Қашаған күржіманұлы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қазақстан  Республикасының   Білім және ғылым министрлігі

 

 

«Сырдария »  университеті

 

 

 

 

 

 

 

 

«Физика және математика»  факультеті

 

«Информатика» кафедрасы

 

 

“Педагогикалыќ информатиа”

  пәні бойынша 

 

050111- Информатика  

 мамандығының студенттері үшін

 

 

 

Лекцияның Қысқаша курсы

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жетісай – 2007 ж

9.ЛЕКЦИЯ  САБАҚТАРЫ.

 

№1 кредит

Лекция-1

 

Педагогикалық ақпараттандыру

(1 сағат)

 

Жоспары:

1. Педагогикалық информатика
2. Ақпаратандыру
3. Педагогикалық ақпаратардың үйрену нәтижесі

 

Пайдаланылатын  әдебиеттер:

Негізгі:

1. Информатика негіздері. Журнал 2000 ж
2. Информатиканы оқыту әдістемесі. Халықов Алматы 2000 ж
3. Софронова Н.В.  Теорія и методика обучения інформатики М. Высш.ш. 2004ж.

Ќосымша:

1. Ѓалымжанова М. Аќпараттыќ коммуникациялыќ технологияларды пайдалану арќылы білім беру дењгейін кµтеру.Інформатика негіздері журналы №3 2006ж.
2. Балапанов , Бµрісбаев Б., Мадьярова Г. Жања аќпараттыќ технологиялар Алматы 2000ж.

 

Лекция мєтіні

1.Педагиогикалық  инфарматика- педагогикалық ғылымдардың  айтар жаңа бір саласы.Пелагогикалық  инфарматцияны педагогикалық протцесі жетілдіру мақсатында педагогикалық іс- әрекеті ақпараты қамтамасыз ену және автаматандырудың  оны дербестендіруді және автимизатциялаудың теориялық мәселелерге әдістерге, және техналогиясын жасайтын ғылыми бағыт ретінде ауысуға болады. Тутасымен алғанда  педагогикалықинфарматика білім беру протцесімен инфарматикалық әрекеттесу зертеуді осы өзәра әрекеттесудің заңдылықтарымен тенденцияларын ашуы тиіс. Педагогикалық инфарматика инфарматцйямен бір қатар педагогикалықғылымдардың кішісінде қалыптасып келеді . Оны сипатайтын ғылымдардың ақпараты мақсаты, әдістері және тағы басқа с.с.

   2. Ақпараттандыру  – “Информация”сөзілатын  “Intermeshn” деген сөзден шыққан. Түсіндіру, баяндау деген ұғымдарды бареді. Қазіргі кезде информатика адамның өміріне ғылымның әр түрлі салаларына кеңінен қолданылады. Әсіресе информатика, философия, әлеуметтану, экономик, физика –информатика, математика,педагогика ғылыми саласында кеңінен қолдануда әр ғылыми информатиканы әр түрлі салаларда кеңінен қолданылады және әр-түрлі мағнада қолданылып жүр. Информатика білгілі бір нәрсе адам, жануаар, зат, құбылыс және т.с.с. туралы таңбалар мен сигналдар түрінде берілетін мәліметтер тоба. Информатика материал және орталық фундаментальді негізі болып табылады.

3. Педагогикалық информатиканың теориялық негізін     оқыту мақсатында пайдаланылатын компьютерлік программалар типологиясын информатика фундаментальді негізін білім берудегі жаңа ақпараттар, технологиясын құратын жасаудың негізгі бағыттарын білім берудегі саласын жүйелі талдаумен ақпараттар моделдеудің әдісін білу тиіс.

Пәнді оқытудың міндеттері –педагогикалық информатиканың негізін меңгеру оқыту процесімен  білім беруді басқаруға ақпараттық технологиясы енгізетін әдіс ұйымдардыдайындау  сондай-ақ оқу процесс пайдаланылатын нақты программаларды қамтамасыз етуді пайдаланатын мамандарды дайындау.

Лекция №2

Пєнді оќытудыњ міндеттері мен мазм±ны

Жоспар:

     1. Информатика сабағында жаңа технологияны пайдалану.

2.Информатика  сабағына қойылатын негізгі талаптар

Пайдаланылатын әдебиеттер:

1.Информатика  негіздері. Журнал 2000 ж

2.Информатиканы  оқыту әдістемесі. Халықов Алматы 2000 ж

Ќосымша:

1. Софронова  Н.В.  Теорія и методика обучения  інформатики М. Высш.ш. 2004ж.

