Информатикадан танымдық жұмыстар жүргізу

Мазмұны 

 КІРІСПЕ................................................................................................. 2 

1. ИНФОРМАТИКА КУРСЫНДА ҰЙЫМДАСТЫРЫЛАТЫН СЫНЫПТАН ТЫС ЖҰМЫСТАР. 

 1.1  Информатикадан сыныптан тыс жұмыстарды

 ұйымдастырудың  маңыздылығы........................................................... 3 

 1.2.   Сыныптан тыс жұмыстардың түрлері.......................................... 7 

 2. ИНФОРМАТИКАДАН СЫНЫПТАН ТЫС ЖҰМЫСТАРДЫ ТАНЫМДЫҚ ОЙЫНДАР НЕГІЗІНДЕ ҰЙЫМДАСТЫРУ ӘДІСТЕМЕСІ. 

 2.1.Сыныптан тыс жұмыстарда қолданылатын танымдық

 ойындар түрлері....................................................................................... 9 

 2.2. Информатикадан танымдық жұмыстар жүргізу........................... 12 
 

 3.     ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫС....................................................... 18 

 ҚОРЫТЫНДЫ...................................................................................... 36 

 ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ...................................... 37 
 
 
 
 
 
 
 

 

Кіріспе

         Зерттеу тақырыбының өзектілігі: Қазақстан Республикасының Білім туралы заңында көрсетілген білім беру жүйесінің негізгі міндеттерінің бірі – оқытудың жаңа технологияларын енгізу. Ондағы мақсат – оқушының өзінше ойлау қабілетін арттыру және қазіргі заманғы компьютерлік құралдармен жұмыс істеуге үйрету. Информатикадан сыныптан тыс жұмыстарда ақпараттық технологияны тиімді пайдалану- білім сапасының артуына әкеледі.

           Оқыту  - білім берудің негізгі жолы болып табылады. оқыту оқытушы мен оқушының біріккен іс-әрекеттері, сондықтан да ол екі жақты бір текті процесс. Оқытушы оқушыларға білім беріп іскерлікке, дағдыға үйретеді, ал оқушы таным міндеттерін түсініп, дағдыны игереді. Оқыту барысында оқушыларға теориялық білім мен тәрбие беру бір-бірімен ұштастырыла жүргізіледі. Тәрбие негізін қалайтын, оқушылардың білімін кеңейтіп, өз қабілетін танып білуге үлес қосатын оқытудың түрі – сыныптан тыс оқыту.

            Информатикадан сыныптан тыс жұмыстарды жүргізу арқылы оқушылардың білім, білік дағдыларын қалыптастыруға қызығушылығын арттырып, түрлі деңгейдегі есептерді шығарып, оны талдай білуге үйрету. Логикалық ойлау қабілеттерін дамытып, қажетті деректерді өз бетімен ізденуіне, компьютерлік сауаттылықтарына жол ашу. Қабылдаған білімдерін өмірде қолдана білуге тәрбиелеу.

Курстық жұмыстың негізгі мақсаты мақсаты: Информатикадан сыныптан тыс жұмыстарды жүргізе отырып төмендегі талаптарды оқушы бойында қалыптастыру.

      1.Білім,  білік дағдыларын дамытуға қызығушылығын  арттыру;

      2.Жауапкершілік  пен міндеттерін қалыптастыру;

      3.Есеп  пен талдау жасау дағдыларын үйрету;

      4.Логикалық  және ақпараттық ойлау қабілеттерін  дамыту;

      5.Өз  бетінше ізденуге үйрету және  компьютерлік сауаттылыққа тәрбиелеу;

      6.Информатика сабағына қызығушылығын арттыру;

      Курстық жұмыс негізінен үш  тараудан тұрады. Бірінші тарауда сыныптан тыс жұмыстардың түрлері, ұйымдастыру әдістемесі туралы айтылады, екінші тарауда сыныптан тыс жұмыстарда қолданылатын ойын түрлері сонымен қатар танымдық жұмыстар қамтылған. Үшінші тарау «практикалық жұмыс», онда информатикадан сыныптан тыс жұмыстың бір үлгісі көрсетілген.  

