Автор работы: Пользователь скрыл имя, 02 Марта 2013 в 09:09, курсовая работа
Қазақ әдебиеті тарихында XX- ғасырдағы алыптар тұлғаларының ішінде бірден-бір есімі аталатын айтыскер ақын Жамбыл Жабаев. Оның өлең жырлары көптеген шет елдерге және бүкіл кеңес одағы адамдарына мәлім. Жамбыл сөз өнерінің асқан шебері. Ақындық таланты қайта гүлдеген Жамбыл Жабаев өз заманының үрдісіне лайық шығарма тудырды. Қазақта «жау шапқандай» және «жау тигендей» деген сөз тіркестері кездеседі. Бұл қазақ елінің қауіп-қатер төнді деген мағына береді. Мұны айтуымыздың себебі Жамбыл сол кезеңдерде елімізде қауіп-қатер төніп үлкен зобалаң жылдарды соғыс тақырыбына арнаған туындылардың иесі болып табылады.
Кіріспе: ..............................................................................................................3
Негізгі бөлім: Шаң жұқпайтын шын жүйрік..................................................5
2.1 «Жамбыл – ұлы заманның ұлы ақыны»...................................................45
2.2 Жамбыл – халық поэзиясының алыбы.....................................................25
2.3 Жамбыл – айтыс өнерінің шебері............................................................32
3. Қорытынды..................................................................................................65
Жамбыл айтысында ел жайын, елін, жерін қорғаған батырлар жайын баяндайды. Жәкең кезек арасында әріптесіне қайтарған жауап жырларын ұзақ желілі әңгімелі дастанға да айналдырып отырған. Белгілі Сұраншы, Саурық туралы дастандарының алғашқы төркіні осы айтыста туған жырлар. Сөйтіп, Жамбыл қазақтың байырғы айтыс дәстүрін эпикалық сарынмен, халықтық мазмұнмен байытқан, айтыс жанрына ірі жаңалық қосқан новатор ақын. Жамбылдың бұл жаңалығын кейінгі совет халык, ақындары қабылдап, ерлікті жырлайтын дастандарына үлгі-дәстүр етті.
Әрине, Жамбыл Жабаев дегенде, алдымен ондаған өлеңдер бірнеше адамдармен айтыс, қарымды айтыскер қарт ақынның ойға оралуы заңды. Көпшілік әдеби қауым оны бір қырынан суырып салма ақын ретінде жақсы біледі, бағалайды. Жамбылдың ақындығы, суырып салмалылығы кезінде мерзімді баспасөзден, әдеби қауым арасында жақсы бағаланған. Қазақ әдебиеті тарихының даму жолындағы аса күрделі кезең осы ғасырдың басында, әрине ғасырда орын алды. Ұлт-азаттық күрестің дүмпуі, қазан төңкерісі, азамат соғысы – өзара жалғас, түбірлес жатқан әлеуметтік құбылыстар болғанда ғана емес, рухани өмірде де өзгерістер тудырып жатты. Осы кезеңде әсіресе Ұлы Отан соғысы кезінде әдебиеттің қалыптасуына, төрткүл дүниеге танылуына дейін апарып толассыз еңбек еткен Жамбыл Жабаев болды. Оның