Көлік салығының есебі

1. көлік құралына меншік құқығын жеке кәсіпкерлер, жеке нотариустар, адвокаттар болып табылмайтын жеке тұлғаларға берген кезде жылдық салық сомасын тараптардың біреуі (келісім бойынша) есептеп, бюджетке енгізеді;
2. көлік құралына меншік құқығын жеке кәсіпкерлерге, жеке нотариустарға, адвокаттарға, заңды тұлғаларға берген кезде  бюджетке төлеуге тиісті салық сомасын есептеу осы баптың 2 – тармағында белгіленген тәртіппен жүргізіледі.

4. Алу кезінде Қазақстан Республикасында есепте тұрмаған көлік құралын сатып алған кезде салық сомасы көлік құралына меншік құқығы, шаруашылық жүргізу құқығы  немесе оралымды басқару құқығы туындайтын айдың 1 күнінен бастап салық кезеңінің соңына дейінгі кезең үшін есептеледі. 
    
    
   

348-1-бап.  Салық төлеу мерзімдері

1. Егер меншік құқығында, шаруашылық жүргізу құқығында немесе оралымды басқару құқығында 1 шілдеге дейін болған көлік құралдары бойынша осы бапта өзгеше белгіленбесе, бюджетке салық төлеу салық салу объектілерінің тіркелген жері бойынша, ағымдағы төлемдерді енгізу арқылы салық кезеңінің 5 шілдесінен кешіктірілмей жүргізіледі.
2. Осы Кодекстің 348 – бабының 4-тармағында көрсетілген көлік құралына меншік құқығын, шаруашылық жүргізу құқығын немесе оралымды басқару құқығын салық кезеңінің 1 шілдесінен кейін алған жағдайда, бюджетке салық төлеу көлік құралын мемлекеттік тіркеуге дейін немесе тіркеу кезінде жүргізіледі.
3. Алу кезінде Қазақстан Республикасында есепте тұрған көлік құралына меншік құқығын, шаруашылық жүргізу құқығын немесе оралымды басқару құқығын 1 шілдеден  кейін алған жағдайда жеке кәсіпкерлер, жеке нотариустар, адвокаттар, заңды тұлғалар салық кезеңі үшін декларацияны табыс ету мерзімі басталғаннан кейінгі он жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде көрсетілген көлік құралдары бойынша салық төлеуді жүргізеді.
4. Бюджетпен есеп айырысуды ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілерге арналған арнаулы  салық режимінде жүргізетін заңды тұлғалардың көлік құралдарына салық төлеуі осы Кодекстің 389-бабында белгіленген мерзімдерде жүзеге асырылады.
5. Көлік құралының меншік иесі атынан меншікті сенімгерлік басқару құқығымен көлік құралын иеленуші тұлғаның көлік құралдарына салық төлеуі көлік құралы меншік иесінің осы салық кезеңі үшін салық міндеттемесін орындауы болып табылады.

                            Салық кезеңі және салық декларациясы

  349-бап.  Салық кезеңі

        Көлік құралдары салығын есептеу  мен төлеу үшін салық кезеңі  осы Кодекстің 136-бабына сәйкес  белгіленеді. 

350-бап.  Салық есептілігі

   Төлеуші заңды тұлғалар (бюджетпен есеп айырысуды ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілерге арналған арнаулы салық режимінде жүзеге асыратын заңды тұлғаларды қоспағанда) көлік құралдары салығы  бойынша ағымдағы төлемдер есебін  ағымдағы салық кезеңінің 5 шілдесінен кешіктірілмейтін мерзімде, сондай – ақ көлік декларацияны есепті жылдан кейінгі жылдың 31 наурызынан кешіктірілмейтін мерзімде салық салу объектілерінің тіркелегн жері бойынша салық органдарына табыс етеді. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

       Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі[6]

1. Көлік құралдары салығы – 700.02-нысанын жасау [8]
1. Осы нысан Салық кодексінің 13-бөліміне сәйкес заңды тұлғалардың көлік құралдары салығын есептеуге арналған. 700.02 нысанын салық төлеуші әрбір көлік құралына жасайды. Ұқсас көлік құралдары болған жағдайда, (бір үлгі, бірдей двигатель көлемі,  отырғызу орындарының саны, двигатель қуаты, пайдалану мерзімі) есептен шыққан және сатып алынған көлік  құралдарынан басқа, 700.02.012 жолындағы олардың жалпы санын көрсете отырып бір нысан жасалады.
2. «Көлік құралдарына салықты есептеу» бөлімінде:

1. 700.02.001 жолында көлік құралының маркасы мен үлгісін көрсете отырып, Салық кодексінің 346-бабына сәйкес салық салу объектісі болып табылатын көлік құралы көрсетіледі;
2. 700.02.002 жолында көлік құралының шыққан жылы көрсетіледі;
3. 700.02.003 жолында көлік құралына меншік құқығын нақты сатудың кезеңі (айлар саны) көрсетіледі;
4. 700.02.004 жолында өлшеудің тиісті бірліктері:

жеңіл автомобиль двигателінің көлемі –  шаршы сантиметрлерде;

жүк және арнайы автомобильдерінің жүк  көтерімділігі – тоннада;

