Разработка информационной системы вокзал

 деректер қоры кеңейту болатын екi файлдардан тұрады. mdf және (MS SQL Server 2000-шi қалып) ldf.

Болатын есептердiң жобаланатын жүйесiнде әрбiр операциялардың қатар орындау мүмкiндiгi болатын тиiстi программалық модулмен iске асырылады, iздестiру мәлiметтер, есептеу нәтижелерiнiң құрастыруы, сондай мәлiметтiң  түзетулерi. Толтырудың процесстерi, түзету және мәлiметтердiң iздестiруi барлық модулдардағысы бiрөңкей әдiстермен iске асырылады. Қосымша және мәлiметтердi редакциялаудың жанында мәлiметтiң қолданушысын енгiзудi дұрыстық бақылауын, қажеттi түрмен оның салыстыру жолымен, диапазон болуы мүмкiн мәндердiң өзгерiсi, енгiзудi маскамен және тағы басқалары қолданылады.

Мысалы, қосымшалар және мәлiметтердi редакциялау үшiн өндiру үшiн (сақтау, жою) басқарушы әсер қолайлы батырмалармен экрандық формалар барлық қажеттi енгiзудiң өрiстерiмен, сонымен бiрге түсiндiрулермен және бағдарлаушы элементтермен қолданады. Сонымен бiрге мәлiметтердiң iздестiруiнiң қамтамасыз етулерi үшiн iздестiрудiң шарттарының мәндерiнiң рұқсат етiлушiлiгiнiң бақылауымен құнтты мәлiметтiң (мәндердiң диапазондары) әр түрлi мәндерiн тапсырма берiлуге мүмкiндiк беретiн экрандық формаларын қолданады. Ақпаратты iздестiру жартылайға, немесе iздестiрудiң шарттарының толық сәйкес келуi өндiрiп алуға болады. Программалық модулдардағы жүйелердi құрастыру және қойылған форманың құжаттарының мөрi үшiн барлық қажеттi есеп беру формаларының бар болуын есептейдi. Барлық есептеу нәтижелердi ДҚтан мәлiметi iрiктеудi пайдалана автоматты шығарады.

Жасалатын бағдарламалар үшiн кiретiн құжаттармен анықтама жүйесiнiң қолданушыларының сұрау салуы, оператор және кассирдың сұрау салулары болып табылады.

Жасалатын бағдарламалар демалыс құжаттары жолкiре құжаттар (билет) болып табылады,  тап қалған мерзiм үшiн сатылған билеттер туралы мәлiмет, вагондар бойынша пойыздың құрамы туралы мәлiмет, пойыздың барар жол туралы мәлiмет.

2.4.3 Программалық қамтамасыз етуге жобалық шешiмдерiнiң дәлелдеуi.

Компьютер бағдарламаларының жиынтығы программалық қамтамасыз етуді, ЭЕМге олардың қолдануы және сипаттама бойынша нұсқауларды қосады. Программалық қамтамасыз ету екi  ортақ құрамға жiктеледi:  басқару жүйелерi, ДҚБЖ торлық бағдарламалар және интерпретатор, компилятор, қабық.

Есептер кешенiнiң шешiмдерi үшiн программалық қамтамасыз ету, ең жақсы қолайлы, сонымен бiрге қолдану серiктестiк үшiн барынша тиiмдi болатын әрбiр есепке керек.

