Шетелдік мүлікті бағалау тәжірибесі және шетелдегі мүлік құнын бағалау барысында туындайтын мәселелер

Осы Жоба бойынша  электр жеткізу тораптарының үш телімін салу көзделген:

I-ші телім.  ОҚМАЭС-Шу ӘЖ 500кВ салу;

II-ші телім.  Екібастұз-Ағадыр ӘЖ 500кВ салу;

III-ші телім.  Ағадыр-ОҚМАЭС ӘЖ 500кВ салу.

Жобаны іске асыру үшін «KEGOC» АҚ Халықаралық  қайта құру және даму банкімен (ХҚДБ) және Еуропа қайта құру және даму банкімен (ЕҚДБ) және «Қазақстан Даму банкі» (ҚДБ)АҚ-мен Кредиттік келісімге қол қойды.

 

Қаржыландыру  көзі	Кредиттік Келісімнің нөмірі мен қол қойылған күні	Қарыз сомасы
		млн. USD	млн. теңге
ЕҚДБ	№ 28275 2004 жылғы 16 наурыз	60,00
ЕҚДБ	№ 35551 2005 жылғы 24 қараша	87,80
ХҚДБ	№ 4805-KZ 2005 жылғы 22 қараша	100,00
ҚДБ	№ КИ 033-S-B/04 2004 жылғы 16 наурыз	21,00
ҚБД	№ КИ 068-SMBH/05 2005 жылғы 24 қараша		6 970,13
Барлығы:		268,80	6 970,13

 

3. Инвестициялық  жобалар қимасындағы қарыз қаражатының 2007 жылғы 31 желтоқсанға игерілуі:

Қазақстанның  Ұлттық Электр торабын жаңғырту;

Қазақстанның  Солтүстік-Оңтүстік өткініндегі 500 кВ-тық  екінші электр жеткізу желісінің  құрылысы.

 

 

Инвестициялық жоба	Кезеңдер	Қаржыландыру  көздері	Қарыз қаражатының 2007 жылғы 31 желтоқсанға игерілуі
			млн. USD	млн. теңге
Қазақстанның  Ұлттық Электр торабын жаңғырту		МБРР (№ 4526 KZ)	117,06
		ЕБРР (№ 794)	45,00
Қазақстанның  Солтүстік-Оңтүстік өткініндегі 500 кВ-тық  екінші электр жеткізу желісінің  құрылысы:	I кезең	ЕБРР (№ 28275)	47,60
		БРК (КИ 033-S-B/04)	21,00
	II кезең	МБРР (№ 4805-KZ)	28,25
		БРК (КИ 068-SMBH/05)		4 282,11
	III кезең	ЕБРР (№ 35551)	24,69

 

4. «KEGOC»  АҚ инвестициялық жобалары бойынша  ақпарат 

1. «Солтүстік  Қазақстан – Ақтөбе облысы аймақаралық электр жеткізу желісінің құрылысы». Жоба мемлекеттік-жеке серіктестік (МЖС) тетігін пайдалану арқылы ЭМРМ мен «Батыс транзит» АҚ арасындағы концессиондық келісім негізінде жүзеге асырылады.

Жобаны жүзеге асыру Ақтөбе облысы электр тораптарының Қазақстан БЭЖ-не қосылуына мүмкіндік береді және өңірдің Ресей электр энергиясы импортынан энергетикалық тәуелсіздігін қамтамасыз етеді.

Жоба бойынша  ұзындығы 500 км Жетіқара-Өлке 500 кВ-тық  ЖЖ желісін салу, Жетіқара және Өлке 500 кВ-тық ҚС жаңғырту көзделіп отыр.

Жоба құны 19,9 млрд. теңгені  құрайды. Құрылысты аяқтаудың жоспарланған мерзімі – 2008 жыл.