                     
 

1.ИНФОРМАТИКА КУРСЫНДА ҰЙЫМДАСТЫРЫЛАТЫН СЫНЫПТАН ТЫС ЖҰМЫСТАР. 
 

1.1   Информатикадан сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастырудың маңыздылығы. 

     Сыныптан  тыс ұғымы өте кең. Ол мазмұны, бағыты, әдісі, тағайындалуы, формасы мен жолдары жағынан білімділікті қажет етеді. Мысалы, үйірмелер отырысы, сыныптан тыс оқу, мерекелік шаралар мен кештер өткізу осы сыныптан тыс жұмыстарға жатады.Бірақ кей жағдайларда (оқулар, үйірмелер т.б.) мұғалімдер басшылық жасаса,кей жағдайларда (байқау, кеш т.б.) оқушы белсенділігі  мен басқаруында болады.

     Информатикадан  сыныптан тыс жұмыстар компьютер  мен ақпараттық технологияларды  қолдану мүмкіндіктерін беретін  пәнаралық байланыс іспеттес. Компьютерді қолданып басқа пәндерден сыныптан тыс шаралар өткізу оқушылардың дүниетанымы мен қызығушылықтарын арттыра түседі..

     Сыныптан  тыс жұмыс – сабақтан тыс уақыттағы мектепте өткізілетін және оқу  жоспарына  кіретін әртүрлі оқу-тәрбиелік іс-шаралар.

     Сыныптан  тыс жұмыстардың мақсаттары мен  міндеттері.

Сабақтан  тыс жұмыс мақсаттарын, мазмұны мен тәсілдері бойынша оқу үрдесінің сабақтан тыс уақыттағы жалғасы бола отырып, онымен үйлеседі және үнемі еріктілік сипатта бола бермейді.

Оны жоспарлау  мен ұйымдастырудағы анықтаушы  роль педагогтың үлесіне тиеді. Оған пән мұғалімдері дарынды оқушылармен бағдарламалық материал бойынша білімдерін көтеру мен тереңдету үшін, сонымен бірге артта қалушылармен білімдерін  толықтыру үшін жүргізілетін жұмыс мысал бола алады.

Мектептегі  тәрбие жұмысының негізгі бөлігі болып саналатын сыныптан тыс жұмыстар─ баланың өмірге қажетті әлеуметтік ортадағы тәжірибесі мен қоғамдық құндылықтарды қабылдауын қалыптастырады. 

     Информатикадан  сыныптан тыс жұмыстардың мақсаты:

     1.Оқушылардың информатиканың теориялық негіздері, программалау жайлы білімдерін тереңдету,

     2Сыныптан  тыс жұмыстардың түрлерімен  таныстыру.

     3. Оқушылардың сыныптан тыс жұмыс  істеу дағдыларын және зерттеу  жұмыстарына қызығушылықтарын шыңдау

     4.Информатика  кабинетінде жұмыс істеу;

         5. Оқушылардың кәсіпке бағытталған жұмысын ұйымдастыру. 
 

Сыныптан  тыс жұмыстар келесі мәселелерді  шешуге бағытталған:

1.Баладан  жағымды «Мен»-тұжырымын қалыптастыру, бұл келесі факторларға байланысты:

А) өзіне  басқа адамдардың жақсы көзқараста екендігіне сенімділігі;

Б) өзінің белгілі тақырып немесе қызметті меңгеретініне сенімділігі;

В)өзінің  маңызды орын алатынын сенінуі.Жағымды  «Мен»-тұжырымы баланың өзіне,өзін бағалауға жеке тұлға ретінде  қалыптасып дамуынада оң әсер етеді.

Түрлі формадағы сыныптан тыс жұмыстар баланың күнделікті сабақта байқала бермейтін жеке қабілеттері мен мүмкіндіктерін ашады.Сыныптан тыс жұмыстың әр түрлі болуы баланың өзіне сенімділігін,өзін дұрыс бағалауын,өз іс-әрекетін бақылауын қалыптастырады.Сонымен қатар әр түрлі жұмыстар баланың іс-тәжірибесі мен дағдысын, адамдар қызметінің әртүрлілігі туралы білімі мен біліктілігі арттырады.