2.4.3.1 Басқару жүйесiнiң таңдауы

Басқару жүйесiне өзінiң келесi талаптары ұсынуға болады:

 жүйенiң ядросының сын көзiмен маңызды құрылымдары, код құрылымдардың драйверлерін оқу, қолданушыларға және жүйелiк тек қана әкiмдерге басқару жүйесi үшiн түсiнiктi болуы керек, шығынсыз мәлiметтердiң компьютерлiк жүйесiнiң алдыңғы күй қалпына келтiруге мүмкiндiк беруi керек болған сенiмдiлiктiң талабы;

 қолданушыға түсiнiктiлiктiң талабы (жүйенiң күйге келтiрулерiн басқару жүйесiнiң интерфейсi, өзгерiстің атын  диалогтi тәртiппен өндiрiп ала алу керек болған);

 ақпарат қорғау талабы (аутентификацияның құралы және теңестiрудi басқару жүйесi, кiрiстiрiлген ақпаратқа қол жеткiзудi тексерудi құралдар алуға алуы керек);

 бақылап отыру және қолдауға шығындарды барынша азайту талабы;

 эргономиялықтың талабы.

Жұмыс станцияларында Windows XP Professionalдың қазiргi басқару жүйесiн өзгерту қажетi жоқтығы, шығындарды барынша азайту бақылап отыру және қолдауға, эргономиялық, жоғарыда айтылған, қолданушыға масштаб талантылық, мобилдiлiк, түсiнiктiлiк, ақпарат қорғау, өйткенi ол сенiмдiлiктiң барлық талаптарына қанағаттандырады. Серiктестiктерде қойылдарды орнатылып қойып шығу керек және серверлiк басқару жүйесiнiң қойылдарын файл-сервердi архитектурасы болған жергiлiктi жүйегендiгi. Серверде дәл қазiр MS Windows 2003 Serverдiң басқару жүйесi орнатылған. Есептердiң автоматты кешеннiң мұқтаждығы астында бұл жүйелер әбден үйлеседi.

2.4.3.2 ДҚБЖ таңдау

Өзінің келесi талаптарын ұсыну мүмкiн деректер қорының өңдеу және қолдануы үшiн қолданылатын деректер қорларының басқару жүйелерiне:

 сенiмдiлiктiң талабы (қолданушыларға және жүйелiк әкiмдерге ДҚБЖ шығынсыз мәлiметтердiң ДҚБЖы алдыңғы күй қалпына келтiруге мүмкiндiк беруi керек );

 ақпарат қорғауды талап (аутентификацияның құралы және теңестiрудi ДҚБЖ, деректер қоры объекттерге рұқсаттың шектеу мүмкiндiгi болуға алуы керек - қолданушылардың әр түрлi топтары деректер қоры объекттерге әр түрлi рұқсат құқықтары алуы керек);

 түрлендiрiнгiштiктiң талабы (деректер қоры қосымшаның арқасында жаңа объекттер оңай кеңiтуi керек );

 бақылап отыру және қолдауға шығындарды барынша азайтуды талап;

 эргономиялықтың талабы.

ДҚБЖы негiзгi мiнездемелердi қарап шығамыз,

1) Деректер қор өлшемі:

 бiрнеше мегабайт: MS Access, MS Excel, Paradox, DBase, Foxpro/VFP, MySQL, PostgreSQ

 мегабайт жүздiктерге дейiн: MS Access, Paradox, Dbase, Foxpro/VFP, MySQL, PostgreSQL, Interbase

 гигабайттар: MySQL, PostgreSQL, Interbase, Informix, MS SQL Server, Oracle, SyBase, DB/2

 гигабайт жүздiктер және көбiрек: MS SQL Server, Oracle, SyBase, DB/2.

2) Бiр уақыттағы қолданушылардың саны:

 бiр қолданушының эксклюзивтiк рұқсаты: MS Excel, Paradox, Dbase, Foxpro/VFP, MS Access, MySQL, PostgreSQL

 ондаған қолданушыларға дейiн: Paradox, Dbase, Foxpro/VFP, MS Access, MySQL, PostgreSQL

 бiрнешесi ондаған қолданушылар: MySQL, PostgreSQL, Interbase, Informix

 қолданушылардың жүздiктерi: MS SQL Server, Oracle, SyBase, DB/2

 мыңдаған қолданушылар: MS SQL Server, Oracle, SyBase, DB/2

3) Платформа:

