Автор работы: Пользователь скрыл имя, 25 Марта 2012 в 17:08, курсовая работа
Кез – келген ґндіріс ґз ќызметіне ќўрал – жабдыќтарын тартса єана жїреді, ал ол еѕбек заттары (шикізат, материалдар, сатып алынєан, жартылай фабрикаттар) жјне еѕбек ќўралдары (машина, станок) болып бґлінеді. Бўл арада еѕбек ќўралдарыныѕ ќўрамы сыртќы белгісімен емес,олардыѕ ґндіріс процесінде атќаратын роліне ќарап аныќталады. Мысалы, заводтта дайындалєан бу ќазаны сол зауыт їшін дайын ґнім болып саналады. Ал оны орнату їшін сатып алынєан субъект їшін осы ќазан еѕбек ќўралы болып табылады.
Кіріспе
Негізгі бґлім
1.1 Негізгі ќўралдар, оларды жіктеу жјне баєалау.
1.2 Келіп тїскен ќўралдардыѕ есебін жјне оныѕ аналитикалыќ есебін ўйымдастыру.
1.3 Негізгі ќўралдардыѕ кейбір жекелеген тїрлерін есептеудіѕ ерекшеліктері.
1.4 Негізгі ќўралдардыѕ тозуын жјне амортизациясын есептеу
1.5 Негізгі ќўралдарды есептеп шыєару
Ќорытынды
Пайдаланєан јдебиеттер
Бўл тјсілде амортизациялыќ соманы аудару їшін:
- ќызмет етудіѕ пайдалы мерзімі. Бўл кезде пайдалануєа берілген объектініѕ жаєдайы ескеріледі жјне кїтіп ўстау жаєдайына да байланысты болып келеді.
- ЌР салыќ заѕдылыќтарыныѕ белгіленген амортизациялыќ нормасыныѕ шегінде. Шаруашылыќ жїргізуші субъектісіндегі белгіленген нормалар, салыќ заѕдылыєыныѕ нормасынан аспауы тиіс.
Негізгі ќўралдардыѕ амортизациясыныѕ бірќалыпты јдісі мына формула бойынша есептеледі.
Бастапќы ќўн – жойылу ќўны
___________________________
« Бухалтерлік есеп » Кеулімжаев Ќ.К алматы 2006
1.5. Негізгі ќўралдарды есептен шыєару.
Шаруашылыќты жїргізуші субъект ќолданылып жїрген заѕдарєа сјйкес, ґзіне тиісті їйлерді, єимараттарды, ќўрал жабдыќтарды, кґлік ќўралдары мен ќўрал саймандарды басќа субъектілерге беруге, айырбастауєа, жалєа беруге, уаќытша тегін пайдалануєа беруге, сондай – аќ баланстан шыєарып тастауына болады.
Негізгі ќўралдарды есептен шыєару: табиєи жјне моральдыќ тозуына байланысты жою ќажет болєанда; ќўрылыс жїргізгенде; кјсіпорындарда, цехтарда немесе басќа объектілерді техникалыќ жаєынан ќайта жабдыќтаєанда: кеѕейткенде; негізгі табынан малдарды жарамсыз деп тапќанда; табиєи ґзгергенде; баланстан тегін бергенде; сыйлаєанда; шаруашылыќаралыќ жјне басќа кјсіпорындарєа, ќоєамдыќ ўйымдарєа бергенде ( сатќанда ), ґткізгенде жјне айырбастаєанда жїзеге асады.
Негізгі ќўрал – жабдыќтардыѕ жарамсыздыєын аныќтау їшін, сондай – аќ ќажетті ќўжаттарды дайындау їшін басшыныѕ бўйрыєымен комиссия ќўрамы
таєайындалады, оныѕ ќўрамында бас инженер немесе субъект жетекшісініѕ орынбасары , бас бухгалтер немесе оныѕ орынбасары , материалдыќ жауапкершілігі бар тўлєалар , меншік иесініѕ ґкілі , мемлекеттік кґлік инспекцияысыныѕ ґкілі бар тўраќты жўмыс істейтін комиссиялар ќўрылады.
Негізгі ќўрал- жабдыќтардыѕ кейбірі тїрлерін баланстан шыєарєанда комиссияєа арнайы салалыќ мамандар да ќатыстырылады.