2. Ѓалымжанова  М. Аќпараттыќ коммуникациялыќ  технологияларды пайдалану арќылы білім беру дењгейін кµтеру.Інформатика негіздері журналы №3 2006ж.

3. Балапанов  , Бµрісбаев Б., Мадьярова Г. Жања  аќпараттыќ технологиялар Алматы 2000ж.

Лекция мєтіні

 

Қазіргі кезде  мектептің алдына қойып отырған  талабы - жас жеткіншек ұрпақтарды негізгі пәндермен терең де берік сапалы біліммен қаруландыру, алған, меңгерген білімдерін күнделікті сабақта өз деңгейіндегі өзінің іскерлігін шеберлікпен қолдана білу. Осы жетістіктерге жету үшін мұғалім - алдындағы оқушының мінез-құлқын, сана - сезімінің жетілу дәрежесін танып,  оқушының қабылдауын , зейінін , қиял ес, ойлауын  дұрыс қадағалау  танымдық процестерді қалыптастыруда негізгі тұлға болып табылады. 

Қазіргі таңда  ғылым мен техниканың даму қарқынын оқыту барысында жаңа технологиялық әдістер кең көлемде қолдануды қажет етеді. Оқытудың жаңа технологиялардың барлығы оқушылардың өз бетімен білім алу дағдыларын қалыптастыруға бағытталған. Оқыту технологиясы оқу мен мазмұнын  өңдеуге, көлемімен мазмұнын тұжырымдауға арналған әдістер мен құралдардың жиынтығы. Оқытудың жаңа технологиясы негізінен қарапайымнан күрделіге қарай әр түрлі технологияны пайдаланып оқушылардың білім деңгейін бақылауға  болады.

Информатика сабағында  топпен жұмыс істегенде Қ. Бітібаеваның  бағдарламасын,  сын тұрғысынан  ойлау бағдарламасының түрлерін пайдаланған өте тиімді. Бұл бағдарламалар өткен сабақты еске түсіру үшін  және жаңа сабақты  бекіткен кезде, әр бір топпен жеке-жеке жұмыс жасаған кезде сабақтың соңында оқушылардың білім деңгейінің жоғары көтерілгенін және оқушылардың еркін сөйлеуге, өзінің дайындығы мол екенін дәлелдеуге,  пікір таластыруға дағдыланғандығын  көруге болады. Төменде “Графикадағы бейнеге программа құрып кескінін алу” тақырыбына өткізілген  сабағымда жаңа технологияны пайдаланғанымды ұсынып отырмын.

Ең бірінші  мен сабақ бастар алдында өткен  сабақты еске түсіру үшін сын тұрғысынан ойлау бағдарламасы бойынша топтастыру стратегиясын  қолданамын. Ол үшін жалпы  информатика  сабағында  топты  екіге бөлу керек. Сонда топпен жұмыс  жасау қолайлы. 1-ші топқа нашар оқитын оқушылар, ал 2-ші топқа жақсы оқитын оқушыларды топтастыру керек. Оқу мен жазу арқылы оқушылардың сын тұрғысынан  ойлауын дамыту үшін оқушыларға  сабаққа байланысты тапсырма беремін.

Мысалы: “Графика”, “Бейне” оқушылар осы берілген сөзге мағынасына  байланысты сөздерді  теріп жазады. Бұдан кейін қай топ тез қимылдап, уақытты үнемдеп мағынасына  байланысты көп сөзді теріп жазса соның бағасы  жоғары болады. Екінші тапсырмаға  өлшенген температура жазылған таратпа  материалдар  беріледі. Бұл тапсырмаға оқушылар бағдарлама жасап, кескінін көрсетеді және оның диаграммасын модульдік сызба түрінде ДК-де көрсетеді. Осы кезде 2-ші топқа сөз жұмбақтар мен тест материалдары  таратылады оны оқушылар  топпен орындайды да ішінен бір оқушы бір тапсырманы, екінші оқушы екінші тапсырманың мағынасын айтып түсіндіріп береді. Оқушының жауабы бағаланады.  Оқушының жауабы бағаланған соң,  оқушыларға геометриялық фигуралар жазылған  таратпа материалдар  беріледі. Оған оқушылар  бағдарлама құрып дайындайды.  Сол кезде 1-ші топ тапсырмасын орындап болған соң, оның орнына ДК-де 2-ші топ отырып тапсырмасын орындайды да оқушылар сол фигураларға құрылған бағдарламаны  ДК-де орындап көрсетеді. Егер оқушы өз тапсырмасын  дұрыс орындаса  онда оның  тапсырмасының дұрыстығын тексеріп бағалаймын да ары қарай шығармашылық жұмысын істеуге  рұқсат беремін. Сол кезде орнына оралған 1-ші топпен жұмыс жүргізіледі. Оларға да сол 1-ші топқа  берілген тапсырмалар беріледі де  сабаққа қатысып,  тапсырманы орындап  болған соң 1-ші және 2-ші  топты орындарына отырғызып, мынадай сұрақ  қоямын.Білім сапасы артады, дүние танымы жан-жақты болады. Сондықтан оқыту барысында  мен осы екінші жолдың үлесін көбейтуге  тырысамын. Ол үшін сабақта әр түрлі әдіс-тәсілдерді, ұйымдастыру  түрлерін қолдануды  талап етеді.

