Разработка информационной системы вокзал

Зияткерлiк редактор. Бағдарламалардың редакциялауы макростардың орындауы, мәтiндiк блоктерi бар жұмысты, күйiне келтiрiлетiн пернелер комбинациялары және жолдардың гүл ерекшелеуi де жазуды пайдалана жүзеге асыруға болады.

График түрiнде дұрыстаушы. Delphi кодтағы қателiктi табып жоюға мүмкiндiк беретiн график түрiнде дұрыстаушымен редактор кiрiстiрiлген ең қуатты күйге ие болады. Тоқтауды нүкте көмегiмен орнатуға, дәлдiктегi қадам сайын орындауы бағдарламаның айнымалы мiнез-құлығын түсiну көмегiмен тексерiп өзгертуге болады. Егер бөлек түсiнiктi Turbo Debuggerлер ассемблерлiк нұсқаулар және процессордың регистрлерi тексерiлiп нәзiгiрек қолданып талқылау мүмкiндiгі керек болса, ассемблерлiк нұсқаулар және процессордың регистрлерi тексерiлiп қолдануы мүмкiн.

Объекттердiң инспекторы. Бұл аспап сiздiң бағдарламаңыздын жобалау мерзiмiңiзге қасиеттер және (Properties Events ) объекттердiң оқиғаларының мәнiн орната алған жеке терезе  ұсынады.

Жобалардың менеджерi. Өңдеушiге тиiстi жобадағы барлық модулдарына қарауға мүмкiндiк бередi және жобаларды басқару үшiн ыңғайлы тетiкпен жабдықтайды. Жобалардың менеджерi файл аты, таңдаулы формалардың уақыттарын және бұйрықтарын көрсетедi. Мәтiнге немесе форманы тиiстi атқа тышқанмен жай ғана шертiп дереу түсуге болады.

Объекттердiң жол сiлтеушiсi. Түсiнiктi объекттердiң кiтапханасын көрсетедi және қосымша бойынша навигацияны жүзеге асырады. Сiздiң кодыңыздың глобалдi аттарының кiтапханадағы модул қайта жинақталған тiзiмдерi объекттердiң иерархиясын қарауға болады.

Мәзiр дизайнер. Мәзiрдi құруға, түр жасалған үлгiлердi сақтауға және содан соң олардың кез келген қосымшасында қолдануға болады.

Сарапшылар. Бұл жобалау және сiздiң қосымшаларыңыздың күйге келтiруін жеңiлдететiн аспапты бағдарламалардың жиындары. Өз алдына сарапшылардын қосу мүмкiндiгiн игерiлгені де бар. Delphi үшiн үшiншi фирмалар Delphi CASE көмегiмен әдейi бұл  аспаптармен кеңейте игерiліп алуға мүмкiндiгiн береді:

 деректер қорымен жұмыс iстейтiн формалардың сарапшысы;

 стильлер және қосымшалар үлгiлерiнiң сарапшысы;

 формалар үлгiлерiнiң сарапшысы.

RAD Packтың құрамына Delphiнiң формасындағы Borland Pascal 7.0 жасалған қорлардың өрнектеуi үшiн сарапшы кiредi. Меншiктi сарапшылардың жазуы және тiптi DLLның құрастыруын жеңiлдететiн сарапшылар пайда болып қойылған:

Толықтау өздiгiнен үйретушi программа жүйе Delphiнi меңгеруге мүмкiндiк бередi. Олар болып анықтамалардың жүйесi ғана емес, өңдеушiнiң өз ортасында Delphiнiң мүмкiндiгiнiң көрсету болып табылады.

2.4.4 Технологиялық қамтамасыз ету бойынша жобалық шешiмдердiң дәлелдеуi.

Технологиялық қамтамасыз ету ақпаратты өңдеуiнiң технологиялық үдерiстерiнiң өзінiң автоматтандырылған жүйесiндегi сипаттама болады.

