Қоғамдық тамақтану орнына сипаттама бухгалтерлік есебі

6.1 Қоғамдық тамақтандыру объектілерін  орналастыруға қойылатын талаптар 

       Қоғамдық  тамақтандыру объектілерін (бұдан әрі - объектілер) орналастыру, жер учаскесін  беру, құрылыс пен қайта жөндеу туралы жобалық құжаттарды бекітуге, пайдалануға беруге мемлекеттік  санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау  органдарының санитарлық-эпидемиологиялық қорытындысы болған кезде жол  беріледі.

       Объектілер оңаша  тұрған және жапсарлас салынған ғимараттарда, тұрғын үйлер мен қоғамдық ғимараттарға жапсарлас салынған үй-жайларда, алаңы 700 шаршы метрден артық болмайтын  ғимараттардың бірінші қабаттары  мен төменгі қабаттарында, сол  сияқты өнеркәсіптік және басқа да объектілердің аумағында орналаса алады. Бұл жағдайда қоғамдық тамақтандыру нысандарымен қатар немесе олардың  үстінде орналасқан адамдардың тұрмысы, дем алу, емделу, еңбек етудегі  санитарлық-гигиеналық жағдайлары нашарламауы  керек.

       Тұрғын үйлердің бірінші қабатына орын саны 50-ден  аспайтын және жұмыс режимі сағат 23-ке дейін қалыптасқан объектілерді орналастыруға рұқсат етіледі. Тұрғын үйлерде орналасқан объектілердің  тұрғындар бөлігінен оқшауланған  кіретін есігі мен эвакуациялық шығатын есіктері болуы керек. Азық-түліктік шикі заттар мен тағам өнімдерін  тұрғын үйлердің ауласы жағынан қабылдауға рұқсат етілмейді. Өнімдерді тиеу тұрғын үйлердің терезелері жоқ, жер асты туннелдерінің  магистраль жағынан, арнайы жүк тиейтін  үй-жайлары арқылы жүзеге асырылуға  тиіс. Өндірісі шағын объектілер үшін жүкті түсіру-тиеу негізгі кіретін  есік арқылы, жұмыс басталарға дейін  жүргізуге рұқсат етіледі.

       Тұрғын үйлердің бірінші қабаты терезесінің астына, тротуарларға қоғамдық тамақтандыру объектілерінің жазғы алаңдарын орналастыруға, тағам дайындайтын технологиялық  жабдықтарын, дыбыс шығаратын аппаратураларын  орнатуға рұқсат етілмейді.

       Объектілерде тұрғын үй-жайларын, қоғамдық тамақтандырумен  байланысы жоқ жұмыстар және қызмет көрсету орындарын орналастыруға, хайуанаттар мен құстарды ұстауға  болмайды.

        Объектінің аумағы  таза ұсталынып, көркейтіліп,  қасында уақытша автокөлік қоюға  арналған алаңдар қарастырылуға  тиіс, қоқсықтарды жинауға арналған  қақпағы бар контейнерлерді қоюға  арналған асфальтталған немесе  бетондалған алаң болуы керек. Контейнерлер алаңның шетінен кем дегенде 1 метр қашықтықта орналастырылады. Қоқсық жинағыш алаң нысаннан және тұрғын үйлердің есік пен терезелерінен кем дегенде 25 метр (бұдан әрі - метр) қашықтықта орналастырылады. Қоқыс жинайтын алаңдарды санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды негізінде, жергілікті атқару органдарымен келісе отырып, жалпы аулалық қоқыс жинауға арналған алаңдарда орналастыруға рұқсат етіледі.

       Алаңнан қоқсық контейнерлердің 2/3 көлемі толған кезде шығарылып, жұмыстың аяғында олардың іші кальцийленген  соданың 1% ыстық (45-50оС) ерітіндісімен  немесе Қазақстан Республикасы аумағында  қолдануға рұқсат етілген заттардың  реестріне сәйкес басқа жуғыш  заттармен жуылып, тазартылуы тиіс.

