Автор работы: Пользователь скрыл имя, 29 Ноября 2011 в 14:29, реферат
Жұмысты жазудағы мақсат –коммуникациялық кешенді дамытуға қа-тысты мемлекеттік реттеуге тоқтала отырып, Қазақстан Республикасындағы ерекшеліктеріне тоқталу.
1-бөлім. Көлік- коммуникациялық кешенінің дамуын мемлекеттік реттеу.
2-бөлім. ҚР-ның коммуникациялық кешенінің қазіргі жағдайын талдау.
3-бөлім. Коммуникациялық кешенінің реттелуі, даму проблемалардың шешу
жолдары, перспективасы.
1-бөлім.
Көлік- коммуникациялық
2-бөлім.
ҚР-ның коммуникациялық
3-бөлім.
Коммуникациялық кешенінің
жолдары,
перспективасы.
Жұмысты жазудағы мақсат –коммуникациялық
кешенді дамытуға қа-тысты мемлекеттік
реттеуге тоқтала отырып, Қазақстан Республикасындағы
ерекшеліктеріне тоқталу.
Осы мақсатқа сәйкес жұмысты жазуға келесідей міндеттер қойылды:
Мәнжазбаның өзектілігі: ҚР коммуникациялық
технологиялар саласында-ғы реформалау
деңгейі мен оның даму перспективасына
баға беру және оның ел экономикасының
дамуындағы маңыздылығын айқындау болып
табылады.
1-бөлім. Көлік-
ҚР «Қазақстан
Республикасындағы көлiк
Қазақстанның темiр жол саласында мемлекет мақсаттары мен мазмұнына қарай әр түрлi миссияларды атқарады:
1)мемлекет реттеушi ретiнде;
2) мемлекет көлiк нарығындағы меншiк иесi
және қызметтердi жеткiзушi ретiнде;
3) мемлекет саладағы қоғамдық-маңызды
қызметтер мен инвестицияларды қаржыландыру
көзi және тапсырыс берушi ретiнде.
Заңнамаға сәйкес бағалық реттеу қызметтердi
жеткiзушi мен тұтынушылардың мүдделерiнiң
теңгерiмiне негiзделедi, соның нәтижесiнде
«әдiлеттi» нарықтық бағаға барынша жақындауды
қамтамасыз етуi тиiс.
Практикада бағалық реттеу тауар өндiрушiлерге
қолдау көрсету мақсатында темiр жол тарифтерiнiң
өсуiн ұстап тұруға арналған макроэкономикалық
саясат құралы, сонымен бiрге әлеуметтiк-маңызды
қызметтердi рентабельдi қызметтер тарапынан
қиылысты қаржыландыруды қамтамасыз ететiн
әлеуметтiк-экономикалық саясат құралы
ретiнде қолданылады.
1997 жылдан 2009 жылға дейiнгi кезеңде темiр
жол тарифтерiнiң өсу қарқыны жылына орташа
алғанда 5,8% құрады, ал тұтыну бағасының
индексi жыл сайын орташа алғанда 9,1%, ал
өнеркәсiп бағасының индексi 13,3% ұлғайды.
Саланың ағымдағы және ұзақ мерзiмдi қаржылық
тұрақтылықты қамтамасыз ететiн темiр
жол көлiгiнiң барлық өндiрiстiк-техникалық
кешенiнiң меншiк иесi ретiнде мемлекеттiң
мiндеттерiмен шиеленiседi.
Бағаны реттеудi тежеу саясаты бүгiнгi
күнi Қазақстанның темiр жол тарифтерiнiң
орташа деңгейi РФ тарифтерiнiң орташа
деңгейiнен 2,3 есе төмен және Белоруссия
тарифтерiнен 1,7 есе төмен (Бiрыңғай кеден
одағы елдерiндегi экономикалық саясат
шеңберiнде салыстырғанда) жағдайға келтiрдi.
Қолданыстағы бюджеттiк саясатта жолаушылар
тасымалының бiр бөлiгiн қаржыландыру қарастырылған,
ал темiр жол көлiгi субъектiлерi әлеуметтiк
маңызды қатынастар бойынша, жолаушылар
тасымалдауын жүзеге асыруына байланысты
тасымалдаушының шығыны ешқандай қарастырылмаған.
