Пк «сайрам» дағы сүт өнімдерінің қауіпсіздігі

Мазмұны

I.                    Кіріспе............................................................................................................2

II.                 Пк «сайрам» ның қысқаша сипаттамасы....................................................3

III.              Сапа  менеджмент жүйесі............................................................................5

IV.             Пк «сайрам» дағы сүт өнімдерінің сапасы………………...……………..7

V.                Пк «сайрам» дағы сүт өнімдерінің қауіпсіздігі…………….…………..12

VI.             Қорытынды.……………………………………………………………….17

VII.           Қолданылған әдебиеттер тізімі.............................................................20

Кіріспе

ҚР Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына   2010 жылғы Жолдауында «Халқымыздың басына түскен қандай да бір сынаққа қарамастан біз тәуелсіздігімізді нығайту жолындағы жасампаз істерімізді жалғастыра бермекпіз...Өмірге қабілетті және икемді экономика жасау үшін біз дәйектілікпен күрделі құрылымдық реформаларды жүргізіп, экспорттық әлеуетті ұлғайттық және әр тараптандыруды бастап кеттік... Біздің болашағымыз экономиканың одан әрі  жаңғыртылуы мен базалық инфрақұрылымның дамуына байланысты.» делінген.

                 Экологиялық таза өнім өндіру проблемасы адам қоғамының алдында тұрған ең басты  мәселелердің бірі деуге болады. Қазақстанның ауылшаруашылық өнімдерін өндіру және өңдеу өндірістері экономиканың басты бір кешені болып табылады. Ол тұтынушыларды сапалы тағам өнімдерімен қамтамасыздандыруды жүзеге асырады. Біздің елімізде бұл сала жақсы дамығанымен бұрыңғы кездерде топырақтың,  судың, жемнің экологиялық жағдайына үлкен көңіл бөлінбеген. Соның нәтижесінде өндірілетін сүттің сапасы да төмендеген.

Балаларға арналған және жалпы тағам өндіруге  қажетті таза  экологиялық сүт және сүт өнімдерін алуға мүмкіншілік бар екендігін көрсетеді. Сүт сапасының жақсы болуын сүт шикізатын өндіретін өндірістің барлық сатыларындағы мамандардың біліктілігіне байланысты.

Қазіргі кезде ЖШС, АҚ және басқа да жекеменшік формасы бар көптеген сүт өндіретін өндірістердің пайда болуына байланысты таза экологиялық сүтті өндіретін арнайы шикізат аймақтарын құруда сұрақтар туындап отыр.  Бұл сұрақтарда шикізат аймақтарына қойылатын экологиялық талаптардан, сүт өндіретін кешендердің эпидемиологиялық жағдайынан туындап отыр. Сондықтан да экологиялық таза сүтті өндіретін технологияларды енгізу басты мәселе болып отыр.

Қазіргі кезде біздің елімізде өнімдердің сапасына үлкен көңіл бөлініп отыр. Сондықтанда экологиялық жағынан таза аймақтарда өндірілген тағамдарға өте үлкен сенімділік білдіріледі.

Келешек 10 жылдың ішінде сүт және сүт өнімдеріне сұраныс өседі деген тұжырым бар. Егерде өнімді өндірудің жаңа технологиялары жасалса бұл салада менің ойымша тұрақтылық болады. Себебі бұл салада жетілдірудің басты мақсаты өнімнің экологиялық көрсеткіштерін жақсартуға негізделеді. Ал тұтынушылық қасиетін жоғарылату үшін өнімнің дәмдік, тағамдық, тауарлық түрін және сақтау кезінде тұрақтылығы сияқты көрсеткіштерге үлкен көңіл бөлінеді.

Бұндай талаптардың орындалуының себебі болып отырған бір мәселе, сол өнімнің балалар тағамын өндіруде шикізат ретінде пайдаланатындығы болып отыр.

