Автор работы: Пользователь скрыл имя, 29 Февраля 2012 в 18:36, курсовая работа
Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту, тұрақтандыру барысында қуатты экономикалық тетік ретінде пайдаланады. Салықтар мемлекеттің егемендігінің бір көрінісі. Салық жүйесі – бұл әлеуметтік-саяси, экономикалық шарттардың әсерінен сол мемлекетте қалыптасқан жиынтық салықтардың өзара байланысы. Нарықтық қатынастарға көшумен байланысты біздің еліміздің экономикасында көптеген жаңа мәселелер мен қажеттіліктер пайда болды. Олар жаңа мамандар мен жаңа теориялық және тәжірибелік дисциплиналардың, соның ішінде салық салу жүйесін негіздеді.
Кіріспе..........................................................................................................................3
1 Салық жүйесінің макроэкономикалық мәні....................................................5
1.1. Салық жүйесі туралы түсінік..............................................................................5
1.2. Қазақстан Республикасының салық жүйесі және салықтың түрлері.............9
1.3. Салықтық төлемдер мемлекеттік бюджет кірістерінің көзі ретінде............13
2 Қазақстан Республикасының салық жүйесінің қазіргі жағдайына талдау және салықтық реформалар.................................................................................19
2.1. Салық салуды реформалау...............................................................................19
2.2. Салық Кодексі және салық ставкалары...........................................................21
2.3. Қазақстан Республикасындағы салық жүйесінің мәселелері.........................25
2.4. Қазақстан Республикасындағы салық жүйесінің маңызы және дамыту жолдары......................................................................................................................26
Қорытынды..............................................................................................................30
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі........................................................................32
Қосымшалар.............................................................................................................34
А. Смит: « салықтар – оны төлейтіндерге құлшылықтың нышаны емес, бостандықтың нышаны»
Сонымен, салық салу субъектілері Қазақстан Республикасының бюджетінде анықталған мерзімде және көрсетілген мөлшерде салықтық төлемдерді енгізуге міндетті. Бірақ біздің мемлекетте, мемлекеттік құрылыс пен салық жүйесінің реформалану этапында және осы міндеттердің орындалуы әлі де жағдайды жақсартуды қажет етеді. Салықты төлеуден жалтару заңды және заңды емес әдістермен жүзеге асырылады, сондықтан салық жүйесін реформалау жүргізілді және Қазақстан Республикасының жаңа салық кодексі енгізілді. Салықтық бақылауды ұйымдастыру мен жүргізуді реттейтін заңдық базаны жетілдіруде біздің жағдайға сәйкес келетін шетелдік озық тәжірибелер қолдануда.
Мемлекеттік бюджет – мемлекетіміздің экономикалық-әлеуметтік тұрақтылығын қамтамасыз ете отыра, халқымыздың әл-ауқатын жақсартуға өз үлесін қосады. Ал мемлекеттік бюджеттің ең негізгі қайнар көзі – салық, сондықтан да салық жүйесін жақсарту мемлекетіміздің экономикалық позициясының берік болуына, еліміздің гүлденіп-өркендеуіне, алдыңғы қатарлы мемлекеттердің бірі болып, «Қазақстан-2030» стратегиясына сай болуына тікелей ықпалын тигізеді. Арнайы салық режимдерін қолданудың аясын кеңейту мүмкіндігін қарастыру да – Елбасының Үкімет алдына қойған аса жауапты тапсырмаларының бірі.
«ҚР салық жүйесі туралы» заңдар мен салық кодексі ол экономикалық қана емес, мәні бар құжат болып табылады. Осы заңдар бойынша салық жинау республикалық және жергілікті органдар үлкен жұмыстар атқаруда. Мұның өзі мемлекетіміздің қуатты болуына, және адамдардың әл-ауқатын, тұрмыс дәрежесін жақсартуға үлкен септігін тигізеді.
2006 жылдың 1 наурызында «Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы» Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауында Үкіметке – Салықтық және кедендік әкімшілік жүргізу реформасын іске асырсын, отандық өндірушілерге мемлекеттік көмек көрсетуді қайта бағдарласын, техникалық реттеудің ішкі стандарттарын БСҰ-ның халықаралық стандарттарына сәйкес келтірсін, қаржылық қызмет нарығын реформалауды жалғастырсын деген міндеттерді тапсырды.