2005 жылдан 2009 жылға дейiнгi кезеңде жыл
сайын мемлекеттiк бюджеттен бөлiнетiн
қаражат сомасы орташа алғанда 9 миллиард
теңгенi құрады (қаражаттың тұтыну көлемiнiң
25%-нан төмен).
Одан басқа жолаушылар тасымалының шығындары
МЖС қызметтерiнiң тарифтерiне уақытша
төмендетiлген коэффициенттердiң есебiнен,
сонымен қатар жолаушылар тасымалы үшiн
локомотивтiк күш беру қызметтерiнiң тарифтерiн
өзiндiк құнынан төмен белгiлеудiң есебiнен
iшiнара «ҚТЖ» ҰК» АҚ» жауып отырды.
Осылайша 2005 - 2009 жылдардағы жолаушылар
тасымалының шығындарын жабуға арналып
республикалық және жергiлiктi бюджеттен
бөлiнген қаражаттың жалпы көлемi 46 124 миллион
теңгенi құрады.
Бұл жерде сол кезеңде жолаушылар тасымалын
кростау арқылы қаржыландырудың жалпы
көлемi (яғни, жеке жолаушылар тасымалын
есепке ала отырып) 89 633,3 миллион теңгенi
құрады, соның iшiнде: 37 739,4 миллион теңгенi
«ҚТЖ» ҰК» АҚ жолаушылар тасымалдаушыларға
МЖС қызметтерiнiң тарифтерiне уақытша
төмендетiлген тарифтер беру жолымен;
және 51 894 миллион теңгенi өзiндiк құнынан
темен жолаушылар тасымалына арналған
локомотивтiк күш беру қызметтерiне «Локомотив»
АҚ тарифтердi бекiту жолымен қаржыландырылды.
МТЖ қызметтерiн жеткiзушi ретiнде «ҚТЖ»
ҰК» АҚ мен оның кейбiр еншiлес ұйымдары
бейiндi және бейiндi-қосалқы қызметтердiң
бiрнеше түрлерi бойынша Табиғи монополиялар
субъектiлерiнiң тiркелiмiне енгiзiлген және
ҚР Табиғи монополияларды реттеу агенттiгiмен
(бұдан әрi - ТМРА) реттелiп отырады.
Темiр жол көлiгiндегi бағаны мемлекеттiк
реттеудiң қолданыстағы практикасы:
1) Тасымалдау бойынша реттелетiн жөткiзушiлер
клиенттерiнiң арнайы қажеттiлiктерiн есепке
алмайды;
2) Жағдаяттық мақсаттардың ұзақ мерзiмдi
мақсаттардан басымдылығына және күрделi
жұмсалымдарды жеткiлiксiз қаржыландыруға
негiзделедi;
3) Тиiмдi тұжырымдамалық негiзi жоқ заңнамалық
нормалардың негiзiнде шаруашылық қызметiн
жүргiзуге «рұқсат ететiн» сипатын қарастырады;
4) Дүниежүзiлiк практикаға сәйкес тарифтердiң
деңгейiн автоматты индексациялау және
олардың тұтынушылар үшiн орташа мерзiмдi
болашаққа өзгеруiн болжау тетiгiн қарастырмайды;
5) өзектi экономикалық жағдаяттарға сәйкес
тарифтердi мерзiмiнде белгiлеуге мүмкiндiк
бермейтiн тәртiптiк тетiктер кiредi және
олар заңнамаға сәйкес тарифтердi белгiлеудiң
басты критерийлерiн жүзеге асыруды қамтамасыз
ете алмайды.
Тасымалдаудың жеке санаттары бойынша
бүгiнгi күнгi қолданыстағы тарифтердi
саралау (қатынас түрлерi және жүк түрлерi
бойынша) жеке жүк және қатынас түрлерiне
қарай Бағатiзбенiң тарифтiк ставкаларын
индексациялау коэффициенттерiн саралап
бекiту жолымен олардың төлем қабiлеттiлiгiне
орай, тұтынушыларға саралап қарауды жүйелi
қолданудың нәтижесi болып табылады.