Жолаушылар темiр жол тасымалдауларымен БАЖдың жобалауының әдiсi бастапқыда анықталуы керек. Ол үшiн барлық болуы мүмкiн өзінiң жобалауының әдiстерiн санап шығып сипаттаймыз:

 құрылымдық жобалаудың әдiсi (АЖО автоматтандырылатын функциялардың толық құрамының анықталуы және жобалау бұл бiрыңғай жүйе);

 модулдi жобалауды әдiсі (модулдар және әрбiр модул жекеше өңдеуiне АЖО бөлiну);

 жобалаудың әдiсi (АЖОның компоненттерiнiң өңдеу және жеке талқылауы және олардың жоюын жеңiлдету үшiн қате таратпауға мүмкiндiк берген бiртұтас кешенге компоненттерiнiң содан соң кiрiгуi) үстiнде;

 құрылымдық программалау әдiсі (модулдардың сегменттерiне бөлiну 60 оператордан аспайтын және көрнекiлiктiң қамтамасыз етуi үшiн жылжудың сегменттерiнiң құрылымы);

 HIPO әдiс - (кiрулер және шығулар, сонымен бiрге өздерiнiң процесстерi процесстердiң иерархия суреттейтiн стандарттық үлгiнi құжаттамалық пакетiнiң жасауы) құжаттау.

Жобалаудың осы әдiсi АЖО жайында жылдам жобалап жасау есебiнен жүйенi жолға қоюға барынша мүмкiндiк берген, сенiмдi жүйенiң жасаулары үшiн қысқа мерзiмде өте тиiмдi әдiстiң таңдауы үстiнде болады.

Жэсмға мәлiметтiң енгiзу кезеңі ақпараттың дұрыстығының қамтамасыз етуi өте жауапты көздiң нүктесiмен болып табылады. Енгiзу ендiрiлетiн мәлiметтегi қателерiнiң пайда болу жетектеп жүгінетiн себептер кезеңде, енгiзу iске асатын жабдықтың күйiнен немесе енгiзудi процесстiң ұйымынан тәуелдi бола алады. Кiру мәлiметтерi ақпарат базаға қолдан басады. Деректер қорының кейбiр өрiстерiнде қателердiң кiшiрейтулерi үшiн жэсмға мәлiметтiң енгiзуiнде мәнге шарттар менмендеседi. Мәнге шарт ең оңай жағдайға санмен көрсетiлген өрiстегi енгiзу қателiгi артынан әрiптiк нышандар болмайтынын кепiлдiк беруi керек. Басқа шарттар облыс немесе мүмкiн мәндердiң диапазондары анықтай алады. Мәнге тап қалғанда шарт енгiзеді немесе кестедегi өрiс мәнiнiң өзгерiсiн әрдайым тексередi.

Бұдан басқа мәндердi енгiзудiң жанында қателердiң кiшiрейтулерi үшiн енгiзудi масканы қолданылады. Енгiзудi маска өлшемi және мағыналы жүктемесi алдын ала белгiлi өрiстердiң қолдануында ыңғайлы.

Бағдарламаның қолданушысымен өзара әрекеттесулерi үшiн қолдану мәзiрлер, анықтамалар есептейдi, мәлiметтiң енгiзуге сәйкес келетiн өрiс сонымен бiрге басу нәтижесiмен деректер қорына сұрау салуда бейне не бiр болатын батырмалар.

Қолданушы бағдарламалар жұмыстың нәтижесiнде қорытынды мәлiмет алуға қатысты қателермен қақтығысып қала алады. Мұндай қателердiң жоюлары үшiн программалық құралдың талқылау процесстерін қолданылады. Талқылауды процесс кейбiр бақылау мәлiмет жиынында iске асады. Бұл мәнде программалық жолымен алған нәтижеде қол есептеу алған мәндермен теңеседi.

2.4.5 Жобалау технологиясын таңдау дәйектемесi.

