Қордардың есебі

Автор работы: Пользователь скрыл имя, 04 Марта 2013 в 14:17, реферат

Описание

Нарықтық экономиканың қай саласында да өндірістік запастар кәсіпорынның айналым активтерінің құрамды бөлігі болып табылады. Олардың өндіріс шығындарындағы үлес салмағы түрлеріне, түсу көздеріне, бағалау әдістеріне байланысты. Агроөнеркәсіп кешенін ұйымдастыруда өндірістік шығындардың маңызды элементі болып материалды шығындар болып табылады.

Содержание

Кіріспе ---------------------------------------------------------------------------------------4
1. Қорларды жіктеу және бағалау -------------------------------------------------------6
1.1 Қорлар жайлы түсінік ----------------------------------------------------------------
1.2 Қорлардың жіктелуі -------------------------------------------------------------------8
1.3 Материалдар қозғалысының есебі және оларды құжаттау ------------------13
1.4 Қорларды бағалау әдістері ---------------------------------------------------------18
2. Қорлардың есебі -----------------------------------------------------------------------21
2.1 Қорлар және №2 ХҚЕС -------------------------------------------------------------21
2.2 Материалдық қорлардың қоймадағы есебі ------------------------------------ 27
2.3 Материалдардың бухгалтериядағы есебі ---------------------------------------30
2.4 Материалдық қорларды түгендеу ------------------------------------------------33
3. Есептеу бөлімі. Шоғырландырылған қаржылық есеп жасау -----------------38
Қорытынды --------------------------------------------------------------------------------47
Пайдаланылған әдебиеттер -------------------------------------------------------------49

Скачать (82.63 Кб) Сколько стоит заказать работу?
Работа состоит из  1 файл

baskarushylyk_esep_buhgalterlik_esep_zhuyesinin_elementi_retinde.doc

— 457.00 Кб (Скачать документ)

Бірінші бөлімде кіріске  алынған материалдардың жиынтық өзіндік құны жайлы деректер көрсетіледі. Сонымен қатар бұл бөлімде кіріске алынған материалдардың нақтылы өзіндік құны мен есептеу бағасымен есептелген құнның арасындағы ауытқу мөлшері көрсетіледі.

Екінші бөлімде әрбір  қойма мен материалдарға жауапты тұлғалар юойынша материалдардың қозғалысы (айдың басындағы және айдың аяғындағы қалдығы, кірісі мен шығысы) тиісті шоттар бойынша көрсетіледі.

 

2.4 Материалдық қорларды түгендеу

Қазақстан Республикамызда  осы күнгі қолданылып жүрген ереже  бойынша кәсіпорындар жылына кем дегенде бір рет өздерінің менщігіндегі материалдық қорларына түгендеу жұмысын жүргізуі керек. Түгендеу жұмысы міндетті түрде мынадай жағдайда жүргізіледі:

  • жылдық есеп беру алдында маусыммен жұмыс істейтін қайта өндіруші ұйымдар, сондай-ақ дайындаушы және басқа да ұйымдар материалдар мен шикізатқа олардың қалдығының азайған кезінде түгендеу жұмысын жүргізе алады;
  • материалдық қорларды міндетті түрде түгендеу материалдарға жауапты адамның ауысуына байланысты, ұрлық және қиянат жасағанда, сондай-ақ материалдық қорлар бұзылғанда, табиғи апат, өрт болғанда, ұйым таратылғанда (қайта құрылғанда) т.б. жағдайларда жүргізіледі.

Түгендеу жүргізу үшін кәсіпорын басшысының бұйрығымен орталық  түгендеу комиссиясы құрылады. Бұл  комиссияны кәсіпорын басшысы немесе оның орынбасары басқарады. Сонымен қатар әрбір цех, бөлімше бойынша жергілікті түгендеу комиссиясы құрылады. Оның жұмысын орталық комиссия ұйымдастырып және басқарып отырады.

Кәсіпорын басшысының бұйрығымен түгендеу жүргізу оның басталуы және аяқталуы мерзіміне жауапты адам тағайындалады. Түгендеу жұмысы материалдарға жауапты адамның жауапкершілігінде материалдардың түрлері және олардың сақтаулы тұрған жерлері бойынша жүргізіледі. Кәсіпорында сақталып тұрған, бірақ оның өз меншігіне жатпайтын , яғни басқа ұйымдардың немесе жеке адамның материалдарында түгендеу керек.

