Банктін пассив операциясының тәуекелділігін басқару

         Заңды  тұлғалар  мерзімді  депозиттерін  ынталандыру  үшін,  коммерциялық  банк  шараларынан  басқа, мемлекеттік  органдар  тарапынан  келесі  шараларды  қабылдау  мақсатты  деп  ойлаймын:

• банк  клиенттері  үшін  мерзімді  депозиттер  проценттері  бойынша салықтық  мөлшерлемелерді  төмендету,  яғни  олар  талап  еткенге  дейінгі  депозиттерден төмен  болуы  керек.  Қазір  заңды  тұлғалар депозиттерден  проценттер  бойынша  табыстан  15% -ін төлейді,  1 жылдан  жоғары мерзімді  10%  және  1,5 жылдан  жоғары  мерзімді  5%  мерзімді  депозиттер   бойынша  салықты  төмендету  қажет.  Осыған  сәйкес,  Салық  кодексіне  өзгертулер  енгізу  керек   (4 бөлім.  Корпоративтік табыс  салығы,  21 тарау,  135 бап,  2 пункт);
• жинақтаушы  зейнетақы   қорларының  депозиттері  мерзімін  өсіру  қажет,  яғни   қазіргі  уақытта  ЖЗҚ-ға 3  айға   дейінгі  ЕДБ-дегі   депозиттерге  қаражат  салуға  рұқсат  етілген,  менің  ойымша,  ЖЗҚ-на  депозиттерге  1 жыл және  жоғары  мерзімге  салуға  рұқсат  беру  керек,  бірақ та  банкротқа  ұшыраған банктер  мен  ЖЗҚ-ң әлеуметтік  ролін  ескере  отырып,  біріншіден,  ЖЗҚ-на 3 айдан  жоғары  мерзімге  салымдар  жасауға  рұқсат  етілген (1 топ  банктері)  банктер  тобын  шектеу;  екіншіден,  ЕДБ  депозиті  салымдарының   лимиті  15%-тен  жоғары  емес   ЖЗҚ-на  бір  банкке  инвестициялауға  рұқсат  беру;  үшіншіден,  1 жылдан  аз  емес  мерзімі  бар  мерзімді  депозиттерді  сақтандыру  үшін  заңды  тұлғалар мерзімді  депозиттерін  сақтандыру  қорын  құру,  осыған  сәйкес  компаниялармен  зейнетақы  активтерін  басқару  бойынша инвестициялық  қызметті  орындау Ережесіне  шамалы  өзгертулер  енгізу  қажет  (14.12.98 ж қойылымына  сәйкес  енгізілген  өзгертулер). 

    Қолданылған  әдебиеттер 

    1. Сейтқасымов Ғ.С. «Ақша, Несие,  Банктер», Алматы – 2001 ж.

    2. Долан Э. Дж., и др. Деньги, банковское  дело и денежно-кредитная политика. Пер. С англ. В.Лукашевича и др. Под общ. Ред. В. Лукашевича. Л., 1991 ж.

    3. Көшенова Б. «Бағалы қағаздар  нарығы», Алматы – 1999 ж.

    4. Куликов А. «Экономикалық теория  негіздері», Алматы – 1997 ж.

    5. Көшенова Б. «Ақша, Несие, Банктер,  Валюта қатынастары», Алматы –2000ж.

    6. Бейсенова М., Садықбекова А. «Кәсіпорын экономикасы», Алматы – 2002ж.

    7. www.afn.kz

    8. www.google.kz

    9. www.nationalbank.kz

    10. Сайденов  А.  «Стабильность – главное условие экономического роста», Каз. Правда -2005 ж.