Автомобиль көлігі кәсіпорындарының жағдайы мен жетілдіру жолдарының құрылымы

      Автомобиль  қорабын коррозияға қарсы өңдеудің жылдық көлемі (адам-сағ):

       ,                                                 (2.8) 

      Мұнда - бір жылда қорапты коррозияға қарсы өңдеу мақсатында автомобильдің кіріс саны;

      - қорапты коррозияға қарсы өңдеу  жұмыстарына бір кірістің бір  жолғы еңбек сиымдылығы. Коррозияға  қарсы өңдеу жұмыстарын өткізу  жиілігі жылына 0,2-0,3 кіріс жағдайында 3-5 жылды құрайды. 

      ,                                       (2.9) 

      Сату  алдындағы дайындық жұмыстарының жылдық көлемі (адам-сағ): 

       ,                                             (2.10) 

      Мұнда -  бір автомобильдің сату алдындағы дайындығының еңбек сиымдылығы (3,0-3,5 адам-сағ).

      2.1 кестесінде жұмыстың жылдық көлем  есебінің нәтижесі көрсетілген. 

2.1- кесте

      Жұмыстың  жылдық көлемі, адам.-сағ 

 

2.3 ТҚКС жол жұмыстарының  жылдық көлемінің  есебі 

      Жұмыс орындарының мөлшері автомобиль жолындағы қозғалыс қарқындылығына ; қызмет көрсету мен жөндеу жұмыстарын орындау үшін автомобильдің жолдан шығу жиілігіне; жолдағы станциялардың  арақашықтығына; бір кірістік орта есептегі еңбек сиымдылығына тәуелді .

      Жалпы кіріс сандарын шамамен автомобиль түрлеріне болу (%): жүк-25; жеңіл – 70; автобустар -5 құрайды.

      Әрбір автомобиль түріне жылдық көлемдегі  жұмыс (адам-сағ): 

       ,                                             (2.11) 

      Мұндағы, -  тәулігіне берілген түрдегі автомобильдің станцияға кіріс саны;

- жылына  станциядағы жұмыс күндерінің  саны;

-  автомобильдің  станцияға бір жүргендегі жұмысының  орта есептегі бір жолғы еңбек  сиымдылығы, адам-сағ (косымша).

      Жылдың  ең қызу айында жобалаушы ТҚКС бөлімшесіндегі жол қозғалысының қарқындылығына байланысты кірістің жалпы саны анықталады: 

      ,                                                    (2.12) 

  Мұндағы,  - автомобиль жолындағы қозғалыс қарқындылығы,авт./тәу.;

- қозғалыс  қарқындылығына байланысты кіріс  жиілігі процентпен ( жеңіл автомобильдер  үшін – 4/5,5, жүк көлігі мен  автобустар үшін – 0,4/0,6). Алымында  – ТҚК мен АЖ кіріс жиілігі  (%), бөлімінде – жинау-жуу жұмыстары  . 
 

2.4 Жұмыстың жылдық  көлемін түрлерге  және орындау жерлеріне  бөлу  

      Қазіргі кезде автосервис кәсіпорындарында автомобильдерге ТҚК мен жөндеу дайын бөлшектер, түиіндер мен механизмдер  базасында жүзеге асырылады. Сондықтан  да негізінен ТҚК мен АЖ бойынша  жұмыстар жұмыс орындарында орындалады. Әдетте бөлек ғимараттар (жұмыс орындарымен  бірге) ЖЖЖ, бояу және коррозияға қарсы  жұмыстарды орындауға қарастырылады.

      Электротехникалық, автомобильден алынған қуат көзі жүйесінің аспаптарын жөндеу, аккумулятор  батарейяларына қызмет көрсету, шиномонтаж, доңғалақтарды теңгеру,камераларды  жөндеу және т.б. секілді жұмыстарды орындау, қажетті өртке қарсы және санитарлық-гигиеналық талаптар сақталған арнайы ғимараттарда және қажетті құрал-жабдықтармен жабдықталған жұмыс орындарында жүзеге асады. Осы немесе басқа нұсқаны таңдау жұмыс көлеміне, жұмысшылар санына, жоспарлаудың біріккен шешіміне және жұмысты ұйымдастыруға байланысты анықталады.

