Қазақстан Республикасы Салық комитеті Ақтөбе облысы бойынша Салық департаментінің Ақтөбе қаласы бойынша Салық басқармасы туралы

Айналым мөлшерi өсу қорытындысы  бойынша:

• резидент емес солар арқылы Қазақстан Республикасындағы қызметiн жүзеге асыратын жаңадан құрылған резидент заңды тұлғалар, филиалдар, өкiлдiктер, әдiлет органдарында мемлекеттiк (есептiк) тiркелген күнiнен бастап;
• салық органдарында дара кәсiпкер ретiнде жаңадан тiркеу есебiне тұрған жеке тұлғалар, салық органдарында тiркеу есебiне қойылған күнiнен бастап;
• басқа салық төлеушiлер – ағымдағы күнтiзбелiк жылдың бiрiншi қаңтарынан бастап айқындалады.

Қосылған құн салығы бойынша тiркеу есебiне қою мақсаттары үшiн салық төлеушiнiң айналымына осы Кодекстiң 232-бабында көрсетiлген салық салынбайтын айналымды қоспағанда, мынадай:

1. Қазақстан Республикасында тауарлар өткiзу, жұмыстар орындау, қызметтер көрсету бойынша;

2. Қазақстан Республикасында қосылған құн салығын төлеушi болып табылмайтын және қызметiн филиал, өкiлдiк арқылы жүзеге асырмайтын резидент еместен өткiзу орны Қазақстан Республикасы болып табылатын жұмыстарды, көрсетiлетiн қызметтердi сатып алу бойынша айналым кiредi. Жұмыстарды, көрсетiлетiн қызметтердi өткiзу орны айқындалады.

Қосылған құн салығы бойынша тiркеу есебiне қою мақсаттары үшiн шаруа немесе фермер қожалығы үшiн арнаулы салық режимiнде  бюджетпен есеп айырысуды жүзеге асыратын салық төлеушi айналымның мөлшерiн анықтау кезiнде осы  арнаулы салық режимiне жататын  қызметтi жүзеге асырудан түскен өткiзу бойынша айналымды есепке алмайды.

Сенiмгерлiк басқарушы  орналасқан жерi бойынша салық органына сенiмгерлiк басқару шартын жасасқан күннен не егер құрылтайшы сенiмгерлiк  шарты бойынша не пайда алушы  сенiмгерлiк басқару туындаған өзге жағдайларда қосылған құн салығын төлеушi болып табылса, сенiмгерлiк басқарудың туындауына негiз болып табылатын өзге құжат күнiнен бастап бес жұмыс күнiнен кешiктiрмей келу тәртiбiмен қосылған құн салығы бойынша тiркеу есебi туралы салық өтiнiшiн беруге мiндеттi. Құрылтайшы сенiмгерлiк басқару шарты бойынша не пайда алушы сенiмгерлiк басқару туындаған өзге жағдайларда қосылған құн салығын төлеушi болып табылмаған жағдайларда сенiмгер басқарушыны қосылған құн салығы бойынша мiндеттi түрде тiркеу есебiне қою көзделген негiздер бойынша жүргiзiледi.

Ең төменгi айналым тиiстi қаржы  жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгiленген айлық есептiк көрсеткiштiң 30000 еселенген мөлшерiн құрайды.

Қосылған құн салығы бойынша олар тiркеу есебiне қою үшiн салықтық өтiнiш берген айдан кейiнгi айдың алғашқы күнiнен бастап қосылған құн салығын төлеушiге айналады.

Резидент заңды тұлғалар, Қазақстан Республикасындағы қызметiн  филиалдар, өкiлдiктер арқылы жүзеге асыратын резидент еместер қосылған құн салығы бойынша тiркеу есебiне қою үшiн ұсынылған салықтық өтiнiшке салық төлеушiнiң орналасқан жерiн растайтын құжаттың нотариус куәландырған көшiрмесiн мiндеттi түрде қоса бередi.

Жылжымайтын мүлiкке меншiк  құқығын немесе оларды пайдалану құқығын растайтын құжат, салық төлеушiнiң орналасқан жерiн растайтын құжат болып табылады.