Соңғы 30 жылдың ішінде сүт өндірісі өте жоғары дамыды. Сонымен қатар оның санитарлы сапасына талаптар да жоғарлады.

Кейбір шет елдерде экологиялық қалпын жақсарту үшін экологиялық таза өнімді өндіре бастады. Оған шикізат химиялық заттарды пайдаланбай өндірген шаруашылықтардан алынады.

Мысалы,  Данияда мұндай сүтке жәй сүттің бағасынан 20 пайыз жоғары құнды төлейді.  Ал шаруаларды ынталандыру үшін оларға тұрақты бағадан 50 пайыз көлемінде қосымша қаржы береді.

Жұмыстың мақсаты  - тағам өнімдерін өндіретін кәсіпорында стандарттардың  талаптарына сәйкес сапалы және қауіпсіз өнімдерді қамтамысыз теу жолында іс-шараларды қарастыру.Осы мақсатты өндірісте  іске асыруда келесідегідей тапсырмаларды орындау керек:

1.Өндіріске ықпалдасқан менеджмент жүйелерін енгізуді қарастыру.

2.Өндірістегі технологиялық үдірістердің кезеңдерінде өнімдердің сапасына бақылау жүргізу.

3.Өнімдерді бақылау, сараптау, сертификаттау және оларға сынақ жүргізу кезеңдерін жүргізу керек.

Пк «сайрам» ның қысқаша сипаттамасы

       Пк «сайрам» 2001 жылы ҚР-да ең сапалы, ең бағалы, құнды сүт өнімін шығару, өндіру мақсатымен пайда болды. Күніне 12 тонна стерильденген сүт, концентратталған сүт және әр түрлі сүт тағамдарын өндіреді. 

       Пк «сайрам» өзінің қызмет көрсету аралығында ОҚО ірі сүт зауыттарының бірі болды.коперативте сүт өңдеуге арналған жаңа және жоғары технологиялы қондаралғылармен жұмыс істейді. Қазақстан нарығына жақсы сапалы сүт өнімдерін ұсынады. Автоматты түрде жуу жүйесі белгіленген және сүт өңдеудің технологиясы толықтай сақталады. Сонымен қатар тиімді бағадағы сапалы өніммен тұрғындарды қамтамасыз ету үшін жаңа буып-түю машиналары бар. Зауыттың сүт өнімдері халықаралық стандарттарға сәйкес келеді.

Барлық шығарылатын өнімдер сертификатталған және ҚРСТ және ТШ нормаларына сәйкес келеді. Кәсіпорындарда жергілікті тұрғындардың ішінен 130 адам жұмыс істейді. Жұмыскерлер еңбек туралы заңға сәйкес жақсы жағдайлармен қамтамасыз етілген. Кәсіпорында еңбек қорғау бойынша қызмет құрылған. Өндірісте қауіпсіз шарттарын қамтамасыз ету бойынша шаралар әзірленген. 

Пк «сайрам» басшыларымен жұмыскерлері өздерінің жұмыстағы шығармашылық табыстары олардың ұйымшылдығының және жоғары квалификациялы мамандардың бірігуіне байланысты деп есептелінеді.

Кәсіпорын жұмыскерлері Қазақстандық менеджмент, маркетинг және заң негіздерін жақсы біледі және ірі Қазақстандық фермалардың менеджерлері және маркетологтарымен жұмыс істеу тәжірибиелері бар. Пк «сайрам» – Қазақстандық тұтынушылар үшін жұмыс істейтін және Қазақстанның нарық экономикасының дамуына үлкен үлес қосқан отандық өндірушілердің бірден-бірі болып табылады. Пк «сайрам» зауытының ассортименті. Кәсіпорынның ассортименттік саясаты  екі базалық бағыттар бойынша жаңа талаптарға сәйкес келеді:

        -жеке компоненттерді құрамы бойынша балансталған өнімді шығару;

-Емдік және арнайы өнімдерді өндіру. Сонымен қатар сүт өнімдерінің ассортиментін жан-жақты үйлестіру мүмкіншіліктерін шектейтін негізгі факторлар:

-Сүт өндірушілердің бос финанстық ресурстардың дефициті;

-Негізгі себеп болған тұрғындардың төменгі төлем қабілеттілігі;

-Тұтынушылардың талғамы, тағам рационының құрылу спецификасы.

