Разработка информационной системы вокзал

Мәлiмет құрамына торлық жолы иерархиялық жолдың кеңiтуiнiң нәсiлдерi болып табылады. Осы үлгi қандай әрбiр туған элемент туатын элемент бойынша бiрiрек иемдене алатын иерархалық айырмашылығы болады.

Демек, торлық ДҚ  мәлiмет тән тиiстi ұйымдардың байланыстарының барлық түрi, бұл мәлiметтiң тiкелей ұсына алатындығы,  желi үлгiсі олардың әр түрлi әдiстерiмен зерттеп сұрауға болады, бар болғаны бiр иерархиямен байланбаған. Дегенмен оның құрылымына және ДҚтың бұл үлгiсi маңызды кемiстiгi болып саналатын деректер қоры бойынша навигацияның тетiгiн iстеп шығаруға (бұл ДҚ схема қолмен алу) терең байыбына бару жеткiлiктi керек торлық ДҚқа сұрау салуға шарт қою үшiн керек.

Ар жағында мәлiметтердiң реляциялық үлгiсiнiң негiзгi идеясы екi өлшемдi кестенiң түрiндегi кез келген мәлiмет жиынының көрсетiлетiндей етiп кiлттеледi. Реляциялық үлгi ең оңай жағдайда жалғыз екi өлшемдi кестенi суреттейдi, бiрақ бұл үлгi жиiрек бiрнеше әр түрлi кестелердiң арасындағы құрылымды  суреттейдi.

Сонымен, ақпараттық жүйенiң мақсаты объекттердiң арасындағы байланыстарын есепке алуымен нақты дүние объекттерi туралы деректердi өңдеу болып табылады. Мәлiметтер ДҚ теорияларда атрибуттар мен объекттер мәнімен жиi деп атайды. ИЖ iргелi ұғымдар объект, атрибут және байланыс.

Демек, бұл объектпен атауға болуға айырып танылатын бiрдеңе объект (немесе мән) бар онда атау және СПО үшiн бiр ұқсас объект басқа меншiктi айыруға  болады.

Бұл белгiсiз объекттi мiнездейтiн және кейбiр объекттiң нақты данасы үшiн қабылдайтын кейбiр көрсеткiш (немесе осы) атрибут, мәтiндiк немесе басқа мән. Ақпараттық жүйе объекттердiң осы пәндiк облысқа қарай жобалы ормандарында объекттер (мәлiметтер ) атрибуттарды нақты мәндер сонымен бiрге не бiр қолдана операция жасайды.

Реляциялық мәлiметтердiң мәндерiнiң тiк төртбұрышты кестелерiнiң түрiндегi қолданушы үшiн ұсынылған барлық мәлiмет деректер қоры және деректер қорының үстiнде барлық операция кестелерi бар манипуляцияларға апаратын болып есептеледi.

Кесте (өрiстер ) бағаналар және (жазулар ) жолдардан тұрады; сирек мәлiметтер базасының iшi атын алады. Кесте (өрістер ) нақты дүниенiң объектiнiң түрiн қамтып көрсетедi, нақты объект әрбiр оның жолы.

Деректер қоры жасаулар үшiн SQL Server 2000 MSтарды пайдалануға есептейдi.

SQL Server 2000 жұмысын әртүрлi тараптармен қарауға болатын болды, ендi күрделi өнiм болып табылады. Әрбiрi майда блоктерден астамға тәптiштеп қарағанда оңай бөлiне алған серверi бар жұмыстың екi негiзгi бөлiмдерi жеке алғанда ерекшелеуге болады: әкiмдiк ету және программалау.

