Кәсіпорынның қаржы стратегиясы

Жалпы алғанда соңғы екі өтімділік коэффициенттерінің шамалары талап етілген шектеуге жауап бермейді, жыл соңында олардың мәндері азайып отыр. Сондықтан алдағы уақытта бұл құбылыстың қайталанбасы үшін, оның себептерін анықтаған жөн.

Корпорацияның 3 жылға  кіріс  және шығыс есебі төменгі 4 кестеде көрсетілген.

Кесте 6

«Восток Молоко» корпорациясының кіріс және шығыс есебі

Активтердің табыстылығы = Таза табыс/ Активтер сомасы.             (16)

1)  Активтердің табыстылығы 2008= 228526/2197650 = 0,1              

2)  Активтердің табыстылығы 2009=160206/1994652 = 0,08

Активтердің табыстылығы 2010=122889/1242836 = 0,01

Корпорацияның активтерінің табыстылығы 2008 жылы -0,1 болса, 2010 жылы бұл 0,01 азайған.

3)  Меншікті капитал табыстылығы= Таза табыс/ Капитал сомасы     (17)

Меншікті капитал табыстылығы 2008=228526/888354 = 0,26                            

Меншікті капитал табыстылығы 2009=160206/727455 = 0,22

Меншікті капитал табыстылығы 2010=122889/425164 = 0,29

Корпорацияның меншіктік капитал табыстылығы 2008 жылы 0,26 құраса, 2010 жылы ол 0,29 болды, яғни капиталға салған әр бір теңгеден 29 тиын  табыс алады.

4)                 Сату табысының коэффициенті=Жалпы табыс/ Өнімді өткізуден түскен түсім                                                                                                      (18)

Сату табысының коэффициенті2008= 434619/2022902 = 0,22                 

Сату табысының коэффициенті2009=3033131/1095416 = 0,28

Сату табысының коэффициенті2010=255878/896568 = 0,29

Корпорацияның сату табысы 2008 жылы 0,22, ал 2010 жылы 0,29 құрайды, әр бір сатылған өнімнің 1 теңгесі корпорация 29 тиын табыс алады.

Корпорацияның қаржылық тұрақтылығы 2008 жылға қарағанда 2009 жылы және 2010 жылытөмендеген, себебі кәсіпорынның ұзақ мерзімді активтері мен капитал мөлшері өзгеріске ұшыраған.

Маневрлік және инвестициялық коэффициенттері нормаға сай. Қаржылық тұрақтылық коэффициенті 0,75 қауіпті мәннен төмен, бұл корпорация үшін жағымсыз жағдай.

Корпорацияның сату табыстылығы мен активтердің табыстылығының кему 2008 жылға қарағанда 2010 жылы төмендеген, ал меншіктік капитал табыстылығ керісінше 2008 жлыға қарағанда өскен.

2.3.           «Восток Молоко» корпорациясының іскерлік белсенділігі мен тоқырауға ұшырауын талдау

1)  Капиталдың жалпы айналымдылық коэффициенті.

                                                                      К0А = DN /Ак                                                                             (19)

мұндағы, DN – өнімді сату мен көрсетілген қызметтен түскен түсім

         Ак – авансталған капитал

К0А 2008 = 2022902/1252846 = 1,61

К0А 2009 =1095416/1223388 = 0,89

К0А 2010 =896568/1242836 = 0,72

Капиталдың жалпы айнылымы 2008 жылы 1,61, ал 2010 жылы 0,72 азайған.  Көрсеткіш соңғы жылдары кәсіпорынның жалпы капиталын (барлық ресурс-тарды) пайдалану тиімділігінің төмендегенін көрсетеді. Егер  2008 жылда кәсіпорында активтердің әрбір ақша бірлігі 1 теңге 61 тиын, ал 2010 жылы  72  тиын келтірді.

2)  Негізгі құралдардың айналымдылығы

                                                                      К0С= DN/ Нк                                                                            (20)

К0С 2008=2022902/433029 = 4,67

К0С 2009=1095416/449456 = 2,44

К0С 2010=896568/378701 = 2,37

Көрсеткіш соңғы жылдары кәсіпорынның негізгі құралдардың пайдалану тиімділігінің төмендегенін көрсетеді. Егер 2008 жылы кәсіпорында негізгі құралдардың әрбір бірлігі 4 теңге 67 тиын келтірсе, 2010 жылы 2 теңге 37 тиын келтірді.