6.2Қоғамдық тамақтандыру объектілерінің  жұмыс жағдайларына қойылатын талаптар 

         Қоғамдық тамақтандыру объектілерінің  шығаратын өнімдерінің түр-түрі  объектілердің типіне, қуатына, оған  бөлінген үй-жайлардың жиынтығы  мен оның мұздатқыштармен және  технологиялық жабдықтармен жабдықталуына  қарай қатаң сәйкестікте өңделеді. Қоғамдық тамақтандыру объектілері  өздерінің өнімдерін шығаруын  нормативті және технологиялық  құжаттар негізінде қамтамасыз  етеді. 

       Өндірістік үй-жайлар мен келушілерге арналған үй-жайлардағы микроклимат гигиеналық нормативтерге  сәйкес болуы тиіс.

       Өндірістік, көмекші  және санитарлық-тұрғын үй-жайлар қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес сорып-шығаратын  механикалық қондырғымен қосылған желдеткіштермен жабдықталуы тиіс.

       Қоғамдық тамақтандыру объектілеріндегі сору-шығару желдеткіштерін тұрғын үйлер мен қоғамдық ғимараттардың  желдеткіш жүйелерімен біріктіруге  тиым салынады. Тұрғын үйлер мен  қоғамдық ғимараттарға жапсарлас салынған қоғамдық тамақтандыру нысандарын механикалық  жолмен жұмыс істейтін сору-шығару желдеткіштерімен жабдықтағанда шуға қарсы шаралар қарастырылуы керек.

       Кондитерлік өнімдерді  әзірлейтін үй-жайларға келетін желдету  жүйесінің құрамына шаңсүзетін және бактерицидты сүзгі орындалуы тиіс. Желдету жүйелерінің тесіктері  майда көзді полимерлі тормен жабылуы тиіс.

       Қызмет жасауға  арналған үй-жайлар керек кезінде  ауаны сорып айдайтын желдеткіштің автономды жүйесімен жабдықталады.

       Жүк тиелетін үй-жайлар, дәліздер жылу беретін шымылдықпен  жабдықталуы тиіс.

       Ылғал, жылу және газдардың  бөлу көзі болып табылатын жабдықтар  және жуатын ванналар жергілікті сорып  айдайтын желдеткіш жүйелерімен  жабдықталуы тиіс.

        Жұмыс орындарындағы  өндірістік жабдықтардан бөлінетін  жылу әсерінің қарқындылығы адам  денесіне жылу әсер ететін 25-50% болғанда, оның шаршы метрге беретін  жылуы 70 ваттан (бұдан әрі - Вт) аспауы тиіс. Жылудың адам организміне  қолайсыз әсер еткенде: оны  төмендететін секциялық-модульдық  жабдықтарды қолдануы тиіс; электрпештерінің  секциясын уақтылы өшіруі тиіс  немесе олардың қуаттылығын азайтуы  тиіс; плиталардың, пештердің, қыздыратын  шкафтардың және басқа да қыздыратын  жабдықтардың жанындағы жұмысшы  орындарда салқындатын ауалық  себезгіні қолдануы тиіс.

        Қоғамдық тамақтандыру  объектілерінде жылыту жүйесі  қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына  сәйкес болуы тиіс. Жылыту үшін  қолданылатын барлық қыздыратын  құралдар шаңнан тазалауға ыңғайлы  болуы тиіс. Мұздататын жабдықтардың жанына қыздырғыш құралдарын орналастыруға болмайды.

        Барлық өндірістік, әкімшілік-шаруашылық үй-жайлардағы  табиғи және жасанды жарықтандыру  қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына  сәйкес болуы тиіс, сонымен бірге  табиғи жарықтандыру көзін көп  қолданған дұрыс. 

       Салқын тағамдарды, дәмдерді, кремдерді және торттар  мен пирожныйларды әзірлеу цехтарында солтүстік-батыс бағытын және күннің тікелей әсерінен қорғайтын құрылғыларды қолдану тиіс.

        Өндірістік үй-жайларды  және қоймаларды жарықтандыру  үшін ылғал мен шаңнан қорғанышы  бар шамдарды қолдану қарастыруы  тиіс. Жұмыс орындарында жалтырауық  орын болмауы тиіс. Шамдар пештердің,  технологиялық жабдықтардың, турайтын  үстелдердің үстінде орнатылмауы  тиіс. Қажет болған жағдайда жұмысшы  орындарында қосымша жарықтандыру  көздері қарастырылуы тиіс.