SQL Server 2000-шi әкiмдiк ету екi бөлiкте өз кезегiнде бөлуге болады:   ашық қора сервер және әкiмдiк ету шындығында әкiмдiк ету. Сайып келгенде, деректер қоры әкiмдiк ету болады - жұмыстың айтарлықтай облысын SQL Server 2000. Ол деректер қорының құрылымының өңдеуiн қосады, оларға объекттілерді беру және тағы басқалары рұқсат, дұрыс жасауын айтады, деректер жасау қорының қолданушылары, жобалау қауiпсiздiктiң жүйесi, ол оның iске асыруын. Транзакция журналы да, өз деректер қоры да бұдан басқа, резеретiк көшiрменiң деректер базасының әкiмi мерзiмдi, мәлiмет бүтiндiгiнiң тексеруiн орындауы және файлдардың өлшемiне қадағалауы керек. Тiзiмді  оңай жалғастыру үшін көрсетiлген, өзінiң әкiмдiк етуiн барлық есептері көрсетiлген.

SQL Server 2000 әртүрлi функционалдықпен өз айырмашылық ерекшелiк болатын ие болатын бiрнеше редакцияларда әкелiнедi. Мысалы, егер мәлiметтердiң операциялық жүйелiк Windows 98 функционалдық қоймасы бар тасымал компьютерiмен қамтамасыз етуге бар болғаны керек болса, онда SQL Server 2000 Developer Edition алуға болуы екiталай. Жақсы шешiммен SQL Server 2000 Personal Edition болады. Enterprise Edition деректер қорын өнеркәсiптiк сервер ретiнде қолданылады. Барлық мүмкiндiк, түсiнiктi SQL Server 2000 және өзінiң мәлiметтi сақтауының жүйелерiнде қолдайды.

Әдеттегiдей, бiрлескен буынның қызмет көрсетуiмен дәстүр бойынша байланысатын деректер базасының серверлерi зерттеу және әкiмдiк етудi күрделiлiктермен айырмашылығы болады. Microsoft SQL Server утилиталардың жиынында болады, басқару және қолдану, енгiзу, қалқып шығатын серверi бар жұмыстың барлық циклдерiн ықшамдауға едәуiр мүмкiндiк берген тағы басқа мүмкiндiктердiң қалқып шығатын анықтамалары оның қоюын қоса, (wizards ) бағдарлама, аспап. SQL Server нақты уақыттың бар өнеркәсiптiк қосымшаларына жақсы өнiмдiлiктiң табысы үшiн нәзiк күйге келтiрудiң құралдарының толық жиынның әкiмдерiн қамтамасыз етедi. Сонымен бiрге ол автономды бiр қолданушылық үстелдiк жүйелерге өзінiң әкiмшiлiк кiрiсуiн минимум ойлай тиiмдi жұмыс iстеуге құқылы.

SQL Server 2000 қабiлеттiлiкпен өзiн автоматты жұмыс уақытында қайта конфигурирациялауға ие болады. Мысалы, егер серверге жүктеме өссе, ол серверге қосымша ретiнде апарылған жад қосымша қорлар қызықтырады. SQL Server жүктемелер төмендетуде басқару жүйесiне қорларды қайтарады. Егер басқару жүйесiнде басқа қосымшаларды iске қосылса бұл сонымен бiрге болады. SQL Server виртуалды жадқа қосымша сұрау салулар ашады және бос емес қарқынды пэйджингтен жүйенi сақтау үшiн жадтың өзiне бөлiктi босатады. Ұқсас түрмен диск сияқты қорлары бар жұмыста болады: SQL Server деректер қоры файл қосымша немесе жазуларды алып тастауда автоматты үлкейтiп немесе сыға алады. Қолдан бекiтiлгенiн серверлiк күйге келтiрудiң параметрлерiмен динамикалық анықталатын таңдау, әкiмнен тәуелдi болады. Егер деректер қоры салыстырмалы үлкен емес болса, есеп ескiлiктi iс немесе әкiм SQL Serverға әкiмдiк ету бiржола тапсыру мүмкiн, тәжiрибесiздеу тапсыру мүмкiн. Кәнiгi әкiм көлемдi өнеркәсiптiк базалары және күрделi қосымшалардың жағдайында өзiне басқаруды толық ала алады.

