Алғашқы қаржылық құралдар

Бухгалтерлік есеп құрылым 

1. ҚР Бухгалтерлік  есеп және қаржылық есеп заңнамасына  сондай-ақ есептік саясатта ұйым  мен жеке кәсіпкерлердің Бухгалтерлік  есеп  ақпараттарын жинау, тіркеу  және жалпылау жұмыстарын ұсынады. 

2.Есептік саясатқа  ҚР Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп заңына сәйкес  ұйым мен, жеке кәсіпкерлердің бухгалтерлік есебі мен қаржылық есебін жүргізуге қажетті  нақты қағидалар, негіздер, жағдайы, практикасы мен ережесі кіреді.

3. Оқиғалар мен операциялар  Бухгалтерлік есеп  құрлымында есептеледі, бұл жағдайда келесілер қамтамасыз етіледі.

1. Бухгалтерлік  жазбалар  мен барлық операциялар, оқиғалар  бекітілуі қажет.

2. Операциялар мен  оқиғалар хронологиялық және  уақытында тіркелу. 

3. ҚР Ұлттық Банкі  және уәкілеттік органдары белгіленген міндеттемелердісәйкес оқиғалармен операциялар ұйымның Бухгалтерлік есебіндегі екі жақты жазу әдісі негізінде қортынды есепте  көрсетілед. ҚР-ның заңнамалык актілеріне сәйкес барлық оқиғалар мен операциялардың толық есебін жүргізу үшін кәсіпорынның заңды тұлғалары мен жеке кәсіпкерлері іске асырады.

4.Жеке меншік кәсіпорындар  мен ұйымдар Бухгалтерлік  және  қаржылық есепті мемлекеттік  және орыс тілінде жүргізеді. 

28 Қазақстандық теңге

Теңге ҚР-ның ұлттық валютасы. Ұлттық валюта мемлекеттің тәуелсіздігі мен егемендігінің айғағы, нышыны т.б Теңге – әлемдік ең жақсы жасақталған, сақтық шарасы мықты валюталардың бірі. 2007 жылы Халықаралық Валюта ассоциясы 10 000 теңгеі әлемдегі ең үздік банкнот деп таныды. 1993 жылы 12 қарашада  ҚР призденті Н.Назарбаевтың ҚР  Ұлттық валютасын енгізу туралы жарлығы шықты . 15-қараша күні тәуелсіз еліміздің жаңа ұлттық валютасы айналымға енді. Теңгенің алғаш рет айналымға енген күні болып жарияланды. 2006 жылдан бастап қағаз ақша ретінде 200 теңгеден бастап 10 000 теңгеге дейінгі банкноттар ғана қамды. 100 теңгелік қағаз ақша  тиынга айналды. Қазіргі банкноттар 200, 500, 1000, 2000, 5000, 10 000 теңге. Тиындар 1, 2, 5, 10, 20 50, 100 теңге

1995 жылы 19 мамырда Қазақстанда  банкноттарды басып шығаратын   фабрика ашылды. Оған дейін банкноттар Англияда, тиындар Германияда жасалды. Англияда 2,52 млрд теңге басылып шықты.

29 Кәсіпорындағы берешектер түрлері 

Кәсіпорын әр кезде жеткізушілер мен  олардан  негізгі құралдар, шикізаттар, материадар және басқа да тауарлы  – материалдық құндылықтарды алғаны  және көрсетілген қзметтер үшін есеп айырылысулар жүргізеді .

Нарықтық экономиканың тұрақсыздық  шартында есепті өз уақытында төлемеу  қауіпі өсуі нәтижесінде кредиторлық  және дебиторлық қарыз пайда болады. Қаржы шаруашылық қызметінде берешектің пайда болу шарт. Дебиторлық және кредиторлық берешек клиентпен жеткізуші арасындағы қаржы және төлем тәртібін бұзғандықтан, кері нәтижелерге  алып келмеуі үшін шаралар қолданылады. Осы шараларды қабылдау, тек кәсіпорынның құрылыдық басқару арқылы жүзеге асырылады. Нарықтық қатынастың дамуы кәсіпорынның дебиторлар мен  кредиторлар алдындағы тиімді есебі беруіне жауапкершілігін көтереді. Дебиторлық және кредиторлық берешектің азаны және өсуі кәсіпорынқаржылық жағдайының озгеруіне әкеледі. Дебиторлық берешектің өсуі техникалық банкроттылыққа әкелуі мүмкін.Осының негізінде есептеулер мониторингі мен талдауын жүргізу қажет .Талдау жүргізу үшін кәсіпорынның бухгалтерлік есеп операцияларын толыгымен және дұрыс жүргізе алуы керек.

30 Ипотека .

Ипотека –несие берушінің алдында бұл міндеттемелерді қамтамасыз етуге арналған жылжымайтын мүліктің кепілдіктері. Бұл кепілдіктін ерекшелігі, оны құралы жылжымайтын мүлік т.б

Ипотека ол

1. Материалдық өңдірісті дамыту  үшін қаржылық құралдардың қосымша  қаржылық механизмін құру

2. мүліктін айналымы мен қайта  бөлуін қамтамасыз етуін қосымша  құралы. Ипотека міндеттемелерді  орындауды қамтамасыз ету әдістерінде  ерекше  орын алады. Инфляция  кезінде барлық тауарлы-материалдық  құндылықтардың кемуі, өңдіріс  деңгейінің төмендеуі орлардың құның азайтады. Бұл жағдайда ипотеканың орны ерекше.

1. Ипотека келісімі кредитор  алдында қарызды отегенге дейінгі  мүліктін сақталуын қамтамасыз  етеді. Сонымен қатар инфляция  деңгейімен салынған мүлік құны  пропорционалды түрде өседі.

2. Ипотека кредитордың басқа кредиторлар алдындағы өз қажеттіліктерін кепілдік құралы есебінен қамтамасыз етеді. Кез келген жағдайда кредитор өз қажеттіліктері қамтамасыз етуге құқылы. Егер кредитор клиенті өзінде бар мүлікке акрналған міндеттемелерді өз уақытында орындалмауы, кредиторға тиімділік әкеледі.