Бағалы қағаздар рыногы туралы

 61-бап. Нақтылы ұстаудағы бағалы қағаздармен 
               мәмiленi тiркеу     

 1. Нақтылы ұстаудағы бағалы қағаздармен мәмiлелердi тiркеудi нақтылы ұстаушы клиенттiң нақтылы ұстауды есепке алу жүйесiндегi шоты және клиенттiң орталық депозитарийдiң есепке алу жүйесiндегi қосалқы шоты бойынша жүзеге асырады. 
      2. Орталық депозитарийде осы клиенттi бiрдейлендiруге қажетті мәлiметтер болған жағдайда, депоненттiң клиентi орталық депозитарийдiң есепке алу жүйесiндегi өзiнiң қосалқы шотының жай-күйi туралы үзiндi алуға құқылы. 
      Нақтылы ұстауды есепке алу жүйесiндегi жеке шоттан үзiндiде көрсетiлген бағалы қағаздардың саны, түрi және санаты туралы мәлiметтер орталық депозитарийдiң есепке алу жүйесiндегi қосалқы шоты бойынша сондай мәлiметтерге сәйкес келмеген жағдайда орталық депозитарийдiң есепке алу жүйесiнде көрсетiлген мәлiметтер басымдыққа ие болады. 
      Орталық депозитарийдiң есепке алу жүйесiндегi қосалқы шоттан үзiндiнi табыс ету тәртiбi оның iшкi құжаттарымен белгiленедi. 
      3. Нақтылы ұстауға берiлген бағалы қағаздармен мәмiлелердi тiркеу ерекшелiктерi нақтылы ұстаушының iшкi құжаттарымен белгiленедi.      

 62-бап. Нақтылы ұстаушының ақпаратты ашуы     

 1. Нақтылы ұстаушы тiркеушi мен орталық депозитарийдiң талап етуi бойынша, олардың арасында нақтылы ұстау туралы жасалған шартқа сәйкес нақтылы ұстаушыға өздерi жөнiндегi мәлiметтердi ашу құқықтарын бермеген клиенттер туралы мәлiметтердi қоспағанда, өзiнiң нақтылы ұстауындағы бағалы қағаздары бар клиенттер туралы мәлiметтердi табыс етуге мiндеттi. 
      Осы тармақтың бiрiншi бөлiгiнде аталған ақпаратты табыс ету тәртiбi уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiсiмен белгiленедi. 
      2. Нақтылы ұстаушының осы баптың 1-тармағында белгiленген өз клиенттерi туралы мәлiметтер беру жөнiндегi шектеу осы Заңның 43-бабының 3-тармағына сәйкес мемлекеттiк органдарға қатысты қолданылмайды.

11-тарау. Бағалы қағаздар рыногындағы 
брокерлік-дилерлік қызмет     

 63-бап. Брокерлiк-дилерлiк қызметтi 
               жүзеге асыру тәртiбi     

 1. Брокерлiк-дилерлiк қызметтi жүзеге асыруға лицензия нақтылы ұстау ретiндегi клиенттердiң шоттарын жүргiзу құқығымен немесе клиенттердiң шоттарын жүргiзу құқығынсыз болуы мүмкiн. 
      2. Брокер-дилер осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заң актiлерiнде, уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiнде, өзiн-өзi реттейтiн ұйымның iшкi құжаттарында белгiленген, эмиссиялық бағалы қағаздармен және өзге де қаржы құралдарымен мәмiлелер жасасу тәртiбiне қойылатын талаптарды сақтауға мiндеттi. 
      3. Брокер мен оның клиенттерiнiң арасындағы қатынастар Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде белгiленген тапсырма немесе комиссия шартының нормалары қолданылатын брокерлiк қызмет көрсету туралы шарт негiзiнде туындайды. 
      4. Нақтылы ұстаушы ретiндегi клиенттердiң шотын жүргiзу құқығы бар брокер-дилердiң ұйымдық құрылымына мынадай құрылымдық бөлiмшелер: 
      1) қаржы құралдарымен мәмiлелер жасасуды жүзеге асыратын сауда бөлiмшесi; 
      2) қаржы құралдарымен мәмiлелердiң орындалуын, қаржы құралдарын және сол брокер-дилер мен оның клиенттерiнiң ақшасын есепке алуды жүзеге асыратын есеп айырысу бөлiмшесi енуге тиiс. 
      5. Нақтылы ұстаушы ретiнде клиенттердiң шоттарын жүргiзу құқығы бар брокер-дилердiң сауда бөлiмшесi басшы қызметкерлерiнiң сол брокер-дилердiң есеп айырысу бөлiмшесiнiң басшы қызметкерiнiң мiндеттерiн орындауға және керiсiнше жасауға құқығы жоқ. 
      6. Брокер-дилердiң қолданыстағы бiлiктiлiк куәлiктерi жоқ мамандарды жұмысқа жiберуiне тыйым салынады.     