2. «KEGOC» АҚ таяу болашақта республика үшін стратегиялық маңызы бар, жалпы құны 89,5 млрд. теңгені құрайтын үш жаңа инвестициялық жобаны жүзеге асыруды жоспарлап отыр.

2.1. «ҰЭТ-ны  жаңғырту. ІІ кезең» жобасы.  
Жоба бойынша 1-ші кезеңде қамтылмаған Қазақстанның ҰЭТ ҚС жабдықтарын жаңғырту көзделіп отыр.  
Жоба құны - 52 млрд. теңге.  
Қаржыландыру ХДҚБ заемын тарту арқылы жүзеге асырылады.  
Жүзеге асыру мерзімі: 2008-2017 жылдар.

2.2. «Қазақстан ҰЭТ-на 500 кВ, 220 кВ кернеу желісімен қосылатын 500 кВ-тық Алма ҚС құрылысы» жобасы.  
Жобаны іске асыру Алматы өңірін электрмен жабдықтау сенімділігін, Балқаш ТЭС-не қосуға жоспарланған қуат көзін беруді, Алматының серіктес-қалаларын дамытудың техникалық мүмкіндігін, Алматы қ. индустриялық паркі құрылысын, 2011 жылғы Азиялық ойындардың инфрақұрылымын, Алматы облысында туризм орталығының құрылуын, Хоргоста шекарамен шектес ынтымақтастық орталығының ашылуын және Алматы өңіріндегі басқа да серпінді жобалардың жүзеге асырылуын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.  
Жоба құны – 30 млрд. теңге. Жүзеге асыру мерзімі – 2014 жылға дейін.

2.3. «Мойнақ МЭС  қуатын беру» жобасы. Жобада Мойнақ МЭС-те 220 кВ-тық ОРУ құрылысы, ұзындығы 119,1 км 220 кВ-тық ӘЖ Мойнақ МЭС – Шелек ҚС, ұзындығы 214,7 км 220 кВ-тық ӘЖ Мойнақ МЭС – Сарыөзек ҚС желілерінің құрылысы, 220 кВ-тық «Шелек» ҚС және 220 кВ-тық «Сарыөзек» ҚС-тарын кеңейту көзделген.  
Бұл жобаны жүзеге асыру Мойнақ МЭС қуатын беруді қамтамасыз етеді.  
Жоба құны – 7,5 млрд. тенге. Жобаны аяқтау Мойнақ МЭС құрылысы бітетін кезеңге, шамамен 2011 жыл деп белгіленген.

 

2.3. Даму банкінің инвестициялық жобалар бойынша атқаратын қызметі

 

    Банктің кредит саясаты туралы меморандумға сәйкес қаржыландыру үшін инвестициялық жобаларды іріктеу кезінде Қазақстанда экономиканың шикізатқа жатпайтын салаларында оның ішінде қазақстандық тауарлардың, жұмыстардың, қызметтер мен капиталдың экспортына ықпал ететін бәсекеге қабілетті өндірістерді және инфрақұрылымды дамытуға және құруға байланысты инвестициялық жобаларға басымдық беріледі.

Даму Банкінің инвестициялық  қызметінің негізгі бағыттары мыналарды құруға және дамытуға бағдарланған жобалар болып табылады:

1)инфрақұрылым объектілерін (энергетикалық, көліктік, телекоммуникациялық, туристік);                                                                        

2) инвестициялық жоба  шеңберінде шикізатты өндіруді және/немесе сатып алуды, көлікпен тасымалдауды, оны қайта өңдеуді және дайын өнімді сатуды қоса алғандағы өнеркәсіптік өндірістерді;                                                        

3) инвестициялық жоба  шеңберінде шикізатты шығаруды және/немесе сатып алуды, көлікпен тасымалдауды, оны қайта өңдеуді және дайын өнімді сатуды қоса алғандағы ауыл шаруашылық өндірістерді;                                    

4) туристік, экологиялық,  медициналық, оқу, спорттық-сауықтыру  және қонақ үй қызметтері саласындағы объектілерді (коммерциялық негізде);

Даму Банкінің шетелдегі  инвестициялық қызметінің негізгі  бағыттары Қазақстан Республикасы инфрақұрылымының, транзиттік әлеуетінің, қазақстандық тауарлардың, жұмыстардың, қызметтер мен капитал экспортының дамуына ықпал ететін жобалар болып табылады.