Ақпараттық жүйелердiң жасауын технология iске асырудың әдiстемелерiне және программалық аспапты ерекше құралдар талаптарын көрсетедi. Ақпараттық жүйелердiң жасауы бойынша жобалардың iске асыруын (пәндiк облыстың бизнес - логикасын ақпараттық жүйелер құрудан бұрын түсiнiп сипаттау керек) талдауды кезеңде ойрандауға қабылдаған, тестеу және бақылап отыру, тiкелей  кодтау, (модулдар және келешек жүйенiң архитектурасын анықтауға керек) жобалау.

Ақпараттық жүйелердiң өңдеуiне құрылымдық жолдың мәнi автоматтандырылатын функцияларға оның (бөлiктеу ) декомпозициясында болады: жүйе есепте және әрi қарай ұсақталатын төменгi функцияларға өз кезегiнде жiктелетiн функционалдық iшкi жүйелерге бөлiнедi. Бөлiктеудi процесс шейiн нақты процедуралар созылады. Автоматтандырылатын жүйе сонымен бiрге барлық құрайтын компоненттерде өзара байланыстырған бүтiндiк ұсыныс сақтайды. Ақпараттық жүйенiң жобалауының процессi бөлiнетiн негiзгi кезеңдер келесiлер:

1) концептуалды жобалау - жиын, талдау және (әрбiрi қолданбалы ұсыныспен бейнеленетiн барлық бөлiктердi пәндiк облыс, зерттеу оны ақпараттық құрылымының тексеруi, анықталу, процесс ақпараттық объекттердiң үстiнде, барлық ұсыныстарды пiшiндеу және кiрiгу, ақпараттық байланыстармен олардың арасындағы ақпараттық объекттер) мәлiметке талаптарының редакциялауы;

2) Мәлiметтер құрылымындағы талаптарының өрнектеу мәлiметiне логикалық жобалау. Шығуда ДҚБЖ аламыз - деректер қоры бағдарлалған құрылымды және қолданбалы программалардың спецификациясы;

3) Мәлiметтi сақтаудың ерекшелiктерiнiң анықтауы физикалық жобалау, ену әдiс және тағы басқалар.

Қазiргi объективтi-хабар CASEлар - құралдар қосымшалардың жобалаудың есептерiн шешуге тиiмдi мүмкiндiк бередi. Мұндай пакет - Rational Rose, Together Control Center, BPWin, ERWin, Model Mart, Silverrun Business Process Modeller, Process Analystтердiң арасында.

Функционалдық үлгiнiң өңдеулерi үшiн CASE таңдаған - Computer Associates BPwin 4.0-шi құрал. BPwin талдануға мүмкiндiк беретiн үлгiлердiң жасауы үшiн қуатты аспап болып табылады, құжатта және күрделi бизнес- процесстерлердi өзгерiстi жоспарлау. BPwin бүтiндiк және қайшылық емес үлгiнiң түрiндегi кәсiпорын және бұл мәлiметтiң график түрiнде суретiнiң жұмысы туралы барлық қажеттi мәлiметтiң жиыны үшiн құралды ұсынады. BPwin үш әдiстемелiктi қолдайды: IDEF0, DFD және IDEF3, мүмкiндiк беретiнi өзінiң көзқарастарының үш Ключевоелерiмен сiздiң кәсiпкерлiгiңiздi талдау:

– жүйенiң функционалдықтары көздiң нүктесiмен. IDEF0 бизнес- процесс әдiстемелiктер шеңберiнде өзара әрекеттесетiн элементтердiң жиынының түрiнде сонымен бiрге ақпараттық, адамның және әрбiр жұмыс тұтынылатын өндiрiстiк қорлар көлбеңдей көрiнедi;

– жүйедегi ағындардың (документ айналымы ) мәлiметтердiн көз нүктесiмен. Үлгiде қайтарып қойыл ЄдЄ болғанын, қалайша бизнес- функциялардың аралығында ақпарат алмасу жүйенiң iшi болғанын олар деректер ағындарын суреттеп, бақылауға мүмкiндiк берген, онда DFD диаграммалар толықтыра алады. DFDтың диаграммасының ол да уақытына бизнес- функциялардың аралығында өзара әрекеттесу ескерусiз қалдырады;

– атқарылатын жұмыстардың тiзбектерi көздiң нүктесiмен: әлi дәл суреттен астамы IDEF3-шi диаграммалармен үлгi толықтырып алуға болады. Бұл әдiс оқиғалардың орындауда кезектiлiгiне назар аударады.

