Қазақстан Республикасының жергілікті өзін-өзі басқару жүйесінің қалыптасуы мен мәселелері оны шешу жолдары

Қорытынды

     Басқару – мемлекеттік және қоғамдық ұйымдарда, қоғамдық құрылыстың барлық саласында қолданады, аз шығындармен барынша тиімділікке қол жеткізуді көздейтін болғандықтан да басқару теориясы мен тәжірибесі барлық деңгейлерге тән. Басқару – процесс  ретінде  жалпылама ортаға ие болып, табиғаттың барлық құбылыстарында, яғни табиғатта (өндірістік құралдар мен заттарын арттыруда) тірі табиғатта (биологиялық жүйелерде) және қоғамдағы әлеуметтік жүйені басқару процестерінде орындалады. Осыған байланысты басқару ісі барлық бірдей территориялық бөліктерде әлеуметтік – экономикалық жүйелерде объективті түрде жүзеге асырылады. Сонымен қатар менеджмент басқару процесіне объективті түрде қатыса отыырп, өзінің қалыптасуы мен барысында қолайлы жағдай жасауды талап етеді. Орталық есебінде басқару әрекетінде әрбір территориялық ерекшелігін барынша ескеру, жергілікті экономикалық дамуы мен жасауын реттеуді қалыпты орынға қою талап етіледі.

      Жергілікті  өзін - өзі басқару органдары өздерінің  билік (компотенция) шегінде шешім  қабылдайды, ол шешімді сол территорияда тұратын азаматтар орындауға міндетті.

      Қазақстан Республикасының жергілікті және өзін - өзі басқару мемлекеттік басқарудың обьектісі бола отырып, өзін - өзі  басқару функциясын кеңейте отырып, мемлекеттік билікті қалаларда, аудандарда, ауылдарда жүргізу құқығына ие болды. Облыстағы барлық әлеуметтік – экономикалық процестерді тиімді басқару үшін оның экономикалық – географиялық жағдайын, оның шекарасын, табиғат жағдайы мен ресурстарын барлық демографиялық прцесстерін басқаруы тиіс.

     Посткеңестік  елдерде орталықсыздандыру процесі басқа тұрақты демократиялық жүйе қалыптасқан мемлекеттердегі үрдістерден мүлде өзгеше өтуде. Бұрынғы социалистік мемлекеттерде жүйелі орталықсыздандыру жалпы саяси жүйені құрумен қатар өтіп жатыр. Яғни орталықсыздандыруға ешқандай уақытпен қалыптасқан әдіс-тәсілдік негіз жоқ, басқаша айтқанда, тәжірибенің жетіспеушілігі анық. Бұндай негіз көбінде орталықтанған мемлекет кезінде пайда болуы тиіс. Қазақстан Республикасында да орталықсыздандыру мен жергілікті өзін-өзі басқару процестері тежелу себебінің бірі осы.

     Екіншіден, өзін өзі басқару, биліктің бөлінуінің қажетті (яғни демократиялық) формасын іске асыру тамырын он жылдап қалыптасқан  адамның ойлау қасиетінен іздеу  қажет. Алдыңғы жүйеден мұра болып  жалғасып келе жатқан саяси сана қоғамдық еркіндікті қолдануда қиындықтар туғызады. Қазіргі таңда еліміздің мемлекеттік  құрылысын жетілдіру, оның ішінде билік құзырларының әр деңгейі арасында нақты бөлінуі мен халық билігінің маңызды элементі болып табылатын жергілікті өзін-өзі басқару жүйесін ендіру өте өзекті мәселелердің қатарында.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Қолданылған әдебиеттер

1. Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқару негіздері  Алматы, 2003 Оқулық
2. Ж. Ихданов Экономиканы мемлекеттік басқару Алматы, 2007 Оқу құралы
3. Қазақстанның мемлекеттік кезеңдері  Алматы, 2002
4. Экономикалық саясат және басқару  Алматы, 2002
5. Г. Смағұлова Аймақтық экономиканы басқару мәселелері  Алматы, 2005
6. Т. Нұрпейісов Қазақстан мемлекеті Алматы, 2001
7. Е. Баянов Мемлекеттік және құқық негіздері  Алматы, 2005
8. Оқулық «Қазақстан Республикасының мемлекті мен құқығының негіздері» Алматы 2007
9. А.Төкіжан «Мемлекет және құқық теориясы»  Алматы, 2007
10. В.Уворов «Теория Государственного управления» 2006
11. "Бәсекеге қабілетті Қазақстан үшін, бәсекеге қабілетті экономика үшін, бәсекеге қабілетті халық үшін" Президенттің Қазақстан халқына Жолдауы / Егемен Қазақстан, 19.03.2004ж
12. Хайдар А., "Жергілікті басқару жүйесінің күшті және әлсіз жақтары", "Саясат және парасат", №2, 2009ж
13. Нүкенов А.: "Жергілікті басқаруды жетілдіру мәселелері". "Саясат" №7., 2008
14. Л. Аймағанбетова «Жергілікті басқарудың модельдері мен басқарылу негіздері»  Саясат  № 5  2009
15. Экономика негіздері // Жергілікті басқарудың қазіргі сипаты / №7  2010

Қосымша

Ведомствоаралық өзара әрекеттестік 

Тәуекелдерді  басқару 

Тәуекелдерді  басқару