Автор работы: Пользователь скрыл имя, 28 Февраля 2012 в 13:49, курсовая работа
Нарық жағдайындағы кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың маңызы зор. Бұл кәсіпорындардың тәуекелсіздікке ие болуымен, сондай-ақ олардың меншік иелері, жұмысшылыра, коммерциялық серіктестер және де басқа контрагенттер алдында өзінің өндірістік-кәсіпкерлік қызметінің нәтижелері үшін толық жауапкершілікте болуымен байланысты.
Кіріспе...........................................................................................................................5
1 Кәсіпорынның қаржылық стратегиясының теориялық аспектілері....................8
1.1 Кәсіпорынның қаржылық стратегиясының экономикалық мәні мен мақсаты.........................................................................................................................8
1.2 Қаржылық стратегияның түрлері мен негізгі қағидалары..............................14
1.3 Қаржылық стратегияның қалыптастыру кезеңдері мен механизмі................21
2 «Восток Молоко» корпорациясының қаржылық жағдайын талдау..................35
2.1 «Восток Молоко» корпорациясының баланс құрамы мен құрылымын талдау..........................................................................................................................35
2.2 Корпорацияның қаржылық тұрақтылығы мен өтімділігін талдау.................42
2.3 «Восток Молоко» корпорациясының іскерлік белсенділігі мен тоқырауға ұшырауын талдау......................................................................................................48
3 «Восток молоко» корпорациясының қаржылық стратегиясын жетілдіру........51
3.1 «Восток Молоко» корпорациясының қаржылық стратегия матрицасын қолдану.......................................................................................................................51
3.2 «Восток Молоко» корпорациясының қаржылық стратегиясын оңтайландыру.............................................................................................................55
3.3 Жобалық ұсыныстардың экономикалық тиімділігі.........................................59
Қорытынды................................................................................................................63
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ...........................................................................65
Қосымшалар..............................................................................................................67
2009 жылы «Восток молоко» корпорациясы 2009 жыл Умеренная кешенді оперативті басқару саясаты қолданылған, ал 2010 жылы – консерватиті, ол кәсіпорынның айналым активтерінің ағымдағы қажеттілігінің аз мөлшерін қажетті натуралды резервтерді құрастырмай қысқа мерзімді несиелердің кәсіпорынның жалпы пассивіндегі төмен үлесін сақтай отырып қамтамасыз етеді.
Табыс бойынша қаржылық стратегияның жүзеге асуын қамтамасыз ететін негізгі жолдың бірі айналым капиталын басқарудың адекватты қаржылық стратегияның қалыптасуы болып табылады. «Восток молоко» корпорациясында айналым активтерін қалыптастыру бойынша консервативті қаржылық саясат қолданылды, оған негіз ретінде айналым активтерінің жалпы активтердің (57,51%) үлесі көрсетеді.
Қаржылық стратегияның табысты мини-максимизациялауды қолдануға ауысу үшін кәсіпорынның қолданатын айналым активтері мен оларды қаржыландыру көздерін басқару саясатын қайта қарастыру қажет. Айналым қаражаттары мен сату көлемінін өсірудің тиімділігі активтер мен пассивтерді умеренный басқару саясатын қолдануда жетуге болады.
Кесте 2
«Восток молоко» корпорациясының қойылған мақсаттқа жетуде ағымдағы активтер мен ағымдағы пассивтерді кешенді оперативті басқару саясатын матрицада таңдау қозғалыс векторы
Ағымдағы пассивтерді басқару саясаты | Ағымдағы активтеді басқару саясаты | ||
Консервативті | Умеренная | Агрессивті | |
Агрессивті | Үйлеспейді | Умеренная КОБС | Агрессивті КОБС |
Умеренная | Умеренная КОБС | Умеренная КОБС «Восток молоко» корпорациясы 2011 ж (болжам) | Умеренная КОБС |
Консервативті | «Восток молоко» корпорациясы 2010 ж Консервативті КОБС | Умеренная КОБС | Үйлеспейді |
Айналым активтерін қаржыландыру көздері бойынша умеренный саясатты жүргізу үшін қысқа мерзімді банктік несиелерді қолдану қажет, оны негізделуі келесілермен сипатталады:
- тек меншікті капитал мен жоғары қаржылық тұрақтылықты (автономия коэффициентінің 1-ге тең болуы) қолдану кәсіпорынның стратегиялық даму темпін шектейді (себебі нарық конъюктурасының жағымды кезеңінде қажетті қосымша активтердің көлемімен қамтамасыз ету мүмкін емес) және капиталға салынған табыстың өсімінің қаржылық мүмкіндігін қолданбайды;
- егер де кәсіпорында заемдық капитал қолданылса, онда ол стратегиялық дамудың жоғарғы қаржылық потенциалына ие болады ( мезгілдік қажеттіліктердің туындаған кезеңінде қосымша актвитер көлемін калыптастыру есебінен) және қызметінің қаржылық рентабельділігінің өсу мүмкіндігі туындайды. Бірақ кәсіпорын жоғарғы қаржылық тәуекел мен банкроттыққа ұшырау қауіпін тудырады (жалпы қолданылатын капитал сомасында заемдық қаражаттардың үлесінің өсуіне байланысты).
