Автор работы: Пользователь скрыл имя, 12 Ноября 2011 в 10:54, курсовая работа
Мемлекеттік органдарының өздерінің функцияларын орындауы үшін басқарудың барлық деңгейлерінде тиісті қаржы базасы болуы тиіс. Осы мақсатпен әр елде өзінің экономикалық аймақтарының шаруашылығын, әлеуметтік сферасын, заң шығарушы билікті, басқару аппаратын ұстауды және басқа шараларды қаржыландыру үшін «мемлекеттік бюджет» құрайды. Жалпы айта кететін болсақ мемлекеттік бюджет негізінде экономиканың дамуы қалыптасады. Мемлекеттік бюджетте өзінің жекелеген түрлерінің кірістері мен шығындарының қалыптасыру, оларды теңдестіру процесінде заңмен реттеліп отырады. Сонымен қатар мемлекеттік бюджет ұлттық экономиканы басқарудың басты механизмдерінің бірі.
Салықтар
мен бюджетке төленетін
төлемдер және Жинақтаушы
зейнетақы қорына міндетті
зейнетақылық жарналар
бойынша бересілер
2009 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша бересі 97 832,4 млн.теңгені құрады және жылдың басымен салыстырғанда бересі сомасы 16 951,0 млн.теңгеге, немесе 121,0%-ға ұлғайды.
Бересінің негізгі өсімі корпоративтік табыс салығына келеді – жылдың басынан 7 819,0 млн. теңгеге ұлғайды (47,8% бересінің жалпы көлемінің үлесі) және салық органдарының тексеру актілері бойынша сомаларды қосымша аударуға байланысты іште өндірілетін тауарларға ҚҚС – 5 969,0 млн. теңгеге ұлғайды (34,6% бересінің жалпы көлемінің үлесі).
Салықтар
бөлігіндегі бересі
2 – кестеде берілген:
2-кесте. 2009 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша салық және басқа да міндетті төлемдер бойынша бересі
| Кірістің атауы | 01.01.2009 ж. | 01.04.2009 ж. | Ауытқу |
| БАРЛЫҒЫ | 80 881,4 | 97 832,4 | 16 951,0 |
| Мұнай секторы ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда резидент заңды тұлғалардан алынатын корпоративтік табыс салығы | 38 992 | 46 811 | 7 819 |
| ҚР аумағында өндірілген тауарларға, орындалған жұмыстарға және көрсетілген қызметтерге салынатын қосылған құн салығы | 27 893 | 33 863 | 5 969 |
| Әлеуметтік салық | 3 344 | 4 009 | 665 |
| Төлем көзінен салынатын кірістерден ұсталатын жеке табыс салығы | 1 722,5 | 2 234,2 | 511,7 |
| ҚР аумағында өндірілген спирттің барлық түрлері | 2 | 416 | 414 |
| Заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлердің мүлкіне салынатын салық | 1 064,1 | 1 452 | 388 |
| Мұнай секторы ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда төлем көзінен ұсталатын бейрезидент заңды тұлғалардан алынатын корпоративтік табыс салығы | 710 | 1 009 | 299 |
| Мұнай секторы ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда бейрезидент заңды тұлғалардан алынатын корпоративтік табыс салығы | 1 595 | 1 851 | 256 |
| Төлем
көзінен ұсталынбайтын |
1 809 | 2 016 | 207 |
| Қоршаған ортаға эмиссия үшін ақы төлеу | 297 | 489 | 192 |
| Бейрезидент үшін қосылған құн салығы | 50 | 182 | 132 |
Жинақтаушы
зейнетақы қорларына
міндетті зейнетақы
жарналары бойынша
бересі
Жинақтаушы
зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы
жарналары бойынша бересі 2009 жылғы
1 сәуірдегі жағдай бойынша 5 201,0 млн.теңгені
құрады, бұл 2009 жылғы 1 қаңтардағы жағдаймен
салыстырғанда 888,0 млн.теңгеге немесе
20,6%-ға арттырылды.
1.2.
Шығыстар
2009
жылдың 1-тоқсанында мемлекеттік
бюджеттің шығыстары
2009
жылғы 1 сәуірге шығыстардың функционалдық
топтары бөлінісінде мемлекеттік бюджеттің
шығыстары 3-кестеде берілген.