Орналасқан жердi растайтын құжат көшiрмесiн нотариус куәландырған күнi мен оны салық органына табыс ету күнiнiң арасындағы мерзiм он жұмыс күнiнен аспауға тиiс.

Қосылған құн салығы бойынша тiркеу есебiне қою үшiн салықтық өтiнiш тапсырмаған тұлға анықталған кезде, салық органы мұндай салық төлеушiнi анықтаған сәттен бастап бес жұмыс күнiнен кешiктiрмей оған  Қазақстан Республикасының салық заңнамасын бұзушылықты жою туралы хабарлама жiбередi.

Салық төлеушi жiберiлген салық органының хабарламасы  бойынша қосылған құн салығы бойынша  тiркеу есебiне қою үшiн салықтық өтiнiш тапсырмаған жағдайда, мерзiм  аяқталғаннан кейiн салық органы белгiленген тәртiппен салық төлеушiнiң банк шоттары бойынша шығыс операцияларын тоқтата тұру туралы өкiм шығарады.

Қазақстан Республикасының  аумағында сауда операцияларын  жүзеге асыру кезiнде немесе қолма-қол  ақша арқылы қызмет көрсету кезiнде  жүзеге асырылатын ақшалай есеп айырысу мiндеттi түрде бақылау-касса машиналарын қолдану арқылы жүргiзiледi.

1. Жеке нотариаттық қызметтi жүзеге асыратын тұлғаларды қоспағанда, дара кәсiпкерлер ретiнде мiндеттi мемлекеттiк тiркелуге жатпайтын жеке тұлғалар арасында жүзеге асырылатын;

2. Дара кәсiпкерлердiң (акцизделетiн тауарларды өткiзушiлерден басқа):

• қызметiн шағын бизнес субъектiлерi үшiн арнаулы салық режимi шеңберiнде патент негiзiнде жүзеге асырады;
• қызметiн шаруа немесе фермер қожалықтары үшiн арнаулы салық режимi шеңберiнде жүзеге асырады.

3. Уәкiлеттi органның келiсiмi бойынша көлiк саласындағы уәкiлеттi мемлекеттiк орган бекiткен нысанда билеттер беру арқылы қоғамдық қалалық көлiкте тасымалдау бойынша халыққа қызмет көрсету бөлiгiнде ақшалай есеп айырысуларына қолданылмайды.

Жергiлiктi атқарушы органдар есептi тоқсаннан кейiнгi айдың  20-сынан  кешiктiрмей орналасқан жерi бойынша  салық органдарына уәкiлеттi орган  бекiткен нысанда қалалық қоғамдық көлiк тасымалдары бойынша халыққа  қызмет көрсету бөлiгiнде салық  төлеушiнiң билеттердi пайдалануы туралы есептi табыс етедi.

Сауда операциялары немесе қолма-қол ақша арқылы қызмет көрсету  кезiнде ақшалай есеп айырысуды  жүзеге асыратын сауда автоматтары  мен қызмет көрсетудi төлеу терминалдары модельдерi мемлекеттiк тiзiлiмге  енгiзiлген бақылау-касса машиналарымен жарақтандырылады.

Бақылау-касса машиналарын  қолдану кезiнде мынадай талаптар қойылады:

1. Қолма-қол ақша арқылы ақшалай есеп айырысумен байланысты қызметiн бастағанға дейiн бақылау-касса машиналарын салық органында есепке қою жүзеге асырылады;

2. Тауар немесе қызмет көрсету үшiн төленген сомаға бақылау-касса машинасының чегiн (сауда автоматында пайдаланылатын бақылау-касса машиналарын қоспағанда) немесе тауар чегiн беру жүзеге асырылады;

3. Бақылау - касса машиналарына салық органдары лауазымды         адамдарының қолжетiмдiлiгi қамтамасыз етiледi.

Бақылау-касса машинасын  пайдаланатын жерi бойынша салық  органдарына есепке қоюға модельдерi мемлекеттiк тiзiлiмге енгiзiлген, техникалық ақауы жоқ бақылау-касса  машиналары жатады.

Сауда автоматтарымен және қызмет көрсету терминалдарымен жарақтандырылған бақылау-касса машиналары салық төлеушiнiң орналасқан жерi бойынша салық органында есепке қойылуға тиiс.