Тўраќты жўмыс істейтін комиссиялар есептен шыєарылатын ќажетті обьектілермен тікелей танысып , оларды ќайта ќалыпќа келтіру немесе одан јрі пайдалануєа жарамсыздыєын ; есептен шыєару себептерін , ќажетті жаєдайда обьектілердіѕ уаќытынан бўрын есептен шыєаруєа кінјлі тўлєаларын; кейбір тораптардыѕ , тетіктер мен материалдардыѕ пайдаланылу мїмкіндіктерін жјне олардыѕ баєасын аныќтайды; негізгі ќўрал-жабдыќтардыѕ есептен шыєару актілерін жасайды. Комиссия актілерді дайындаєанда тґл ќўжаттарын , этаптыќ жоспарларын ,аќау белгілерініѕ
тізімін , машиналардыѕ апатќа ўшырауы жґніндегі актілерін жјне таєы
да басќа ќолда бар ќўжаттарды пайдаланылады .
Їйлер мен єимараттар негізгі ќўрастырушы бґлшектері тозєанда, ќайта ќалпына келтіріп , жґндеу мїмкін болмаєан жаєдайда немесе тиімсіз болєанда, тракторлар, автомобильдер, ґздігінен жїретін машиналар – тек негізгі тетіктер, тораптары мен агрегаттарыныѕ кґпшілігі істен шыќќанда есептен шыєарылады.
Негізгі ќўрал – жабдыќтарды толыќ жјне ішінара есептен шыєару пайдаланылатын Негізгі ќўрал – жабдыќтарды жою туралы Акт арќылы жїзеге асады. Актіні субъектініѕ басшысы таєайындаєан коммисия немесе соєан ујкілетті адам екі дана етіп жасайды. Актініѕ 1-ші данасы бухгалтерияєа беріледі де , екіншісі негізгі ќўрал - жабдыќтардыѕ саќталуына жауапты тўлєада болады жјне ол есептен шыєарєаннан кейін ќалєан ќосалєы бґлшектерді,
материалдарды , металл сынаќтарын жјне таєы басќаларын ќоймаєа ґткізуге негіз болып табылады .
Есептен шыєаруєа жўмсалєан , сондай - аќ жоюдан жјне їйлерді , єимараттарды бўзєаннан , ќўрал - жабдыќтарды бґлшектегеннен тїскен материалдыќ ќўндылыќтардыѕ баєасы актініѕ « Обьектіні есептен шыєару нјтижелерініѕ есебі» деген бґлімінде ќарастырылады .
Баланыстан автакґлік ќўралдарыныѕ барлыќ тїрін есептен шыєару «Автокґлік ќўралдарын есептен шыєару актісінде» кґрсетіледі . Актіні комиссия екі дана етіп дайындап, субъектініѕ басшысы немесе ґкілетті ујкілі бекітеді. Бір данасы бухгалтерияєа берілсе, екіншісі ќўрал – жабдыќтардыѕ саќталуына жауапты тўлєаєа беріледі де, ол автокґлік техникасын есептен шыєарудан кейін ќалєан материалдыќ ќўндылыќтар мен металл сыныќтарын ќомаєа тапсыруєа негіз болып табылады.
Автокґлік ќўралдарын жоюдан жјне бґлшектеуден тїскен материалдыќ ќўндылыќтар баєасы « Автомобильді есептен шыєару нјтижесініѕ есебі » деген бґлімшесінде кґрсетіледі.
Объектіні есептен шыєарєан кезде, оєан ќысќаша сипаттама беріледі, жјне оныѕ есептен шыєу себептері, негізгі запас бґлшектерініѕ жаєдайы кґрсетіледі жјне олардыѕ жґндеуге жарамдылыєы да айтылады. Егер де объект табиєат апаттарыныѕ, аварияныѕ жјне таєы басќа кїтпенген жаєдайдыѕ салдарынан есептен шыєарылатын болса, онда актіге ќоса тиісті ќўжаттары да бірге тіркеледі. Актіні кјсіпорын басшысы бекітеді. Тек бекігеннен кейін объектіні жоюєа кіріседі. Жоюдан алынєан запас бґлшектері пайдалануы мїмкін болатын баєасы бойынша ќўндылыќтар тиісті шоттар бойынша кірістеледі.