Түгендеу – бұл  барлық материалдардың әрқайсысын біртіндеп  санап шығып, одан кейін материалдардың нақтылы қалдығын бухгалтерлік баланстағы қалдығымен салыстыру. Түгендеу жұмысы материалдардың түгел сақталуын қамтамасыз етудің басты құралы болып табылады. Жергілікті түгендеу комиссиясы материалдардың қалдығын өлшеу және санау арқылы олардың сақталып тұрған жерлері жіне материалдарға жауапты адамдар бойынша түгендеу тізімін жазып (үлгілі түрі инв-3), кәсіпорынның бухгалтериясына тапсырады. Түгендеу тізіміне түгендеу комиссиясының барлық мүшелері қол қоюлары тиіс. Басқа ұйымдардың немесе жеке адамның материалдық игіліктеріне бөлек тізім жасалады. Ұйым бойынша түгендеу нәтижесін анықтау үшін салыстыру тізімдемесі жасалады. Салыстыру тізімдемесі түгендеу кезінде анықталған нақтылы қалдығы, оның бухгалтерлік есептегі қалдығына сәйкес келмейтін тауарлық-материалдық қорлар бойынша жасалады. Салыстыру тізімдемесеінде артық немесе кем шыққан материалдық құндылықтар бухгалтерлік есепте көрсетілген бағасымен есептеледі. Түгендеу комиссиясы барлық артық немесе кем шыққан материалдар жөнінде оларға жауапты тиісті адамдардан жазбаша түсінік алуы тиіс.Ол жазбаша түсінік негізінде тұрақты жұмыс атқаратын түгендеу комиссиясы кем шыққан, жоғалған, бұзылған материалдардың қандай себептен болғанын анықтайды және де келешекте қайталабас үшін шара қолданады. Сондай-ақ комиссия түгендеу кезінде материалдадың артық шығу себебін де анықтайды. Белгіленген кемі мөлшері тек қана кем шыққан материалдарға ғана қоладнылады. Егер кейбірматериалдар бойынша кему мөлшері бекітілмеген болса, онда ол материалдардың кем шыққаны мөлшерден тыс болып саналады. Материалдық қорлардың белгіленген мөлшерден артық-кем шыққаны, сондай-ақ олардың бұзылуынан пайда болған шығын кінәлі адамдардан өтелуі керек. Материалдардың бекітілген табиғи кему мөлшерінен артық-кем шығуы және олардың бүлінуіне байланысты шығын, егер оған кінәлі адам табылмаған жағдайда орталық комиссияның шешімімен шығындарына қосылады. Қай жағдайда материалдаардың артық шығуының себебі материалдық қорлардың, өндіріс шығындарының басынан қате есептелуі салдарынан болуы мүмкін. Ондай жағдайда материалдық қорлардың құны өндіріс шығындарынан алып тасталынып, қайтадан кіріске алады. Сондай-ақ қателіктен аттары, сорттары, өлшемдеріалмасып кеткен материалдардың өзара бірімен-бірін жапқаннан шыққан сомалық айырмашылыққа да өндіріс шығындары азайтылады. Қателесіп алмасып кетуден артық немесе кем шыққан материалдардың сандарын өзара жабуы тек осы тексеріліп жатқан мерзім аралығында алмасып кеткен және тек бір адамның өзінің жауапкершілігіндегі аттас материалдар бойынша тепе-тең санға ғана рұқсат етіледі. Материалдарға жауапты адам материадардың өзара алмасып кетуінен артық немесе кем шыққаны жайлы толық түсінік беруге тиіс. Егер кем шыққан материалдарды артық шыққан матриалдар жапқан кезде, кем шыққан материалдар құны артық шыққан материалдардың құнынан көп болса, екеуінің арасындағы айырмашылық сомасын кінәлі адам төлеуі керек.

Кәсіпорындағы материалдық  қорларды түгендеу нәтижесі бухгалтерлік есепте түгендеудің біткен айында көрсетілуі тиіс. Кем шыққан және бүләнген материалдардың құны кінәлі адамнан қағида бойынша  бөлек сауда бағасымен өндіріледі.

 3-кесте. Тауарлық-материалдық қорлар шоты бойынша жүргізілетін                                                                                                                                             операциялар

№

Операциялардың мазмұны

Дебет

Кредит

1

2

3

4

 

1

Жабдықтаушылар мен  жеткізушілерден келген материалдар  есеп айырысу құжатының келгеніне  қарамастан кіріске алынды.

1300

3310

2

Сатылып алынған материалдардың құны кассадан төленді.

 

1310-1315

1010, 1020

3

Есеп беруге тиісті тұлғалар арқылы сатылып алынған материалдық құндылықтардың құны.

