География ашык сабагы

Мазмұны

 

 

 

Алғы сөз 3

11 сыныптарға география  пәнінен ҰБТ-ға арналған бағдарлама  мазмұны мен құрлымы 4

Сабақтың тақырыбы: Елдердің түрлері. Халықаралық ұйымдар 7

Сабақ тақырыбы: Құрлық сулары  13

Сабақтың тақырыбы: Алтай  16

Литосфералық тақталар туралы ұғым  18

Дүние жүзілік  мұхит қатынасы  20

Географиялық  ойындар  24

Қосымшалар  27

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Алғы сөз

 

                                                                         Ең әуелі мектепке керегі-білімді,

                                                                      педагогика, әдістемеден   хабардар,

                                                оқыта білетін мұғалім.

                                                                                                                                           

                                                                                                     (А.Байтұрсынов)

 

 

 

      Қазіргі  кезде еліміздің экономикалық  және әлеуметтік-мәдени жағдайына сай қоғам өмірінің барлық салаларында өзін-өзі жетілдіріп, өзін жан-жақты дамытатын, білімді, барлық  іс-әрекетінде шығармашылық бағыт ұстанатын жеке тұлғаны тәрбиелеу-қоғам дамуының қазіргі талабы. Сондықтан ұсынылып отырған әдістемелік жинақтан орта мектепте жаратылыстану ғылымын оқыту  бағдарламасы негізінде оқушыларға география пәнінен олардың қоршаған әлем, орта, дүние жүзілік географияны, дүниетанымды меңгертудің сан алуан қыр сырын үйретудің тиімді әдіс-тәсілдері қарастырылады.

     Жинақта  мұғалімнің көп жылғы іс-тәжірибесі  негізінде жинақталған практикалық  сабақтар, түрлі технологияларды  қолдану арқылы құрылған сабақ  жоспарлары, шығармашылық іс-әрекеттер,  әдіс-тәсілдер т.б енгізілген.

     География  пәні бойынша ҰБТ-ға дайындаудың мұғалімнің жауапты да нәтижелі еңбегі болып есептелінетіндігін ескерсек, бұл жинақта ұстаздың іс-тәжірибесінен өткен сабақтар да орын тапқан. География пәнінен өткізуге болатын кластан тыс жұмыстарды да жинақтан табуға болады.

      Оқушыларға  ғылыми ізденіс, реферат, баяндама, хабарлама жұмыстарын орындауға болатынын, ізденуге құлшынысын ояту мақсатындағы тақырыптарды да назарға енгізген.

      Сондықтан  бұл жинақтың пән мұғалімдеріне,  жас ұстаздарға іс-тәжірибе жинақтауда  көмегі тиері сөзсіз екені анық.

 

   11-сынып

11 сыныптарға  география пәнінен ҰБТ-ға арналған  бағдарлама мазмұны мен құрлымы.

 

11 кластарға  «ҰБТ-ға дайындау жолдары» бағдарламасында  географияны бастапқы логикалық  түрде жүзеге асыруы  көзделген.

       Бұл бағдарламаның негізгі міндеті 11 класс оқушыларын география пәнінен өз білімдерін тиянақты жинақтап, ҰБТ-ға дайындалу:

      Бағдарлама мазмұны мен құрлымы  оқушыларды география пәнінен  5-10 кластардағы өткен білімдерін  жүйелі түрде қайталап, алған  білімдерін еске түсіруге, жинақтауға қаралған.

      Бағдарлама төмендегі алты блоктан  тұрады:

1. Литосфера
2. Атмосфера
3. Гидросфера
4. Биосфера
5. Экономика
6. Қорытынды

       Бағдарламанң соңында оқушы орындауы  тиіс іс-әрекеттер арқылы күрделендірілген  тесттер, сарамандық жұмыстар  жүргізіліп отырады.

       Бағдарламада тақырыптар бойынша  сағаттарды бөлу үлгісі берілген.

 

1. Кіріспе – 1 сағат
2. І блок. Литосфера (10 сағат)

Жердің құрлысы. Литосфера тақталары... жанар таулар, ыстық бұлақтар, гизерлер. Таулар. Жазықтар (ойпаттар, қыраттар, үстірттер) мұхит түбіндегі таулар мен жазықтар.

Қазақстанның  жер бедерінің негізгі сипаты. Қазақстан жазықтары, аласа таулы  өлкелер, биік таулар. Материктер географиясы.