2007 жылдың екінші жартысында басталған әлемдік қаржы нарықтарындағы тұрақсыздық Қазақстанның даму қарқынына әсер еткенін білеміз. Алайда Қазақстанда бүгінгі таңда бірқатар елдермен салыстырғанда әр түрлі мәселелерде зор артықшылықтар бар. Бұл алдымен жаңа салық кодекстері. Дағдарыс кезінде жаңа салық кодексін енгізу өте тәуекелдік іс. Бір жағынан, мемлекет бюджетке қажетті кірісті жинай алмай қалуы мүмкін. Бірақ, көріп отырғанымыздай, бұл батыл әрі тиімді шара болып шықты.
Салық экономикада ең маңызды орын алуымен қатар, макроэкономикалық реттеуде негізгі құралдардың бірі болып саналады. Сондықтан салық ставкаларын дұрыс белгілеп, салық саясатын орынды жүргізу ол экономика тұрақтылығының кепілі болмақ.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Адеева Н.Д. Кәсіпорынның шаруашылық қызметіне салық жүйесінің әсер етуі//Вестник КазНТУ им.Абая экономика. – 2007. – №2. – 24-28б.
2. Бюджет жүйесi туралы: Қазақстан Респубикасының Заңы. - Алматы: Юрист, 2006. – 8б.
3. Жаңа салық кодексі немесе жаңарудың қазақстандық жолы//ҚазАқпарат, - 2008. – 1 қазан
4. Жаңартылған салық кодексі//"МТРК" телеарнасы, Петропавл, 2008. – 24 желтоқсан
5. Жәмішев Б. «2009 жылғы 9 айда мемлекеттік бюджеттің атқарылу қорытындылары және ағымдағы жылдың төртінші тоқсанына арналған міндеттер туралы» баяндамасы – Астана, 2009. – 20 қазан
6. Иманғожин А. Салық саласы сыбайластыққа салынбасын//Астана ақшамы, 2009 - №131(2452) – 21 қараша
7. Исаева А.Т. Мемлекеттің әлеуметтік дамуына әсер ету тұрғысындағы Қазақстанның қазіргі кездегі салық жүйесінің ерекшеліктері //Финансы, 2005. - №6 – 22-25б.
8. Қазақстанның болашақ салық жүйесі ешкімнің мүддесіне нұқсан келтірмейді. – 2008. – 1 қазан
9. Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы // Егемен Қазақстан, - 2007. - №75 – 29 тамыз
10. Қазақстан Республикасы Үкіметінің отырысында мақұлданған 2009 жылғы 24 наурызындағы № 13 хаттама
11. Қазақстан Республикaсындағы 2005-2015 жылдарға арналған шағын және орта бизнесті қолдау//интернет ресурс: http: www.goverment.kz
12. Қазақстан Республикасының Үкіметінің №888, 954, 20/5408 қаулылары
13. Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы «Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы» // Егемен Қазақстан, - 2006. - 2 наурыз
14. Митюгина Г. 2009 жылы жеке табыс салығын салу//Бухгалтер бюллетені, - 2009. - №1 - қаңтар
15. Негізгі салықтардың ставкаларын төмендету көзделуде//ҚазАқпарат, - 2006. - ақпан
16. Омирбаев С.М. Финансы. Метод. рекомен. – Астана, 2002 – 98б.
17. Орынбаев Е. 3-ші Қазақстандық салық форумы, Алматы, - 2008ж.
18. Рогачева Т., Петрук Л. Салықты тексеру нәтижелерiн есепке алу//Бухгалтер бюллетенi. - 2004. - №30 шiлде. – 4-7б.
19. Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы 2001 жылғы 12 маусымдағы N 209-П ҚР Кодексі
20. Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы//Егемен Қазақстан. – 2008ж. – 13 желтоқсан – 6б.
21. «Салық салуды реформалаудың негізгі бағыттары» тақырыбына арналған дөңгелек үстел өтті//Баспасөз хабарламасы. - Астана, 2008. – 7 тамыз
22. Салық жүйесін жетілдіру, Салық форумы //"Алматы" телеарнасы, 2006. – қазан
23. Сәбеков С. Қазақстанның дағдарысқа қарсы тәжірибесі ресейлік және батыстық сарапшылардың назарын көбірек аударып отыр//ҚазАқпарат. – 2009. – 17 шілде
24. Сұлтанова Б.Б. Салық есебі: Оқу құралы. – Алматы: «Экономика», 2008. – 240б.
25. Тілегенов Н. Экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыруға салықтық механизмдерді жетілдірудің маңызы//Саясат. – 2008 - №12 – 13-16б.
