Коммерциялық банктердің инвестициялық қызметі

 

 

 

 

 

 

 

                          2638622.3

IRR=15% + ————————  = 16%

                           2638622.3  

 

Г) Өтелу  мерзімін (10) формула арқылы есептейміз.

Бірақ, бұл  көрсеткішті кестеден де байқауға болады, яғни таза ақша ағындары 3 жылдан кейін 12093000 дейін жетеді. Бұл өз кезінде  құйылған капиталдан  асып тұр. Олай болса, инвестицияның қайтарылу  мерзімі 3-ші жылдың басында немесе ортасында болады.

Д) Жобаның  тиімділік коэффициентін есептеу  формуласы (12):

     Таза пайданың орташа жылдың  көлемі 1804,6 мың долл;

     Капитал салымдарының орташа  мөлшері: 4381050 долл.

 

               18046000

  ARR= ——————   = 4,11 = 411%

               4381050

 

 

2.2  Акционерлік қоғам «Ертіс - ГЭС» инвестициялық жобасын бағалау ерекшеліктері.

 

АҚ ″Ертіс -  ГЭС″ инвестициялық жобасы.

Ертіс көлі жағалауында ГЭС каскадының салынуы  аяқталды. Жылдық электроэнергия шығарылымы 810 млн. кВт/сағат.

Мекен –  жайы:

Қазақстан Республикасы, Семей қаласы, ул. Рудниковая 133.

Кәсіпорын басшысы: Кочиев П.Г.

Кәсіпорын туралы ақпарат.

″Ертіс -  ГЭС″ АҚ-н құру бойынша жоба арнайы Ертіс көлінде ГЭС каскадасын салуға әзірленген.

Жобаның жалпы концепциясы.

 Бұл  жобада Ертіс көлінде ГЭС каскадасын  салуды аяқтау қарастырылады.  Бүгінгі таңда капитал салымдарының 50%-ы, жүзеге асырылды. Аяқталмаған  құрылыс объектілерінің сметалық  құны 58 млн. доллардан көп. 

 Жоба  мақсаты.

 Жоба  мақсаты-810 млн. кВт/сағ – электрэнергиясын  өндіру деңгейіне шығу.

  Нарықтар  және бәсекелестер.

  Қазақстан  Республикасында электрэнергия  нарығын аса деффицитті деп  айтуға болады. Ертіс ГЭС-мен шығарылатын  электрэнергиясына сұраныс бар  деп айта аламыз. АҚ "Қазақ - энерго" арасында "Электр энергиясы  мен қуатты тасымалдау туралы" келісім шарт жасалынып қойған.

   Сонымен қатар электрэнергиясын  Қытай мемлекетіне тасмалдау  нұсқалары қарастырылып жатыр.  Бұл елде сұраныс бар және  сатып алу бағасы жоғары. Ал, бұл  өз кезегінде жобаның қаржылық  тұрақтылығының резервін қалыптастырылады: қаржылық міндеттемелер бойынша  өтелетін қаражаттар жетіспеген  жағдайда, сыртқы нарыққа электр  энергияның бір бөлігін шығару  арқылы орнын толтыруға болады.

 

Инвестициялар қажеттілігі.

 

Жылдар                     1             2              3            4              5         Барлығы   Инвестиция    ( млн. долл.)               4,76       11,32       14,92       15,48     11,76       58,24

 

Капиталды пайдалану.

Шығындар                                       Құны млн.долл.

Негізгі құралдар                                     20,24

Басқа да шығындар                                37,36

Айналым капиталын ұлғайту                0,64

 

 

 

Қаржылық  ұсыныстар.

Жобаны (20%) меншікті және (80%) тартылған қаражаттар есебінен қаржыландыру көзделіп отыр. Электр энергиясының тарифін әртүрлі  етіп ұстауға ( шетке тасымалдау есебінен) саны мен қатар тарифтерді өсіруге мүмкін болғандықтан несиелендіру келісім шартының әртүрлі нұсқаларын қолдануға болады. Нақты жағдайлар келіссөз кезінде нақтыланады.

 

 Қайтарылу  жылдары бойынша несие келесі  сценариге ие:

 Жобаның  қаржылық бағасы.

А) (2) формула  бойынша таза келтірілген құнды  есептейміз. r=10,15,20,25.

