Меншікті табыс салығы

 

Шығарылған акциялардың  эмиссиялық кіріс шоттарының қозғалысы 

  * 

5200 шот қозғалысы 

                                4.Резервтік капиталдың есебі.

     Резервтік капитал — кәсіпорынның таза табысының есебінен калыптасатын меншік капиталының бір бөлігі. Резервтік капитал субъектінің негізгі (оперативтік) қызметінен алынған зияндарын (шығындарын) жабуға және ағымдағы табыс жеткіліксіз болған жағдайда, дивиденттерді төлеуге пайдаланылады. Резервтік капиталды құрау және оны пайдалану құрылтайлық кұжаттармен және қодданыстағы нұсқаулармен анықталады. Резервтік капитал жарлық капиталымен және басқа да қаражаттармен бірге бухгалтерлік баланстың пассивінде көрініс табады және ол кәсіпорынның меншік капиталы болып табылады.

     Резервтік капиталдың есебі 5400-ші "Резервтер" белімшесінің  пассивті шоттарында жүргізіледі.

     Заңдармен белгіленген резервтік капиталдың есебі. Шаруашылық жүргізуші серіктестіктің (ЖШС, АҚ және басқалар) резервтік капиталы құрылтайшылардың құжаттарыңда (жарғысыңца, құрылтайшылардың шарттарында) белгіленеді. Жыл сайын түскен таза табыстан аударып отыру акционерлердің жалпы жиналысында белгіленеді. Оның мөлшері жарияланган жарлық капиталдың 15%-нен кем болмауы керек.

     Резервтік капиталдарды қалыптастырған (кұраған) кезде 5510 шоты дебеттеледі де, 5410 шоты кредиттеледі.

 

       Қорытынды 

                             Меншікті капитал есебі.

 Меншікті  капитал ол міндетемелерді шегертіп  тастағаннан кейінгі активтер.

 Меншікті  капитал топтастырылады : құрылтайшылармен  немесе акционерлермен салынған  салымдар, бөлінбеген табыс (залал), резервтер.

Жарғылық капитал  ол жариянған капитал, кәсіпорынның қызмет шаруасына қажетті капитал. Жарияланған капитал кәсіпорынның қызмет мерзімінде өзгермейтін  көлем. Ол құрылтайшылардың жарғысында көрсетіледі және олардың шешімімен қарастырылады.

Бухгалтерлік  есеп шоттарының жұмыс жоспарында 5 бөлімде 5010 шотта көрсетіледі. (номиналдық құнмен).

Д 5010 шотта жарғылық капиталдың азаюы көрсетіледі К 5210 қайта қайтарылған шотпен. 

      

                                     Капитал есебі 

1. Қатысушылар.

 Кәсіпкерліктің ең  кең тараған түрі серіктестік.

Серіктестікті құру үшін  заңгермен келісім  шарт жасалу керек, ол ушін бухгалтерлік есеп жағынан: - құрылтайшылармен салынған үлес сомалары

 көрсетілуі  керек (құрылтайшылық);

                                              -кірістің бөлінуі (залал болса) қатысы ;(қалай бөлінеді құрылтайшылар арасында)

                                             - кірісті (табысты) бөлуге дейінгі   капиталға   салынған пайызды  көрсетуі;

                                            -құрылтайшылардан қайта алынған акцияларға пайыз белгіленген болса, сол пайызді көрсету;

                                           - құрылтайшыларға жасалатын төлемдер  керек. 

 Әр құрылтайшылардың  үлес сомалары К-теледі: -бастапқы  салынатын  сомаға;

• кейінгі салынатын сомаларға;
• бөлінетін табыстың үлесіне.

Әр құрылтайшылардың үлес сомалары Д-теледі: -заладың үлес сомасына;

• капиталдың азаю сомасына;
• жыл соңындағы  кеміген табыс сомасына.

 

2.Капиталдың  құрылуы.

Мысалы: екі тұлға  серіктестік құры шешті 1.01.2005ж.

Жарияланған капитал    500,0тг.Сонда  бухгалтерлік жазба  болады :

       Д 5020                К 5010   500,0

Ай ішінде олардан  салымдар түсті:

   Алпысов  К.С.                                    Егоров Е.И.

Ақша түрде            60,0                       Ақша түрде            56,0

Тауар                      34,0                        Тауар                      16,0

Жер                         80,0                       Негізгі құрал          12,0

Барлығы                174,0                     Барлығы                  84,0

       Д 1030   116,0     К 5110    258,0

           1330     50,0               

           2410      92,0 

2005ж.1.07 әр қайсысы  қосымша салым қосты  ақша  қаражаттан:

       Алпысов К.С.                                   Егоров Е.И.

Ақша түрде            10,0                       Ақша түрде            33,0

Сонда болады       184,0                                                      117,0

   Д   1030   43,0       К 5110    43,0  
 
 

3. Капиталдың қайта  қайтарылуы.

Шаруашылық жұргізу барысында құрылтайшылар капиталды шамалап алуға құқылы. Капиталдың қайта қайтарылуы Д 5210шотта көрсетіледі К  не алынғаны.

Мысалы 2005ж.қазан  айында Алпысов К.С. ақшалай 56000тг. алды және тауармен 16000тг., ал Егоров Е.И.  ақшамен 30000тг., тауармен 11000тг. Осы мерзімде бөлінетін табыс 30000тг. құрады құрылтайшылар арасында тең бөліну кереке (келісім шарт бойынша).

Сонда: табыс 30000тг.       Алпысовқа  К.С.     15000тг.                               Егоровқа Е.И.         15000тг.

    Д  5610     К   5110

      Алпысов  К.С.     56,0 +16,0  =  72,0

      Егоров Е.И.         30,0 + 11,0   = 41,0 

  Д   5110          К   5210 

Сонда екуінің  шоттарында

                                          Алпысов К.С.                          Егоров Е.И.

 К 5020 шот 2005ж. 1.01.     174,0                                        84,0

                      2005ж. 1.07.       10,0                                        33,0

   Д 5020          2005ж. 31.12.    72,0                                        41,0

   К 5020                                     15,0                                        15,0

               Барлығы                    127,0                                        91,0 

4. Серіктестіктерде  кіріс (табыс) пен  шығын (залал) бөлінуі.

Кіріс (табыс) пен шығынның (залал) бөлуі келісімшартта қарастырылады.

Құрылтайшылардың  жиналасының шешімімен жасалады. Бұреуі қызметке аз уақыт бөліп бірақ  көп үлес салуы мүмкін, екіншісі керсінше.