SQL Server өзінін басқаруының келесi график түрiнде аспаптары деректер базасының әкiмдерiне ұсынады:

1) SQL Server Enterprise Manager бұл (MMC ) Microsoft Management Consoleнiң басқаруын орталықтандырылған консольнiң компонентi snap-in (Microsoft SQL Server, Microsoft Transaction Server, Microsoft Message Queue Server, Microsoft Internet Information Server, Microsoft SNA Server және тағы басқалар) әр түрлi түрлердiң серверлерiнiң әкiмдiк етуiн қолдайды. Кәсiпорынның әкiм бiртұтас консольлер барлық серверлермен басқаруға мүмкiншiлiгi болғандығынан ғаламдық желiге SQL Server Enterprise Manager компоненттердiң иерархиялық ағашын түрдегi SQL Serverдың барлық объекттерiн ұсынады. Мысалы, қолданбалы Webларды iшкi жиын қалай  ол MMCтың интерфейсi амиларды SQL Server  алып тастаған кезде әкiмдiк етуiн есеп интернет арқылы жеңiлдетедi. SQL Server Enterprise Manager SQL Serverдың әкiмдiк етуiн бас аспаппен қызмет көрсетедi. Ол жеке серверлер және серверлердiң тобын тiркеп, барлық серверлiк күйге келтiрулердi кескiндеп, мәлiметтердiң барлық базасысы, олардың (кесте, қолданушы құқық, шектеу Логиндер, триггер, процедура, ұсыныс және тағы басқалар) объекттерiн құрып басқаруға мүмкiндiк бередi.

2) SQL Server Agent жиi қайталанатын есептердiң автоматтандыруы немесе ерекше ахуалдардың өңдеуi үшiн қолданылады. Ол нақтылы (кестелердiң негiзiнде) уақыттарда есептiң орындау уақытында бағдарламалап, сонымен бiрге есептiң орындауын ескеруге мүмкiндiк бередi, бұл (alert ) қандай болса да оқиғалар пайда болуға әкiмнiң тiкелей әсерінің қатысуынсыз. Мысалы, егер бiз бекiтiлген өлшемнiң транзакция журналын алсақ, мүмкiн, ол анық, асыра толтырылған. Осы жағдайда бiздiң Agent электрондық почта бойынша әкiмге хабарлауды жiберуге немесе байланыстың пэйджинговойы, сонымен бiрге резервтегi көшiрмесiн алуы бар журналдың тазартуын Serverлары SQLлары арқылы бастай аламыз. Agent дәстүр бойынша Serverлары SQLлары арқылы көбейтудi процесс ұйымдасады. Executive әрбiр тапсырманың алдыңғы болжамдарында SQLларға қарағанда (T-SQL, ActiveX Script, exeге операцияларының пакетi - модул және тағы басқалар) бiрнеше адымдардан тұра алады және де олардың орындауын алдыңғы тiзбек адымның орындауының нәтижелерiне байланысты өзгере алады. Тапсырма компоненттен көп серверлiк әкiмдiк етудi процесс автоматтандыруға сайып келгенде әртүрлi сервер болатын мүмкiндiк бере тұра алады. Бас, ол бiреуiн сайландардың бiрнеше серверлерiнiң арасында осы жағдайда басқа серверлерге SQL Serverдың уәкiлдерiнен ескерту алады және таралған тапсырманың орындауын жүрiспен басқарады. Оларға, сонымен бiрге жариялалған интерфейстер көмегiмен оның әсерi бағдарламалап өздiгiнен пайдалануға болады.