26. Үмбетәлиев А.Д., Керімбек Ғ.Е. Салық және салық салу. Оқулық. – Алматы: Экономика, 2006. – 864б.
27. Шайынғазы С. Өз қызметкерім үшін кешірім сұрауға дайынмын//Егемен Қазақстан, - 2007. - №150-151(24726). – 2 маусым
28. Ілиясов Қ.Қ.,Құлпыбаев С. Қаржы. Оқулық: – Алматы, 2005. – 552б.
29. 2009 жылдың 9 айының қорытындылары//Баспасөз-түйін - Астана, 2009. – 23 қазан
30. www.akorda.kz
18
Қосымшалар
Қосымша А
Өткен жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 01.10.2009ж. мемлекеттік бюджет кірістерінің атқарылуы | |||||||
|
|
|
|
|
|
| мың. тенге |
Төлемнің атауы | 1.10.2008 жылғы МБ фактісі | 01.10.2009 жылғы МБ жоспары | 01.10.2009 жылғы МБ фактісі | Ауытқу (4-бағ.-3-бағ.) | % (4-бағ./3-бағ.) | Ауытқу (4-бағ.-2-бағ.) | % (4-бағ./2-бағ.) |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
Салықтық түсімдер | 1 971 003 298 | 1 518 672 861 | 1 564 006 972 | 45 334 112 | 103,0 | -406 996 325 | 79,4 |
Корпоративтік табыс салығы | 623 548 714 | 381 081 817 | 387 927 776 | 6 845 959 | 101,8 | -235 620 937 | 62,2 |
Жеке табыс салығы | 195 850 877 | 191 819 846 | 191 873 598 | 53 753 | 100,0 | -3 977 279 | 98,0 |
Әлеуметтік салық | 182 103 909 | 168 669 003 | 165 375 568 | -3 293 434 | 98,0 | -16 728 341 | 90,8 |
Мүлікке салынатын салық | 55 614 337 | 57 729 855 | 66 111 125 | 8 381 269 | 114,5 | 10 496 788 | 118,9 |
Жер салығы | 8 239 555 | 9 043 178 | 9 986 585 | 943 406 | 110,4 | 1 747 029 | 121,2 |
Көлік құралдарына салынатын салық | 12 972 559 | 12 213 619 | 14 179 182 | 1 965 563 | 116,1 | 1 206 622 | 109,3 |
Бірыңғай жер салығы | 268 843 | 235 973 | 285 208 | 49 235 | 120,9 | 16 365 | 106,1 |
Қосылған құн салығы, барлығы | 493 256 924 | 413 142 372 | 396 464 793 | -16 677 579 | 96,0 | -96 792 131 | 80,4 |
1) Іште өндірілетін тауарларға салынатын ҚҚС | 126 740 180 | 69 987 673 | 99 962 579 | 29 974 906 | 142,8 | -26 777 602 | 78,9 |
2) Импортталатын тауарларға салынатын ҚҚС | 366 516 744 | 343 154 699 | 296 502 214 | -46 652 485 | 86,4 | -70 014 529 | 80,9 |
Акциздер, барлығы | 43 516 181 | 44 973 388 | 41 303 552 | -3 669 836 | 91,8 | -2 212 629 | 94,9 |
1) Ішкі өндіріс тауарларына салынатын акциздер | 28 019 747 | 27 039 176 | 28 078 786 | 1 039 610 | 103,8 | 59 039 | 100,2 |
2) Импортталатын тауарларға салынатын акциздер | 15 496 434 | 17 934 212 | 13 224 766 | -4 709 446 | 73,7 | -2 271 668 | 85,3 |
Табиғи және басқа да ресурстарды пайдаланғаны үшін түсімдер | 102 107 908 | 118 969 166 | 147 866 359 | 28 897 194 | 124,3 | 45 758 451 | 144,8 |
Алымдар | 5 783 234 | 5 066 113 | 6 273 252 |
|
|
|
|
Құмар ойын бизнеске салық | 44 629 | 446 474 | 1 493 432 |
|
|
|
|
Халықаралық саудаға және сыртқы операцияларға салынатын салықтар | 233 073 694 | 98 899 001 | 117 428 381 | 18 529 380 | 118,7 | -115 645 313 | 50,4 |
Басқада салықтар | 34 357 | 9 281 | 13 834 |
|
|
|
|
Мемлекеттік баж | 14 587 575 | 16 373 775 | 17 424 325 | 1 050 550 | 106,4 | -33 172 419 | 119,4 |