Темiр жол тарифтерiн саралаудың 17% технологиялық
факторларға (тасымалдаудың әрбiр жеке
санатында iске қосылған өндiрiстiк факторларға
байланысты бағатiзбенiң базалық ставкаларын
саралау) және 83%-ы технологиялық емес
факторларға байланысты. Сондай-ақ РФ-дағы
технологиялық емес факторладың саралауға
әсерi 27%, ал технологиялық факторлары
73%-ды құрайды.
Соған қарағанда РФ тарифтiк теңгерiмсiздiк
Қазақстанға қарағанда бiршама төмен.
Қазақстандағы тарифтiк теңгерiмсiздiктiң
коэффициентi (1 тонна жүктi тасымалдаудағы
ең төменгiге қарағанда ең жоғарғы тариф)
9,4, ал Ресейде 3,7.
Экономика, қоғам және мемлекет темiр
жол саласына саланың қазiргi жағдайында
қамтамасыз етiлуi мүмкiн емес заманауи
талаптарды қойып отыр.
Қазақстандық тұрғындардың,
бизнестің және мемлекеттік органдардың
арасында 1995 жылдан 2009 жыл аралығында
ақпараттық-коммуникациялық технологиялар
қолданудың белсенді өсуі саланы мемлекеттік
реттеу қажеттілігіне алып келді. Осыған
байланысты, Қазақстан Республикасының
ақпараттық коммуникациялар саласындағы
нормативтік-құқықтық базасы жетілдірілді
және келесі нормативтік-құқықтық актілер
қабылданды:
«Қазақстан Республикасының бірыңғай ақпараттық кеңістігі тұжырымдамасы және оны іске асыру бойынша шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998 жылғы 29 шілдедегі №715 қаулысы;
«Электрондық құжат және электрондықцифрлық қолтаңба туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 7 қаңтардағы Заңы.
«Пошта
туралы» Қазақстан
«Байланыс туралы» Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 5 шілдедегі Заңы.
«Ақпараттандыру
туралы» Қазақстан
8 мамырдағы Заңы.
«Қазақстанның үдемелі өндірістік-инновациялық дамуы жөніндегі 2010-2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы және Қазақстан Республикасы Президентінің кейбір жарлықтарының күшінің жойылғанын тану туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 19 наурыздағы № 958 Жарлығы.
«Қазақстан
Республикасының
2003
жылдың шілдесінде Қазақстан
Республикасы Көлік және
2004 жылдың 6 сәуірінде Ақпараттандыру және байланыс агенттігінің қолдауымен коммерциялық емес ұйым – IT-компаниялардың Қазақстандық қауымдастығы құрылды.
Қазақстан Республикасы Ақпараттандыру және байланыс агенттігі 2010 жылғы наурызда Қазақстан Республикасы Байланыс және ақпарат министрлігі болып қайта құрылды.
Сөйтіп, қазіргі уақытта, Қазақстан Республикасында ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың қызметтері мен тауарларының дамуын және қызмет етуін, ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың тұтынушылары мен жеткізушілері мүдделерінің теңдігін қамтамасыз ететін, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласын нормативтік-құқықтық және техникалық реттеу жүйесі қалыптасты.
Сонымен қатар, нарықты құқықтық реттеудің қолданыстағы жүйесі ақпараттық-коммуникациялық технологиялар дамуының заманауи деңгейінен бір қатар бағыттар бойынша артта қалып отыр, бұл ақпараттық-коммуникациялық нарықтың дамуының тежелу қаупін тудырады және мынадай мәселелер бойынша қосымша қағида шығармашылық жұмыс өткізуді талап етеді.