      Негізінен көлемді ТКС агрегаттарды жөндеу мен жапсырма жұмыстарды орындау  үшін арнайы өндірістік бөлімшелер ұйымдастырылуы мүмкін. Бұндай бөлімшелерді жобалауда  арнайы жұмыс түрлерінің еңбек сиымдылығы мен өндірістік жұмысшылар саны көрсетіледі.

      ТҚК мен АЖ бойынша жұмыстардың жалпы  жылдық көлемін түрлерге және орындау  жерлеріне бөлу жұмыс орындарының  санына байланысты қосымша 3 қабылдануы мүмкін.

      Жобалаушы ТКС жұмыс көлемін бөлуді таңдауы  үшін ағымдағы жұмыс орындарының  санын келесі негізде анықтауға  болады: 

      ,                                     (2.13) 

 Мұндағы,  Т – ТКС жұмыстың жалпы жылдық  көлемі, адам-сағ;

  -  ТКС автомобильдің түсуінің бірқалыпсыздық  коэффициенті (ф = 1,00... 1,15).

- жалпы  көлемдегі посттық жұмыстардың  үлесі (Кп = 0,7-0,85);кезек ұзақтығы;

    -  постта біруақытта қызмет  ететін жұмысшылардың орта есептегі  саны (Р = 0,9-1,1);

  -  жұмыс уақытындағы постты пайдалану  коэффициенті (Л„ = 0,85...0,90).

      Қосымша 3 берілгендерді пайдалана отырып, жобалаушы ТКС  ТҚК мен АЖ жұмыстарының жылдық көлемі түрлер мен орындау  жерлерге бөлуді жүзеге асыру қажет.

      Жолдағы ТКС ТҚК мен АЖ бойынша жұмыстардың  жалпы жылдық көлемін жұмыс түрлеріне  бөлу шамамен 2.2 кесте бойынша қабылданады. 

     2.2-кесте

Жол станциялары  үшін ТҚК мен АЖ жұмыстарының еңбек  сиымдылығын түрлерге ажырату 

     2.2-кестенің жалғасы 

 
 

2.5 Өндірістік және  қосымша жұмысшылар  санының есебі 
 

      Өндірістік  жұмысшылардың қажеттілігін есептеу  ТҚК және АЖ бойынша жұмыстардың  жоспарланған жылдық көлеміне және  оның мамандығына сәйкес жұмыс уақытының  жылдық фондының нормасына негізделеді. Есептеу барысында өндірістік жұмысшылардың  техникалық қажетті және штаттық  мөлшерін анықтайды (2.3 кесте).  

      2.3-кесте

Жөндеу  жұмыстарын орындайтын жұмысшылар уақытының  жылдық фонды 

 
 
 
 

      Болімшелер  мен посттардағы жұмыстарды орындау  үшін жұмысшылардың технологиялық  қажет молшерінің есептелу формуласы: 

      ,                                                    (2.14) 

Мұндағы , -  бөлімшедегі не посттағы жұмыстың жылдық көлемі, адам –сағ.;

  - жұмыс  орнындағы уақыттың жылдық фонды,  сағ.

      Өндірістік  жұмысшылардың штаттық мөлшері: 

      ,                                                    (2.15) 

      Мұндағы,   - штаттық жұмысшы уақытының жылдық фонды,сағ.

      Штаттық жұмысшы уақытының жылдық фонды  берілген демалыс және белгілі себептермен  жұмысқа шықпау есебінен технологиялық  қажетті жұмысшы уақытының фондынан аз болып келеді.

      ТКС өндірістік жұмысшылар санының жалпы  есебінің қорытындысы 2.4 кестеде көрсетілген. 

      2.4 -кесте

АТҚКС өндірістік жұмысшылардың жалпы санын есептеу  нәтижесі 

 
 

      ТҚК және АЖ жұмыстарының түрлеріне және орындау жерлеріне байланысты өндірістік жұмысшылар санының есебінің нәтижесін 2.5 кестедегідей көрсету ұсынылады. Егер қандайда бір жұмыс түрінің  есеп айырысу мөлшері бөлшек санымен  берілген болса, онда ол технологиялық  белгідей мамандықты қатар алып жүру мүмкіндігін көрсетеді.

      Мысалы, өндірістік цехтарда жылу кешеніндегі  жұмыстарды қатар алып жүруге болады – пісіретін, мысшы, қаңылтыршы, қорап  кешеніндегі жұмыстар – арматуралық, жапсырма және т.б.