Осы саладағы даму ерекшеліктерін, елдің сауда – саттық нарығының құрылымын, әлемдегі тұтынушылық талғамның өзгеру динамикасын,сонымен қатар сүт өндірісінің ассортименттік негізгі бағыттарындағы отандық сүт комбинаттарының мүмкіншіліктерін ескеру керек, яғни онда ескеріледі:

-Майсыз және жартылай майлы сүт өнімдерінің ассортиментін барлық жақтан кеңейту;

-Майсыз сүт өнімдерінің дәстүрлі атауларының дәмдік және оргонолептикалық көрсеткіштерін жақсарту;

-Май және көмірсу үлесін азайтудың арқасында сүт өнімдерінің каллориялығын төмендету;

-Жоғарғы майлылықтағы сүт өніміне қосымша белок мөлшерін қосу.                     

Майлылығы төмен сүт өнімінің ассортментін кеңейту қажеттілігі келесі жағдайлармен түсіндіріледі:

-Майлылығы төмен сүт өнімдерінің түрлірінің шектеулі санымен;

-Сүт өнімдерінің жеткіліктілігін жоғарлатуымен.

Сапа менеджмент жүйесі

       Сапа менеджменті жүйесін жақсарту үшін сапа менеджменті жүйесіне жыл сайын жоспарлы негізде  талдау өткізу, соның ішінде сапа саласында Саясат және Мақсатқа талдау, ішкі аудиттер, анықталған сәйкессіздік бойынша өңдейтін әрекеттерді әзірлеу және орындау, аппарат жұмысын жақсартудың жалпы жоспарын қалыптастыру ұсынылды.

                       Құрылған СМЖ құрылымында ерекше рөль сапа бойынша жауаптыға бөлініп беріледі  – СМЖ құжатын сақтаудан бастап енгізу, тұрақты жақсарту бойынша талдау жүргізу және есеп беруді құруға, СМЖ тұрақты жақсартуға дейін. СМЖ қолдау және тұрақты жақсарту үшін сертифткатталғаннан кейін  сапа бойынша жақсарту тұрақты негізде әрекет етуі қажет. Сапа менеджмент жүйесін жақсарту бойынша ұсыныстар ішкі нормативтік құжаттарды енгізу жоспарына енгізілген.

Сапа жүйесін қорытынды тексеру және бағалау. Екінші этапты жұмысты өткізер алдында сарапшы-аудитор алдыңғы тексеру нәтижелеріне сүйене отырып келесі тексеруге қажетті жұмысшы құжаттарды сапа жүйесін қорытынды тексеру бағдарламасын анықтайды.

              Тексеру бағдарламасы жалпы алғанда мыналарды қамту керек:

-         тексеру мақсаты;

-         комиссия құрамы, комиссия мүшелерін сапа жүйесі элементтерін тексеруге бөлу;

-         тексеру орнын;

-         тексерілетін мекеменің құрылымдарының аттары;

-         сапа жүйесінің тексерілетін элементтерінің аталуы;

-         жұмыстың календарлық жоспары және мекеме басшысымен кездесу;

-         ақпараттық құпияшылығына қойылатын талаптар;

-         өткізілген жұмыс жайлы мәліметті тарату.

Сапа жүйесін тексеру бағдарламасына бас сарапшы-аудитор қол қояды және мекеме басшысымен келіседі де сертификаттау органы басшысымен бекітіледі. Бекітілген бағдарлама тексеру басталғанға дейін екі апта бұрын мекемеге жіберіледі.