3. ІІ блок. Атмосфера (10 сағат)

Атмосфера құрамы мен құрлысы. Атмосфералық  қысым. Температура, су буы, желдер, ауа-райы. Климат. Климат белдеулері. Материктер климаты. Қазақстанның клиамты туралы білім меңгеру. Д ж климаты.

            ІІІ блок. Гидросфера (12 сағат)

      Гидросфера  жайлы ұғым. Д ж су айналымы. Д ж мұхит. Мұхит суының қозғалысы  .

Толқындар, цунами, ағыстар, мұхит бөліктері.

      Өзендер,  көлдер, жер асты сулары. Мұздықтар,  материктер гидросферасы. Қазақстанның  ішкі сулары. Д ж мұхит қатынасы.

ІV. Биосфера (12 сағат)

       Биосфера  туралы ұғым. Тірі организмдердің  таралу ерекшеліктері.

       Табиғат  компоненттері. Географиялық қабық  туралы ұғым. Географиялық белдеулер,  зоналар. Қазақстанның табиғи  зоналары. Өсімдіктер, жануарлар, қорықтар, қорықшалар, парктер, табиғи ескерткіштер. Д ж табиғи зоналар. 

V. блок. Экономика (12 сағат)

       Қазақстан экономикалық географиясы бойынша жалпы танысу.

Экономикалық  аудандар. Д ж экономика.

VI. блок. Қорытынды  (7 сағат)

       Сарамандық жұмыс. Нәтиже.

 

11 кластарға  география пәнінен ҰБТ-ға арналған  тақырыптық күнтізбе жоспары

 

№	Сабақтың  тақырыбы	Сағат саны	Уақыты
1	Кіріспе	1
	І литосфера
2	Литосфера-жердің тас қабаты	1
3	Жанар таулар, ыстық  бұлақтар, гейзерлер	1	Қараша
4	Таулар, жазықтар	1
5	Қазақстанның  жер бедерінің сипаты	1
6	Қазақ жазықтары, каспий маңы ойпаты	1
7	Шығыс Еуропа жазықтары	1
8	Аласа таулы  өлкелер	1
9	Биік таулар	1
10	Материктер  географиясы. Жер бедері.	1	желтоқсан
11	Тест	1
	ІІ  Атмосфера
12	Атмосфера құрамы мен құрлысы	1	Желтоқсан
13	Атмосфералық  қысым	1
14	Температура , су буы, желдер	1
15	Ауа-райы	1
16	Климат. Климат белдеулері	1
17	Қазақстанның  климаты	1
18	Материктер  климаты	1	Қаңтар
19	Тест	1
	ІІІ Гидросфера
20	Гидросфера  жайлы ұғым	1	Ақпан
21	Д ж мұхит	1
22	Мұхит суының қозғалысы	1
23	Толқындар, цунами, ағыстар	1
24	Мұхит бөліктері	1
25	Өзендер	1
26	Көлдер	1
27	Жер асты сулары, мұздықтар	1
28	Материктер	1
29	Қазақстанның  ішкі сулары	1	Ақпан
30	Д ж мұхит  қатынасы	1
31	Тест	1
	IV Биосфера
32	Биосфера  туралы ұғым	1	Наурыз
33	Организмдердің  таралу ерекшеліктері	1
34	Табиғат компоненттері	1
35	Географиялық  қабық туралы ұғым	1
36	Географиялық  белдеулер, зоналар. Қазақстанның табиғи зоналары	2	Наурыз
37	Қызыл кітапқа  енгізілген өсімдіктер мен жануарлар	2
38	Қорықтар, қорықшалар, ұлттық парктер, табиғи ескерткіштер.	1
39	Материктер  географиясынан табиғи зоналар	1
40	Тест	1
	V. Экономика
41	Қазақстанның  жалпы экономика жағдайы	2
42	Өнеркәсіп	3	Сәуір
43	Ауылшаруашылығы	2
44	Д ж экономикасы, сыртқы және ішкі байланыстары	3
45	Тесттер	2
	VI . қорытынды
46	Тест	2
47	Тест	2	Мамыр
48	Тест	3
49	Сарамандық  жұмыстар	3
50	Нәтиже	1

 

 

 

Сынып:  10

Сабақтың  тақырыбы: Елдердің түрлері. Халықаралық  ұйымдар.

 

Сабақтың мақсаты:

1. Оқушыларға елдердің түрлері  мен халықаралық  ұйымдар туралы жалпы мағлұмат беру.

2. Оқушыларды оқулық, атласты пайдаланып, дағды      іскерлігін қалыптастырып,  өз бетімен ізденуге, пәнге   деген қызығушылығын арттыра  отырып  шығармашылыққа баулу.