ИЖ бастапқы кезеңдердiң жасауларына қалай автоматтандырған ұйым жұмыс iстейтiнiн түсiнуге керек. Ұйымдағы Никтосын қалай ол сол ИЖдың жасауы үшiн қажеттi толықтықтың шарасында жұмыс iстейтiнiн бiлмейдi. Жетекшi жұмысты негiзiнен жақсы бiледi, бiрақ әрбiр қатардағы қызметкердiң жұмысының бөлшегiнде байыбына бара алмайды. Қатардағы қызметкер оның жұмыс орынында болғанын жақсы бiледi, бiрақ кiлегейлендi қалай әрiптестер жұмыс iстейтiнiн бiледi. Сондықтан кәсіпорынға жұмысының сипаттамалары үшiн үлгi құрастыру қажет. Демек, мұндай оны пәндiк облыстың үлгiсi өз ұйымының бизнес- процесстерiнiң барлық қатысушыларын өнер-бiлiмi де болуы керек.

Процесстердiң кәсiпкерлiгi пiшiндеулер өте ыңғайлы тiл IDEFO болып табылады. SADT Structured Analysis and Design Technique бастапқы аталған. IDEF0 жүйеге өзара жұмыс iстеу жұмыстары немесе функциялардың жиынтығы сияқты көрiнедi. Мұндай таза функционалдық бағыт жүйенiң маңызды функциясы болып табылады, олар операция жасайтын объекттерден тәуелсiз талданады. Бұл айқындаулар логиканы және ұйымның процесстердiң жұмыс iстесуiн үлгi жасауға мүмкiндiк бередi.

Үлгiмен IDEF0 кейбiр алдын ала нақтылы сұрақтарға жауап беруi керек болған (мәтiндiк және график түрiнде) жүйенiң сипаттамасын түсiнедi. Үлгi жасалатын жүйе кез келген iшкi жиын сияқты қаралады. Бiрiншiден, сондықтан кез келген, өзiмiздi оймен жүйенiң компонентiмен белгiсiз объект болуымыз мүмкiн бе? Анықтаймыз, болуымыз мүмкiн бе?, немесе ол бiз ретiнде сыртқы әсер қарайтын және екiншiден, ол жүйеге көзқарастан тәуелдi болады. Жүйе оның өңге әлемiнен бөлетiн шекараны алады. Қоршаған ортасы бар жүйенiң өзара әрекеттесуi (жүйемен қайта өңдейтiн бiрдеңе) кiру сияқты суреттеледi, (стратегия және басқаруымен жұмыс өндiрiп алатын процедура) басқару және (жұмыстың өткiзуi үшiн қажеттi қорлар қажеттi) тетiк, (жүйенiң қызметiнiң нәтижесi) шығу. Жүйе шығуларда кiрулердi басқарумен бола өзі тетiктердi пайдалана өзгертедi. Бизнес- процесстердi пiшiндеу үшiн IDEF0-шi әдiстемелiк серiктестiктi көрсетуге өте жақындайтын туралы қорытынды жасауға бұл барлық мүмкiндiк бередi.

Үлгiлердiң негiзгi құрастырымдық элементтерiмен мәндер болып табылады, байланыс олардың арасындағы және олардың (атрибуттар ) қасиетi. Мән - туралы мәлiметiн деректер қорына сақталуға кедергіленетiн кез келген айырып танылатын (бiз басқа айыра алған объект) объект. Бұл құрамның сипаттамасы деректер қоры логикалық құрылым, түр және олардың арасындағы деректер қорының ақпараттық бiрлiктердiң ұзындығы және байланыстары.