Салық органдары бақылау-касса  машиналарын қолдану бойынша  талап қолданылмайтын салық төлеушiлердiң бақылау-касса машиналарын есепке қоюды жүргiзбейдi.

Бақылау-касса машиналарын  есепке қою салық төлеушi бақылау-касса  машинасын есепке қою туралы өтiнiш  берген күннен бастап бес жұмыс күнi iшiнде бақылау-касса машинасының  тiркеу нөмiрiн бере отырып және бақылау-касса машинасының карточкасын бере отырып жүргiзiледi.

Компьютерлiк жүйе болып  табылатын бақылау-касса машиналарын  қоспағанда, бақылау-касса машинасын  салық органдарында есепке қойған кезде  салық төлеушi салық органына:

1. Бақылау-касса машинасын салық органында есепке қою туралы салықтық өтiнiштi;

2. Іске қосу фискалды режимдi орнатпай-ақ мүмкiн болатын, салық төлеушi туралы мәлiметтердi қамтитын бақылау-касса машинасын;

3. Дайындаушы зауыттың паспортын;

4. Нөмiрленген, тiгiлген, салық төлеушiнiң қолымен және (немесе) мөрiмен расталған қолма-қол ақша есебiнiң кiтабын және тауар чектерiнiң кiтабын табыс етедi.

Компьютерлiк жүйе болып  табылатын бақылау-касса машинасын  есепке қойған кезде салық төлеушi салық органына:

1. Бақылау - касса машинасын салық органында есепке қою туралы салықтық өтiнiштi;

2. Компьютерлiк жүйенiң жұмыс iстеу мүмкiндiктерi мен сипаттарының қысқаша сипаттамасын;

3. Салық органында тiркеуге қою үшiн мәлiмделген компьютерлiк жүйе моделiнiң «Салық инспекторының жұмыс орны» модулiн пайдалану жөнiндегi нұсқаулықты табыс етедi және онымен жұмыс iстеудi қамтамасыз етедi.

Салық органының лауазымды  адамы компьютерлiк жүйелердi қоспағанда, бақылау-касса машинасын есепке қою кезiнде:

1. Салықтық өтiнiште көрсетiлген мәлiметтердiң ұсынылған құжаттарға сәйкестiгiн тексередi;

2. Таңбалау тақтайшасында көрсетiлген бақылау-касса машинасының зауыттық нөмiрiн дайындаушы зауыттың паспортында көрсетiлген бақылау-касса машинасының нөмiрiмен салыстырады;

3. Қолма-қол ақша есебiнiң кiтабын және тауар чектерiнiң кiтабын ресiмдеудiң дұрыстығын тексередi;

4. Бақылау-касса машинасы жұмысының фискалдық режимiн белгiлейдi;

5. Бақылау-касса машинасының корпусына салық органының пломбасын орнатады;

6. Бақылау-касса машинасының тiркеу карточкасын ресiмдейдi;

7. Қолма-қол ақша есебiнiң кiтабын және тауар чектерiнiң кiтабын өз қолымен, салық органы басшысының қолымен және салық органының мөрiмен растайды;

8. Салық төлеушiге:

• фискалдық жұмыс режимi белгiленген және салық органының пломбасы орнатылған бақылау-касса машинасын;
• расталған қолма-қол ақша есебiнiң кiтабы мен тауар чектерiнiң кiтабын;
• бақылау-касса машинасын дайындаушы зауыттың паспортын қайтарады.

Компьютерлiк жүйе болып  табылатын бақылау-касса машиналарын  есепке қойған кезде салық органының  лауазымды адамы  iс-қимылдарды жүзеге асырады. Бұл ретте компьютерлiк жүйеге фискалды режим белгiлеу ақпаратты компьютерлiк жүйенiң фискалды деректерiне рұқсатсыз қол жеткiзуден криптографиялық тұрғыдан қорғайтын құралдардың белсендi жұмыс iстеуiн бiлдiредi.

Бақылау-касса машинасының  тiркеу карточкасы салық төлеушiге бақылау-касса  машинасын салық органдарында есепке қою кезiнде берiледi, бақылау-касса машинасының бүкiл пайдалану мерзiмi бойына сақталады және салық органдарының талабы бойынша көрсетiледi.