3. Оқушыларды әдептілікке, ұқыптылыққа,   адамгершілікке тәрбиелеу.

 

Сабақтың әдісі:       сұрақ- жауап, түсіндіру, әңгімелеу, топқа бөлу арқылы

деңгейлеп оқыту, сыни тұрғысынан дамыту әдістері.

 

Сабақтың көрнекілігі:   дүние жүзінің саяси картасы, кесте- 

сызбалар,оқулық, атлас,бағалау парағы,  интерактивті  тақта, компютер.

 

Сабақтың түрі:         аралас сабақ.

 

Сабақтың тегі:          іздену сабағы.

 

Пәнаралық байланыс: тарих, әдебиет.

Сабақтың барысы:    1. Ұйымдастыру.

                                       2. Үй тапсырмасын сұрау. 

                                       3. Жаңа сабақты меңгерту.

                                       4. Сабақты бекіту.

                                        5. Үйге тапсырма беру.

                                        6. Бағалау. 

 

2. Үй тапсырмасын  сұрау сұрақ- жауап арқылы.

 

                      1. Саяси карта дегеніміз не ?

                      2. Саяси картадағы өзгерістер  туралы не білесің ?   

                      3. Саяси картаның қалыптасуы неше  кезеңнен тұрады ?

                      4. Саяси картадағы жаңа, ең жаңа кезең туралы не айтасың ?

                      5. Бүгінгі сабағымыздың Қазақстанмен  қандай байланысы бар ?

 

 

3. Жаңа сабақ. 1. Оқушыларға тақырыпты айтып,  сабақтың мақсатымен,  

өту барысымен таныстыру, топқа бөлу.

 

 

2. Кестемен  жұмыс. Кесте- сызба нұсқа бойынша дүние жүзі елдері 

                       туралы түсінік беру (интерактивті  тақтада көрсетіледі).

 

Дүние жүзінің саяси картасының  объектілері
Тәуелсіз  мемлекеттер					Тәуелді аумақтар
монархиялар			Республикалар		отарлар	протектораттар	Мандаттық аумақтар	Шалғайдағы  департаменттер мен аймақтар	Ассоциалық мемлекеттер
абсалюттік	теократты	конституциялы	президенттік	парламенттік
Мемлекеттік құрылым түрлері
федерациялы                    унитарлы

 

3. Топтастыру тәсілімен  (сыни тұрғысынан дамыту әісі) оқулықты    

  қолдана отырып  оқушылар өздері «Халықаралық  ұйымдарды» 

  интерактивті  тақтада  ашу.

 

                      4. Кітаппен жұмыс.

 

                            1- топ. Тәуелсіз мемелекеттер туралы.

                            2- топ. Тәуелді аумақтар туралы.

                            3- топ. Халықаралық ұйымдар туралытөмендегі  тапсырмаларды  орындау.

 

 

 

Істелінетін         жұмыс	1- топқа	2- топқа	3- топқа
1- тапсырма         ВЕНН     диограмасы	Монархия мен Республиканың  ұқсастығы мен айырмашылығы	Отарлар мен Протектораттардың  ұқсастығы мен айырмашылығы	ЮНЕСКО мен ФАО- ның  ұқсастығы мен айырмашылығы
2- тапсырма          ауызша	Абсалютті теократты конституциялы монархиялар мен Президенттік Республикалар туралы түсініктерін ортаға салу	Мандаттық аумақтар мен  Ассосациялық мемлекеттер туралы түсініктерін ортаға салу	БҰҰ қашан құрылды. Штаб пәтері, мақсаты мен міндеттері туралы сұрау
3- тапсырма         Картамен жұмыс	Федерациялы, унитарлы туралы түсініктерін сұрау. Екі унитарлы.екі  федеративті мемлекетті картадан көрсету	Шалғайдағы департаменттер мен аймақтар туралы ойын айтып, ол елдерді картадан көрсету	ОПЕК. Мұнай ұйымының құрылу уақыты, штаб пәтері, міндеті, оған мүше елдерді картадан көрсету

 

 

 

 

 

 

 

 

5. Деңгейлік  тапсырма. Картамен жұмыс.

 

1- деңгей

 

1.Дүниежүзі елдерін  географиялық орнының ерекшеліктеріне  қарай  топтастыру.

2.Картаны және оқулықты  пайдалана отырып, алып жатқан аумағы бойынша ең үлкен елдерді картадан тауып көрсету.