Сапа жүйесін тексеруде мыналар қамтылады:

-         мекмемен танысу;

-         алдын-ала кеңес өткізу;

-         мекемені тексеру;

-         анкета толтыру;

-         қорытынды кеңес;

-         тексеру жайлы есеп беру;

Комиссия мүшелерін мекемемен таныстыру. Себебі тексерілетін мекеме жайлы толдық мәлімет жинақтау үшін танысу нәтижелері бойынша қорытынды тексеру бағдарламасы белгіленеді.

Алдын ала кеңес мына мақсатта өткізіледі:

-         тексерілетін мекеме басшы мен мамандарына комиссия мүшелерін таныстыру тексеру мақсатын қысқаша баяндау және тексеру процедурасымен, бағдарламасымен таныстыру;. Тексерілетін мекеме мамандарымен сарапшы-аудитор арасындағы арнайы қарым-қатынасты белгілеу.

-         Қорытынды-кеңесті өткізу күшін белгілеу және қажет болған жағдайда аралық кеңестерді өткізу.

-         Мекеме бөлімшелерін тексеру графигін құрастыру.

Тексеруді өткізу мынаны қамтиды:

-         тексеру;

-         тексеру материалдарын сараптау;

-         қорытынды кеңеске алдын-ала қорытынды даярлау:

Тексеру, тексерілетін аймақтарды және құжаттарды оқып сұрау арқылы өткізілуі керек. барлық жұмысшы құжаттарға сәйкес еместік анықталғаннан кейін мекеменің жауапты маманы қол қоюы тиіс.

              Мекемені тексеріп болғаннан кейін комиссия тексеру нәтижесінде алынған нәтижені басқа жерлерден алынған мәліметтермен салыстырады. Оны сараптайды. Сәйкес емес элементтерді классификациялайды. Сонымен қатар комиссия сәйкес еместіктің өнім сапасына тигізер әсерін есепке алады және де бұл жағдайдың бірінші рет пе немесе қайталанғанын талаптардың орындалмауын анықтайды. Сәйкес еместік түрлеріне олардың мазмұнына бас

сарапшы-аудитор қорытынды береді.

              Сертификат беру ұсынымында комиссия мына критерилерге жетекшілік ете отырып толтырады:

-         сапа жүйесі 10-нан аз сәйкес емес жағдайлардан тұрса нормативті құжаттарға сәйкес сапа жүйесін тану;

-         сапа жүйесін нормативті құжаттарға сәйкес 10-нан көп сәйкестік емес шартардан тұрса сәйкес  емес деп атануы. Тексеру барысында сәйкестік еместікті жоюды көрсетеді. Бұл тексеру кезінде жойылған кемшілік

-         сертификат беру кезінде кері әсерін тигізбейді.

              Тексеру нәтижесі бойынша есеп беру бас сарапшы аудитордың жетекшілігімен комиссия мүшелерінің көмегімен құрылады, ал ол соңғы кеңесте баяндалады.

Сапа жүйесінің тексерілгені жөніндегі есеп пен актіні бас сарапшы-аудитор сертификаттау органының кеңесінің басшысына жібереді. Нәтиже оң болған жағдайда сертификаттау органының кеңесінің басшысы сапа жүйесіне сәйкестік сертификатын беру туралы шешім шығарады.

Егерде сапа жүйесі толығымен нормативті талаптарға сай келсе, бірақ тексеру негізінде 10-нан аз сәйкес емес сәйкестіктер байқалса сертификаттау органы тексерілген мекемемен келісіп жіберілген кемшіліктерді жою мерзімін белгілейді.Кемшіліктердің жойылғанын тексеру сапа жүйесін қайталама тексеру арқылы анықталады.Егерде сапа жүйесі толығымен нормативті құжаттарға сәйкес келсе бірақ тексеру процесніде 10 және одан көп сәйкес емес жағдайларды байқаған жағдайда сол жіберілген кемшіліктерді жою мерзімін сертификаттау органымен мекмеге белгілейді. Ол кемшіліктерді жою қайталама тексеруде тексеріледі.