Нарықтық экономика жағдайындағы ұйымды жоспарлау

      2. Шағын  кәсiпкерлiк субъектiлерi бiр-бiрiне  қаржы көмегiн көрсету үшiн  консорциумдар немесе өзара несие  беру ұйымдарын құру мүмкiн,  бұлар Қазақстан Республикасының  заңдарында көзделген тәртiппен  олардың уақытша бос қаражатын  жинақтайды.

      

 

 

                   4-тарау. Шағын кәсiпкерлiктiң инфрақұрылымы

 

       13-бап.  Шағын кәсiпкерлiктiң инфрақұрылымын  мемлекеттік қолдау мен дамыту

     Қазақстан Республикасының Үкiметi, орталық және жергiлiктi атқарушы органдар шағын кәсiпкерлiктi қолдау жөнiндегi мемлекеттiк салалық және аймақтық бағдарламалар шеңберiнде осы қызметтi қаржыландыру жолымен, сондай-ақ шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiне мемлекеттiк меншiктi үйлердi, ғимараттарды, өндiрiстiк үй-жайлар мен өзге де мүлiктердi жеңiлдiкпен беру жолымен шағын кәсiпкерлiктiң инфрақұрылымын қолдау мен дамытуды қамтамасыз етедi.

 

       15-бап.  Шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң  бiрлестiктерi

      1. Шағын  кәсiпкерлiк субъектiлерi ортақ  мүдделердi және әрбiр шағын  бизнес субъектiсiнiң мүдделерiн  бiлдiру мен қорғау, шағын кәсiпкерлiктiң  дамуы үшiн мейлiнше қолайлы  жағдайларды, адал бәсекелестiктi қамтамасыз ету мақсатымен Қазақстан  Республикасының заңдарында белгiленген  тәртiппен салалық, салааралық, аумақтық  белгiлерi бойынша сауда-өнеркәсiп  палаталарын, қоғамдық бiрлестiктер  құруға құқылы.

      2. Заңды  тұлғалар - шағын кәсiпкерлiк субъектiлерi  Қазақстан Республикасының қолданылып  жүрген заңдарында белгiленген  тәртiппен қауымдастық (одақ) нысанында  бiрлестiктер құра алады. Жеке  тұлғалар - шағын кәсiпкерлiк субъектiлерi  Қазақстан Республикасының заңдарында  көзделген тәртiппен қоғамдық  бiрлестiктер құра алады. 

      Кәсiпкерлердiң  құқықтарын қорғау жөнiндегi қоғамдық  бiрлестiктер мен қауымдастықтар  өз қызметiн Қазақстан Республикасының  заңдарына сәйкес жүзеге асыратын  коммерциялық емес ұйымдар болып  табылады. Кәсiпкерлердiң құқықтарын  қорғау жөнiндегi қоғамдық бiрлестiктер  мен қауымдастықтардың кәсiпкерлiк  қызметке негiзсiз араласу фактiлерiне  жол бермеу мақсатында:

    *  нормативтiк құқықтық актiлердiң кәсiпкерлiк құрылымдардың қызметiне ықпалына тәуелсiз құқықтық сараптама жүргiзуге;

    *  құқық қорғау және бақылау органдарына кәсiпкерлердің құқықтарын бұзуға кiнәлi адамдарды жауапқа тарту туралы материалдар енгiзуге;

    *  кәсіпкерлікті қорғау саласында кадрларды даярлау, қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру жүйесін дамытуды қамтамасыз етуге;

    *  мемлекеттік органдарға қарау үшін кәсіпкерлікті қолдау және қорғау мәселелері жөніндегі нормативтiк құқықтық актiлерiнiң орындалмауына немесе тиісінше орындалмауына себепші болатын себептер мен жағдайларды жою туралы ұсыныстар енгізуге;

     * шағын кәсіпкерлік субъектілерінің заңдарда көзделген құқықтары бұзылған жағдайда олардың мүдделерін көздеп талап қоюға, Қазақстан Республикасында көзделген тәртіппен шағын кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделеріне қысым жасаған мемлекеттік органдардың іс-әрекеттеріне сот органдарына шағымдануға;

     * заң жобаларын және өзге де нормативтік құқықтық актілерін, Қазақстан Республикасындағы шағын кәсіпкерлікті әлеуметтік-экономикалық дамытудың аймақтық бағдарламаларын әзірлеу жөніндегі жұмысқа қатысуға;

    *  қызметінің ұйымдастырылуы Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін сараптау кеңестері туралы үлгі ережемен айқындалатын орталық және жергілікті атқарушы органдар жанындағы шағын және орта кәсіпкерлікті қолдау мен дамыту мәселелері жөніндегі сараптау кеңестерінің жұмысына қатысуға құқығы бар. <*>

      2-1. Кәсіпкерлердің  құқықтарын қорғау жөніндегі  қоғамдық бiрлестiктер мен қауымдастықтардың,  сауда-өнеркәсіп палаталарының қызметіне  кепілдіктер: 

     - мемлекеттік органдар мен өзге де ұйымдардың лауазымды адамдарының қоғамдық бiрлестiктер мен қауымдастықтардың, сауда-өнеркәсіп палаталарының заңды қызметін жүзеге асыруына тікелей немесе жанама түрде кедергі жасауға құқығы жоқ;

