Шағын кәсіпкерлік

Өнімнің (жүмыстың, қызметтің) өзіндік қүнын талдаудың өте маңызды мөні бар, ол белгілі  бір  көрсеткіштің озгеріс тенденцияларын анықтауға мүмкіндік береді.

5-Кестеде шығындардың өзгеріс қарқыны көрініс тапты. Экономикалық элементтер бойынша шығындардың жіктелуіне қарай: материалдық, еңбек, негізгі қор амортизациясы және басқа да шығындарға бөлінеді.

Материалдық шығындар екі жыл арасында 2003 жылы 173607,53 мын тенгеге (немесе 10,52 есе) өсті. Шығындар қүрамында жалпы шығындардап материалдық шығындар үлкен үлесті алады. Өйткені кәсіпорынның негізгі қызметі шетелдік шикізатпен пен материалдарға негізделген жөне ол материал сиымды сала болып табылады. Мүндағы көрсеткіш алдыңғы 2002 жылмен салыстырғанда 173607,53 мың тенгеге немесе 10,52 есе өсті.

6-кесте 2002-2003 жылдардағы таза табыстың өзгеруі

6-Кестедегі көрсеткіштер келесіні көрсетеді: 2002 жылға қарағанда 2003 жылы берілген қызметтін қүны өсті, ол жалпы табыстың деңгейіне оң әсер етті. 2003 жылы жиынтық табыс 1407,52 мың. тг. болды. 2002 жылгы кезеңнің шығындарына 2003 жылғы шығындар 264 %-ға өсті. Бүл кәрсеткііп есебінен «Меркур Строй Сервис» ЖШС-і таза табысы 2619 пайызға өсті. Көрсеткіштің мүндай өсімі кәсіпорын жүмысының тиімді екенін көрсетеді. Кәсіпорын тапқан табысты тиімді жүмсап, тек қана басты мақсаттагы мәселелер мен есептерді шешуге бағыттау керек. Кестедегі мәліметтер бойынша «Меркур Строй Сервис» ЖШС-де 2003 жылы сатылымдық және ендірістік жүмыстар қарқыны жоғары болды.

2.2. ЖШС «Меркур Строй Сервистің» экономикалық тиімділік көрсеткіштерін талдау

Нарықтық жағдайда кәсіпорынның қаржылық жағдайына ерекше көңіл бөлінеді. Осы талдау арқылы кәсіпорынның даму перспективасын анықтауға болады. Қаржылық істің мақсаты қаржылық ресурстарды өндірісте тиімді пайдалануды және максималды пайда алуды көздейді.

Енді ЖШС «Меркур Строй Сервистің» активтерінің қалай орналасқанына тоқталатын болсақ   ,    бұл кезеңде кәсіпорынның активтері келесідей өһзгерген: материалды емес активтер 2002 ж 58437 тенгеден 2003 ж аяғында 104692 тенгеге өскен. Осы кезеңде негізгі қорлар 739573166 тенгеге өскен. Товарлы материалдық қорлар шамамен екі жарым есеге өсті, дебиторлық берешегі өте    қатты    өскен. Бұл    қаражаттардың    дұрыс    пайдаланбай жатқандығын көрсетеді. Ақша қаражаттары 18 есе өскен.

10-кесте 2002-2003 ж ЖШС «Меркур Строй Сервистің» активтерінің құрамы мен орналасуы ,тг

11-кесте      2002-2003 ж кәсіпорынның қаржы түрақтылық жағдайы

Бұл жерден біз кәсіпорынның қаржылық жағдайының нашарлағанын көруге болады. Қаржылардың  құрамында меншікті  капиталға  шаққанда тартымды    капиталдың    үлесінің    артқандығын көреміз. Инвестициялау көрсеткіштерінің    төмендегені    байқалады. Келесі   көрсеткіштен   барлық ағымдағы міндеттер қарыз капиталына тең екендігін көруге болады. Кәсіпорында дебиторлық берешектің көлемі өсуде . Бұл жерден қаржылардың дүрыс пайдаланылмай жатқандығы көрінеді.

12-кесте2002-2003 ж кәсіпорынның   табыстарының   қатыстылық көрсеткіштері

Табыстылықтың көрсеткіштері де айтарлықтай өскен. Акивтерінің табыстылығы 100 есе, меншікті капиталының табыстылығы 600 есеге өссе, тартылған капиталдары 600 есеге өскен табыс әкелді. Жалпы табыстағы өнімді сатудан түскен табыс 4 есеге артқан. Негізгі істен түскен табыс 5 есе өскен.

13-кесте 2002-2003 ж кәсіпорынның іскерлік қызметін бағалау