автобустардың отырғызу  орындарының саны;

катерлер, мекемелер, буксирлер, баржалар, яхталар  двигательдерінің қуаты - ат күшінде;

шағын көлемді кемелер мен ұшу аппараттарды двигателінің қуаты – киловаттарда  көрсетіледі;

5. 700.02.005 жолында Салық кодексінің 347-бабының 1-тармағына сәйкес есептелген көлік құралына салық ставкасы көрсетіледі;
6. 700.00.006 жолында салық төлеу күніне республикалық бюджет туралы  Заңмен белгіленген қаржы жылына сәйкес  айлық есептік көрсеткіш мөлшері көрсетіледі;
7. 700.02.007 жолында салық кодексінің 347-бабының 2-тармағына сәйкес 1500-ден астам – 2000шаршы см-гі, 2000-нан астам – 2500 шаршы см-гі, 2500-ден астам – 3000шаршы см-гі, 3000-нан астам 4000 шаршы см-гі жеңіл автомобиль двигателі көлемінің асуы көрсетіледі;
8. 700.02.008 жолында 700.02.005 жолында жеңіл автомобиль бойынша 700.02.005 * 700.02.006 + 700.02.007 * 7 теңге, қалған көлік құралдары мен ұшу аппараттары үшін 700.02.005 * 700.02.006 ретінде айқындалған салық сомасы көрсетіледі;
9. 700.02.009 жолында Салық кодексінің 347 бабының 3,4,5 және 7-тармақтарында белгіленген тиісті түзету коэффициенті көрсетіледі;

        10) 700.02.010 жолында 700.02.008 және 700.02.009  жолдарын көбейту жолымен айқындалатын түзету коэффициентін ескеріп есепті салық кезеңі үшін салық сомасы көрсетіледі;

        11) 700.02.011 жолында 700.02.010/12 * 700.02.003 ретіндеайқындалатын  иеленудің нақты кезеңі үшін  салық сомасы көрсетіледі. Егер  нақты иелену кезеңі 12 ай құраған  жағдайда, онда 700.02.011 жолына 700.02.010 жолында  көрсетілген сома көшіріледі;

       12) 700.02.012 жолынжа осы нысан жасалатын көлік құралдарының саны көрсетіледі;

      13) 700.02.013 жолында 700.02.011 және 700.02.012 жолдарын көбейту жолымен айқындалатын көлік құралдарының санын ескеріп салық сомасы көрсетіледі. 

 Көлік  құралдар салығы мына 3170 шотында  жүреді. Яғни,  3170 - «Көлік құралдары  салығы», мұнда көлік құралдарына  салық есептеумен және төлеумен  байланысты операциялар көрініс  табады. [8] 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

3. . Көлік салығының 1С бағдарламасында пайдалану есебі

             Анықтама «Көлік салығының объектілері» 

  «Көлік салығының объектілері» объектілер тізімін жүргізу үшін, тағайындалған. Бұл анықтама көмегімен көлік салығын есептеу және есептеу процедурасы үшін қолданылады. Оның орындалатын регламенті «Салық есептеу» құжаттармен өтеді.

   Анықтама келесі бұйрықтар арқылы  ашылады: «Справочники → Фиксированные  активы → Объекты транспортного налога». Кейін диалогтық ұяшық ашылады: «Справочник → Объекты транспортного налога».

  Анықтама автоматты  түрде  «Добавить из справочника Фиксированные  активы» батырмасы арқылы «Фиксированные  активы» анықтама элементі тізімінің  формасында толтырылуы мүмкін. Сонымен  қоса анықтамаға тіркелген активтер  қосылады, оларда «Объект транспортного  налога» қондырылған.

   «Объект транспортного налога»  анықтамасындағы «Начислять» бөлімі көлік салығын есептеудегі анықтамаға арнайы нақты элемент қосылуын жүргізе алады. Ол үшін сол жолақша бойын басу керек. «Көлік салығының объектілері» диалогтық ұяшығы ашылады. Ол ұяшықтағы келесі реквизиттерді толтыру қажет: көліктің түрі, көліктің нөмірі; ТМД елдері бойынша көліктің шығарылған орнын, көліктің дайындалған уақытын; куб.см өлшем бірлігі бойынша көлік қозғалтқышының көлемін;ішіндегі отыратын орын санын; есептеу салығы бойынша қозғалтқыш қуатын, «Начислять» флажогын орнату қажет және кейін «Записать» және «ОК» батырмасына шерту керек кезде диалогтық ұяшығына оралған «Справочник → Объекты транспортного налога», «Начислять» графасына флажок қондыру керек.  Ол өз кезегінде осы объекттің көлік салығы есептелді деген мағына береді. 
 
 
 
 
 
 
 

                Пайдаланылған әдебиеттер 

1. www/http:/google.kz
2. www/http:/google. Экономика
3. «Салық жүйесінің негіздері» А.С.Бекболсынова, Н.Рамазан
4. «Қаржылық есеп» Әбдіғали Әбдіманапов
5. «Салық кодексі. Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер» 2009ж.
6. www.akimvko.gov.kz
7. www/http:/google.бланк толтыру нысанын жасау нөмірлері