 64-бап. Брокер-дилердiң мәмiлелер жасауы     

 1. Брокер-дилер клиенттiң бұйрығына сәйкес қаржы құралдарымен мәмiлелер жасайды. Клиенттердiң бұйрықтарының түрлерi, олардың мазмұны және ресiмделуi уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiмен және брокер-дилердiң iшкi құжаттарымен белгiленедi. 
      2. Клиенттiң бұйрығын орындауды брокер-дилер сол бұйрықта көрсетiлген мәмiле жacaу талаптарын сақтай отырып жүзеге асырады. Егер мәмiле жасау кезiнде мәмiленiң талаптарын өзгерту қажет болса, брокер-дилер өз iс-әрекетiн клиентпен келiсiп алуға мiндеттi. 
      Мүдделер қақтығысы туындаған жағдайда брокер-дилер мәмiленi өз мүддесiнен клиенттiң мүддесi басым екендiгiн негiзге ала отырып жасауға мiндеттi. 
      3. Брокер-дилер эмитентке андеррайтер ретiнде немесе эмиссиялық консорциум құрамында эмиссиялық бағалы қағаздарды шығару мен орналастыру жөнiнде қызмет көрсетуге құқылы. 
      4. Эмиссиялық консорциумға қатысушылардың эмиссиялық бағалы қағаздарды шығару мен орналастыру жөнiндегi бiрлескен қызметiн жүзеге acырудың талаптары мен тәртiбi эмиссиялық консорциумға қатысушылар болып табылатын андеррайтерлердiң бiрлескен қызметi туралы шартта белгiленедi, онда мынадай мәлiметтер: 
      1) эмиссиялық консорциумға қатысушылардың функциялары; 
      2) эмиссиялық консорциумға қатысушылар арасындағы құқықтарды, мiндеттердi және жауапкершiлiктi бөлiсу; 
      3) бiрлескен қызмет туралы шарттың қолданылу мерзiмi болуға тиiс. 
      5. Эмитент пен андеррайтер (эмиссиялық консорциум) арасындағы қатынастар жазбаша нысанда жасалған шартпен реттеледi. 
      6. Андеррайтер (эмиссиялық консорциум) эмиссиялық бағалы қағаздар шығарылымын орналастыруды мынадай тәсiлдермен: 
      1) андеррайтер (эмиссиялық консорциум) эмитенттен кейiннен басқа инвесторларға сату мақсатында бағалы қағаздардың бүкiл шығарылымын сатып алатын "қатаң мiндеттемелер" тәсiлiмен; 
      2) андеррайтер (эмиссиялық консорциум) эмиссиялық бағалы қағаздарды инвесторларға ұсыну арқылы олардың шығарылымын орналастыру жөнiнде қолынан келгенше күш-жiгерiн жұмсауға мiндеттенетiн "ең үздiк күш салу" тәсiлiмен; 
      3) эмитент пен андеррайтер (эмиссиялық консорциум) арасында жасалған шарт талаптарына сәйкес эмиссиялық бағалы қағаздар шығарылымын орналастырудың өзге де тәсiлдерiмен жүзеге асыруға құқылы.