1310-1315

1250

4

Заңды тұлғалар мен жеке адамдардан өтеусіз келіп түскен материалдар

1310-1315

6160

5

Негізгі құралды бұзғаннан, істен шығарғаннан алынған материалдық  құндылықтар

1310-1315

6210

6

Кәсіпорындар мен ұйымдардың өз өндірісінде өндіріліп, дайындалып өз қажетіне пайдалануға арналған материалдарды  кіріске алу.

1310-1317

8010, 8030

7

Алынған материалдар  және олар үшін кеткен шығындар арнайы банктердегі шоттардан төленеді.

1310-1315

1070

8

Пайдалануға болатын  өндірістік ақаулардан алынған материаларды кіріске алу.

201-208 1310-1317

900 8010

9

Түгендеу кезінде артық  шыққан материалдарды кіріске алу.

1310-1315, 1317

6160

10

Еншілес және тәуелді  серіктестермен бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардан келіп түскен кіріске алынған материалдар.

1310-1315, 1317

3320

11

Материалдық құндылықтарды  дайындайтын жұмыскерлерге есептелінген еңбекақы.

1310-1315,

3430

12

Өдіріс пен шаруашылыққа пайдалану үшін жіберілген материалдар:

  • негізгі өндіріске;
  • қосалқы өндіріске;
  • цехқа (үстеме шығын);
  • ұйымның әкімшілік шығындары.

 

 

8011 8031

8041 7210

 

 

1300

13

Салынып жатқан (аяқталмаған) құрылысқа жіберу мақсатымен есептен  шығарылған материалдар.

2418

1310-1315, 1317

14

Өндірістік ақауды жөндеу үшін есептен шығарылған материалдар.

8011, 8031

1310-1315

15

Түгендеу барысында  бүлінген және жетпей қалған материалдарды  есептен шығару.

7210

1310-1315, 1317

16

Басқа ұйымға әріқарай жөндеуге берілген матералдар.

1316

1310-1315, 1317

17

Кәсіпорындар мен ұйымдардың жөндеуден алынған материалдарына

1310-1315, 1317

1316

18

Жөндеуден алынған материалдар  үшін есептелінген сома.

1310-1315, 1317

3310, 3320


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3.Есептеу бөлімі. Шоғырландырылған қаржылық есеп жасау

4-кесте.«Үлбі металлургия зауыты» АҚ тобының ҚЕХС-ға сәйкес әзірленген

2008 жылдың аралығындағы  пайда мен залал туралы біріктірілген  есеп беруі.

 

КӨРСЕТКІШТЕРДІҢ АТАУЫ

 

НК

 

ЕК

Түзетуге дейін

Түзетуден кейін

1

    

4

5

1.Өнімді сату мен  қызмет     ұсынудан түскен  табыс

75 222 520

64 421 060

75 222 520 + 64 421060

391 648 580

   2. Топ ішіндегі  өнімді сату мен  қызмет  ұсынудан түскен табыс

  

60 000

    

3.Жалпы табыс

75 222 520

64 481 060

  

139 648 580

4. Сатылған өнім мен  ұсынылған қызметтердің өзіндік  құны

40 224 597

38 292 831

40 224 597 + 38 292 831

78 517 428

5. Топ ішіндегі сатылған  өнім мен ұсынылған қызметтердің  өзіндік құны

  

50 000

    

6. Жалпы табыс

34 997 923

26 112 8229

  

61 131 152

7. Кезең шығындары

668 957

809 308

668 957 + 809 308

1 478 265

 8. Салық салуға дейінгі пайда (залал)

34  328  966

25 318 921

34  328  966+25 318 921

32 969 256

9. Корпоративтік табыс  салығы бойынша шығындар

68 657

50 637

  

65 938

10.Салық салуға кейін  пайда (залал) 

34 260 309

2 526 884

  

32 903 318


 

Есептеу жолдары:

  1. Сатылған өнім мен ұсынылған қызметтердің өзіндік құны жалпы табысы  = өнімді сату мен  қызмет ұсынудан түскен табыс жалпы табысы - Сатылған өнім мен ұсынылған қызметтердің өзіндік құны  
    негізгі компания

Негізгі компания:

75 222 520- 40 224 597 = 34 997 923

Еншілес компания:

64 421 060 – (38292631+ 50 000) = 260 782 29

Түзетуден кейін:

        139 648 580 – 78 517 428  = 61 131 152

  1. Салық салуға дейінгі пайда (залал) = Сатылған өнім мен ұсынылған қызметтердің өзіндік құны жалпы табысы - Кезең шығындары