3) SQL Server Profiler бағдарламаны болады - SQL Server шығарылатын оқиғалардың ұстап қалушысы. Осы оқиғалардың шеңберiн архитектурада өзгерiстер есебiнен алдыңғы болжамдардағы Traceмен SQLлармен салыстырғанда едәуiр кеңiдi. Әрбiр оқиға сипаттайтын мәлiметтердiң берiлулерiнiң түрi өзгерту мүмкiндiгi бар (топтау оқиғалардың әрқайсыларының мәлiмет бойынша оқиға неткен мәлiметтердегi бағандардың жүруiн реттеп қою тек қана құнтты параметрлер және тағы басқалармен оқиғалардың ұстауы үшiн сүзгiлер). Мысалы, бұл файл содан соң басқа серверде байсалды жағдайда сiздiң жұмыс серверiңiздiң мiнез-құлығын талдау үшiн резервтерде ойнауға болады. Оқиғаларының жазуы бар файлдар қай Index Tuning Wizard кiруге әперген және сәйкес соңғы максимал өнiмдiлiгiнiң орнында табыс үшiн ДҚ тағы басқа объекттер индекстердiн күйiне келтiретiн эталон жүктемесiн сонымен бiрге қолдануға болады. SQL Server Profiler қолданушыларға және тағы басқалар қосымшалар бойынша SQL Serverға қарама-қайшы болып жататын белсендiлiкке зерттеп отыру үшiн қолдануға болады, теңестiру тағы басқалар УЗдың deadlock өзінің себептерi пайдалы болжағыш, ұстау, сұрау салуларды өнiмдiлiк бойынша жарамсызы, талқылау сақталатын процедуралар.

3) SQL Server Performance Monitor графика түрдегi кәдiмгi Windows NT Performance Monitor:лердi формадағы SQL Serverдың параметрлерiнiң өзгерiстерiнiң динамикасын зерттеп отыруы үшiн арналған немесе, есептеу нәтижесi, жазу журналға немесе өлшелетiн көрсеткiш алдын ала тап қалған шаманың аз болып қалыптасатында alertтың ахуалының пайда болуы. Alert (жоғары қара - SQL Server Agent) ұстай алады және SQL Serverдың орнына жауапқа орындай алады немесе онда басқа тапсырма. SQL Server SQL Server Performance Monitorдiң барлауының (counters ) параметрлердiң топ тұратын 16 объекттерге жататын орындарын анықтайды. Мысалы, SQL Server: Databasesтың объектi Size және әрбiрi ашық қора бар сервер саны бойынша даналарының санын алатын тағы басқалар Active Transactions, Transactions/sec, Percent Log Used, (s ) Data Fileнiң параметрлерi тұрды. Қолданбалы объекттердiң жасауына мүмкiндiк бар болады. Дұрыс айтқанда, бiр SQL Server Performance Monitorлерден бiрнеше серверлер болған жағдайда тиiстi тексеруге болады. Мысалы, серверлiк белсендiлiк жазып алған журналға Excel кестеге шетке шығара алады.

Шеңберiнде жасалатын программалық құралы бiрлескен Эистiң клиент бөлiгiнiң қолданушының АЖОсына орналастыру үшiн қолайлы деректердi өңдеуiнiң процедураларының жасауы есептейдi. Процедуралар шамаланған жиын төменде айтылғандардан тұрды:

1) деректер қорынан мәлiметтердiң шығаруының процедуралары (осы кестелер, хабар-ошар кестелерге нақтылы сұрау салуларынан тағы сол сияқтылар) пәндiк облыстың талаптарымен сәйкес;

2) мәлiметтердi редакциялау және олардың деректер қорына түзу жазу қолдайтын процедуралар;

3) қолданушының қажеттiктерiмен сәйкес базасынан деректердi жоюды қолдайтын процедуралар;

4) деректер қорының бүтiндiгiнiң қамтамасыз етуін қолдайтын процедуралар;

5) рұқсат етiлмеген рұқсаттан деректер қоры қорғау қолдайтын процедуралар;

6) жэсм ендiрiлетiн мәндердi енгiзудiң жанында оператор қателiктерiнiң пайызы кiшiрейетiн мәлiметтер бақылау сәйкес келетiн процедуралар;

7) басқа процедуралар.