12-тарау. Бағалы қағаздарды ұстаушылар  тізілімдерінің 
жүйесін жүргізу жөніндегі қызмет     

 65-бап. Бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң 
               жүйесiн жүргiзу жөнiндегi қызметтi жүзеге асыру 
               тәртiбi     

 1. Бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн жүргiзудi осы Заңға, уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiне, тiркеушiнiң iшкi құжаттарына және эмитентпен жасалған шартқа сәйкес тiркеушi жүзеге асырады. 
      Бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн жүргiзу эмиссиялық бағалы қағаздарға қатысты мiндеттi болып табылады. 
      2. Тiркеушi эмитенттiң, оның басшы қызметкерлерiнiң және дербес немесе аффилиирленген тұлғалармен бiрлесiп осы эмитенттiң дауыс беретiн акцияларының (үлесiнiң) он және одан да көп процентiн (халықтық акционерлiк қоғамда - дауыс беретiн акциялардың бес және одан да көп процентiн) иеленетiн эмитент акционерлерiнiң (қатысушыларының) аффилиирленген тұлғасы болмауға тиiс. 
      3. Бағалы қағаздарды ұстаушылар туралы мәлiметтер уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiнде және тiркеушiнiң iшкі құжаттарында белгiленген тәртiппен бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiне енгiзiлуге тиiс. 
      4. Бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн құрайтын құжаттардың тізбесі, бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн қалыптастыру, сақтау мен жүргiзу тәртiбi, жеке шоттардан үзiндiлердiң нысандары және оларда көрсетiлетiн мәлiметтер тiзбесi уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiсiмен белгiленедi.     

 66-бап. Тiркеушiнiң функциялары     

 Тiркеушiнiң функциялары: 
      1) бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн қалыптастыру, жүргiзу және сақтау; 
      2) тiркелген тұлғаға бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесінде жеке шот ашу; 
      3) тiркелген тұлғаның жеке шоты бойынша бағалы қағаздармен мәмiлелердi тiркеу; 
      4) тiркелген тұлғаның бағалы қағаздары бойынша құқықтарын растау; 
      5) бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн сайма-сай қалпында ұстау; 
      6) қайталама бағалы қағаздар рыногында айналыста жүрген бағалы қағаздар санының уәкiлеттi орган тiркеген санына сәйкестiгiн бақылауды жүзеге асыру; 
      7) бағалы қағаздар ұстаушыларға Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жағдайларда немесе эмитенттiң тапсырмасы бойынша эмитенттiң қызметi, оның бағалы қағаздары жөнiнде хабарлау; 
      8) эмитенттiң сұратуы негiзiнде оған бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн құрайтын ақпарат табыс ету; 
      9) осы Заңның 43-бабының 3-тармағына сәйкес, Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн құрайтын мәлiметтер алуға құқығы бар мемлекеттiк органдарға ақпарат табыс ету; 
      10) Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес өзге де функциялар болып табылады.      

 67-бап. Бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң 
               жүйесiн жүргiзу жөнiндегi шарт     

 1. Тiркеушiмен бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн жүргiзу жөнiнде шарт жасау туралы шешiмдi оның эмитенттiң жарғысында белгiленген құзыретiне сәйкес эмитенттiң органы қабылдайды. Осы шешiмде эмитенттiң атынан шарт жасасуға қатысуға, оған қол қоюға және шарттың қолданылу кезеңiнде эмитенттiң мүддесiн бiлдiруге уәкiлдiк берiлген тұлға көрсетiлуге тиiс. 
      2. Тiркеушiнiң өзiнiң бағалы қағаздарын ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн жүргiзудi жүзеге асыруға және бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмiнiң жүйесiн жүргiзудi басқа тiркеушiге қайта тапсыруға құқығы жоқ. 
      3. Бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн жүргiзу жөнiнде шарт жасасқан кезде эмитент тiркеушiге мынадай құжаттарды: 
      1) эмитент органының тiркеушiнi таңдау және бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн жүргiзу жөнiнде шарт жасасу туралы шешiмiн; 
      2) жарғының көшiрмесiн; 
      3) эмитенттi заңды тұлға ретiнде мемлекеттiк тiркеу туралы куәландыратын құжаттардың көшiрмелерiн; 
      4) эмиссиялық бағалы қағаздар шығаруды мемлекеттiк тiркеу туралы куәландыратын құжаттардың көшiрмелерiн; 
      5) бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн құрайтын ақпаратты алу және шарттың талаптарын орындау кезiнде құжаттарға қол қою құқығы бар эмитент өкiлдерiнiң қол қою үлгiлерiнiң эмитент мөрiнiң бедерi бар карточкасын табыс етуге мiндеттi. Бұл карточканы нотариат куәландыруға тиіс. 
      4. Бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн жүргiзу жөнiндегi шартты жасасқан кезде тiркеушi эмитентке танысу үшiн өзiнiң iшкi құжаттарын табыс етуге мiндеттi.     