 Windows: MS SQL Server, SyBase, Paradox, Dbase, Foxpro/VFP, MS Access, MS Excel

 Windows+Linux: Oracle, DB/2, Interbase, MySQL;

4 программалау тiлi:

 Microsoft: MS SQL Server, SyBase, Foxpro/VFP, MS Access, MS Excel тiлдер

 Borland: MS SQL Server, Paradox, MS Access, Paradox, MS Access тiлдер

5) Бағдарламаның түрi:

 кiшкентай webлар - сервер: MySQL

 қуатты webлар сервер: MS SQL Server, Oracle, SyBase, DB/2

 жергiлiктi утилита: Paradox, Dbase, Foxpro/VFP, MS Access, MS Excel

 күрделi жүйе: MS SQL Server, Oracle, SyBase, DB/2, Interbase, Informix

6) Мәлiметтердiң қорғауы:

 ешқандай дасы: MS Excel

 өте әлсiзi: Paradox, Dbase, Foxpro/VFP, MS Access

 күштiсi: MS SQL Server, Oracle, SyBase, DB/2, Interbase, Informix, MySQL, PostgreSQL

7) Техникалық жабдықтауға талаптар:

 бапшыл емесi: MySQL, PostgreSQL, Paradox, Dbase, Foxpro/VFP, MS Access, MS Excel

 сезгiшi: Interbase, Informix, SyBase

 үлкен RAMлермен жеке қуатты серверлерi талап етедi, бiрнеше процессорларға лазым: MS SQL Server, Oracle, DB/2

8) Күйге келтiрудi күрделiлiк, қажеттiлiк әкiмдiк ету үшiн әдейi үйретiлген қызыметшi, әкiмдiк ету, қою:

 ешқандай да күрделiлiктер, әкiмдiк ету керек болмайды: MS Excel

 ең төменгi немесе ептеген күрделiлiктер: Paradox, Dbase, Foxpro/VFP, MS Access

 бастапқы күйге келтiру плюс ең төменгi қолдау: PostgreSQL, MySQL

 арнайы бiлiмдер керек болуға үлкен көлем жеткiлiктi: Interbase, Informix

 деректер қоры бойынша маманның бар болуы лазым: MS SQL Server, Oracle, SyBase, DB/2

9) Бағдарламашылар және әкiмдердiң құны:

 ептегенi: MS Excel, Paradox, Dbase, Foxpro/VFP, MS Access, PostgreSQL, MySQL

 түбегейлiсi: Interbase, Informix, SyBase

 биiгi және өте биiк: MS SQL Server, Oracle, DB/2.

Пәндiк облыс нақты дүние объекттерi туралы қандай болмасын мәлiметтердiң бұл жиынтығы деректер қор сөздері кең мағынада. Облыспен затқа басқаруды ұйым үшiн нақты дүниенiң бөлiгi, зерттеуге жататын түсiнуге, қабылдауға және ақырында автоматтандыру. Мысалмен, ЖОО кәсiпорын қызмет көрсете алады және тағы басқалар. Қолданушы әр түрлi белгiлер бойынша мәлiметтi ретке салуға деректер қоры құра ұмтылады және керек белгiлердiң кез келген тiркесi бар мәлiметтердi жылдам шығару. Мәлiметтер егер бұны мүмкiн, тек қана жiктеу жасалса. (ДҚБЖ ) деректер қорының басқару жүйесiнiң басқаруымен болатын өзара байланысты мәлiметтердiң аты аталған жиынтық деректер қоры. Деректер қорының жасауы үшiн қажеттi программалық және тiл құралдарының бұл кешенi ДҚБЖ қажеттi, сүйемелдеу олардың көкейкестi күйiнде және оларда iздестiрудi Орго мәлiметi қажет.

Деректер қоры негiзгi есептi сақтап және бiр жердегi қолданушылардың барлық қажеттi мәлiметтерi бiрiншi талап бойынша олардың қайталануы және артықшылығын алмағанда ұсынуға керек.

