Өндірісті басқаруды жетілдіру

t-align:justify">Бұл негізгі   мақсатқа жету үшін серіктестік келесідей қызметтерге негізделеді.

-         Ауыл шаруашылығы өнімдерін шығару, өндіру;

-         Ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеу;

-         Ауыл шаруашылығы өнімдерін дайындау;

-         Ауыл шаруашылығы өнімдерін өткізу;

-         Наубайханалық өндіріс;

-         Ет – сүт және май өнімдерін өндіру мен өңдеу;

-         Қоғамдық тамақтану, қонақүй пунктерін ұйымдастыру және тағы да басқа ойын және шоу бизнес қызметтеріне басқа қызметтерді жүзеге асыруға мүмкіндігі бар.

Бұл қызметтер арқылы серіктесттік халықтың, аймақтық мекемелер мен ұйымдардың қажеттілігі қанағаттандыру; жаңа жұмыс орындарын және әлеуметтік мәселелерді шешуге мақсат құрып ықпал жасайды.

Жалпы өазіргі күнде «Сұлтан» ЖШС-ның негізгі қызметі ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіруге және өткізуге негізделген. Осы негізгі қызметті серіктесттіктің 94%  табысының  көзі болып табылады.

2005 жылдан бастап «Сұлтан» ЖШС-ның өз қызметін жетілдіруге тырысуда. Бұған серіктесттік  жанынан Туркия компаниясымен бірлесіп диірмен құруды айтуға болады.

Жалпы серіктестіктің қызметін ұйымдастыру келесі кестеде көрсетілген 2.1.5 кесте:  2008 жылғы серіктестік қызметін ұйымдастыру

Қызмет түрлері	Қызмет  түсімдері (мың. т г)				Үлесі                %
	1 тоқсан	2 тоқсан	3 тоқсан	барлығы
Ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіру Барлығы:	3660669	1434272	1091755	618696	100
Соның ішінде: Өсімдік шаруашылығы	1496390	556089	639702	444223	62
Мал шаруашылығы	2164279	878183	452053	1742473	38

 

Құқықтық статусы «Сұлтан» ЖШС-гі Қ.Р-ның заңдарына сәйкес заңды тұлға болып табылады. Серіктестік өзін-өзі қаржыландыру және шығындарын өзі өтеу негізінде қызмет етеді. Серіктестіктің өзіндік жеке балансы несие мемлекеттерінен есептері, дөгелек мөр. белгі, фирмалық баланс және басқа да реквизиттре иелігінде бар. Серіктестік өз атынан келісін  жасауға, мүмкіндік және жеке мүліктік емес құқықтары және міндетті болуы, үшінші тараптар тұлғасы ретінде сотта жауапты болуы мүмкін.

Серіктестік  өзіне тиесілі мүлікпен барлық міндеттемелермен жуапты болады. Қатысушылардың  қарыщына серіктестік жауапты болмайды.

«Сұлтан» ЖШС-ның  шаруашылық қызметі.

«Сұлтан» ЖШС-сы ауыл шаруашылық өнімдерін өндіруге негізделген серіктестік. Оның, меншігінде 841 га жер , 500 мың мал (сиыр, қой )бар. Қазіргі куйде жерге себілген өнімдер: бидай,арпа, сұлы, қант қызылшасы, сеннаж сияқты өнімдер жатады. Ал мал өсіруде: қой, сиыр – бұдан алынатын өнімдерге: сүт, жүн, тері сияқты өнімдер саналады.

Серіктестіктің шаруашылық қызметін  жүргізуіндегі ең негізгі қызмет шикізатты тиімді, қымбат бағамен  өткізу болып табылады.

Жерді өңдеудегі көмекші өндіріс құралдарына трактор, комбайын, машина- техникалық саймандар құрап отырады. Оларды үнемі жөндеуден өткізу, басқа кооперативтердің жерін жыртуға, өнімін жинауға, жалға беру сияқты қызметтерді жүзеге асырып отырады.

Қазіргі күнде шаруашылық қызметті серіктестік жетілдіре түсуде. Бұған бидайды өсірудегі мал жинауды, өткізуі дәлел бола алады. Оны келесі кестеде көре аласыз.

2.1.6. кесте. Шаруашылық қызметін талдау.

Атауы	2007 ж	2008ж	2009 ж
	өнімнің шығуы	өнімнің шығуы	өнімнің шығуы
Бидай өсірудің барлығы Оның ішінде: Күздік бидайы Яров. бидайы Яров. сұлысы Люцерн арпасы Сенаж Қант қызылшасы	1077 тонна   413 тонна 529 тонна 135 тонна 306 тонна 820 тонна 1100 тонна	1120 тонна   600 тонна 390 тонна 120 тонна 320 тонна 550 тонна 15000 тонна	1379 тонна   620 тонна 591 тонна 168 тонна 382 тонна 558 тонна 2500 тонна
Мал шаруашылығы: КРС барлығы Соның ішінде сиыр Қойдың барлығы Соның ішінде қойлар Тоқтылар Таналар	122 бас 56 бас 277 бас 100 бас 80 бас 45 бас	150 бас 70 бас 300 бас 130 бас 120 бас 60 бас	150 бас 54 бас 380 бас 150 бас 200 бас 70 бас

Бұл кестеден көргеніміздей өнімді өндіру жыл сайын артып отыр. Бұл дегеніміз серіктестіктің жылдан – жылға экономикалық ахуалы артып, өнімді өткізу көлемі де жоғарлауда. Бүгінгі күнде серіктестіктің шаруашылығы дами түсуде.

