Экономикалық цикл

       Жұмсақ және тұзды ірімшіктер  жасап шығаратын жаңа ірімшік  цехы, ірімшік массасын термохимиялық  өңдеуден өткізіп дайындалатын ірімшік жасайтын болгарлық бірегей технологиялық желі салынуда. Ағымдағы жылы желі қойылып, өндіріске енгізіледі. Шикізатпен қамтамасыз ететін шаруашылықтармен бірге дайындалатын сүттің сапасын жақсарту жұмыстары жүргізіледі. Корпорация мамандарына консультациялық және нақты көмек жасалынып отырады.

     Корпорация жұмысының тұрақтылығы тауар өндірушілер мен тұтынушылар арасындағы партнерлік қарым-қатынастың дұрыс дамуында деуге болады. Кәсіпорынның қаржылық жағдайы тұрақты, шикізат үшін қарыздары жоқ, еңбек ақы уақытында төленеді. Облыстың негізгі азық-түлік дүкендері, ірі кәсіпорындар, бюджеттік ұйымдар және әскери бөлімшелер біздің өнімді тұтынушылар болып табылады.

     Кәсіпорында Мемстандарттың аттестациясын өткен өндірістік және бак зертханалар жұмыс істеуде. Ірімшіктің қатты, балқытылған, тұзды түрлері, сары май, балмұздақ сертификациялаудан өткен. Алғаш меншік мал шаруашылығын құрған кезде 50 асыл тұқымды сиыр болса, бүгінде ірі қараның саны 5800 бас. Сонымен қатар сүтті суытып, сақтайтын қазіргі заманға сай ыдыстармен жабдықталған бірнеше сүт қабылдау пункттері де жұмыс істейді.

     Тағамдық  құндылығы жоғары болғандықтан (құрамында  ақуыз, май, дәрумендер мен минералды  заттар көп) корпорация мамандары ірімшік  өндірісіне үлкен мән берген. Сондықтан да болар, әр түрлі сұрыпты ірімшіктер - кәсіпорынның мақтанышы. Әсіресе, «Дружба», «Янтарь», «Костромской», «Радонежский», «Сибиряк» ірімшіктері өтімді болғандықтан, дүкен сөрелерінде ұзақ тұрмайды. Сүттің жоғары сапалысын, экологиялық таза табиғи ферменттерді қолдана отырып, Болгарияның бірегей жаңа технологиясын енгізу нәтижесінде бүгінде кәсіпорында ірімшіктің тоғыз түрі шығарылады екен. Соның ішінде «Шығыс», «Васильевский» ірімшік түрлерін зауыттың арнайы тапсырысы бойынша Ресейдің азық-түлік саласының ғалымдары жасап шығарыпты.

     Переход к анализу 

     Кесте 3

     «Восток Молоко» корпорациясының балансының құрамы мен құрылуын тікелей талдау

 

      3-ші кестенің жалғасы

 

Переход к рисунку 
 
 

  

Сурет 7.  «Восток молоко» корпорация балансының активтерінің өзгеруі 

     3-ші кестенің мәліметтерін талдай отырып, келесі қорытынды жасауға болады. Кәсіпорынның ақша қаражаттары 2008 жылға қарағанда 2010 жылы 3 есе артқаны байқалады, себебі кәсіпорының өткізетін өнімдерінің көлемі және сапасы жоғарлауына байланысты артып отыр. Тауарлы материалдық қоры 2010 жылмен салыстырғанда бір шама азайған.

     Негізгі құралдар жыл сайын артуда, бұл  кәсіпорынның негізгі құралдарды сатып  алумен байланысты.бірақ биологиялық активтер азайы кеткен.

     Кәсіпорынның  қысқа мерзімді кредиторлық берешегі азайған,ол 2008 жылда 20,71 % құраса, 2010 жылы бұл көрсеткіш 8,49 % азайған. Бұл кәсіпорын  үшін жағымды жағдай. Ал ұзақ мерзімді кредиторлық берешек  2009 жылы 2,45 % болса, 2010 жылы 7,49% 3 есе артқаны байқалады. 

       Кесте 4

     «Восток Молоко» корпорациясының баланс активтерінің құрамы мен құрылуын көлденең талдау

 

     Экспрес талдау

1. ағымдағы өтімділік коэффиценті

 

   Каө = ҚМА / ҚММ ≥ 2                        (1) 

мұнда ҚМА – қысқа мерзімді активтер;

     ҚММ – қысқа мерзімді міндеттемелер.