 68-бап. Бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң 
               жүйесiн жүргiзу жөнiндегi шарт бұзылған 
               жағдайда тiркеушiге қойылатын талаптар     

 1. Бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн жүргiзу жөнiндегi шарт бұзылған жағдайда бұрынғы тiркеушi эмитентпен жасалған шарттың бұзылған күнiнен бастап күнтiзбелiк жетi күн iшiнде бағалы қағаздарды ұстаушылардың тiзiлiмiн әзiрлеп, өткiзуге мiндеттi, ал жаңа тiркеушi шарт бұзылған күнi қалыптастырылған оны және осы эмитенттiң бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн құрайтын өзге де құжаттарды қабылдауға мiндеттi. 
      Аталған құжаттарды өткiзу тiркеушiлер өкiлдерiнiң қатысуымен қабылдау-өткiзу актiсiн жасау арқылы жүзеге асырылады. Жаңа тiркеушi қабылдау-өткiзу актiсiне қол қойылған кезден бастап күнтiзбелiк жетi күн iшiнде бұрынғы тiркеушiден қабылданған құжаттардағы мәлiметтердi эмитенттiң ол шарт жасасқан бағалы қағаздар тiзiлiмдерiнiң жүйесiне енгiзуге мiндеттi. 
      2. Бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн құрайтын жаңа тіркеушіге өткізілуге тиісті құжаттар мен электрондық деректердiң құрамы, оларды тапсырудың талаптары мен тәртiбi уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiсiмен белгiленедi. 
      3. Шарттың қолданылуы тоқтатылған күннен кейiн тiркеушiнiң бағалы қағаздарды ұстаушылардың тiзiлiмдерi жүйесiнiң жеке шоттарынан берген үзiндiлерi жарамсыз болады. Шарттың қолданылуы тоқтатылған күннен кейiн тiркеушiнiң бағалы қағаздарды ұстаушылардың бұйрықтарын орындау үшiн қабылдауға құқығы жоқ. Жаңа тiркеушi өзiне қабылдау-өткiзу актiсiмен берiлген құжаттарға сәйкес бұрынғы тiркеушiнiң бағалы қағаздар ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн жүргiзу күнiнде жасаған үзiндi мен өзге де құжаттардағы мәлiметтер үшiн жауапкершiлiк бұрынғы тiркеушiге жүктеледi. 
      4. Бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмдерiнiң жүйесiн жүргiзу жөнiндегi шарт бiр жақты бұзылған жағдайда құжаттар мен бағалы қағаздарды ұстаушылар тiзiлiмiн қалыптастыру және жаңа тiркеушiге өткiзу шартты бұзуға бастамашы болушының есебiнен жүзеге асырылады.

13-тарау. Инвестициялық портфельді  басқару жөніндегі 
қызмет. Зейнетақы активтерін инвестициялық 
басқару жөніндегі қызмет     

 69-бап. Инвестициялық портфельдi басқару жөнiндегi 
               қызметтi немесе зейнетақы активтерiн 
               инвестициялық басқару жөнiндегi қызметтi 
               жүзеге асыру      