3)  Меншікті капиталдың айналымдылық коэффициенті.

                                                                      К0С = DN/ Ск                                                                           (21)

мұндағы, Ск  - баланс бойынша меншікті капиталдың кезеңдегі шамасы.

К0С 2008=2022902/888354 = 2,28

К0С 2009=1095416/727455 = 1,51

К0С 2010=896568/425164 = 2,11

Көрсеткіш соңғы жылдары кәсіпорынның меншікті капиталдың пайдалану тиімділігінің артқанын көрсетеді. Егер 2008 жылы кәсіпорында меншікті капиталдың әрбір ақша бірлігі 2 теңге 28 тиын, ал 2009 жылы 1 теңге 51 тиын, 2010 жылы 2 теңге 11 тиын келтірді.

4)  Ағымдағы активтер немесе айналым капиталының айналымдылық коэффициенті.

                                                                      К0та =  DN / ТАС                                                                            (22)

мұндағы,  ТАС - ағымдағы активтер.

К0та 2008=2022902/1252846 = 1,61

К0та2009=1095416/1223388 = 0,89

К0та2010=896568/ 714766 = 1,25

Көрсеткіш соңғы жылдары кәсіпорынның ағымдағы активтердің пайдалану тиімділігінің артқанын көрсетеді. Егер 2008жылы кәсіпорында активтердің әрбір ақша бірлігі 1 теңге 61 тиын, ал 2009 жылы 89 тиын, 2010 жылы 1 теңге 25 тиын келтірді.

5)  Материалдық айналым қаражатының айналымдылық коэффициенті

                                                        КЗО = SN/ ЗС                                                                                  (23)

мұндағы,   SN - сатылған өнімнің толық өзіндік құны;

ЗС - өндірістік материалдық қорлар.

КЗО2008=1588283/513184 = 3,09

КЗО2009=792285/431462 = 1,84

КЗО2010=640690/278320 = 2,3

Біздің кәсіпорынымызда сатылған өнімнің өндірістік өзіндік құны негізінде есептелген материалдық айналым құралдарының айналымдылық коэффициенті 2008 жылы  – 3,09 рет; 2009 жылы- 1,84 рет, 2010 жылы – 2,3 рет болды.

6)  Дебиторлық борыштың айналымдылық коэффициенті.

                                                                      КОД/З = DN / DЗ                                                                                   (24)

мұндағы, DЗ - дебиторлық борыш.

КОД/З 2008=  2022902/140007 = 14,45

КОД/З 2009=1095416/199832 = 5,48

КОД/З 2010=896568/141069 = 6,36

Біздің кәсіпорынымызда дебиторлық борыштың айналымдылық коэффициенті 2008 жылы – 14,45 рет; 2009 жылы – 5,48 рет, 2010 жылы – 6,36 рет болды.  Дебиторлық борштың айналымдылық коэффициенті корпорацияның дебиторлық борышының төмен бөлуын көрсетеді.

Cурет 12. «Восток Молоко» корпарациясының 2008-2009 ж.ж дебиторлық борыштың айналымдылық коэффициенті

7)  Кредиторлық борыштың айналымдылық коэффициенті.

                                                                      КОК/З = DN /КЗ                                                                                  (25)

мұндағы   КЗ - кредиторлық борыштың кезеңдегі орташа шамасы.

КОК/З 2008 =2022902/503964 = 4,01

КОК/З 2009 =1095416/397670 = 2,75

КОК/З 2010 =896568/198568 = 4,52

Біздің кәсіпорынымызда кредиторлық борыштың айналымдылық коэф-фициенті 2008 жылы – 4,01 рет; 2009 жылы – 2,75, 2010 жылы – 4,52 рет болды.

3     «Восток молоко» корпорациясының қаржылық стратегиясын жетілдіру жобасы

3.1.      Кәсіпорынның стратегиялық мақсаттарын таңдау үшін қаржылық стратегия матрицасын қолдану

Қаржылық стратегияның келешектегі мақсатн анқтау үшін «Восток молоко» корпорациясының даму динамикасы мен Ж. Фрашон мен И. Романеның қаржылық стратегия матрицасындағы орнын қарастырайық (5 кесте).

Кесте 7

«Восток молоко» корпорациясы бойынша шаруашылық қызмет нәтижесі, қаржылық қызмет нәтижесін, қаржылық шаруашылық қызмет нәтижесін есептеу