Негізгі құралдардың есебі

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

Қазтұтынуодағы

                            Қарағанды  Экономикалық университеті 
 
 
 
 
 
 
 

050508  “Есеп және аудит”

(күндізгі  және сырттай оқыту нысаны) мамандығы

бойынша  оқитын студенттерге

  арналған өндірістік іс-тәжірибе

БАҒДАРЛАМАСЫ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Қарағанды 2010 
 
 
 

Құрастырушы э.ғ.қ. проф. Мадиева Қ.С. 

Бухгалтерлік  есеп және аудит кафедрасының ғылыми -әдістемелік семинары отырысында талқыланып, бекітілген.

Мәжіліс хат №  1,  27 тамыз 2009 ж 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

1. ӨНДІРІСТІК  ІС-ТӘЖІРИБЕ МАҚСАТЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ. 

          Студенттердің өндірістік және  дипломдық іс- тәжірибесі жоғары білімді маман даярлаудың маңызды бөлімі болып табылады. Ол 050508 “Есеп және аудит” мамандығының мемлекеттік білім беру стандарты, ҚР мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты. Кәсіптік іс-тәжірибе. ҚР МЖМББ 5.03.005.-2006 сәйкес ұйымдастырылады.

    Өндірістік іс-тәжірибе мақсаты оқу процесінде алған білімді тереңдетіп, нығайтып бекіту және бухгалтерлік есепті, субъектің қаржы-шаруашылық қызметін талдауды және аудитті ұйымдастыру  бойынша тәжірибе жинақтау. 

      Өндірістік іс- тәжірибе барысында студенттің міндеттері:

1. Кәсіпорынды ұйымдастыру, оның құрылымы, және салалық ерекшеліктерімен өндірістік және басқару бөлімшелерінің негізгі қызметтерімен танысу.
2. Кәсіпорында бухгалтерлік есептің  ұйымдастырылуын зерттеу: есеп саясатын, бухгалтерлік есептің нысандарын, есептің компьютерлендірілуін, бастапқы құжаттарды және құжат айналымын, аналитикалық есептің нысандарын.
3. Кәсіпорынның бухгалтериясының немесе экономикалық талдау және ішкі аудит қызметтерінің материалдық құндылықтар, негізгі қорлар, еңбек және еңбек ақы, т.б. бөлімдерінің бірінде белгілі бір жұмыс орнында тікелей жұмыс істеу.
4. Шаруашылық операцияларды құжаттауға және өңдеуге, аналитикалық көрсеткіштерді есептеуге, түгендеу және тексеру жүргізуге қатысу.
5. Кәсіпорынның қаржы-шаруашылық қызметі, бухгалтерлік есепті, экономикалық талдауды және аудитті тиімді ұйымдастыру сұрақтары бойынша мәжілістер мен конференциялардың жұмысына қатысу.
6. Дипломдық  жұмысқа ғылыми зерттеулер және іс-тәжірибе жөнінде есеп беруге материалдар жинақтап жүйеге келтіру.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

ІІ. Өндірістік  іс - тәжірибені және іс-тәжірибе орнын

дайындау  және ұйымдастыру.

         Өндірістік іс-тәжірибенің басталуына үш күн қалғанда оқытушылардың тәжірибе жетекшілерінің міндетті түрде қатысуымен студенттердің жиналысы өткізіледі.

    Жиналыста студенттерге оқу жоспарында  анықталған тәжірибенің міндеті  туралы субъектегі жұмыстың мазмұны мен тәжірибеден өту мерзімі туралы айту керек.

    Студенттер өндірістік іс-тәжірибені әр түрлі ұйымдық-құқықтық, меншіктік нысандағы шаруашылық салаларындағы кәсіпорындармен ұйымдарда өтеді.

ІІІ. Өндірістік іс-тәжірибені басқару мен бақылау.

       Студенттердің өндірістік тәжірибеден өтуін ұйымдастыруды және оқу-әдістемелік жетекшілік етуді университет тарапынан өндірісті жақсы білетін жетекші-оқытушыларды тағайындауды бухгалтерлік есеп және аудит кафедрасы жүзеге асырады.