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
| ||
5) мемлекет 100% қатысатын
мемлекеттік органдар мен компанияларға
ұсынылатын IT-қызметтерді сауда нарығына
аутсорсингке шығару;
6)
жеке сектормен қамтылған 7) мемлекет 100% қатысатын акционерлік қоғамдар мен ЖШС-ге жеке сектормен қамтылған қызмет түрлерін іске асыру бойынша құзырет беру тиімділігі жөніндегі қолданыстағы заңнамаға өзгертулер мен толықтырулар енгізу бойынша ұсыныстар әзірлеу; 8)
Қазақстанға кіру және 9)
қазақстандық несиелерді 10)
шетелдік компанияларға ірі | ||
| ||
компьютерлік- | ||
| ||
1) кәсіптік анықтамалыққа
өзгертулер мен толықтырулар енгізу;
2) ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласында білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын жетілдіру. | ||
| ||
1) мемлекеттік органдардың
олардың құзыретіне кіретін электрондық
мемлекеттік қызметтерді көрсетуін қамтамасыз
ету мерзімдерін әзірлеу және бекіту;
2) электрондық мемлекеттік қызметтерді ұсыну стандарттарын сипаттау бөлігінде «Мемлекеттік қызметтің типтік стандартына» өзгерістер; 3) электрондық мемлекеттік қызметтердің типтік регламенті; 4) электрондық мемлекеттік қызметтердің регламенттері; 5) орталық және жергілікті атқарушы органдар порталдарының контентін қолдау процестерін регламенттеу; 6) азаматтық хал-ахуал актілерінің жазбаларын, азаматтық хал-ахуал актілерінің жазбаларын тіркеу кітаптарының нысандарын және аталған кітаптардағы жазбалар мен Қазақстан Республикасында азаматтық хал-ахуал актілерін тіркеу негізінде берілетін куәлік нысандарын өзгертуге, қалпына келтіруге және жоюға өтініштерді электрондық түрде беру; 7) Қазақстан Республикасының халқын құжаттандыру және тіркеу; 8) әскери міндеттілік және әскери қызметке қатысты бірқатар мәселелер; 9) мемлекеттік қызметте «электрондық үкімет» қызметтерін оқудан міндетті өтуге және сертификат алуға қатысты бірқатар мәселелер;
|
2-бөлім. ҚР-ның коммуникациялық кешенінің қазіргі жағдайын
Қазақстан Республикасының телекоммуникациялар саласы қазақстандық экономиканың, кәсіпорындардың жиынтық табысы 2009 жылы 438,4 млрд. теңгеге жеткен, өскелең сегменті болып табылады, бұл 2008 жылға қарағанда 8,3 %-ға көп. Сала табыстарының өсуі тұрғындар мен бизнестің ұсынылатын қызметтерге артушы қажеттілігін айқындайды.
Сала табыстарының құрылымындағы негізгі үлес ұялы байланыс қызметтеріне тиесілі – 244,8 млрд. теңге (55,8%). Сала табыстарының жалпы көлеміндегі басқа қызметтердің үлесі былайша бөлінген: қалааралық және халықаралық байланыс қызметтері - 51,5 млрд. теңге (11,7 %); жергілікті телефон байланысы – 31,3 млрд. теңге (7,1%); Интернет қызметтері - 43,6 млрд. теңге (10 %) және басқа да байланыс қызметтері - 67,2 млрд. теңге (15,4 %). Сала қызметтерінің 2009 жылдағы негізгі тұтынушысы корпоративті сектор болып табылады – 246,6 млрд. теңге (56,3%); тұрғындарға байланыс қызметтерін сатудан түсетін кірістер 191,8 млрд. теңгені құрады (43,7%), бұл 2008 жылға қарағанда 5,6%-ға көп.
Соңғы жылдар бойы телекоммуникация саласының өсуінің негізгі катализаторы ұтқыр байланыс сегменті болды. 2010 жылдың басындағы жағдай бойынша Қазақстан аумағында әлемдегі неғұрлым кең таралған GSM 900/1800 және CDMA стандарттарын қолданумен төрт ұтқыр байланыс желісі құрылды. Сонымен қатар ұтқыр байланыс нарығының жоғары шоғырланған болып табылатындығын айта кеткен жөн: нарықтың 90 %-ы екі ірі оператор өзара бөлісіп отыр, нарықтың қалған қатысушыларының үлесіне кемінде 10 % тиеді.
2009
жылы ұтқыр байланыс