     - мемлекеттік қызметшілер мен мемлекеттік емес ұйымдардың басшылары кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау жөніндегі қоғамдық бiрлестiктер мен қауымдастықтардың, сауда-өнеркәсіп палаталарының өтініштеріне заңдарда белгіленген мерзімде жазбаша жауап қайтаруға міндетті;

     - кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау жөніндегі қоғамдық бiрлестiктер мен қауымдастықтардың қызметіне заңсыз араласуға жол берген не ондай қызметті жүзеге асыруға кедергі келтіруші адамдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапқа тартылады;

     - қоғамдық бiрлестiктер мен қауымдастықтардың, сауда-өнеркәсіп палаталарының құқықтарды қорғау жөнінде көрсететін заң қызметтері, қоғамдық бiрлестiктер мен қауымдастықтардан, сауда-өнеркәсіп палаталарынан заң көмегін, сондай-ақ шағын кәсіпкерлік субъектілеріне заң көмегін көрсетуге қатысты өзге де ақпарат сұраған кәсіпкерлердің мүдделерін көздеп жасалған іс-әрекеттің сипаты мен нәтижелері туралы мәліметтер адвокаттық құпияға теңестіріледі және Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қорғалуға тиіс.

      4. Қазақстан  Республикасының Үкiметi, облыстардың  (республикалық маңызы бар қаланың,  астананың) жергiлiктi атқарушы органдары  шағын кәсiпкерлiктi дамыту, шағын  кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң мүдделерiн  ұжымдасып қорғау мақсатында  шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң  бiрлестiктерiмен өзара iс-қимыл  жасасуды жүзеге асырады. 

  5-тарау. Шағын кәсiпкерлiк  субъектiлерi үшiн кепiлдiктер 

       16-бап.  Шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң  шаруашылық  қызметiне негiзсiз  араласуға жол бермеу кепiлдiктерi

      1. Шағын  кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң шаруашылық  қызметiне мемлекеттiк органдардың  лауазымды адамдарының негiзсiз  араласуына жол берiлмейдi.

      1-1. Бақылау  және қадағалау мiндеттерiн жүзеге  асыратын мемлекеттiк органдар  шағын кәсiпкерлiк субъектiсiнiң  қызметiне тек сот тәртiбiмен  ғана тыйым салуы немесе оны  тоқтата тұруы мүмкiн. Шаруашылық  жүргiзушi субъектiнiң қызметiне  сот шешiмiнсiз тыйым салу немесе  оны тоқтата тұру Қазақстан  Республикасының заң актiлерiнде  белгiленген ерекше жағдайларда  3 күннен аспайтын мерзiмге рұқсат  етiлуi мүмкiн. Бұл орайда қызметке  тыйым салу немесе оны тоқтата  тұру туралы акт сот шешiмi  шыққанға дейiн қолданылады. 

      2. Егер Қазақстан  Республикасының заңдарында өзгеше  көзделмесе шағын кәсiпкерлiк  субъектiсiнiң қаржы-шаруашылық қызметiн  уәкiлеттi мемлекеттiк органдар жылына  бiр реттен жиi тексермейдi.

      3. Адам саны 10-нан аспайтын шағын кәсiпкерлiк  субъектiлерi, салық органдарын қоспағанда, сондай-ақ қылмыстық iстер қозғалғаннан  басқа жағдайларда, мемлекеттiк  бақылаушы органдар тарапынан  ең жиi дегенде үш жылда бiр  рет тексерiлуi мүмкiн. 

      4. Мемлекеттік  бақылау органдарының тексеру  жүргізетін қызметкерлері шағын  кәсіпкерлік субъектілеріне олар  қатаң есептілік бланкілеріне  ресімделген арнайы нұсқаманы  көрсеткен жағдайда ғана тексеруді  жүзеге асыруға міндетті.

      5. Тексерулер жүргiзген кезде мемлекеттiк бақылаушы органдардың қызметкерлерi Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiне тексеру жүргiзу туралы негiздеменi көрсетуге және шағын кәсiпкерлiк субъектiсiндегi Келушiлердi есепке алу кiтабына тексеру жүргiзiлгендiгi туралы, лауазымын, тегiн, тексерудiң мақсаты мен нәтижелерiн көрсете отырып, белгi қоюға мiндеттi.

      6. Лауазымды  адамдардың еркін кәсіпкерлік  қызметті жүзеге асыруға мүмкіндік  бермеуге әкеп соғатын іс-әрекеттері  лауазымды адамдардың Қазақстан  Республикасының заңдарында белгіленген  жауаптылығына әкеп соғады.

      7. Мемлекеттік  органдардың не олардың лауазымды  адамдарының Қазақстан Республикасының  заңдарына қайшы келетін, кәсіпкерлердің  құқықтарын бұзған нұсқауларын  орындау нәтижесінде шағын кәсіпкерлік  субъектісіне келтірілген зиянның  оның ішінде қолдан шығарып  алынған пайданың орынын осы  органдар толтыруға тиіс.

      8. Мемлекеттік  органдардың немесе лауазымды  адамдардың заңға негізделмеген  кәсіпкерлік қызметті шектейтін  тыйым салуы жарамсыз болып  табылады және орындалмауға тиіс.

      

 

 

 

     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                    Пайдаланған әдебиеттер

 

↑ “Қазақ Энциклопедиясы”, IV-том

↑ Орысша-қазақша заңдық түсіндірме сөздік-анықтамалық. - Алматы: Жеті жарғы, 2008. ISBN 9965-11-274-6

↑ Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет. ISBN 9965-822-10-7