Қолданылатын несие технологиялық емес, сонымен қатар экономикалық тиімді болады, тек қаржылық тұтқаның тиімділігінің мәні оң болса. «Восток молоко» корпорациясының 2010 жылы ол –0,34 құрайды. Кәсіпорындарда қаржылық тұтқаның тиімділігін есептеудің әр түрлі әдістері қолданылуы мүмкін. Жалпы кәсіпорын үшін несие тиімді, егер активтердің экономикалық рентабельділігі банктің орташа жылдық пайыздық ставкасынан жоғары болса.
Айналым активтер бойынша таңдалған саясаттың жүзеге асыру мақсатында жоспарланған жылы есептік жылғы түсім көлеміне қорлардың пайыздық қатынасы сақталады. Дебиторлық берешек 2010 жыл бойынша түсім мен жылдың (360 күн) күн санының төлемді шегерудің нормативті кезеңіне қатынасы (10 күн) бойынша жоспарланады. Сонымен қатар, дебиторлар төлемді уақытылы жүргізеді деп жоспарланады. Жыл соңындағы ақша қаражаттар қалдығы 2010 жылғы көрсеткіштерге сәйкес аболютті өтімділік коэффициентінің деңгейі бойынша (0,08) анықталады. Осыған байланысты, жыл соңында айналым қаражаттары 723966, соның ішінде дебиторлық борыш – 137 094, ал ақша қаражаттары – 53051.
Айналым активтерін қаржыландыру көздері бойынша таңдалған саясатты жүзеге асыру мен қысқа мерзімді несиенің қажеттілігін анықтау үшін меншікті айналым қаражаттың көлемін оптимизациялау керек. Ол үшін нақты меншікті айналым қаражаттың қажеттілігін жоспарлау қажет. Осы мақсатта меншікті айналым қаражаттарының кэоффициентінің нормативті мәнін қолдануға болады, ол келесідей анықталады:
Меншікті айналым қаражаттарының қамтамасыз ету коэффициенті = меншікті айналым қаражаттары/айналым активтері. Бұл коэффициенттің нормативтік мәні 0,4-0,5 тең. Бірақ біздің кәсіпорының спецификасына байланысты бұл коэффициенттің 0,5 мәнін сақтау қажет. Кәсіпорның меншікті айналым қаражаттарымен қамтамасыз ету жоспары келесідей есептелінеді:
2011 жылға меншікті айналым қаражаттарының жоспарлы қажеттілігі = 0,5* айналым активтерінің жоспарлы қажеттілігі 2011 жылға = 0,5*723966 = 361983т мың.тг.
2011 жылдың басындағы меншікті айналым қаражатының нақты мөлшері = 485164 + 55718 528070 = 12812 мың.тг.
2011 жылдың соңына меншікті айналым қаражаттарын жыл басындағы нақты мөлшерімен салыстыру бойынша жиынтық нормативін төмендету = 361983 12812= 349171 мың. тг.
Бұл есептеу нәтижесінде кәсіпорының 2011 жылы меншікті айналым қаражаттарының жетіспеушілігі болмайды. Сондықтан жоспарлы жылы меншікті айналым қаражаттар қорын қалыптастыруға табыс бағытталмайды. Сонымен қатар жоспарлы жылдағы артық қаражат бөлінбеген табыс ретінде негізгі құралдарды жаңартуға бағытталуы мүмкін. Сонымен, жоспарлы жылы меншікті айналым қражаттарымен қамтамсыз ету коэффициенті 0,5 құрайды, нәтижесінде бос меншікті қаражаттардың бөлігін инвестицияға жұмсауға мүмкін болады.
Қаржылық саястты жүргізуде несие саясатынан басқа да дебиторлық-кредиторлық берешекті басқаруға көңіл бөлу керек. Осыған байланысты дебиторлық берешекті азайтып, өз өнімін өткізуді көздейтін жеткізушілерді тиянақты таңдап, кредиторлық берешекті негізді түрде арттыруды ұсынамыз. Қалай болғанда да дебиторлық берешек кредиторлық берешектен аз болуы керек.