Негізгі компания:

    34 997 923 – 668 957 = 34 328 966

Еншілес компания:

    26 128 229 -809 308 = 25 318 921

Түзетуден кейін:

33 730 872 - 761 616 = 32 969 256

  1. Корпоративтік табыс салығы бойынша шығындар = Салық салуға дейінгі пайда (залал) * 20%

Негізгі компания:

  34 328 966 * 20% = 68 657

     Еншілес  компания:

        25 318 921 * 20% =50 637

Түзетуден кейін:

32 969 256 * 20% = 65 938

  1. Салық салуға кейін пайда (залал) = Салық салуға дейінгі пайда (залал) - Корпоративтік табыс салығы бойынша шығындар

Негізгі компания:

34 328 966- 68 657 = 34 260 309

Еншілес компания:

318 921- 50637= 25 268 284

Түзетуден кейін:

     32 969 256 -65938 = 32 903 31

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5-кесте. «Үлбі металлургия зауыты» АҚ тобының ҚЕХС-ға сәйкес әзірленген

2008 жылға қатысты біріктірілген

                                      БУХГАЛТЕРЛІК БАЛАНСЫ

                                                                                                                                                

АКТИВТЕР

НК

ЕК

Түзетілгенге дейін

Түзетілгеннен кейін

І. ҚЫСҚАМЕЗІМДІ АКТИВТЕР:

        

Ақшалай қаражаттар

22 573 424

14 409 368

22 573 424 + 14 409368     

36 982 792

Қысқамерзімді қаржылық инвестициялар

2 869 086

33 878 600

                2 8690862                                                          

           + 33 878 600

36 747 686

Қысқамерзімді дебиторлық берешек

1 045 665

3 791 437

1 045 665 + 3 791437

48 371 02

Қорлар

3 265 760

6 320 884

3 265 760 + 6 320 884

9 586 644

Топ ішіндегі қорлар

10 222 410

8 236 850

10 222 410 + 8 236 850

18 459 260

Ағымдағы салықтық активтер

4 738 283

233 145

4 738 283 + 233 145

4 971 428

Өзге түрдег қысқамерзімді  активтер

4 602 532

4 761 471

4 602 532 + 4761 471

9 364 003

Қысқамерзімді активтердің  жиыны

49 317 160

71 631 755

  

120 948 915

ІІ. ҰЗАҚМЕРЗІМДІ АКТИВТЕР

        

Ұзақмерзімді дебиторлық берешек

99 920

2 799 920

99 920 + 2 799 920

2 899  840

Үлестік қатысу әдісімен есепке алынып отыратын инвестициялар

3 656 562

6 169 748

3 656 562 + 6 169 748

9 826 310

Негізгі құралдар

  

1 440 671

 

 

1 440 671

Материалдық емес активтер

  

45 049 585

  

45 049 585

Өзге түрдегі ұзақмерзімді активтер

209 435 532

158 932 271

209 435 532 + 158 932 271

368 367 794

Ұзақмерзімді активтердің  жиыны

225 494 585

214 392 795

225 494 585 + 214 392 795

3 844 426 856

Баланс (100-жол + 200-жол)

274 811 745

286 024 550

  

560 836 293

МІНДЕТТЕМЕЛЕР МЕН КАПИТАЛ

        

ІІІ.ҚЫСҚАМЕЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕР

        

Қысқамерзімді қаржылық міндеттемелер

2 449 276

23 232 245

2 449 276 + 23 232 245

25 681 521

Салықтар бойынша міндеттемелер

1 205 903

561 922

1 205 903 + 561 922

1 767 825

Топ ішіндегі бойынша  міндеттемелер

256 148

90 353

256 148  + 90 353

346 501

Қысқамерзімді несиегерлік  берешек

7 673 838

8 505 904

7 673 838 + 8 505 904

16 179 742

Қысқамерзімді бағалау  міндеттемелері

1 667 194

2 333 048

1 667 194 + 2 333 048

4 000 242

Өзге түрдегі қысқамерзімді  міндеттемелер

13 999 116

12 589 393

13 999 116 + 12 589 393

26 588 509

Қысқамерзімді міндеттемелердің жиыны

27 251 475

47 312 865

  

74  564 340

ІV. ҰЗАҚМЕРЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕР

        