       Жарықтандыру құралдары, арматуралар, терезе және ойықтардағы  әйнектер таза болуы және ластануына қарай тазаланып отыруы тиіс.

       Үй-жайлардағы шу мен  дірілдің рұқсат етілген деңгейі  жұмыс орындарындағы шу мен діріл  деңгейінің қолданыстағы санитарлық ережелердің  талаптарына сәйкес белгіленеді.

        Өндірістік үй-жайларды  жобалағанда, құрылысын қайта  қалпына келтіргенде және пайдалану  барысында шудан қорғайтын мынадай  шаралар орындалуы тиіс: дыбысты  өткізбейтін құрылыс материалдарымен  үй-жайларды әрлеу; электр двигательдерін  дыбыс сіңіретін қаптаманы қолдана  отырып амортизаторларға қондыру;  жабдықтарды діріл сіңіретін  іргетастарға қондыру; жабдықтарға  уақтылы, алдын алу және жөндеу  жұмыстарын жүргізу; музыкалық  құралдардың дауыс қуаттылығының  шығуын шектеу; Негізгі төбе жапқыштан  40-50 см (бұдан әрі - см) ара қашықтықта  ілінген төбе жапқыш құрылғылар  болуы тиіс.

6.3. Шикiзатқа, технологиялық үдерiске және дайын өнімдерді

сатуға қойылатын талаптар

         Барлық келiп түсетiн шикiзаттар, қосымша, орауға қажеттi материалдар  мен шығарылатын өнiмдердің қолданыстағы  стандарт талаптарына сай келетiні  туралы және олардың сапасын  куәландыратын құжаттары болуы  тиiс (сертификаты, гигиеналық  қорытынды). Өнiмдi шығарушы тауардың  сапасы мен қауiпсiздiгiне кепiлдеме  беруi тиiс. 

         Нан, макарон және кондитерлiк  дайын өнiмдердің қауiпсiздiгiн  бақылау өнiм өндiрушiмен осы  санитарлық ережелердiң және өзге  қолданыстағы нормативтiк құқықтық  актiлердiң талаптарына сәйкес  жүзеге асырылады. 

         Шикiзаттар, көмекші материалдар  өндiрiске пайдалануға белгiленген  тәртiпте санитарлық ережелер  мен гигиеналық нормативтерге  сәйкестiгi туралы санитарлық-эпидемиологиялық  қорытынды берiлгеннен кейiн жол  берiледi⁶.

       Шикiзаттарды өндiрiске қолдануға дайындау арнайы дайындау бөлiмшесiнде жүргiзiлуi тиiс.

       Дайын өнiмдер экспедиция және қойма үй-жайларында вагонеткаларда, контейнерлерде немесе қатарларда жиналып, олардың арасынан жүретiн және өтетiн жолдарды қалдырып, сақталуы тиiс. Шикiзаттарды, жартылай дайын және дайын өнiмдердi сақтау әдiстерi мен жағдайлары оларға бөтен  заттардың түсу мүмкіндігiн болдыртпауы  керек. Қоймаларда тағамдық емес тауарлар мен заттарды (желiм, ыдыстар, әртүрлi химикаттарды) сақтауға тыйым салынады.

       Шикiзаттар немесе дайын өнiмдердің партиясынан  бөтен заттар, ұн зиянкестерi табылған жағдайда партияны өндiрiске жiберуге рұқсат етiлмейдi, жарамсыз өнiмдердi әрi қарай пайдаланылуы туралы тиiстi құжат  жасалуы қажет.

         Шикiзаттарды, жартылай дайындалған  өнiмдермен көмекші материалдарды  ыдыстарға (қорапқа) салудан бұрын,  ыдыстарды сыртқы ластануынан  тазартқаннан кейiн жүргiзілуi тиiс. 