Бұнымен серіктестік сүт өнімдері, нан өнімдері, жүн, тері сияқты өнімдерді өткізуге де көңіл бөлуде.

«Сұлтан» ЖШС-ның негізгі шаруашылық қызметі ауыл шаруашылығын жүргізу және де осы негізгі қызметтен түсетін табыс көзі 94% құрайды. «Сұлтан» ЖШС-ны ауыл шаруашылығы саласында әмбебаб серіктестік саналады. Сондықтанда серіктес өсімдік, мал, бидай шаруашылығы қызметіне ерекше көңіл бөледі.

Серіктестің даму тенденциясы ретінде ауыл шаруашылығы өнімдерін дайындаудағы жоғары өнімділік болып табылады. 2009 жылы алынған өнім 2008 жылға қарағанда 28%-қа өсті. Осындай өнімділіктің  жоғарлылығы арқасында Түрік фирмасымен бірігіп диірмен ашуды жоспарлар отырып, және осыған байланысты инвестициялық жобалар дайындалуда.

«Сұлтан» ЖШС-ның  басқару құрылымы.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                                                     2.1. сурет

          Серіктестіктің басқарудың жоғары  органы – серіктістіктің

қатысушыларының жалпы  жиналысы. Қатысушылардың жалпы жиналысы серіктестіктегі ғалымдық мәселелерді шешуге және серіктестіктің мақсаты, миссиясының анықтауды жүзеге асырылады.

Серіктестік өзінің  6 жылдық  ғұмырында  өзіндік  құралдарының  көлемін  тұрақты  өсіріп  отырды. Өзіндік  құралдарының өсуі  серіктестіктің  қаржылық  тұрақтылығын  арттыруда. 2008 өзіндік  құралдар  28,06% - ға  өсті, немесе  бұл  1435  миллион  теңгені  құрады. 2009 жылдың  таза  табысы 396  миллион  теігенің шамасында  болды. 

Енді бұны  графикте  көрсетейік.

            І - өзіндік  капитал                               ІІ – таза  пайда

2.1.1 сурет. Өзіндік  құралдар мен  таза  пайда  көлемінің  динамикасы. (млн. тг.)

 

Қазіргі  күнде «Сұлтан» ЖШС – інің қаржылық  қоры  10 000 000  теңгені құрайды.  Серіктестіктің  қаржылық  құралдарының  түсімі ауыл  шаруашылығы  өнімдерін  өткізуден  түседі. Жалпы бұл  түсімдер серіктестіктің  негізгі  қызметінен  түседі десе  де  болады. Себебі  жылда  егілген өнім  жыл  аяғында  міндетті  түрде  өткізіліп  отырады.

   Негізгі  көрсеткіштер  кестеден  көргеніміздей   жылдан – жылға  артып  отыр. Бұл  серіктестіктің   тұрақты,  әрі  тиімді жұмыс  істеуінің  жемісі  болып  саналады. Серіктестіктің  жер  көлеміне,  мал  басының, нан, сүт  өнімдерінің өсуі  қаржылық  тұрақтылықты арттырып   тиімді жұмыс істеуге  мүмкіндік  беруде.

Серіктестіктің  таза  табысы  келесі  қорларды  құруға   пайдаланылады.

-         резевтік (сақтандыру)

-         өндірісті  дамыту;

-         әлеуметтік  дамытуға;

-         тұтынуға;

-         премиялар  төлеуге.

 

 

 

 

 

 

 

Серіктестіктің  экономикалық  шаруашылығы  қызметін  келесі  диаграммадан  көре  аламыз.(%  шамасымен)

 

 

 

2.1.1. сурет. Серіктестіктің   экономикалық  шаруашылық  қызметінің  бағыттары.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.2. Өнеркәсіпті ұйымдастырудың шетелдік тәжірибесі

Сонымен қатар ұйымдастырушылық құрылымды жетілдіретін маман ұйымдағы жалпы басқару стилі туралы толық көрініс алу үшін бірнеше менеджерлердің бағалануын салыстыруға және біріктіруге болады.