2.4.3.3 Өңдеу ортаның таңдауы

Өзінiң келесi талаптарын программалық ортаға ұсынуға мүмкiн деректер қорына өндеуге рұқсат орындайтын қосымша:

 сенiмдiлiктiң талабы (программалық орта ағымында тап қалған уақыт аралығының шарттардың тап қалған күйiнделерi нақтылы функциялар даусыз үлкен ықтималдықпен жеткiлiктi орындалуы керек);

 жеке есептердің әрбiрi операциялардың қатардың орындалу мүмкiндiгi болатын тиiстi программалық модулдармен iске асырылуы керек, iздестiру мәлiметтер, есептеу нәтижелерiнiң құрастыруы, сондай мәлiметтiң сондай түзетулерi;

 толтырудың процесстерi, түзету және мәлiметтердiң iздестiруi барлық модулдардағысы бiр өңкей әдiспен iске асырылуы керек. Қосымша және мәлiметтердi редакциялаудың жанында мәлiметтiң қолданушысын енгiзудi дұрыстықтың бақылауын қолданылады, қажеттi түрмен оның салыстыруы жолымен, диапазон болуы мүмкiн мәндердiң өзгерiсi , енгiзудi маскамен және тағы басқалар;

 мысалы, қосымшалар және мәлiметтердi редакциялау үшiн өндiру үшiн (сақтау, жою) басқарушы әсер қолайлы батырмалармен экрандық формалар барлық қажеттi енгiзудiң өрiстерiмен, сонымен бiрге түсiндiрулермен және бағдарлаушы элементтерімен қолдануға керек;

 мәлiметтердiң iздестiруiнiң қамтамасыз етулерi үшiн iздестiрудiң шарттарының мәндерiнiң рұқсат етiлушiлiгiнiң бақылауымен құнтты мәлiметтiң (мәндердiң диапазондары) әр түрлi мәндерiн тапсырма берiлуге мүмкiндiк беретiн экрандық формалары қолдануы керек.

 программалық модулдардың жүйелерi әрбiрiне құрастыру және қойылған форманың құжаттарының мөрi үшiн барлық қажеттi есеп беру формаларының бар болуын есептейдi. Барлық есептеу нәтижелері ДҚтан мәлiметi iрiктеудi пайдалана автоматты шығаруы керек;

 программалық ортаның интерфейсi қолданушыға түсiнiктiлiктiң талабы болуы керек;

 масштабталатындықты талап (программалық орта азға және жүйенiң пропорционалдық есептеуiш қуаты үлкетiн өнiмдiлiгi бар үлкен жүйелерге түзу жұмыс iстеуi керек);

 бақылап отыру және қолдауға шығындарды барынша азайту талабы;

 эргономиялықтың талабы.

Базасының мәлiметке қол жеткiзуін орындайтын программалық құралдың өңдеулерi үшiн 7.0 Delphiлердi пайдалануға есептейдi.

Delphiнiң қосымшаларының өңдеулерi үшiн өнiмдердiң бәрi барының арасында бастаушы орындардан бiр орналасады. Delphi әртүрлi өтілі бар өңдеушiлер қалайды, кәсiби, әдет. Қосымшалардың мол саны Delphiлер арқылы жазылған, ондаған фирмалар және мыңдаған бағдарламашы-жекелер қосымша компоненттер Delphi үшiн өндейдi.