Салықтық емес түсімдер | 50 596 743 | 48 531 656 | 71 261 243 | 22 729 587 | 146,8 | 20 664 500 | 140,8 |
Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер | 38 733 124 | 29 488 752 | 25 835 545 | -3 653 207 | 87,6 | -12 897 580 | 66,7 |
БАРЛЫҒЫ кірістер (3 санат) | 2 060 333 166 | 1 596 693 268 | 1 661 103 761 | 64 410 493 | 104 | -399 229 405 | 81 |
Трансферттердің түсімі | 463 491 956 | 1 117 700 000 | 914 500 000 | -203 200 000 | 81,8 | 451 008 044 | 0 |
ЖИЫНЫ | 2 523 825 122 | 2 714 393 268 | 2 575 603 761 | -138 789 507 | 94,9 | 51 778 639 | 102,1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Кедендік төлемдер мен салықтар | 615 086 873 | 459 987 912 | 427 155 362 | -32 832 550 | 92,9 | -187 931 510 | 69,4 |
Қосымша Ә
01.10.2009 ж. мемлекеттік бюджет кірістерінің атқарылуы | ||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| мың теңге |
Төлемінің атауы | 1.10.2009ж. арналған МБ жоспары | 1.10.2009ж. арналған МБ фактісі | Ауытқу (3-бағ.-2-бағ.) | Орындалу % (3-бағ./2-бағ.) | 1.10.2009ж. арналған РБ жоспары | 1.10.2009ж.арналған РБ фактісі | Ауытқу (7-бағ.-6-бағ.) | Орындалу % (7-бағ./6-бағ.) | 1.10.2009ж. арналған ЖБ жоспары | 1.10.2009ж. арналған ЖБ фактісі | Ауытқу (11-бағ.-10-бағ.) | Орындалу % (11-баған/10-бағ.) | Ұлттық қоры жинағы | 1.10.2009ж. арналған МБ фактісімен +Ұлттық қоры жинағы |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
Салықтық түсімдер | 1 518 672 861 | 1 564 006 972 | 45 334 112 | 103,0 | 974 387 173 | 998 883 311 | 24 496 138 | 102,5 | 544 285 688 | 565 123 661 | 20 837 974 | 103,8 | 868 180 117 | 2 432 187 089 |
Корпоративтік табыс салығы | 381 081 817 | 387 927 776 | 6 845 959 | 101,8 | 381 081 817 | 387 927 776 | 6 845 959 | 101,8 | 0 | 0 | 0 |
| 292 833 815 | 680 761 591 |
Жеке табыс салығы | 191 819 846 | 191 873 598 | 53 753 | 100,0 | 0 | 0 | 0 | 0,0 | 191 819 846 | 191 873 598 | 53 753 | 100,0 |
| 191 873 598 |
Әлеуметтік салық | 168 669 003 | 165 375 568 | -3 293 434 | 98,0 | 0 | 0 | 0 | 0,0 | 168 669 003 | 165 375 568 | -3 293 434 | 98,0 |
| 165 375 568 |
Мүлікке салынатын салық | 57 729 855 | 66 111 125 | 8 381 269 | 114,5 | 0 | 0 | 0 | 0,0 | 57 729 855 | 66 111 125 | 8 381 269 | 114,5 |
| 66 111 125 |
Жер салығы | 9 043 178 | 9 986 585 | 943 406 | 110,4 | 0 | 0 | 0 | 0,0 | 9 043 178 | 9 986 585 | 943 406 | 110,4 |
| 9 986 585 |
Көлік құралдарына салынатын салық | 12 213 619 | 14 179 182 | 1 965 563 | 116,1 | 0 | 0 | 0 | 0,0 | 12 213 619 | 14 179 182 | 1 965 563 | 116,1 |
| 14 179 182 |
Бірыңғай жер салығы | 235 973 | 285 208 | 49 235 | 120,9 | 0 | 0 | 0 | 0,0 | 235 973 | 285 208 | 49 235 | 120,9 |
| 285 208 |
Қосылған құн салығы | 413 142 372 | 396 464 793 | -16 677 579 | 96,0 | 413 142 372 | 396 464 793 | -16 677 579 | 96,0 | 0 | 0 | 0 | 0,0 |
| 396 464 793 |
1) Ішкі өндіріс тауарларына ҚҚС | 69 987 673 | 99 962 579 | 29 974 906 | 142,8 | 69 987 673 | 99 962 579 | 29 974 906 | 142,8 | 0 | 0 | 0 | 0,0 |