3-кесте. 2009 жылдың 1-тоқсанында мемлекеттік бюджет шығыстарының атқарылуы туралы деректер
| Атауы | Бір жылға арналған жоспар | Есепті кезенге арналған жоспар | Атқарылды | Атқарылу %-ы | |
| есепті кезенге арналған жоспардың | бір жылға арналған жоспардың | ||||
| ШЫҒЫСТАР* | 4 085 424,1 | 815 481,1 | 709 782,0 | 87,0 | 17,4 |
| ШЫҒЫНДАР | 3 797 663,2 | 787 112,1 | 688 991,8 | 87,5 | 18,1 |
| Жалпы
сипаттағы мемлекеттiк |
183 713,0 | 42 024,2 | 33 177,3 | 78,9 | 18,1 |
| Қорғаныс | 201 621,4 | 42 950,6 | 25 390,3 | 59,1 | 12,6 |
| Қоғамдық тәртіп, қауiпсiздiк, құқықтық, сот, қылмыстық-атқару қызметі | 338 240,1 | 68 991,7 | 62 783,4 | 91,0 | 18,6 |
| Бiлiм беру | 666 166,8 | 137 744,8 | 129 899,8 | 94,3 | 19,5 |
| Денсаулық сақтау | 425 902,8 | 88 998,0 | 82 924,7 | 93,2 | 19,5 |
| Әлеуметтік көмек және әлеуметтік қамсыздандыру | 741 906,2 | 189 775,2 | 186 705,7 | 98,4 | 25,2 |
| Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық | 227 065,4 | 50 715,7 | 34 077,6 | 67,2 | 15,0 |
| Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістiк | 181 463,3 | 44 124,6 | 31 422,3 | 71,2 | 17,3 |
| Отын-энергетика кешені және жер қойнауын пайдалану | 73 065,8 | 6 000,5 | 2 005,8 | 33,4 | 2,7 |
| Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы,ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау,жер қатынастары | 172 311,8 | 30 866,1 | 27 823,0 | 90,1 | 16,1 |
| Өнеркәсiп,сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі | 21 703,1 | 3 614,2 | 3 071,9 | 85,0 | 14,2 |
| Көлiк және коммуникация | 290 991,7 | 46 688,7 | 42 053,9 | 90,1 | 14,5 |
| Басқалар | 192 483,8 | 10 748,5 | 6 536,7 | 60,8 | 3,4 |
| Борышқа қызмет көрсету | 81 027,9 | 23 869,2 | 21 119,2 | 88,5 | 26,1 |
| БЮДЖЕТТІК КРЕДИТТЕР | 48 305,2 | 320,7 | 0,0 | ||
| Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы,ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау,жер қатынастары | 200,0 | 0,0 | 0,0 | ||
| Басқалар | 48 105,2 | 320,7 | 0,0 | ||
| ҚАРЖЫ АКТИВТЕРІН САТЫП АЛУ | 239 455,7 | 28 048,3 | 20 790,2 | 74,1 | 8,7 |
| Жалпы
сипаттағы мемлекеттiк |
3 971,2 | 624,8 | 0,0 | ||
| Қорғаныс | 406,0 | 0,0 | 0,0 | ||
| Бiлiм беру | 2 684,7 | 2 684,7 | 2 684,7 | 100,0 | 100,0 |
| Денсаулық сақтау | 4 186,3 | 697,7 | 697,7 | 100,0 | 16,7 |
| Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістiк | 11 040,2 | 1 991,6 | 1 750,0 | 87,9 | 15,9 |
| Отын-энергетика кешені және жер қойнауын пайдалану | 927,5 | 396,8 | 396,8 | 100,0 | 42,8 |
| Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы,ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау,жер қатынастары | 9 670,8 | 1 445,4 | 1 445,4 | 100,0 | 14,9 |
| Көлiк және коммуникация | 7 646,7 | 0,0 | 0,0 | ||
| Басқалар | 198 922,2 | 20 207,2 | 13 815,5 | 68,4 | 6,9 |
| * ШФТ 16 «Қарыздарды өтеу» функционалдық тобынсыз | |||||
Атқарылу
құрылымында анағұрлым көп үлес
салмақты әлеуметтік көмек пен әлеуметтік
қамсыздандыру – 26,3%, білім беру – 18,7%,
денсаулық сақтау – 11,8%, қоғамдық тәртіп,
қауіпсіздік, құқық, сот, қылмыстық-атқару
қызметі – 8,8%, көлік және коммуникация
– 5,9%, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық
– 4,8%, жалпы сипаттағы мемлекеттік қызметтер
және мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық
кеңістiк – 4,7%.
1.3.
Бюджеттің тапшылығы
(профициті) және
тапшылығын қаржыландыру (профицитін
пайдалану)
2009 жылдың 1-тоқсанындағы мемлекеттік бюджет профициті 87 287,4 млн.теңгені құрады.