Информатика  сабағына қойылатын негізгі талаптар:  ғылыми негізде оқыту, термин сөздермен, сандармен, алгоритмдер құру, программалар  жазумен, компьютерде жұмыс жүргізу , пән аралық  байланыс жасау, өмірмен байланыстыру, халық педагогикасын  қолдану болатын болса,  мен осы жоғарыдағы  талаптарды өз сабағымда  басшылыққа аламын.

Оқушыларды  өз бетінше  жұмыс істеуге  дағдыландыру  үшін плакаттар, дидактикалық материалдар, көрнекі құралдар , кітаптар және журналдарды  көптеп пайдаланамын. Журналдардағы ақпараттық  технологиялар жайындағы  жаңалықтармен  таныстырып  отыру оқушыларды  сабақтан тыс  уақыттарда  информатика кітапханасында өз бетінше жұмыс істеуге  дағдыландырады.

Тест сұрақтарына  компьютерді қолданып жауап бергізу  сыныптағы барлық  оқушылардың білімін бірден тексеруге мүмкіндік берсе, екінші жағынан оқушының күнделікті сабаққа ұқыпты дайындалуын талап етеді.

Есептер шығаруда оқушыларға жеке  тапсырмалар беру, әрбір оқушының тапсырмасын өзі  орындауға  үйретеді. Есептің алгоритмін құру программасын жазу, оны  компьютерде орындау, нәтижені талдау істерін әрбір оқушы өзі  орындауы керек, өйткені берілген есептер бір – бірінен өзгеше. Бір параграф бойынша үш тапсырма беріледі. Бұл тапсырмалар қарапайымнан күрделілене береді, яғни 1-тапсырма-жеңіл, 2- қиынырақ, 3-күрделі. Оқушыларды топтарға ажыратпаймыз, есептер шығару барысында олар өздері топтарға бөлінеді.

Деңгейлік дифференциалдауды  мен өз сабақтарымда тек өткен  тақырыптарды жүйелеп бекітуде қолданамын. Балаларға үш деңгейдегі жеке тапсырмалар беріледі. Бұларды орындау кезінде оқушылар жұмыс дәптерлерін пайдалана алады. Бірінші деңгейдегі тапсырмалар – базалық стандарт болып табылады. Оларды орындауда оқушы бұл пәннен өткен нақты материалдарды қайталап айтып беру деңгейінде болады. Бұларды әрбір оқушы орындай алуы тиіс.

Екінші деңгей тапсырмалары оқушылардың оқу және ойлау қабілетін жетілдіретін жалпы  және арнайы тәсілдерді игеруді қамтамасыз етеді. Үшінші деңгей тапсырмалары оқушылардан  алған білімдерін ойлап, талдап пайдалануды талап етеді. Бір деңгейден екіншісіне өту жүйесінің шекарасы сезілмейтіндей  өте икемді болуы тиіс.

Деңгейлік дифференциалдау  технологиясы  кәдімгі  қатардағы  мектептің әрбір оқушыны артықшылықтарын  есепке алатын “жеке тұлғаны жетілдіру  ”  мектебіне айналуына себебін тигізеді, мұндай мектепте балалар оқуға талпынатын, пән негіздерін жақсы бере алатын алдыңғы қатарлы оқу орнына айналады.