Банктің инвестициялық басымдықтарына сәйкес келетін жобалар үшін Банк мынадай қызметтер ұсынады:

- орта мерзімді (5 жылдан 10 жылға дейін) және ұзақ мерзімді (10 жылдан 20 жылға дейін) кредит беру, оның ішінде:                                                         

- жобаларды бірлесіп қаржыландыру  және қайта қаржыландыру;  
       - жобаларды жобалық қаржыландыру.

Даму Банкі инвестициялық  жоба бойынша беретін қарыздың ең аз сомасы 5 млн. АҚШ долларына баламалы мөлшерде белгіленеді.

Даму Банкіне мыналарды  қаржыландыруға тыйым салынады:

- қару-жарақ өндіруді;                                                                                 

- алкоголь өнімін өндіруді;                                                                                 

- есірткілерді,есірткі құралдарын және психотропты заттарды өндіруді;                                            - темекі бұйымдарын өндіруді;                                                                                 

- тұрғын үй  құрылысын;                                                                                       

- мемлекеттік оқу және  медицина мекемелерін, қоғамдық-сауықтыру кешендерін салуды;                                                                                           

- геологиялық барлау жұмыстарын.

2008 жылғы 14 мамырдағы «Қазақстанның  Даму Банкі» АҚ 

Директорлар кеңесінің шешіміне сәйкес инвестициялық жобалардың банк сараптамасын жүргізу және білімге  негізделген тәуелсіз кәсіптік тәжірибені, тәуелсіздікті және объективтілікті қолдану процедураларын жеңілдету мақсатында Банк клиенттермен жұмыс істеудің жаңа қағидаларын енгізеді, Аталған қағидалар қаржыландыруға өтінім берген кезде клиенттерге сыртқы тәуелсіз сарапшылардың мыналар бойынша қорытындысын беруді көздейді:

1) қарызды қайтару бойынша қамсыздандыруды бағалау;                            

2) жобаны құқықтық бағалау;                                                                        

3) жобаны техникалық бағалау;                                                                     

4) жоба бойынша маркетинг  жүргізу. 

Сонымен қатар, Банк тәуелсіз сарапшыларға және сыртқы бағалау қорытындысының мазмұнына талаптар белгіледі.

Банк консервативтік саясатты жүргізеді және жобаны, қарыз алушының төлемге қабілеттілігі мен кредит қабілеттілігін банктік сараптау негізінде кредиттік және нарықтық тәуекелдерді бағалай отырып, жобаларды мұқият іріктеуді жүзеге асырады. Бұл ретте аймақтық нарықтарды қоса алғанда, технология, шикізатпен қамтамасыз ету, өнімді сату нарықтары, құрылатын немесе кеңейтілетін өндірістің бәсекеге қабілеттілігін және экспортқа бағытталғандығын бағалаумен құралдардың сапасы бөлігінде ішкі және сыртқы нарықтардың талдауына үлкен көңіл бөлінеді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

III-БӨЛІМ. Инвестициялық жобалардың тиімділігін бағалау

3.1.Мемлекеттік инвестициялар бағдарламасының құрамына кіретін жобалардың тиімділігін бағалаудың ережесі

    

     1-тарау. Жалпы ережелер

          1. Мемлекеттiк инвестициялар бағдарламасының құрамына кiретiн Жобалардың тиiмдiлiгiн бағалаудың осы ережесi (бұдан әрi - Ереже) Мемлекеттiк инвестициялар бағдарламасының (бұдан әрi - МИБ) құрамына кiретiн жобалардың тиімдiлiгiн бағалаудың объектiлерi мен элементтерiн бағалауды, ақпарат көздерін, нәтижелерiн жүзеге асырудың және пайдаланудың әдiстерi мен тәртiбiн айқындайды.