2.Ұжымдық  жұмыс жасау тәжірибесі мен  серіктестік дағдысын қалыптастыруға  жағдай туғызу.Оқу үрдісінде сыныптан тыс жұмыстарға қарағанда ұжымдасып жұмыс істеу мүмкіндігі аз.Сыныптан тыс жұмыстарда оқушылар бір-бірімен барлық жағынан қарым-қатынаста болады.

Әртүрлі сыныптан тыс жұмыстарда оқушылар өзінің жаңа қабілеттерін ашып қана қоймай,ұжымдасып  жұмыс істеуге үйренеді.

3.Әлеуметтік  қызметтер қажеттіліктерін қалыптастыру.

Бұл тікелей  әртүрлі қызметтер түрімен танысуға байланысты.Сыныптан тыс жұмыстарды қоғам қажет ететін түрлі қызметтерді  ұйымдастыру мүмкіндігі бар,бұл  жағдай әсіресе теріс жолға түскен жасөспірімдердің (алкоголь, нашақорлық, тәртіп бұзушылық т.б) көбеюімен көкейкесті болып тұр.

4.Әлемтанудағы  адамгершілік, эмоциональдық, еріктілік компоненттерін қалыптыстыру.

Сыныптан  тыс жұмыстарда рухани адамгершілік қасиеттер мен құндылықтарды  дәріптеу жақсы жолға қойылады. Ол оқушыларды өнермен байланыстырады.

5.Танымдық қызығушылықтарын дамыту.

Сыныптан  тыс жұмыстардың бұл міндеті  оқу үрдесіндегі және оқудан тыс  іс-әрекеттердің біртұтас екендігін  білдіреді, өйткені сыныптан тыс жұмыстар оқу үрдісіндегі тәрбие жұмысы сонымен қатар оқу үрдісінің  тиімділігін арттыруға бағытталған.

Сыныптан  тыс жұмыстағы оқушылар қызығушылығын  тәрбиелеу маңызды мәселелердің бірі─ мамандық таңдау мен еңбекке, кәсіпке баулуды шешеді.

6.Оқушылардың  бос уақытын ұйымдастыру.

Қазіргі кезде келеңсіз жағдайлардың алдын  алуда баланың бос уақытын  педагогикалық ұйымдастыру қажет.

Оқушылар  тәртібі олардың бос уақытын  қалай өткізетіндігіне байланысты екендігі анықталған.Үлгермеуші оқушыларды  сыныптан тыс жұмыстарға тарту олардың  оқуына кедергі келтіреді деген  ұғым дұрыс емес. Қайта сол оқушылардың бос уақытын тиімді пайдалануына көместесу қажет. 

   Информатика бастауыш сыныптағы  сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастырғанда  оқушылардың дүниетанымын кеңейту  мен өмірінен байланыстылығын  ұғындыруды мақсат етіп алған  жөн.Кіші сынып жасындағы балалар  назарының тұрақсыз болып келуі олармен өткізілген жұмыстың эмоциянальды және жарқын болуын талап етеді.

Ондай іс шаралардың ойын түріндегі өткені тиімдірек.Бастауыш сыныптардың қызығушылықтары  айқындалмағандықтан сыныптан тыс  жұмыстарға тек кейбірі ғана қатысады.Және бұл оқушылар  жұмыс істеуге

дағдыланбаған болып келеді,сонымен қатар өз күштеріне деген сенімсіздіктері  басым,әрі өз бетімен жұмысқа да үйренбеген.Сондықтан сыныптан тыс жұмыс басынан аяғына дейін мұғалім басшылығымен отуі  тиіс.Орта буынды сыныптардағы сыныптан тыс жұмыстарды олардың осы уақыт ішінде алған білімдері мен өмірлік тәжірибелерін ескере отырып ұйымдастыру қажет.Бұл жастағы оқушылар әр нәрсеге құмар болып келеді,өздерінің күші мен білімдерін көрсеткісі келіп тұрады.Қиын жағдайларға өз ойлары мен идеяларын батыл айта алады.Орта буында оқушылар өз еріктерімен қалаған үйірме,қосымша сабақтарға қатысып жүреді.Тәрбиелеуші мұғалімнің міндеті әрбір жасөспірімге өз қызығушылығын қанағаттыра отырып ары қарай өз қабілетінің дамуына үлес қосатын сыныптан тыс жұмыс тауып беру.