 

NPV= -58240000 + 6133300 ∕ 1,10 + 14128000 ∕ 1,10 * 1,15 + 14014600 ∕  1,10 * 1,15 * 1,20 + 10839400 ∕ 1,10 * 1,15 * 1,20 * 1,25 + 9251800 ∕ 1,10 * 1,15 * 1,20 * 1,25 * 1,30 = -582400000 + 5575727,2 + 11168379 + 9232279,3 + 5712463,3 + 3750603 = -22800548

 

Пайыз мөлшерлемесі,     Орта шамалы тариф; долл / кВт сағ.      %                           0,01                0,02           0,03               0,04          0,05          10                                17,9               8,5               6,6              5,8            5,4            15                                 —                 10,0             7,3              6,3            5,6           20                                 —                 13,5             8,2              6,7            6,0          25                                 —                  —               9,7              7,4            6,4

 

 

 

 

 

 

 

                 (Мың.долл.)                                                                                                 

Көрсеткіштер	жылдар
	1	2	3	4	5
Сату көлемі	14499	25920	25758	21222	18954
Ағымдағы шығындар	7472	7472	7472	7472	7472
Амартизация	4048	4048	4048	4048	4048
Салық салынатын пайда	2979	14400	14238	9702	7434
Пайда салығы	893,7	4320	4271,4	2910,6	2230,2
Таза пайда	2085,3	10080	9966,6	6791,4	5203,8
Таза ақша ағындары	6133,3	14128	14014,6	10839,4	9251,8

 

Б) (6) формула  бойынша инвестиция рентабельділігінің индексін есептеу:

PI= (6133300 ∕ 1,10 + 14128000 ∕ 1,10 * 1,15 + 14014600 / 1,10 * 1,15 * 1,20 + 10839400 / 1,10 * 1,15 * 1,20 * 1,25 + 9251800 / 1,10 * 1,15 * 1,20 * 1,25 * 1,30) / 58240000 = 35439451 / 58240000 = 0,608

В) IRR көрсеткішін  есептеуге қажетті мәліметтер.

 

1) PV=-58240000/1,1= -52945454

PV =20240000/1,1= 18400000

PV =37360000/1,1= 33963636

PV =640000/1,1= 581818,18

 

 

 

 

 

 

 

жылдар	ағын	R=10%	PV	R=15%	PV	R=20%
0	-58240000	- 5824000	-52945454	8736000	-50643478	-11648000
1	20240000	2024000	18400000	3036000	17600000	4048000
2	37360000	3736000	33963636	5604000	32486956	7472000
3	640000	64000	581818,18	96000	556521,73	128000
			0,18		-0,27

 

 

 

PV	R=25%	PV
-48533333	14560000	-46592000
16866666	5060000	16192000
31133333	9340000	29888000
533333,33	160000	512000
-0,67		0

 

 

2) PV =-58240000/1,15= -50643478

PV =20240000/1,15= 17600000

PV =37360000/1,15= 32486956

PV 640000/1,15= 556521,73

 

3) PV =-58240000/1,2= -48533333

PV =20240000/1,2= 16866666

PV =37360000/1,2= 31133333

PV =640000/1,2= 533333,33

 

4) PV = -58240000/1,25= -46592000

PV =20240000/1,25= 16192000

PV =37360000/1,25= 29888000

PV =640000/1,25= 512000

 

IRR=10%+0,18/0,18-(-0,27)*(15-10)= 12%

 

IRR=20%+-0,67/-0,67-0*(25-20)= 25%

 

IRR=10%+0,18/0,18-0*(25-10)= 25%

 

Г) Өтеу мерзімін ( 10 ) формула арқылы есептейміз.

 

    ДРР=58240000/13591775= 4,3 жыл

 

Д) Жобаның  тиімділік коэффициентін есептеу  формуласы (12 ):

  Таза  пайданың орташа жылдық көлемі 6825420

  Капитал  салымдарының орташа мөлшері: 11648000

 

 ARR =6825420/11648000=0,59*100%= 59%

 

 

 

 

 

Бөлім-III Инвестициялық жобаны экономикалық дәлелдеу

3.1. Инвестициялық жобаның экономикалық мәні және оның мәселелері

Инвестициялық жоба – бұл экономикалық пайда  табу мақсатымен ұзақ мерзімге жұмсалатын ақшалай және басқа да ресурстар.

Бұл пайданы  есептеп шығару мен бағалау үшін басқарушы есептің пайдалатын экономикалық есептеулер жүйесінің біршама элементтері  қолданады.

Демек, инвестициядағы басқарушы алға қойылған мақсаттарға  қол жеткізу үшін және соның негізінде  басқарушылық шешімдерді қабылдау үшін, бірқатар инвестициялық жобаларды  талдауға және оларды бағалауға тура келеді.