       Кәсіпорын тарапынан студенттердің іс-тәжірибесін ұйымдастыру, кәсіпорынның бас бухгалтерімен оның орынбасарына жүктеледі.

3.1. Университет  тағайындаған жетекшінің міндеті:

          Әрбір кәсіпорын бойынша іс-тәжірибе жетекшілерімен берілген күнтізбелік жұмыс кестесін жасау:

3.1.2. Іс-тәжірибе күнделігін жүргізу және жасалған жұмыстарға қортынды есеп жасау мәселері жөнінде кеңестер беру.

3.1.3. Кәсіпорын басшылығы арқылы практиканттарға қажетті жағдай жасау шараларын қарастыру.

3.1.4. Студенттердің  жұмыстарының сапасын және  күнтізбелік кестенің орындалуын бақылау.

3.2. Кәсіпорын тағайындаған іс-тәжірибе жетекшісінің міндеті:

3.2.1.Білікті  жетекшілікті және әр бір студентті  жұмыс орнымен қамтамасыз етуді  жүзеге асыру.

Практиканттарға қажетті, түсініктеме беру және олардан тапсырылған жұмысты дер кезінде әрі сапалы орындалуын талап ету.

3.2.2. Тәжірибені  бекітілген бағдарлама мен студенттің  жеке жоспарын сәйкес басқару.

3.2.3.Тәжірибенің  соңында әрбір практиканттың  жұмысы туралы жазбаша мінездеме  беру және студенттің жасаған қортынды есебін куәландыру.

3.3.Студенттің  міндеті:

3.3.1. Іс-тәжірибе  орнына, өндірістік тәжірибені бастау  үшін, нақты белгіленген уақытта  келу.

3.3.2.Ұйымның  ішкі тәртіп ережелерін және  еңбек заңының талаптарын қатаң  сақтау (орындау), өндірістік кеңестерге, ұжымның қоғамдық өміріне қатысу.

3.3.3.Субъектен  тағайындалған іс-тәжірибе жетекшісінің  тапсырмасын және іс-тәжірибе  бағдарламасын жеке кестеге сәйкес  орындау.

3.3.4.Кафедрадан  тағайындалған іс-тәжірибе жетекшісінің  кеңестерін алу.

3.3.5.Белгіленген үлгіде күнделік жүргізіп, іс-тәжірибе жөнінде қортынды есепке тиісті жазулар жазу.

3.3.6.Бухгалтерлік  есепті және аудитті ұйымдастыру мен әдістемесі бойынша нұсқауларды және нормативтік материалдарды зерделеу. 

ІУ. Іс-тәжірибе көлемі және ұзақтығы.

                      Өндірістік іс-тәжірибені күндізгі бөлім студенттері 15 апта өтеді.. Университет ректорының бұйрығында тәжірибенің басталуы және аяқталуы белгіленеді. 

Шамамен іс-тәжірибенің жекелеген тақырыптары  бойынша ұзақтылығы: 

 

                       V. Іс-тәжірибе бағдарламасының мазмұны

        1.Тәжірибе базасымен,  шаруашылық қызметімен, есепті, ішкі 

                                 аудитті  ұйымдастырумен танысу 

    Іс-тәжірибе тәжірибе базасының өндірісімен, технологиясымен және қызметінің негізгі бағыттарымен жалпы танысудан басталады. Кәсіпорындағы тәжірибе басшысы студентпен кіріспе нұсқамалар жүргізіп, шаруашылықтың бөлімдері, цехтары және өзге де бөлімшелері бойынша саяхат ұйымдастырады. Содан кейін практикант мекеменің жарғысымен, басқару бөлімдерінің жағдайымен және оның қызметін реттеп отыратын өзге де нормативтік құжаттарымен таны

 Кәсіпорынмен  танысу материалдарында  оның ұжымдық құрылымының сызбасы жасалады.

     Есеп-талдау қызметінің құрлымына және есеп саясатына сәйкес ашылатын өндірістің көлеміне, технологиялық үрдісінің дәйектілігіне және қолданылатын есеп, талдау және ішкі аудиттің әдістеріне тәуелді олардың атқаратын қызметін зерттеуге ерекше назар аударуға талап етеді.