База сақталатын мәлiметтердiң әкiмдiк етуiн  функтерiн тапсырылатын (тұлғалардың тобы) тұлға болу деректер кейбiр қорына мәлiметтерiнiң басқаруын орталықтандырылған сипаттап болжайды.

Өзінiң орталықтандырылған таралған деректер қоры танып бiледi.

Таралған деректер қоры бiрнеше жиiрек, есептеуiш желiнiң сақталатын ретте дербес ЭЕМдерiнен тұрады. Бұл өңдеуде әдiс сақтала алады, олар немесе кесiп өтетiн бiрнеше серверлердiң бар болуы түсiнедi тiптi қайталанатын мәлiметтер. Мұндай базасымен жұмыстары үшiн таралған (Сурбд ) деректер қорларымен басқару жүйесiн қолданылады.

Демек, орталықтандырылған деректер қоры деректер қорының бiр  компьютерде есептеуiш жүйенiң жадында сақталып орналасады. Егер компьютер ол үшiн  желiнiң қолдауы орнатылса, онда компьютерлердiң қолданушыларының жиыны бiр уақытта мәлiметке қарай алып орталық деректер қоры сақталады. Мұндай деректердi өңдеу әдiсті жергiлiктi жүйеңiз жиiрек қолданылады. Орталықтандырылған деректер қорларының жүйелерi олардың архитектурасына байланысты айтарлықтай өзгешелене алады.

Файл үшiн - ДҚның серверлiк ДҚБЖдары жэсмның өте қуаттысы ретiнде қолданыла алады желi бiрiккен (немесе бiрнеше файлдар - сенiмдердiң күкiрттерi) файл-серверге орналасады. Файл-сервер функцияларда болады, ДҚ сақтауда және әр түрлi компьютер қолданушыларының БЖ орнына рұқсаттың қамтамасыз етуi. Қолданбалы сұрау салулармен сәйкес деректер қоры файлдар негiздерiнде және өңдеу өндiрiп алатын жұмыс станциясында берiледi. Тапсырған мәлiметтер қолданушылардың компьютерлерiнде және ДҚБЖ болатын қаралудан өтедi. Қолданушылар содан кейiн басқа қолданушы файл-сервер өз кезегiнде оларды файлдарға қажеттi мәлiметтердiң өзгерiстерді, оларды керi орындап жаңадан қолдана алады. Бұдан басқа, әрбiр қолданушы оларға монополиялық қолданылатын деректер қоры жергiлiктi компьютерде өз меншiгне құра алады. Бұл схемалар мәлiметтердiң онша үлкен емес көлемдерiнде жұмыс iстейдi. Желiдегi компьютерлердiң саны немесе өнiмдiлiк ДҚ өсу үлкеюде кенет құлайды. Бұл барлық өңдеуде  желi бойынша берiлетiн көлемдерiнiң үлкеюiмен байланған, өйткенi, қолданушының терцiнi компьютерде болады. Ұқсас жолдың анық кемшiлiгi орталық серверге бiр қолданушы iстелiнген өзгерiстердiң жоғалтуын биiк ықтималдық өзгертiлген файлдардың сақтауында болып табылады. Әңгiме мынада, олардан тысқары қолданушылардын бiреуі мәлiметтердi өзгерткенін сезiктенбеуi де мүмкiн демек, желiнiң ДҚБЖдың бiр жергiлiктi компьютерде немесе компьютер жұмыс iстейтiн қосымшалардың ДҚтың жергiлiктi қолданбалы қосымшаларының боткесi үшiн тiкелей қолайлы мысалдарымен болып табылады: Microsoft Visual FoxPro, Microsoft Access, Paradox, dBase for Windows тағы басқалар.