  Жоғарғы  сынып оқушылары бұлар болашақ  жоғары және арнайы оқу орындарының  студенттері, сонымен қатар өнеркәсіп  қызмет саладағы болашақ жұмысшылар. Олар өздері өзін өзі ересек  санап,өз бос уақыттарын өздері  ұйымдатыруға және оны тиімді  әрі пайдалы өткізуге тырысады.

   “Ұстаз жақсының ұстанымы жақсы” дейді халық, оқушылардың жоғарғы нәтижелерге жетуі, әрине ұстаздың үздіксіз білімін жетілдіріп, шығармашылықпен, ізденіспен жұмыс жасауының жемісі.Сондай–ақ   оқушылармен жұмыс жасау сыныптан тыс жүргізілетін жұмыстардың рөлі үлкен.Айтар болсақ,сыныптан тыс жұмыс оқушылардың жеке басын дамытудың аса маңызды құралдары болып табылады.Педагогика мамандығы үнемі шығармашылық ізденісті,өзін өзі жетілдіруді,кәсіптік деңгейді жоғарылатып отыруды талап етеді.Бұл әсіресе информатика пәнінің мұғаліміне ерекше қатысты,өйткені оқу мазмұны мен мақсатының үздіксіз өзгерісі,оқушылардың компьютерлік сауаттылық деңгейінің өсуі,мұғалімнің бір деңгейде  қалып қоймай үздіксіз кемелденуіне, шыңдалуына жетелейді.

  Оқушыларға  күнделікті , тіпті қас─қағым сәтте өзгеіп отырған заман ағымына сай болу үшін, оларға сыныптан тыс өткізген информатика сабағымен ғана шектелмей сыныптан тыс жұмысқа ерекше мән беру керек.Сыныптан тыс жұмыс деп баланың жеке басын әлеуметтендіру үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз ететін , оқушылардың оқудан тыс уақыттағы түрлі қызмет түрлерін, ұстаздың шеберлікпен ұйымдастыруын айтады.Сонда ақ сыныптан тыс жұмыстар мектепте оқу бағдарламалары шеңберінен тыс және сабақтан бос уақытта өткізілетін түрлі тәрбиелік ─ оқу іс─шараларды да айтамыз.Сыныптас тыс жұмыс ұғымы кең ауқымды болып табылады,оған мазмұны,тағайындалуы, өткізу әдісі,нысандары мен тәсілдері бойынша сан алуан жұмыстар кіреді.

  Сыныптан  тыс жұмыс мектептегі тәрбие  жұмысының құрамдас бөлігі болғандықтан, қоғамдағы өмір үшін аса қажетті әлеуметтік тәрбиені игеруге және қоғам қаблдаған құндылықтар жүйесін қалыптастыруға бағытталады. Қазіргі уақытта балалар қараусыздығының жағымсыз зардаптарының алдын─алу үшін ұйымдастырылған педагогикалық әсер ету уақытын ұзартудың маңызы зор. Өйткені оқушылардың мінез─құлқы мен олардың бос уақытын қалай өткізетіндігіне тікелей байланысты.

Педагогика  жағынан өз бетімен кеткен оқушылар көбінесе үйірмелерге қатыспайды. Қоғамдық тапсырмалары жоқ, сондықтан да олардың мектеп және сынып өміріне қызығушылығы болмайды. Бос уақытының ұлғаюыны қарай оны пайдаланудың қоғамдағы рөлі өсе түседі. Нашар оқитын, үлгерімі төмен оқушыларды сабақтан аландатпау керек деген пікір қалыптасқан.Бұл қате пікір, өйткені бос уақытты қалай дұрыс пайдалану керектігін дәл соларға үйрету керек. Информатика бұл арада нашар оқитын оқушылар үшін де зор мүмкіндіктерді тудырады.