмақ түсу бойынша. Аспалы жолдар механикалық салмақпен конвейерлi немесе механикалық салмақсыз – конвейерсiз болады.
2. Орналасуы бойынша. Аспалы жолдар жазықтықты (тiк, көлденең, көлбеу) және кеңiстiктi болады.
3. Салмақ органының түрi бойынша. Аспалы жолдар шынжырлы, арқанды шнектi және штангiлi болуы мүмкiн.
4. Қозғалыс түрi бойынша. Аспалы жолдар толассыз және үздiксiз қозғалыста болады.
5. Жүк көтеретiн органының конструкциясы бойынша:

-троллея және iлгекті;

-бекiтiлген iлгектi;

6. Жүкке конвейерлi шынжырдан қозғалыс беру түрi бойынша: итергiш және жүк тасымалдағыш.
7. Жетек түрi бойынша. Аспалы жолдар электрлi гидравликалы жiне пневматикалық болады.
8. Жетек саны бойынша: бiр жетектi, көп жетектi және топты жетектi болып келедi.
9. Орналасуы бойынша:

-малдың бiр түрiн  қайта өңдеуге арналған қарапайым  аспалы жолдар.

-малдың бiрнеше түрiн  қайта өңдеуге арналған универсалды  аспалы жолдар. (Захаров конвейерi)

Ауырлық коэффициентi аз болса, соғұрлым жүктiң қозғалысы үшiн қажеттi салмақта аз болады. Ауырлық коэффициентiн  азайту үшiн майлау қажет. Адымды iлгек майланбаған рельске қарағанда майланған рельсте жақсы қозғалады.

Бiрақта сырғанау негiзiнде  жүктi тасымалдаудың сәйкес варианты қолайлы емес, ол жүк тасымалдаудың екi вариантын бередi:

1. қозғалмалы роликтерде
2. iлгектi-қозғалмалы роликтерде