 1. Инвестициялық қордың инвестициялық портфелiн басқару немесе зейнетақы активтерiн инвестициялық басқару жөнiндегi қызметтi жүзеге асырудың талаптары мен тәртiбi Қазақстан Республикасының заң актiлерiмен және уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiмен белгiленедi. 
      2. Жеке инвесторлардың инвестициялық портфельдi басқару жөнiндегi қызметтi жүзеге асыру талаптары мен тәртiбi уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiмен белгiленедi. 
      3. Инвестициялық портфельдi басқару немесе зейнетақы активтерiн инвестициялық басқару жөнiндегi қызмет клиенттiң мүддесiн көздеп кiрiс алу мақсатымен жүзеге асырылады. 
      4. Инвестициялық портфельдi немесе зейнетақы активтерiн басқарушылардың олар басқаратын қаржы құралдарына қатысты құқықтарын нақтылы ұстаушылар өздерiнiң iшкi құжаттарына сәйкес есепке алады.     

 70-бап. Инвестициялық портфельдi немесе зейнетақы 
               активтерiн басқарушылардың функциялары     

 1. Инвестициялық портфельдi немесе зейнетақы активтерiн басқарушылардың функциялары: 
      1) ақшаны эмиссиялық бағалы қағаздарға және уәкiлеттi органның нормативтік құқықтық актiсiнің талаптарына сәйкес өзге де қаржы құралдарына инвестициялау туралы шешiмдер қабылдау; 
      2) қабылданған инвестициялық шешiмдердi орындау мақсатында инвестициялық портфельдi басқару және зейнетақы активтерiн инвестициялық басқару процесiнде бағалы қағаздар рыногының субъектiлерiмен өзара iс-қимыл жасау; 
      3) уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiсiнде және олардың iшкi құжаттарында белгiленген тәртiппен эмиссиялық бағалы қағаздармен және өзге де қаржы құралдарымен жасалатын мәмiлелердiң есебiн жүргiзу; 
      4) инвестициялық портфельдi басқару немесе зейнетақы активтерiн инвестициялық басқару жөнiндегi шарттың талаптарын орындау болып табылады. 
      2. Егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, инвестициялық портфельдi немесе зейнетақы активтерiн басқарушылар эмиссиялық бағалы қағаздар мен басқаруындағы өзге де қаржы құралдарына қатысты пайдалану және билiк ету жөнiндегi құқығын жүзеге асыруға құқылы.     

 71-бап. Инвестициялық портфельдi басқару жөнiндегi 
               қызметтi немесе зейнетақы активтерiн 
               инвестициялық  басқару жөнiндегi қызметтi 
               жүзеге асыруға байланысты тыйым салу     

 1. Инвестициялық портфельдi немесе зейнетақы активтерiн басқарушылардың: 
      1) материалдық өндiрiс саласындағы қызметтi жүзеге асыруына; 
      2) кепiлгерлiк пен кепiлдiктер беруiне, басқаруындағы мүлiктi кепiлге салу мәмiлелерiн жасауына; 
      3) қарыз беруiне; 
      4) Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген жағдайларды қоспағанда, акциялардан басқа, өзге де бағалы қағаздар шығаруына; 
      5) басқаруындағы активтер құрамына кiретiн қаржы құралдарын оларды керi сатып алу мiндеттемесi талабымен сатуына; 
      6) қарыз қаражаттарын пайдаланып, кез келген қаржы құралдарын сатып алуына тыйым салынады. 
      2. Зейнетақы активтерiн инвестициялық басқару жөнiндегi қызмет нақтылы ұстаушы ретiнде клиенттердiң шоттарын жүргiзу құқығындағы брокерлiк-дилерлiк қызметпен сыйыспайды.     

 72-бап. Инвестициялық шешiмдер қабылдау     

 Клиенттердiң инвестициялық портфелiне қатысты инвестициялық шешiмдер қабылдауды инвестициялық портфельдi немесе зейнетақы активтерiн басқарушылардың тиiстi санаттағы бiлiктiлiк куәлiктерi бар қызметкерлерден тұратын, саны кемiнде үш адам болатын инвестициялық комитет жүзеге асырады. өызметкерлердi инвестициялық комитеттiң құрамына сайлауды басқарушылардың атқарушы органы жүзеге асырады. Инвестициялық комитеттiң шешiмдерi оның отырысына қатысушы қызметкерлердiң көпшiлiк дауысымен қабылданады және жазбаша түрде ресiмделедi.