Тап осыған байланысты жаңа экономикалық шындыққа сәйкес ұзақ мерзімді инвестицияларының  тиімділігін бағалау мен талдау жүйесі ең бір өзекті мәселеге айналып  отыр.

Бүгінгі таңда, өмірлік маңызы бар шаруашылық саласында дұрыс және оптималды  басқарушылық шешімдерін қабылдауға мүмкіндік  беретін, шынайы дәрежеде экономикалық белсенділік деңгейін көтеретін  және оны сапалы әдістемелік тәсілмен қамтамасыз ететін есептеулердің қажеттілігі  пісіп жетілді. Ұзақ мерзімді инвестицияларды  талдау және есептеулердің жүргізудің (көкейкестілігі) барлық бағыттары  бойынша зерттеулер жүргізудің көкейкестілігі, көптеген қаржылық ұйымдардың да (банктер, сақтандыру компаниялары, инвестициялық  және зейнетақы қорлары және т.б.), және бірқатар жекелеген инвесторлардың да, алдында тұрған тауқыметті мәселесі болып тұр. Ал бұдан алынған зерттеулерді одан әрі іске асыру, одан да қиық мәселе болып отыр.

Жақын уақыттан беру ұзақ мерзімді инвестицияларды  талдау мен есептеуге, яғни  Қазақстанның экономикасына батыс компанияларының  қаражаттарын тартуға байланысты, инвестицияның  мәнісін ашуға біршама талпыныстар  жасалып жатыр.

Осы кезге  дейін инвестициялық есеп пен  талдау бойынша жүргізілген зерттеулер кешенді сипатта болған жоқ, өйткені  ол жөніндегі әдістемелік зерттеулер қажет деңгейінде нығайтылмады. Қазіргі  кезде Қазақстанның экономикасына  тартылатын ұзақ мерзімді инвестицияларды  тиімді бағалау, талдау және шаруашылық субъектісінің қаржылық қызметін басқару  барысында, әлі де болса есептің  кейбір жекелеген әдістері жете зерттелмеген.

Осы күнге  дейін негізгі қорларды жаңғыртуда инвестициялаудың қажеттілігін бағалау, осы шараларды қаржыландырудың  оптималды көздерін таңдау, күрделі  қаражаттардың тиімділігін бағалау, тәуекелділіктің сезімталдығын  және дағдарыстың әсерін жаңаша принципте  дисконттау, „икемді” мөлшерлемені табу және оны талдау мәселелері өз шешімдерін толығымен тапқан жоқ.

Тәжірибеде, инвестициялық таңдаудың екі  әдісі бар, онда мөлшерлеменің ең төменгі шегін капиталдардың  орташа құны бойынша анықтаса, ал екінші әдісінде тәуекелділіктің ең жоғарғы  сатысы бойынша есептелінеді. Бұл  арада, капиталдардың орташа құнын  дисконттау мөлшерлемесін оның түпкілікті варианты деп есептеуге болмайды, өйткені ол нақты жағдайды толық  көрсетілуі мүмкін, сондықтан да оған жиі түзетулер енгізіледі. Бүгінге  дейін әлемдік дәрежеде инвестициялық  жобаларды бағалау мен есептеудің „қолайлы” әдісі табылған жоқ.

Бірақта, қазіргі нарықтық экономика жағдайларында  ұзақ мерзімді инвестицияларды есептеу  қажеттілігі және оған тиісті күнге  артып келеді.

Сондықтан, осы мәселелер туралы экономикалық әдебиеттерде әртүрлі пікірлер бар:

Енді  сол пікірлерді, біз үш жаққа біріктіреміз:

1. Күрделі қаржыны бөлу концепциясын бухгалтерияда пайдаланатын түсінігі қолданғанды қалайды, яғни бухгалтерлік баланс мәліметтері бойынша;
2. Күрделі қаржыны бөлу концепциясы кезінде, қажет түзетулерден кейін, танылуы керек деп санайды.
3. Инвестиция элементі ретінде активтің кез келген элементтерін қарастырған - ұлғайтылған тұжырымдаманы пайдаланғанды қалайды.

Бірінші топтағы ұғым бойынша таза инвестициясы болып, негізгі құралдарға жұмсалатын (жұмсалған) және баланстың  активінде көрініс тапқан (материалдық, материалдық емес, қаржылық) күрделі  қаржының өзгерісі бойынша анықталады. Оның басымдылығы, тек пайдаланыуында ғана, бірақ осыған қарамастан осы  бойынша инвестицияны санайды.