Мұндай танымал мәлiмдiлiктiң негiзiнде сол ешқандай да басқа программалау жүйесi, талаптарға айтылған жоғары қанағаттандыратын Delphi ретiнде айғақ жатады. Шындығында, қосымшалар Delphiлер арқылы жылдам өндейдi және де Delphiнiң өңдеушi мен өздiгiнен ортаның әсерлесуi, iшкi тартып алу шақырмағанында емес, керiсiнше, жабдықталғандықтың сезiнуiн тастап кеткенiнде. Егер өңдеушi нақтылы (және жиi - егер сақтамаса) ережелердi сақтаса Delphi - қосымшалар тиiмдi. Бұл қосымшалар сенiмдi және пайдаланудың жанында болжанатын мiнез-құлықтармен ие болады.

Delphi пакет - Borlandтың корпорациясының Pascalдың тiлiнiң компиляторларының сызығының жалғасы. Тiл сияқты Pascal өте қарапайым, мәлiметтердiң түрлерiн қатал бақылаулары қателердiң ерте табылуына мүмкiндiк туғызады және сенiмдi де тиiмдi бағдарламаларды құруға жылдам мүмкiндiк бередi. Borland корпорация тiлдi үнемi молайтты. Болжамға бiр заманда 4.0 бөлек трансляцияның құралы қосылып, соңыра, объекттер болжамнан 5.5 бастай пайда болып, пакеттiң алтыншы болжамының құрамына Turbo Visionнiң класстарын видеоадаптердiң жұмысының мәтiндiк тәртiбiндегi терезелiк жүйе iске асыратын бағалы кiтапхананы енгізген болды. Бұл өзінiң бағдарлама әзiрлеуiн интегралданған орта болған алғашқы өнiмдердiң бiрлерi болды.

Өнiмдерге жаңадан бастап жүрген бағдарламашыларының Borlandтың серiктестiктерi үшiн аспапты құралдардың сыныбында кiрiгу және жұмыстың оралымдылықтың сұрақтары жақсы шешiлген Microsoftтiң Visual Basic корпорациясының ортасымен бәсекелесуге тура келдi.  Н.Вирттың басында 70-шi жылдары қашан Pascalдары туралы хабар жариялады, бұл тығыз, студенттердiң үйрену бағытталған программалау тiлiнiң негiзгi ұғымдар және кейiнге сақталған сөздерiнiң бiразымен болды. Delphiнiң қолданушысына жұмыс iстеуге тура келген тiл жаңа ұғымдар және конструкциялардың жиынының бар болуымен ғана емес, идеялы да бастапқы айырмашылығы болады әрине, ұғымдардың санының минимизациялаулары және (үйрену үшiн не жақсы, бiрақ жаттығу жұмысында әрдайым емес ақтаған) ең оңайы онда орынына конструкцияларды қолдану. Табиғи Turbo Pascalдың тiлi қалай олардан ең жақын бәсекешiлермен салыстырсын - (Microsoftтiң Visual Basic корпорациясынан ең алдымен) Basicтiң тiлiнiң тақырыбына және C++мен көп нұсқаланады. Object Pascal басқалықтың дамыған тетiктерi өз қосатын арқасында бағалы объектiнiң жолының Basiciн айтарлықтай асып түседi, мұрагер болу және полиморфизм. C++ға жақындатылу мүмкiндiктерiне тiлдiң Delphi қолданылатын соңғы болжамы беттерiнше. C++ тән негiзгi тетiктерден тек қана көптiк мұрагер болуды болмайды. Дегенмен, жаңа класстарды тудырулар бұл әдемi және қуатты тетiкпен тек қана С== сұраушы ептеген бағдарламашылардың бiр бөлiктерiн пайдаланады.  Pascalдың тiлiнiң қолдануының плюстары анық: бiр жағынан, Basic Visualдерге қарағанда ол үшiн аралық кодтың интерпретация негiзделген едәуiр жылдамырақ бағдарламалар алуға мүмкiндiк берген машина код жинайтын компилятор болады. Басқа - Pascalдың тiлiнiң синтаксисi C++ларға қарағанда қыйын өзінің компиляторларының құрастыруына мүмкiндiк туғызады.