103 002,1
млн.теңге сомасында алынған қарыз қаражатын,
бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтарын
121 371,0 млн.теңге және 68 918,5 млн.теңге
сомасында қарыздарды өтеуді ескере отырып,
есепті кезеңде мемлекеттік бюджеттің
профицитін пайдалану 87 287,4 млн. теңгені
құрады.
Республикалық
бюджет
2.1.
Түсімдер
2009 жылдың 1-тоқсанында республикалық бюджетке түсетін түсімдер (қарыздар түсімін есепке алмағанда) 632 151,5 млн.теңгені құрады және 628 003,8 млн. теңге сомасындағы есепті кезеңге арналған жоспардың 100,7%-ына орындалды, оның ішінде кірістер тиісінше 629 775,7 млн.теңгеге немесе 627 461,9 млн. теңге сомасындағы есепті кезеңге арналған жоспардың 100,4%-ына орындалды, оның ішінде салықтық түсімдер 333 955,8 млн. теңгені немесе 96,6%-ды, салықтық емес түсімдер – 18 426,6 млн. теңгені немесе 207,2%-ды, негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер – 470,8 млн. теңгені немесе 5 366,9%-ды, трансферттердің түсімі – 276 922,4 млн. теңгені немесе 101,4%-ды құрады, 2 183,3 млн.теңгеге немесе 434,1%-ға бюджеттік кредиттер өтелді, мемлекеттің қаржы активтерін сатудан 192,5 млн.теңге немесе 493,7% түсті.
2009
жылдың 1-тоқсанындағы республикалық бюджеттің
түсімдер құрылымы 4-кестеде берілді.
4-кесте. 2009 жылғы 1-тоқсанда республикалық бюджет
түсімдерінің
құрылымы
млн.теңге
| Атауы | Бір жылға арналған жоспар | Есепті кезенге арналған жоспар | Атқарылды | Атқарылу %-ы | Бюджет түсімдері атқарылуының жалпы көлеміндегі %-ы | |
| есепті кезенге арналған жоспардың | бір жылға арналған жоспардың | |||||
| ТҮСІМДЕР* | 2 860 853,5 | 628 003,8 | 632 151,5 | 100,7 | 22,1 | 100,0 |
| КІРІСТЕР | 2 845 331,5 | 627 461,9 | 629 775,7 | 100,4 | 22,1 | 99,6 |
| Салықтық түсімдер | 1 827 322,2 | 345 580,9 | 333 955,8 | 96,6 | 18,3 | 52,8 |
| оның iшiнде: | ||||||
| Корпоративтік табыс салығы | 721 606,2 | 151 310,9 | 194 673,4 | 128,7 | 27,0 | 30,8 |
| Қосылған құн салығы | 723 669,7 | 141 003,1 | 102 025,1 | 72,4 | 14,1 | 16,1 |
| Акциздер | 30 747,2 | 7 751,9 | 4 223,9 | 54,5 | 13,7 | 0,7 |
| Табиғи және басқа ресурстарды пайдаланғаны үшiн түсетiн түсiмдер | 158 589,0 | 3 746,0 | 6 978,7 | 186,3 | 4,4 | 1,1 |
| Халықаралық сауда мен сыртқы операцияларға салынатын салықтар | 178 524,7 | 38 418,5 | 23 551,0 | 61,3 | 13,2 | 3,7 |
| Салықтық емес түсiмдер | 55 353,0 | 8 892,7 | 18 426,6 | 207,2 | 33,3 | 2,9 |
| Негізгі
капиталды сатудан түсетін |
17 957,8 | 8,8 | 470,8 | 5 366,9 | 2,6 | 0,1 |
| Трансферттердің түсімдері | 944 698,5 | 272 979,5 | 276 922,4 | 101,4 | 29,3 | 43,8 |
| БЮДЖЖЕТТІК КРЕДИТТЕРДІ ӨТЕУ | 14 022,0 | 503,0 | 2 183,3 | 434,1 | 15,6 | 0,3 |
| МЕМЛЕКЕТТІҢ ҚАРЖЫ АКТИВТЕРІН САТУДАН ТҮСЕТІН ТҮСІМДЕР | 1 500,0 | 39,0 | 192,5 | 493,7 | 12,8 | 0,0 |
| * Түсімдердің 7 «Қарыздардың түсімі» және 8 әБюджет қаражаты қалдықтарының қозғалысы» санаттарынсыз | ||||||
Облыстық
бюджеттерден, Астана және Алматы қалаларының
бюджеттерінен республикалық бюджетке
берілетін бюджеттік алулар бойынша атқарылу
01.04.2009 жылы 116,1%-ға орындалды және 23 407,4
млн. теңгені құрады.