       Ыдыс  ашылғаннан кейiн iшiндегi шикiзат цехтың iшiнде қолданылатын белгiсi бар ыдысқа салынады. Өндiрiстiк үй-жайлардың iшiнде  шикiзатты айналымдағы ыдыстарға  салып сақтауға тыйым салынады. Өндiрiстiк  цехтарда қойылтылған сүттi зауыттың қаптамасында сақтауға рұқсат етiледi.

       Ұннан босаған қаптар қаптарды сiлкуге  арналған машина орнатылған үй-жайларда сақталуы керек. Қаптардан түскен ұнның  сыпырындысы, "санитарлық жарамсыз" деген жазуы бар арнайы ыдыста жиналып, бөлек үй-жайда сақталуы тиiс.

       Нан-тоқаш, ұн, кондитерлiк және кремдi өнiмдердi шығару үшiн дайындалған әрлейтiн  салма және жартылай дайын қоспалар белгi қойылған жабық ыдыста немесе жинағыштарда қосу 6оС-ден аспайтын температурада сақталуы тиiс.

       Цехтың iшiндегi көлiктiк (айналымдағы) ыдыстар  мен ыдыс жабдықтары таза, құрғақ, төзiмдi, бөтен иiсi болмауы керек. Айналымдағы  ыдыстар ұйымда қолданылар алдында, алып келгенге дейiн тазартылғанына қарамастан, мiндеттi түрде тазартылуы қажет.

       Өндiрiстiк  цехке алдын ала тазартылмаған  көлiктiк (айналымдағы) ыдыстарды кiргiзуге, санитарлық-эпидемиологиялық талаптарға жауап бермейтiн ыдыстарда және көлiктерде кондитерлiк өнiмдердi тиеуге және тасымалдауға рұқсат етiлмейдi.

       Ыдысқа  салынған шикiзаттар, көмекші материалдар  мен дайын өнiмдер қоймалар мен  экспедицияларда еденнен кем  дегенде 15 сантиметр биiктiкте және қабырғадан 70 см қашықтықта орналасқан сөрелерде және тауар қойғыштарда  қатарлап жиналып, олардың арасында енi кем дегенде 75 см болатын өтетiн  жолдар қалдырып, сақталуы тиiс.

         Барлық төгiлетiн шикiзаттар мен  екiншi өңдеуден түскен дайын өнiмдер  қолданылар алдында магнитұстағыштар  арқылы өткiзiлiп және елек арқылы  еленуi керек. Магниттер мына  жерлерде орнатылуы тиiс: 

       1) өнiмдер төгетiн орындарда; 

       2) өнiмдердi екiншi рет қайта өңдеу  үшiн iрiктеуге арналған үстелдерде;

       3) циклон-ұстағыштардан жиналғаннан  ұнды елеуге арналған құрылғыда. 

         Ұнды барлық шикiзат түрлерiнен  бөлек сақтау керек. Бос күйiнде  сақталатын ұн сапалық көрсеткiштерi бойынша жеке ыдыстарға салынып,  сақталуы керек. 

         Бункерлер (темiр ыдыс) және конустар  жылына кем дегенде бiр рет  толық тазартылуы тиiс. Бункерлердiң  (темiр ыдыс) және конустардың  жоғарғы бөлiгi айына бiр рет  тазартылуы керек. 

         Ұнды бос (қапталмаған) күйiнде  қабылдау және сақтау барысында  төменде көрсетiлген жағдайлар  сақталуы тиiс: 

       1) қабылдаушы құрылғылар тұрақты  жабық тұруы, ұнды қабылдауға  арналған иiлетiн жеңдер алынып  және үй-жайдың iшiнде ілінiп қойылуы  керек; ұнтасығышты қабылдаушы  құрылғыға қосар алдында бергiш  трубканың iшiне, ұн тиелген люктің  қақпағындағы пломбаның сақталуына  тексеру жүргiзiлуi қажет; 

       2) темiр ыдыстағы және бункердегi  ауа сүзгіштер реттелген жұмыс  жағдайында болып, күнiне кем  дегенде бiр рет тазартылып  отыруы тиiс; 

       3) барлық люктерi мен қуыстары жабылуы  керек. Ұнды електен және магнитұстағыштар  орнатылған жабдықтардан өткiзбес  бұрын өндiрiске жiберуге тыйым  салынады;