Бақылау-касса машинасының  тiркеу карточкасының, тауар чегiнiң, фискалдық есеп-қисапты алу актiсiнiң, қолма-қол ақша есебi кiтабы мен тауар чектерi кiтабының нысандарын уәкiлеттi орган белгiлейдi.

Атқаратын қызметі бойынша  бөлімді 5 бөлімшеге жіктеуге болады:

1. Жеке тұлғаларды тіркеу;
2. Жеке тұлғаларды жеке кәсіпкер ретінде есепке алу;
3. Заңды тұлғаларды тіркеу;
4. Салық төлеушілерді ҚҚС төлеуісі ретінде есепке қою;
5. Фискалды жады бар бақылау-касса машиналарын тіркеу.

Қазақстан Республикасының  азаматы дүниеге келген сәттен бастап салық басқармасында есеп тұруы  қажет. Сондықтан азаматтарды тіркеу кезінде жасына сәйкес 2 үлкен топқа  жіктейді:

1. Балалар – 16 жасқа толмаған, жеке басты куәландыратын құжат берілгенге дейін
2. Ересек адам – 16 жастан асқан азаматтар

Бұл азаматтарды тіркеу ерекшеліктері әр түрлі болып  келеді. Егер де ересек адамдарды бастапқы құжаттар негізінде тікелей тіркесе, балаларды құжаттары арқылы ата-анасы арқылы тіркейді. Олардың құжатталуының негізі бірдей болғанмен, кейбір айырмашылықтары бар. Ересек адамды салық базасына есепке қою кезінде келесідей құжаттар тізімін лауазымды адамға ұсынуы керек:

• 001 нысандағы салық төлеуші ретінде тіркеу үшін өтініш;
• жеке басты куәландыратын құжаттың көшірмесі және түпнұсқасы;
• мекен-жайын анықтайтын құжат (үй кітабы немесе мекен-жай бюросынан анықтама)  көшірмесі және түпнұсқасы;
• егер болса алдында алған СТТН құжаты;
• кейбір жағдайларда қолдан жазылған өтініш.

001 нысандағы өтініш  ең алдымен ИСАЖ бағдарламасында  салық төлеушіні дұрыс тіркеу  үшін қажет. Мұндағы барлық  жазылатын мәліметтер толығымен  ИСАЖ бағдарламасындағы 001 нысанын  негізінде салық төлеушілерді  тіркеу нысанымен сәйкес келеді. Сондықтан бұл салық төлеушілерді салық базасына тіркеу үшін тиімділік үшін жасалады. 001 нысаны 4 беттен тұрады. 7 бөлімге жіктелген.

СТТН нөмірін беру үшін ең алдымен салық басқармасы азаматтың жеке басын анықтап алуы қажет. Себебі салық заңнамасында белгіленгендей бір адамға тек қана бір нөмір берілуі тиіс. Сол себепті бұл құжаттың көшірмесі қажет. Оның түпнұсқасы көшірменің рас екендігін дәлелдейтін құжат. Сонымен қатар бұл құжат салық төлеушінің әділет басқармасында тіркелген аты-жөнінің салық басқармасындағы құжаттармен сәйкес келу үшін қажеттілік мақсатта қолданылады.

Ақтөбе қаласының өз территориясы қалыптасқан. Яғни территориясына сай олар салық төлеушілерді есепке тұрғызады. Сол себепті азаматтардың территорияға байланысты араласып кетпеуін қадағалау үшін оларды тек қана мекен-жайына сәйкес тіркейді. Бұл тәртіп салық заңнамасында толығымен айтылып кеткен. Үй кітабының көшірмесі және  түпнұсқасы осы мақсатта пайдаланылады. Көшірме салық басқармасында қалады да, түпнұсқасы көшірменің рас екендігін дәлелдеп иесіне қайтарылады. Мекен-жай бюросының анықтамасы да жарамды.

Бастапқы салық төлеуші  нөмірінің түпнұсқасы салық төлеуші  аты-жөнін ауыстарғанда, салық төлеуші нөмірін ауыстырғанда, егер де салық төлеуші ретінде тіркелгені туралы құжатты ауыстырғанда салық басқармасына ұсынады. Бұл салық төлеушінің мөлшерден көп салықтық құжаттар ұстамауы үшін қолданылатын шара.