      2. МИБ құрамына кіретiн жобалардың  тиiмдiлігiн бағалаудың мақсаты  олар бойынша нақтыланған бастапқы  деректердi қоса алғанда, iске  асырылатын жобалардың сапасын жақсарту үшін, МИБ-ке мәлiмделетiн жаңа жобаларды талдау үшiн және МИБ басымдықтарын түзету үшiн, iске асырылатын және аяқталған жобаларды бағалау нәтижелерiн пайдалану жолымен МИБ-тi жетілдiру болып табылады. Бағалаудың нәтижелерi, сондай-ақ салалық және аймақтық стратегиялардың мақсаттарына түзету енгiзу үшiн де пайдаланылуы мүмкiн.

      3. Ереже МИБ құрамына кiретiн  жобалардың тиімдiлiгiн бағалауға  уәкiлеттi органның (бұдан әрi - уәкілеттi орган), сондай-ақ МИБ құрамына  кiретiн жобалардың iске асырылуын және бұдан кейiнгi пайдаланылуын жүзеге асырушы, мемлекеттiк басқарудың орталық және жергілiктi органдарының және мемлекет кепілдігіндегi мемлекеттiк емес заемдар есебiнен іске асырылатын немесе iске асырылған жобалар жөнiндегi заемшылардың (бұдан әрi - атқарушы агенттiктер) қолдануы үшiн міндетті.

      4. Жобаның тиімділігін бағалау  қажеттiлiгi Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 1998 жылғы 31 желтоқсандағы  N 1389 P981389_ қаулысымен бекітілген, МИБ-тi  әзiрлеудiң және iске асырудың  ережесiнде МИБ мiндеттерiнiң бiрi ретiнде айқындалған, МИБ жобаларының орындалуын бақылау жөнiнде жүйелi жұмысты ұйымдастыру талаптарынан туындады.

 

            2-тарау. Бағалау объектiлерi және  элементтерi

 

      5. МИБ құрамына кіретiн және iске  асыру аяқталғаннан кейiнгi (аяқталған жобалар) iске асыру кезеңiндегi (iске асырылып жатқан жобалар) және жұмыс iстеу кезеңiндегi жобалар осы Ережемен айқындалған, тиiмдiлікті бағалау объектiлерi болып табылады.

      Ереже дайындық кезеңiндегi жобалардың  тиiмдiлiгiн бағалауға қолданылмайды. Мұндай бағалау уәкiлеттi орган бекiткен, МИБ құрамына мәлiмделетін Жобалардың экономикалық сараптамасын жүргiзу ережесiне сәйкес жүзеге асырылады.

      6. Iске асырылатын жобаларды және  олардың құрамдас бөлiктерiн бағалаудың  элементтерi нәтижелерi болып табылады; аяқталған жобаларды және олардың құрамдас бөлiктерiн бағалаудың элементтерi салдары мен ықпалы болып табылады.

      7. Нәтижелер - жобаны немесе оның  құрамдас бөлiктерін iске асыру  барысында және iске асырудың  аяқталуы сәтiнде қол жеткiзiлген, тiкелей материалдық немесе материалдық емес салдарлары. Нәтижелер жоспар-кестеде көрсетiлген, жоспарланған көрсеткiштермен салыстырылуы мүмкiн.

      8. Салдары - бұл аяқталған жобаның  немесе оның құрамдас бөлiктерiнiң  нәтижелерiнен қоршаған ортада туындаған өзгерiстер. Салдары жобаның жоспарлау кезеңiнде жасалған және техникалық-экономикалық негiздемеде тұжырымдалған мақсаттарымен салыстырылуы мүмкiн.