Басқару стилін жетілдіретін әдісті қолдана отырып әдетте адамдармен

қатар өндіріске деген қызығушылық жеке менеджерлері және барлық басқару аппаратын басқарудың белгілі бір идеалды стилін білдіреді. Осылайша, басқару стилі бағаланғаннан кейін барлық күш-жігер менеджерлердің өз стилін басқа стильдер мен иелаьды стильге жылжы құндылығын түсінуіне, сонымен қатар осы қозғалыстың қалай жүзеге асырылуы керектігін түсінуіне көмектсесу үшін бағытталған.

Басқару стилін жетілдіруді пайдалану алты сатыдан тұратын келесі процеспен жүзеге асырылуы керек:

1.       Семинарлар өткізу. Бұл фаза семинарға қатысушылардың өздерінің

басқару стильдерін талдауға және мәселерді шешудің топтық әдістерін білуге мүмкіндік беретін апталық бағдарламаны білдіреді. Ең алдымен, бұл семинарларға жоғары басшылық қатысуы керек. Бұл саты тест немесе анкета көмегімен топтың басқа мүшелерінің пікірлерін білдіреді.

2.       Топтық жұмыс. Бағдарламаның бұл фазасы менеджерлердің бірнеше

түрлі топ жұмыстарын ұйымдастырып үйренуге мүмкіндік береді. Бұл топтар олардың қазіргі бастықтарынан және тікелей бағыныштыларынан тұруы мүмкін. Бірінші фаза сияқты, екінші фаза да жұмыстан тыс уақытта жүргізіледі және жоғарғы басшылықтан ұйымдастырудың барлық деңгейлерін қамтиды.

3.Топаралық қатынас. Бұл үшін ұйымдастырушылық кемелге қол жеткізу үшін әрбір ұйым мақсаттары мен міндеттері әртүрлі бөлек секциялардан тұрса да біртұтас ретінде қызмет етуі керек. Топаралық қатынасты жетілдіру үшін келесі қадамдар қажет:

-жиналыс алдында әрбір қатысушы шынайы өндірісті қатынас пен идалды өндірістік қатынас арасындағы айырмашылықтарды жазбаша сипаттап дайындау;

-одан кейін топ бірнеше күн ішінде оқшауланған ортада шынайы және идеалды қатынгастарды қабылдауын қорытады;

-кейінірек топтар кездесіпр, өз өкілдері арқылы өз пікірлерімен бөліседі;

3.       Ұйымның идеалды стратегиялық моделін жасау. Бұл фазаның мақсаты

ұйымдастырушылық кемелге жету үшін жоғары басшылықпен жетекшілік етілуі тиіс келесі ережелерді орындау:

-ұйымның минимальды және максималды қаржылық міндеттерінің дәл анықтамаларын әзірлеу;

-нарық сипаттамасының және көлемінің дәл және жедел анықтамасын тұжырымдау, тұтынушылардың немесе клиенттердің сипаттамасы;

-ұйымдастырушылық құрылымды жетілдіру

-ұйымда шешім қабылдаудың негізгі ережелерін тұжырымдау;

-өсіп жатқан қуаттарды жұмысқа қосу және моральдық тозу мен тоқтап ақлуды болдырмау бойынша жаңа тәсілдерді жасақтау;

4.       Идеалды стратегиялық модельдерді енгізу. Егер алдыңғы төрт

фаза сәтті аяқталатын болса, бұл ендірменің негізгі кедергілерінің көнергендігін білдіреді және менеджерлер қарым-қатынас кедергілердің не екендігін және қалай олардың алдын алуды жақсы түсінеді. Одан кейін идеалды стратегиялық модельді енгізу үшін келесі жолдар паайдаланылады:

-ұйымның іскерлік сегменттері анықталады;

-ұйымды құрылымдық бірліктерге бөлу жүреді;

-әрбір құрылымдық бірлік үшін жоспарлауға жауапты команда тағайындалады;

-алуан түрлі бөлімшелер жүйесін тиімді басқару үшін құзырлы ұйымның жалпы басшылығы тағайындалады.

5.       Жүйелік бақылау. Қозғалыстың формальды және формальды емес

өлшемінен және бағытын бағалаудан, деңгейінен сандық және сапалық сипаттамасынан тұратын идеалды модельге ұйымның жылжуын жүйелік тесеру-бұл ұйымдастырушылық кемелге жетудің соңғы фазасы. Бұл фаза ұйымдастырушылық құрылымды жетілдіруге бағытталған болашақ әрекеттерді жүйелік жоспарлау үшін пайдалы. Бақылау маңыздылығы ұйымдастырушылық құрылымды жетілдіру процесіне ұйымның неғұрлым терең болса, соғұрлым жоғарылай түседі. Басқару стилін жетілдіру ұйымдастырушылық құрылымды жетілдіретін мамандарға екі артықшылық береді. Біріншіден, бұл әдісті пайдалана отырып, түрлі адамдардың басқару стилдерін салыстыруға мүмкіндік береді. Екіншіден, бұл әдіс жеке, сонымен қатар ұйымдық деңгейде қолданылуы мүмкін.