     Студент тікелей бухгалтерияда,  қаржы –экономика бөлімдерінде  және басқа да құрылымдық бөлімшелерде құжаттардың жасалу сызбасын, компьютерлерді және басқа да техникалық құралдарды пайдалану есептің, қаржы-экономикалық талдаудың және аудиттің озық әдістерін қолдану мүмкіндігін зерттейді. 

      2. Капиталды есепке алу 

Бұл тақырыпта студенттен 13 жорнал-ордер мен құрылтай құжаттарын пайдалануды талап ету төмендегі мәселелер үшін қажет: 

• Жарғылық  капиталдың құрылуы және өзгеру тәртіптерін зерттеу;
• Капитал қозғалысының есебінің тәртібін зерттеу;
• Резервтік капиталдың құрылу және пайдалану тәртібін зерттеу;
• Қосымша төленген және төленбеген капиталдың есебінің тәртібін, 16 ХБЕС “Негізгі құралдар”, 2 ҰҚЕС сәйкес олардың құрылуы және пайдалануын зерттеу;
• Кәсіпорынның мүлкінің құрылу көздерімен, меншікті және тартылған капитал құрлымымен танысу;

 
 
 
 
 
 
 
 

3. Ақша қаражаттарының және ақша эквиваленттерінің есебі 

      Студенттердің өңдеген ұлттық  және шетелдік валютада ағымдағы банктік шоттардағы және кассадағы ақша қаражатының қозғалысының, есебінің бастапқы құжаттарының негізінде есеп құжаттарын толтырып және есеп регистрларына таратып жазу керек.

      Бұл тақырып бойынша тәжірибе  туралы есепте ақша-қаражаттар  операцияларының есебінің теориялық ережелерін жазғаннан кейін мәтінінде немесе қосымшада толықтырылған мынадай бастапқы құжаттармен есеп регистрларды көрсету керек:

• кассалық кіріс ордер КО-1;
• касалық шығыс ордер КО-2;
• кассалық құжаттары тіркелген кассалық кітаптың кесінді парағын КО-4 формасы бойынша;
• нақты жарнаға хабарландыру;
• төлем тапсырмасы;
• төлем талап - тапсырмасы;
• клиенттің банк құжаттары тіркелген ағымдағы банктік шотының көшірмесі;
• валюталық кіріс ордері;
• валюталық шығыс ордері;
• шетел валютасындағы ақша –қаражаттарды аударудың тапсырмасы;
• жорнал-ордер 1;
• жорнал-ордер 2;
• жорнал-ордер 3;

      Барлық қажетті есеп регистрларын  және бастапқы құжаттарын жұмылдырып  кассалық және есеп айырысу  операцияларының дұрыс жүргізілгендігіне ішкі тексеріс жүргізу қажет. Сонымен қатар жабдықтаушылармен және медігерлермен алынған аванс бойынша есеп беруге тиісті тұлғалармен, шағым талап бойынша, басқа берешектермен және алашақтармен есеп айырысудың дұрыстығын тексеру қажет. 

4. Дебиторлық берешекті есепке алу және талдау 

    Бұл тақырып бойынша студент 8 жорнал-ордерді және берілген аванс бойынша 8 жорнал-ордерге ашылатын айналым ведомосты мына мәселелерді зерттеу үшін қолдану керек:

• берілген аванс бойынша есеп айырысудың есебінің тәртібін зерттеу;
• нақты пайыздар, алынған вексельдер бойынша дебиторлық берешектердің есебінің тәртібін зерттеу;
• еншілес, тәуелді және бірлесіп бақыланатын серіктестіктермен есеп айырысудың есебінің тәртібін зерттеу;
• сатып алушылармен тапсырыс берушілермен дебиторлық берешектер бойынша есеп айырысу.

        Сондай-ақ студент мына мәселелерді зерттеу үшін 7 жорнал-ордердің мәліметтерін пайдалану қажет:

• есеп беруге тиісті тұлғалар мен есеп айырысудың аналитикалық есебі;
• жұмыскерлердің несие және зайымдар бойынша берешек және алашақ қарыздарының пайда болуын және сөндірілуін;