Дебиторлық берешекті азайту бойынша іс-шаралар мынадай:
- сенімді сатып алушылармен келісім шартқа отыру;
- жеңілдіктер көрсету;
- дебиторлық берешекті өтеу уақыты белгіленген коммерциялық вексельдермен ауыстыру. Вексельдер дебиторлық берешекке қарағанда айналым қаржаттардың ең өтімді түрі болып табылады. Соған сәйкес оларды қолдану бухгалтерлік баланстың құрылымын жақсартуға алып келеді;
- негізделген факторингті қолдану;
- күмәнді қарыздар бойынша резервтерді қалыптастыру. Бұл резервтің көлемі басқа да шығындарға жатады және жалпы (бухгалтерлік) табысты төмендетеді, соған сәйкес табысқа салынтын салықты төмендетеді.
Кредиторлық берешектің қозғалысын басқару сатып алушылардан ақшалай түсімдердің аударылғанына байланысты кәсіпорынның төлем мен уақыт мерзімі қойылатындай жеткізушілермен сондай келісім шарт негізінде жүзеге асуы мүмкін. Кредиторлық берешектің қозғалысын басқару дебиторлық берешектің динамикасымен байланыста болуы керек.
Дипломдық жұмстың 3.1. бөлімінде «Восток молоко» корпорациясы бойынша мынадай қаржылық стратегиялық мақсат қойылды – табысты жоғарлату мен қаржылық тұтқа тиімділігін қолдану арқылы меншікті айналым капиталы мен тартылған заемдық қаражаттарды оптимизациялау арқылы қаржылық тұрақтылыққа жету. Осы қойылған мақсатқа жету үшін 3.2. бөлімінде кәсіпорынның қазіргі табыстың қанағаттанарлық стратегиясын мини-максимизация стратегиясын таңдауды ұсындық. Ол үшін кәсіпорынның шығаратын сүт өнімінің бағасын жоғарлатуды ұсынамыз. Бұл іс-шараларды жүзеге асыру нәтижесінде «Восток молоко» корпорациясының екі өнім бойынша 2011 жылы 228459,5 түсім алуды көздейді, ол 2010 жылмен алыстырғанда 16923 мың.тг. артық.
Сонымен қатар, табысты тиімді бөлу үшін кәсіпорын табысты бөлуде қорлық жинақтауды құру (негігі өндірістік қорларды ұлғайту), әлеуметтік салаға қорлар (өндірістік емес жұмыстардың қорлары) және айналым қаражаттарының қорларын құру арқылы қорлық әдісті қолдануы қажет. Бұл қорларға табыстан аударымдардың көлемі мүмкіндіктер мен қажеттіліктерге байланысты жоспарлану қажет.
Айналым активтер бойынша таңдалған саясаттың жүзеге асыру мақсатында жоспарланған жылы есептік жылғы түсім көлеміне қорлардың пайыздық қатынасы сақталады.
Дебиторлық берешек 2010 жыл бойынша түсім мен жылдың (360 күн) күн санының төлемді шегерудің нормативті кезеңіне қатынасы (10 күн) бойынша жоспарланады. Сонымен қатар, дебиторлар төлемді уақытылы жүргізеді деп жоспарланады. Жыл соңындағы ақша қаражаттар қалдығы 2010 жылғы көрсеткіштерге сәйкес аболютті өтімділік коэффициентінің деңгейі бойынша (0,08) анықталады. Осыған байланысты, жыл соңында айналым қаражаттары 723966, соның ішінде дебиторлық борыш – 137 094, ал ақша қаражаттары – 53051.
Бұл есептеу нәтижесінде кәсіпорының 2011 жылы меншікті айналым қаражаттарының жетіспеушілігі болмайды. Сондықтан жоспарлы жылы меншікті айналым қаражаттары қорын қалыптаструға табыс бағытталмайды. Сонымен қатар жоспарлы жылдағы артық қаражат бөлінбеген табыс ретінде негізгі құралдарды жаңартуға бағытталуы мүмкін. Сонымен жоспарлы жылы меншікті айналым қражаттарымен қамтамсыз ету коэффициенті 0,5 құрайды, нәтижесінде бос меншікті қаражаттардың бөлігін инвестицияға жұмсауға мүмкін болады.
Сонымен біз ұсынған іс-шаралардың нәтижесінде «Восток молоко» корпорациясы дипломдық жұмыстағы қаржылық стратегиялық қойылған мақсатқа жетті.
6