Ұзақмерзімді қаржылық міндеттемелер

48 984 283

52 660 901

48 984 283 + 52 660 901

101 645 184

Ұзақмерзімді несиегерлік  берешек

427 728

11 017 903

427 728 + 11 017 903

11 445 631

Ұзақмерзімді баға беру міндеттемелері

14 477 507

230 695

14 477 507 + 230 695

14 708 202

Ұзақмерзімді міндеттемелердің жиыны

63 889 518

63 909 499

  

127 799 017

V. КАПИТАЛ

        

Капитал

32 916 055

32 916 055

32 916 055 + 32 916 055

65 832 110

Резервтер

75 560 190

78 330 506

75 560 190 + 78 330 506

154 390 696

Үлестірілмеген пайда (өтелмеген залал)

75 194 507

63 055 625

75 194 507 + 63 055 625

138 250 132

Азшылықтың үлесі

        

КАПИТАЛДЫҢ ЖИЫНЫ

183 670 752

174 802 186

  

358 472 938

Баланс (300-жол + 400-жол + 500-жол)

274 811 745

286 024 550

 

560 836 295


 

 

 

 

6-кесте. Негізгі компания мен еншілес компаниялардың алынып тасталған                                                                     түзету жазбалары

АКТИВТЕР

НК

ЕК

Түзету жазбалары

Түзетілгеннен кейін

ДТ

КТ

І.ҚЫСҚАМЕЗІМДІ АКТИВТЕР:

          

Ақшалай қаражаттар

22 573 424

14 409 368

    

36 982 792

Қысқамерзімді қаржылық инвестициялар

2 869 086

33 878 600

    

36 747 686

Қысқамерзімді дебиторлық берешек

1 045 665

3 791 437

    

4 837 102

Қорлар

3 265 760

6 320 884

    

9 586 644

Топ ішіндегі қорлар

      

60 000 000

  

Ағымдағы салықтық активтер

4 738 283

233 145

    

4 971 428

Өзге түрдег қысқамерзімді активтер

4 602 532

4 761 471

    

9 364 003

Қысқамерзімді активтердің  жиыны

49 317 160

71 631 755

    

120 948 915

ІІ. ҰЗАҚМЕРЗІМДІ АКТИВТЕР

          

Ұзақмерзімді дебиторлық берешек

99 920

2 799 920

    

2 899 840

Үлестік қатысу әдісімен есепке алынып отыратын инвестициялар

3 656 562

6 169 748

    

9 826 310

Негізгі құралдар

  

1 440 671

    

1 440 671

Материалдық емес активтер

45 049 595

      

45 049 595

Өзге түрдегі ұзақмерзімді активтер

209 435 523

158 932 271

    

368 367 794

Ұзақмерзімді активтердің  жиыны

225 494 585

214 392 795

    

3 844 426 856

Баланс (100-жол + 200-жол)

274 811 745

286 024 550

    

560 836 295

МІНДЕТТЕМЕЛЕР МЕН КАПИТАЛ

          

ІІІ. ҚЫСҚАМЕЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕР

          

Қысқамерзімді қаржылық міндеттемелер

2 449 276

23 232 245

    

25 681 521

Салықтар бойынша міндеттемелер

1 205 903

561 922

   

1 767 825

Топ ішіндегі бойынша  міндеттемелер

256 148

90 353

    

346 501

Қысқамерзімді несиегерлік  берешек

7 673 838

8 505 904

    

16 179 742

Қысқамерзімді бағалау  міндеттемелері

1 667194

2 333 048

    

4 000 242

Өзге түрдегі қысқамерзімді  міндеттемелер

13 999 116

12 589 393

    

26 588 509

Қысқамерзімді міндеттемелердің жиыны

27 251 475

47 312 865

    

74 564 340

ІV.ҰЗАҚМЕРЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕР

          

Ұзақмерзімді қаржылық міндеттемелер

48 984 283

52 660 901

    

101 645 184

Ұзақмерзімді несиегерлік  берешек

427 728

11 017 903

    

11 445 631

Ұзақмерзімді баға беру міндеттемелері

14 477 507

230 695

    

14 708 202

Ұзақ мерзімді міндеттемелердің жиыны

63 889 518

63 909 499

    

127 799 017

V. КАПИТАЛ

          

Капитал

32 916 055

32 916 055

    

65 832 110

Резервтер

75 560 190

78 830 506

    

154 390 696

Үлестірілмеген пайда 

75 194 507

63 055 025

    

138 250 132

Азшылықтың үлесі

          

КАПИТАЛДЫҢ ЖИЫНЫ

183 670 752

174 802 186

    

358 472 938

Баланс (300-жол + 400-жол + 500-жол)

274 811 745

286 024 550

    

560 836 295

Информация о работе Қордардың есебі