Клиент орталық технология компьютер деректер қорын сақталудан тысқары деректердi (деректер базасының серверi ) өңдеудi негiзгi көлемнiң орындауын қамтамасыз етуi керек болатынын түсiнедi. Мәлiметтерi бар шаралардың кәдiмгi iрiктеу жұмыс станциясымен  клиент көрсетушi операциялар орындауға сұрау салу клиент техникалық мәлiметтердiң iздестiру және шығару серверiнде тудырады. Суырылған мәлiметтер (бiрақ файл емес)  клиентке серверден желi бойынша тасиды. Клиент технология қолданушы жүйе екi бөлiкте бөлiнедi: (front-end ) бөлiк  клиент графикалық интерфейстi қамтамасыз етедi және қолданушының компьютерiнде болады; әдейi ерекшеленген компьютерлерге  табатын (back-end ) серверлiк бөлiк  басқаруды қамтамасыз етедi, әкiмдiк ету және қауiпсiздiк, бөлiну мәлiмет клиенттiң технологиясының ДҚБЖдың мысалдарымен Microsoft SQL Server, Oracle, Sybase, Sybase тағы басқалар клиенттiң архитектурасының ерекшелiктерi болып табылады. Бос тұрумен және мәлiметке қол жеткiзудi тиiмдi аспаппен қолданушы қамтамасыз ететiн жiктелген (Structured Query Language, SQL) сұрау салуларды қолдану арнайы тiл болып табылады.

Өңдеудiң әдiстерi бойынша деректер қоры бөлiмшелерден тысқары мәлiметтердiң қолданылатын (немесе құрылымға) үлгiсi бойынша оларды классифицилауы мүмкiн. Олардың өңдеуi бойынша мәлiметтер құрылымы және операциялардың осы жиынтықтары үлгi. Объекттердiң құрылымы және байланыстың олардың Дуоларының қойылған  мәлiмет үлгiсi арқылы көрнекi көрсетуге болады. Мәлiметтер және байланыстыру ереженiң милиционердiң ұғымның мәлiметтерiнiң үлгiлерiнiң терминологиялары үшiн Эляға тән. Мәлiмет элементi мәлiметтердiң кез келген орманына суреттейдi, байланыстыруды ереже мәлiмет элементтерiнiң өзара байланысының алгоритмдарын анықтайды. Осы уақытқа Данның әр түрлi үлгiлерiнiң жиыны жасалған, бiрақ iс жүзiнде үш негiзi қолданылады. Мәлiметтердiң иерархиялық, торлық және реляциялық үлгiлерiн ерекшелейдi. Сәйкесiнше иерархалық туралы айтады, торлық өзінің торлық және реляциялық ДҚБЖдары.

Ұйымдастырылған осы встрелер иерархиялық жiп-жиi күнделiктi өмiрлерде жиі етiледi. Мысалы, мекеменiң ногосы жоғарғы оқулардағы құрылым. ДҚ (ағашқа ұқсас ) жалбарына элементтердiң ретке салған Иерархалық жиынынан тұрады. Үлгi бұл бастапқы элементi басқа элементтердi тудырады және де бұл элементтер келесi элементтердi өз кезегiнде тудырады. Милиционердi әрбiр туған Эляға бiр-ақ тудыратын элементтi алады.

Жобалар және көп басқа деректер жиынтықтары кiтаптардағы материалдардың ұйымдық құрылым, тiзiмi, мазмұн, иерархиялық жоспар түрде ұсынуға болады. Арғы аталармен және нәсiлдердiң арасындағы бүтiндiктi автоматты сүйейдi. Негiзгi ереже: ешқандай да нәсiл өз ата-анасысыз бар бола алмайды. Осы үлгiнi негiзгi кемшiлiк сол ДҚ негiзге жобалауда салған иерархияның  қолдануға қажеттiлiк болып табылады. (бұл қайта жиi ұйымдастыруды мүмкiн еместiк) мәлiметтердiң тұрақты қайта ұйымдастыруында қажеттiк жасауға ортақ үлгiден астам келтiрдi.