5-кесте.
2009 жылғы 1 тоқсанда
облыстық бюджеттерден,
Астана және Алматы
қалаларының бюджеттерінен
республикалық бюджетке
бюджеттік алулар
млн.теңге
| Атауы | Бір жылға арналған жоспар | Есепті кезеңге арналған жоспар | Атқарылды | Атқарылуы, %-ы | |
| есепті кезеңге арналған жоспарға | бір жылға арналған жоспарға | ||||
| Бюджеттік алулар - барлығы, | 89 922,3 | 20 155,2 | 23 407,4 | 116,1 | 26,0 |
| оның ішінде: | |||||
| Атырау облысының облыстық бюджетінен | 20 192,7 | 4 530,7 | 4 530,7 | 100,0 | 22,4 |
| Маңғыстау облысының облыстық бюджетінен | 5 342,1 | 1 131,1 | 1 131,1 | 100,0 | 21,2 |
| Алматы қаласының бюджетінен | 55 811,3 | 12 518,2 | 15 770,3 | 126,0 | 28,3 |
| Астана қаласының бюджеттінен | 8 576,2 | 1 975,3 | 1 975,3 | 100,0 | 23,0 |
«Бюджеттік кредиттерді өтеу» түсімдер санаты бойынша
республикалық
бюджеттің атқарылуы
2009 жылғы 1-ші тоқсанға бюджеттік кредитті өтеу жоспардағы 503,0 млн.теңге кезінде 2 183,3 млн. теңгені құрады.
01
«Мемлекеттік бюджеттен
501101 «Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарына ішкі көздер есебінен республикалық бюджеттен берілген бюджеттік кредиттерді өтеу».
Есепті кезеңде жоспардағы 108,6 млн.теңге сома кезінде іс жүзінде атқарылу 1 251,4 млн.теңгені құрады. Жоспарды асыра орындау Ақтөбе облысының жергілікті атқарушы органының 2006 жылы тұрғын үй құрылысына 1 250,0 млн.теңге көлемінде 25.12.2009ж. өтеуге жататын берілген бюджеттік кредитті уақытынан бұрын өтеуіне байланысты;
501102 «Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарына үкіметтік сыртқы қарыздар қаражаты есебінен республикалық бюджеттен берілген бюджеттік кредиттерді өтеу». Жоспардағы 236,7 млн.теңге кезінде іс жүзінде орындау 698,1 млн.теңгені (294,9%) құрады. Жоспарды асыра орындау 2008 жылы
«Павлодар қаласына арналған автобустар» KFW қарызы шеңберінде берілген кредит бойынша Павлодар облысының жергілікті атқарушы органының өтеуіне жататын 405,6 млн. теңге мерзімі өткен негізгі борышты төлеуге, Оңтүстік-Қазақстан облысының жергілікті атқарушы органының ХҚДБ-нің «Қалалық көлікті дамыту» қарызы шеңберінде берілген кредит бойынша негізгі борыш төлемдерін асыра төлеуге, Оңтүстік-Қазақстан облысының жергілікті атқарушы органының ХҚДБ-нің «Қалалық көлікті дамыту» қарызы шеңберінде берілген кредит бойынша негізгі борыш төлемдерін асыра төлеуіне, Қызылорда облысының ХҚДБ-нің «Ирргациялық және дренаж жүйелерін жетілдіру» қарызы шеңберінде берілген кредит бойынша 25.12.2008 жылы төленуі тиіс 1,9 млн.теңге көлеміндегі мерзімі өткен негізгі борыштың өтеуге, сондай-ақ теңгенің құнсыздануын ескере келе бағамдық айырмаға байланысты;
501104 «Қарыз алушы банктерге ішкі көздер есебінен республикалық бюджеттен берілген бюджеттік кредиттерді өтеу». Есепті кезеңге жоспардағы 0 мың теңге кезінде орындалу 15,3 млн.теңгені құрады, асыра орындау директивті кредиттерді өтеумен байланысты;
501105 «Қарыз алушы банктерге үкіметтік сыртқы қарыздар қаражаты есебінен республикалық бюджеттен берілген бюджеттік кредиттерді өтеу». Жоспардағы 2,6 млн.теңге кезінде іс жүзінде орындау 3,1 млн.теңгені құрады (121,6%). Асыра орындалу бағамдық айырмаға байланысты;