Негізгі ќўралдарды есептен шыєарудыѕ ќабылданєан тјртібін бўзєан жаєдайда жою нјтижесінде алынєан материалдыќ ќўндылыќтарєа жауапсыздыќпен ќарау аныќталса, онда оєан кінјлі лауазымды адамдар белгіленген тјртіпте жауапќа тартылады.
Басы артыќ, пайданылатын ќўрал – жабдыќтарды, кґлік ќўралдарын, приборларды, ќўрал – саймандарды, мїлікті, жўмысќа пайдаланылатын жјне ґнім алатын малдарды заѕды немесе жеке тўлєаларєа сатуєа болады.
Негізгі ќўрал – жабдыќтарды бір кјсіпорыннан екінші бір кјсіпорынєа беру кезінде екі дана етіп акт жасайды. Акт негізінде мїліктік тїгендеу карточкалары мен негізгі ќўрал – жабдыќтардыѕ кјсіпорын балансынан шыєарылєаны туралы белгі соєады.
Негізгі ќўралдар субъектініѕ ґз ішінде орын ауыстыруы кезінде, орын ауыстыру актісімен рјсімделеді. Оныѕ негізінде негізгі ќўрал – жабдыќтардыѕ бір орыннан екінші орынєа кґшуі туралы объектілердіѕ тўрєан жеріндегі мїліктік тїгендеу карточкаларына белгі соєылады. Негізгі ќўралдар шаруашылыќ ішінде орын ауыстырєанда 12 « Негізгі ќўралдар » бґлімшесі шоттарыныѕ дебеті мен кредиті бойынша бухгалтерлік жазулар жазылады.
Ќорытынды
Мен осы курстыќ жўмысымды ќортындылай келе, мынадай тўжырымда жасамєа келеді.
Негізі ќўралдар материалды ґндіріс саласында да, ґндірістік емес салада да ўзаќ уаќыт бойы ќызмет етеді. Осы негізгі ќўралдарєа ; жер; їйлер; єимараттар; кґп жылдыќ екпе аєаштары ;машиналар жјне ќўрал – жабдыќтар ( соныѕ ішінде автоматты машиналар жјне ќўрал – жабдыќ ); машиналар жјне жабдыќтар ; ґлшеу жјне реттеу аспаптары жјне ќондырєылар мен лобариториялыќ жабдыќтар; есептеу техникасы; басќа машиналар мен ќўрал – жабдыќтар; кґлік ќўралдары; ќўрал – сайман; ґндірістік мїлік жјне жабдыќтар; шаруашылыќ мїлік; жўмысшы жјне ґнім беретін мал; кґп жылдыќ екпе аєаштар; жерді аќсартуєа шыќќан кїрделі шыєын; басќа да негізгі ќўралдар жатады.
Кјсіпорында негізгі ќўралдардыѕ есебін жїргізудіѕ, субъектіге жататын меншік ќўќыєын, шаруашылыќ пен оперативтік басќару жїйесі аныќтайды.
Негізгі ќўрал ґндіріс процесіне ќатысуымен, жылдар мерзімініѕ јсерімен, табиєат кїшініѕ јсер етуімен пайдалану процесінде біртіндеп тозады. Тозудыѕ екі тїрі болады: табиєи жјне сапалыќ ( моральдыќ ) ( заман талабына сай келмеуі ).
Негізгі ќорлардыѕ табиєи тозуы олардыѕ ґндіріс процесіне ќатысу нјтижесінен жјне негізгі ќўралдардыѕ пайдалануєа тікелей ќатыспай – аќ, тїрлі сыртќы факторлардыѕ јсерінен: ылєалдан, атмосфералыќ ќўбылыстар нјтижесінен, металдардыѕ тот басуынан, ескеруінен пайда болады.
Негізгі ќўралдардыѕ тозуын есептеу їшін 13 « Негізгі ќўралдардыѕ тозуы » бґлімшесініѕ мынандай синтетикалыќ шоттары: 2421 « Їйлер мен єимараттардыѕ тозуы », 2423 « Машиналар мен жабдыќтардыѕ, ґткізгіш тетіктердіѕ тозуы », 2425 « Кґлік ќўралдарыныѕ тозуы », 2427 « Басќа негізгі ќўралдардыѕ тозуы » пайдаланылады. 12 –ші бґлімшеніѕ шоттарында ( 2412 – 2415 шоттар ) есептелген негізгі ќўралдар 5 жылдан бір рет амортизацияланады.