Міне осындай  тәсілдермен өзгермелі ортақ  тиімді шешімді жылдам қабылдай алатын, өзінде ойлау қабілеті бар, өзін өзі жетілдіре алатын, жалпы типтегі адамды қалыптастыруға, тәрбиелеп шығаруға болады. Осындай қасиеттері бар адам әлеуметтік жағынан  да өзін өзі жақсы қорғай алады.

Оқушылармен жеке жұмыс істеумен қатар кейде оларды екі-екіден топтастырып, бір тапсырма беремін. Мұндайда бір оқушы (жақсы оқитын жетекші болып  тағайындалады да, олар есеп талқылап, шығару жолын  қарастырып, компьютерде шығарып, шығарған есептерін бірлесіп қорғайды). Егер әлсіз оқушы шығарылу жолдарын айтып бере алмаса, яғни дұрыс жауап бермесе, екіншісінің бағасы төмендетіледі. Мұндай тапсырмаларды оқушылардың  жеке қасиеттерін есепке алуды талап етеді, оларды ұжымдық түрде жұмыс істеуге үйретеді.

Осы жерде деңгейлік  жеке тапсырмаларды деңгейлік үлестірме  қағаздарының, ұжымда перфокарталардың, тестік сынақ жұмыстарының тиімділігін айта кетейін.

 

Лекция  № 3

Аќпараттандыру  негіздері

Жоспар:

1Аќпараттандыру

2Ақпараттық технологияларды пайдалану  арқылы оқу    процесінің  деңгейін көтеру.  

 

                 Пайдаланылатын әдебиеттер:

1.Информатика  негіздері. Журнал 2000 ж

2.Информатиканы  оқыту әдістемесі. Халықов Алматы 2000 ж

Ќосымша:

1. Софронова  Н.В.  Теорія и методика обучения  інформатики М. Высш.ш. 2004ж.

2. Ѓалымжанова  М. Аќпараттыќ коммуникациялыќ технологияларды пайдалану арќылы білім беру дењгейін кµтеру.Інформатика негіздері журналы №3 2006ж.

3. Балапанов  , Бµрісбаев Б., Мадьярова Г. Жања  аќпараттыќ технологиялар Алматы 2000ж.

Лекция мєтіні

 

Жаңа мыңжылдық – бұл күнтізбедегі жаңа уақыт өткелі емес. Ол өткенді таразылап, өмірдің мәнін жаңаша түсінуге, болашақты барынша жете дұрыс анықтайтын уақыт. Әсіресе, бүгін біз өз күшімізді жарқын болашаққа жұмсауымыз керек. Қоғамның қарқынды дамуы, көбіне оның білімімен және мәдениетімен анықталады. Сондықтан, біздің ойымызша білім жүйесін құру, қоғамды мына күнде дамып отырған әлемге дайындау – бүгінгі күннің ең негізгі және өзекті мәселесі.

Біріккен ұлттар ұйымының шешімімен “ XXI ғасыр - ақпараттандыру ғасыры ” деп аталды. Қазақстан Республикасы  да ғылыми – техникалық прогрестің негізгі белгісі – қоғамды  ақпараттандыру  болатын жаңа кезеңіне енді. Қоғамды ақпараттандыру – экономиканың, ғылымның, мәдениеттің дамуының негізгі шарттарының бірі. Осы мәселені шешудегі басты рөл  мектепке жүктеледі.

Қазіргі таңда  әлеуметтік жағынан қорғанған адам – ол технология ауысуына және нарық  талабына  сай терең  білімді  әрі  жан-жақты адам. Қазіргі білім  жүйесінің  ерекшелігі – тек біліммен қаруландырып қана қоймай, өздігінен  білім  беру – адамға үздіксіз өз бетінше өрлеуіне қажеттілік тудыру. Қорытындысында білім беру- адамға үздіксіз оқуға,  білім алуға жан – жақты білім қызметін ұсынатын әлеуметтік институт болуы керек.

Елімізде  білім  берудің  жаңа жүйесі  жасалып, оның мазмұнының  түбегейлі өзгеруі ,  оның дүниежүзілік  білім кеңістігіне енуі бүкіл оқу -әдістемелік жүйгеге, мұғалімдер алдына жаңа талаптар  мен міндеттер қойып отыр.

Бұдан шығатыны, XXI ғасырдың алғашқы жылдарының негізгі  проблемеларының  бірі – “Білім бүкіл өміріңе ” қағидасынан “Білім бүкіл өмір бойына ” қағидасына өте алатын білім жүйесінің ұйымдық құрылымдарын  іздеу болып табылады.