     Каө ₂₀₀₈  = 1252846 / 1213270 = 1,03 < 2                   

     Каө ₂₀₀₉  = 1223388 / 1163743=1,05 < 2

     Каө ₂₀₁₀  = 714766 / 608957= 1,17 < 2

     Кәсіпорынның  ағымдағы өтімділік коэффициенті 3 жылдада нормадан төмен, бірақ кәсіпорын үшін қауіпті емес;

2. меншікті айналым қаражаттарының қамтамасыз ету коэффициенті

 

Кмақ=МАҚ / ҚМА ≥ 1                                  (2)

        

        МАҚ=К – ҰМА                             (3) 

мұнда К – капитал;

     ҰМА – ұзақ мерзімді активтер.

     Кмақ   ₂₀₀₈  = (888354-96025)/1252846 = 0,63 < 1          

     Кмақ  ₂₀₀₉ = (727455-103454)/1223388 = 0,51 < 1

     Кмақ  ₂₀₁₀ = (425164-148715)/714766 = 0,39 < 1

     Корпорацияның меншікті айналым қаражаттары 2008 жылға  қаранда 2010 жылда 2 есе азайған, бұл  корпорацияның ағымдағы активтердің 2010 жылы төмендеуіне байланысты.

     Жоғарыдағы 2 коэффиценттің нормаға сай болмауына байланысты төлем қабілеттілікті қалпына келтіру коэффициентін есептемейміз. 
 

     2.2. Корпорацияның қаржылық тұрақтылығы  мен өтімділігін талдау 

     Введение 

1. автономдық  коэффициенті немесе тәуелсіздік коэффициенті:

 

                       Кавт.=  Меншікті капитал/ Баланс валютасы ≥ 0,5-0,6           (4) 

     К авт.₂₀₀₈ = 888354/2197650 = 0,4 ≤ 0,5-0,6                             

     К авт.₂₀₀₉= 727455/1994652 = 0,36 ≤ 0,5-0,6                             

     К авт.₂₀₁₀ = 425164/1242836 = 0,34 ≤ 0,5-0,6                             

     Корпорацияның 2008 жылдан 2010 жылға қарай қаржылық тауелсіз емес, себебі меншіктік капиталдың үлесі төмен және корпорация активтерді өз капиталынан қаржыландыра алмайды. 

       

Сурет 8. «Восток Молоко» корпорациясының 2008-2009 ж.ж автономдық коэффициентінің динамикасы 

     

2. Тәуелділік  коэффициенті.

 

                       К т=Міндеттемелер/ Баланс валютасы  ≥ 0,4-0,5              (5) 

     Кт  ₂₀₀₈ = 1309295/2197650 = 0,6 ≥ 0,4-0,5                  

     Кт  ₂₀₀₉ = 1267197/1994652 = 0,63 ≥ 0,4-0,5

     Кт  ₂₀₁₀ = 757672/1242836 = 0,6 ≥ 0,4-0,5

     Корпорация  қарыз капиталына тәуелділігі жоғары екенін көрсетілген. Меншікті қаржаттар  есебінен қаржыландыра алмағандықтан  қарыз капиталы көп тартылған.

3. Қаржыландыру коэффициенті .

 

            К қ.=Меншікті капитал/ Міндеттемелер ≥ 1                            (6) 

     К қ.₂₀₀₈= 888354/1309295 = 0,68 ≤1

     К қ.₂₀₀₉=727455/1267197 = 0,57 ≤1

     К қ.₂₀₁₀=425164/757672 = 0,56 ≤1

     Корпорацияның қаржыландыру төмен, капитал мен  міндеттемелер есеьінен активтердің  аз мөлшері ғана қаржыландырылады.

4. Қаржылық тұрақтылық коэффициенті.

 

     К қар.тұр.=(Меншікті капитал+ҰММ)/ Баланс валютасы ≥ 0,9                (7) 

     К қар.тұр. ₂₀₀₈=(96025+888354)/2197650 = 0,45 ≤ 0,9  

     К қар.тұр. ₂₀₀₉=(103454+727455)/1994652 = 0,42 ≤ 0,9  

     К қар.тұр. ₂₀₁₀=(148715+425164)/1242836 = 0,46 ≤ 0,9  

     Корпорацияның қаржыландыру коэффициенттері қауіпті 0,75 төмен мәнде орналасқан, корпорация қаржылық тұрақсыз.

5. Инвестициялық коэффициент.

 

                 К и.= Капитал/ Негізгі құрал ≥ 0,5                 (8) 

     К и.₂₀₀₈=888354/433029 = 2,05 ≥ 0,5

     К и.₂₀₀₉=727455/449456 = 1,62 ≥ 0,5

     К и.₂₀₁₀=425164/378701 =1,12 ≥ 0,5