Шаруашылыќты жїргізуші субъект ќолданылып жїрген заѕдарєа сјйкес, ґзіне тиісті їйлерді, єимараттарды, ќўрал – жабдыќтарды, кґлік ќўралдары мен ќўрал саймандарды басќа субъектілерге беруге, айырбастауєа, жалєа беруге, уаќытша тегін пайдалануєа беруге, сондай – аќ баланстан шыєарып тастауына болады.
Негізгі ќўралдарды есептен шыєару: табиєи жјне моральдыќ тозуына байланысты жою ќажет болєанда; ќўрылыс жїргізгенде; кјсіпорында, цехтерда немесе басќа объектілерді техникалыќ жаєынан ќайта жабдыќтаєанда; кеѕейіткенде; негізгі табынан малдарды жарамсыз деп тапќанда; табиєи ґзгергенде; баланстан тегін бергенде; сыйлаєанда; шаруашылыќаралыќ жјне басќа кјсіпорындарєа, ќоєамдыќ ўйымдарєа бергенде ( сатќанда ), ґткізгенде жјне айырбастаєанда жїзеге асады.
Тўраќты жўмыс істейтін комиссиялар есепиен шыєарылатын ќажетті объектілер мен тікелей танысып, оларды ќайта ќалыпќа келтіру немесе одан јрі пайдалануєа жарамсыздыєын; есептен шыєару себептерін, ќажетті жаєдайда объектілердіѕ уаќытынан бўрын есептен шыєаруєа кінјлі тўлєаларын; кейбір тораптардыѕ тетіктер мен материалдардыѕ пайдалануы мїмкіндіктерін жјне олардыѕ баєасын аныќтайды; негізгі ќўрал – жабдыќтардыѕ есептен шыєару актілерін жасайды. Комиссия актілерді дайындаєанда тґл ќўжаттарын, этаптыќ жоспарларын, аќау белгілерініѕ тізімін, машиналардыѕ апатќа ўшырауы жґніндегі актілерін жјне таєы да басќа ќолда бар ќўжаттардыпайдаланылады.
26
Пайдаланєан јдебиет:
1. « Ауылшаруашылыќ кјсіпорындарындаєы бухгалтерлік есеп »
авторы: Е.Т Тґлегенова, В.К Радостовец, Л.Г Продан
2. « Бухгалтерлік есеп принциптері »
авторы: Б.Е Укашев, З.Н.Јзірбаева, Н.А. Ќўдайбергенов.
3. «Субьектініѕ ќаржы – шаруашылыќ ќызметі бухгалтерлік есеп
шоттарыныѕ корреспонденциясы»
авторы: Ќ.К. Келімжанов, Э.Т.Тґлегенов, М.Б. Байдаулетов.
4. « Бухгалтерлік есеп стандарт» Алматы, 1999
5. « Кјсіпорындаєы бухгалтерлік есеп»
авторы: В.К.Радостовец, Т.Є.Єабдуллин, В.В.Радостовец, О.И.Шмидт
6. « Бухгалтерлік есеп теориясы»
авторы: З.Н.Јзібаева Б.Е.Укашев
7. «Шаєын кјсіпорындарда бухгалтерлік есепті ўйымдастыру»
авторы: Т.Ј.Јбдіќалымов, А.А.Сатмурзаев.
8. «Ќаржы есебі» Алматы, Дјуір 1998
авторы: Т.А.Тасмаєамбетова, В.К. Радостовец
9. «Теория аудита» Алматы, 1994
авторы: К.Ш.Дюсембаев
10. «Справочник по аудиту» М,1999
11. «Есеп саясаты» . Алматы , 1998
Ќазаќстан Республикасыныѕ Єылым жјне Білім министрлігі
Атырау Инженерлік – Гуманитарлыќ институтыныѕ колледжі.
Пјні: Бухгалтерлік есеп
Таќырыбы:Негізгі ќўралдар, оларды жіктеу жјне баєалау
Атырау – 2007
Ќазаќстан Республикасыныѕ Єылым жјне Білім министрлігі
Атырау Инженерлік – гуманитарлыќ институтыныѕ колледжі
Рецензия
( курстыќ жўмыстан)
Студенті: Меѕдієалиева Айнагїл
Мамандыєы: 0703002 экономика