Мәлiметтердiң үлгiсiнiң мәні және байланыстары (қатынас) реляциялық кестенiң түрлерiнде көрiнедi. Қатынас, тиiстi  мәндер, (объект ) суреттейтiн мәндер атрибут болатын (бағаналар ) атрибуттарда болады. Объекттердi бiр кiлттермен мәнді анықтайтын атрибут немесе атрибуттық жиын деп аталған. Қатынастын ыңғайлы ұсынылысы бұл әрбiр жол шеру бар болатын кестеге және әрбiр бағана бiр компонентке сәйкес келедi. Сонымен бiрге бағаналар атрибуттармен оларға аттарды тағайындайды. Атрибуттардың аттарының тiзiмi қатынастың схемасымен де аталады. Мәлiметтiң ұсынысы үшiн қолданылатын қатынастардың схемаларының жиынтығы деректер қоры схемалармен де аталады, тиiстi қатынастардың ағымдағы мәндерi - оның деректер қоры.

Инфологиялық үлгiнiң құрастыруын процесс өзінiң келесi адымдарынан тұрады:

– мәндердiң анықталуы;

– мәндердiң арасындағы тәуелдiлiктердiң анықталуы;

– алғашқы және талғаулы кiлттердiң тапсырмасы;

– мәндердiң атрибуттарын анықтау;

– нормалы форманың тиiстi деңгейiне үлгiнiң келтiрілуi.

Үлгi ұсынысының логикалық деңгейi - бұл мәлiметтер мәлiметтерге, ондағы абстрактiлi көзқарастарға нақты дүниелерде көрiнгендей көрiнедi. Мәлiметтердiң логикалық үлгiсi әмбебап болып табылады және ДҚБЖ нақты iске асырумен ешқалай байланбаған. Мәлiметтердiң физикалық үлгiсi, керiсiнше, нақты ДҚБЖдан жүйелiк тiзбенiң бейнесi iс жүзiнде бола тұра тәуелдi болады. Физикалық үлгiде ДҚ барлық объекттер туралы мәлiметте болады. Мысалы, ДҚ стандарттардың объекттерiне бар болмайтындығы мәлiметтердiң түрлерiне стандарт жоқ, физикалық үлгi ДҚБЖдың нақты iске асыруынан тәуелдi болады. Демек, ылғи бiр логикалық үлгi өзінiң бiрнеше әртүрлi физикалық үлгiлерi сәйкес келе алады.

Деректер қорының инфологиялық жобалауы үшiн Computer Associates ERwin 4.0-шi құрал CASE таңдаған.

Логикалық үлгiнiң жасауынан бастайтын мәлiметтердiң үлгiсiнiң жасауы. Қажеттi ДҚБЖ және ERwinдi логикалық үлгiнiң сипаттамалары, жобалаушыдан кейiн таңдап тиiстi физикалық үлгiнi автоматты жасайды. ERwinнiң физикалық үлгiсiнiң негiзiнде ДҚБЖ немесе тиiстi SQLлер жүйелiк тiзбе шығара алады - скрипт. Бұл процесс (Forward Engineering ) жобалаудың түзуiмен деп аталады. Масштаб астында физикалық үлгiлерiн сұқтанымын ДҚБЖ ERwin қолданып шығару мүмкiн мәлiметтердiң бiр логикалық үлгiсiн жасалып шығару мүмкiндігіне нақ сол жетедi. Басқа жағынан, ERwin iшiндегi жүйелiк тiзбе немесе SQL бойынша  - скриптке физикалық және (Reverse Engineering ) мәлiметтердiң логикалық үлгiсiн де құруға болады.  Мәлiметтерден алынған логикалық үлгi негiзiнде ДҚБЖ физикалық үлгiнi басқалар үшiн шығаруға және содан соң оның жүйелiк тiзбесiн шығаруға болады. Демек, ERwin бiр серверден басқасына өздерiнің мәлiметтер құрылымының тасымалдауы бойынша есеп шығаруға мүмкiндiк бередi.