| 99 962 579 |
2) Импортталатын тауарларға ҚҚС, барлығы | 343 154 699 | 296 502 214 | -46 652 485 | 86,4 | 343 154 699 | 296 502 214 | -46 652 485 | 86,4 | 0 | 0 | 0 | 0,0 |
| 296 502 214 |
Акциздер, барлығы | 44 973 388 | 41 303 552 | -3 669 836 | 91,8 | 17 956 180 | 13 246 729 | -4 709 451 | 73,8 | 27 017 208 | 28 056 823 | 1 039 616 | 0,0 |
| 41 303 552 |
1) Ішкі өндіріс тауарларына салынатын акциздер | 27 039 176 | 28 078 786 | 1 039 610 | 103,8 | 21 968 | 21 962 | -6 | 100,0 | 27 017 208 | 28 056 823 | 1 039 616 | 0,0 |
| 28 078 786 |
2) Импортталатын тауарларға салынатын акциздер | 17 934 212 | 13 224 766 | -4 709 446 | 73,7 | 17 934 212 | 13 224 766 | -4 709 446 | 73,7 | 0 | 0 | 0 | 0,0 |
| 13 224 766 |
Табиғи және басқа да ресурстарды пайдаланғаны үшін түсімдер | 118 969 166 | 147 866 359 | 28 897 194 | 124,3 | 52 446 478 | 73 746 461 | 21 299 983 | 140,6 | 66 522 688 | 74 119 898 | 7 597 211 | 111,4 | 575 346 302 | 723 212 661 |
Алымдар | 5 066 113 | 6 273 252 | 1 207 139 | 123,8 | 1 124 262 | 1 283 834 | 159 572 | 114,2 | 3 941 851 | 4 989 418 | 1 047 567 | 126,6 |
| 6 273 252 |
Құмар ойын бизнеске салық | 446 474 | 1 493 432 | 1 046 958 | 334,5 | 0 | 688 659 | 688 659 |
| 446 474 | 804 773 | 358 299 | 180,3 |
| 1 493 432 |
Халықаралық саудаға және сыртқы операцияларға салынатын салықтар | 98 899 001 | 117 428 381 | 18 529 380 | 118,7 | 98 899 001 | 117 428 381 | 18 529 380 | 118,7 | 0 | 0 | 0 | 0,0 |
| 117 428 381 |
Басқада салықтар | 9 281 | 13 834 | 4 554 | 149,1 | 9 218 | 11 985 | 2 767 | 130,0 | 63 | 1 849 | 1 787 | 2 949,7 |
| 13 834 |
Мемлекеттік баж | 16 373 775 | 17 424 325 | 1 050 550 | 106,4 | 9 727 845 | 8 084 693 | -1 643 152 | 83,1 | 6 645 930 | 9 339 632 | 2 693 702 | 140,5 |
| 17 424 325 |
Салықтық емес түсімдер | 48 531 656 | 71 261 243 | 22 729 587 | 146,8 | 36 766 529 | 55 413 757 | 18 647 228 | 150,7 | 12 067 951 | 16 319 100 | 4 251 149 | 135,2 | 5 430 314,0 | 76 691 557 |
Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер | 29 488 752 | 25 835 545 | -3 653 207 | 87,6 | 4 491 401 | 4 429 010 | -62 391 | 98,6 | 24 997 351 | 21 406 535 | -3 590 816 | 85,6 | 526 782,0 | 26 362 327 |
БАРЛЫҒЫ кірістер (3 санат) | 1 596 693 268 | 1 661 103 761 | -203 200 000 | 104,0 | 1 015 645 103 | 1 058 726 079 | 43 080 976 | 104,2 | 581 350 989 | 602 849 296 | 21 498 307 | 103,7 | 874 137 213 | 2 535 240 974 |
Трансферттердің түсімі | 1 117 700 000 | 914 500 000 | 203 200 000 | 81,8 | 1 192 604 254 | 990 942 452 | -201 661 802 | 83,1 | 1 019 652 981 | 983 874 827 | -35 778 154 | 96,5 | 0 | 914 500 000 |
ЖИЫНЫ | 2 714 393 268 | 2 575 603 761 | -138 789 507 | 94,9 | 2 208 249 357 | 2 049 668 530 | -158 580 827 | 92,8 | 1 601 003 970 | 1 586 724 123 | -14 279 848 | 99,1 | 874 137 213 | 3 449 740 974 |
Информация о работе Қазақстан Республикасының салық жүйесі және оның ерекшеліктері