Экономикалық цикл

     Корпорация  негізгі құралдарды өз қаражаттар есебінен сатып алады. Бірақ 2008 жылға қарғанада 2010 жылы негізгі құралдарды сатып  алу және қаржыландыру төмендеген. Корпорацияның негізгі құралдарына деген қажеттілік төмен болуына байланысты. 

       

Сурет  9. «Восток Молоко» корпорациясының 2008-2009 ж.ж инвестициялық коэффициентінің динамикасы 

     

6. Маневрлілік коэффициенті.

 

                       Кмане.=МАҚ/ Капитал ≥ 0,5                 (9) 

     Кмане. ₂₀₀₈ = (888354-96025)/888354 = 0,89 ≥ 0,5 

     Кмане. ₂₀₀₉= (727455-103454)/727455 = 0,86 ≥ 0,5 

     Кмане. ₂₀₁₀= (425164-148715)/425164 = 0,65 ≥ 0,5 

     Корпорацияның қаржылық жағдайы 2008 жылмен салыстырғанда 2010 жылы маневрлік коэффициенті төмендегені байқалады. 

     

7. Қорларды  меншікті айналым қаражаттарымен қамтамсыз  ету коэффициенті.

 

                             К қ.мақ қ.е.=МАҚ/ Қорлар ≥ 0,6          (10) 

     К қ.мақ қ.е.₂₀₀₈= (888354-96025)/513184 = 1,54 ≥ 0,6

     К қ.мақ қ.е.₂₀₀₉= (727455-103454)/431462 = 1,45 ≥ 0,6

     К қ.мақ қ.е.₂₀₁₀= (425164-148715)/278320 = 0,99 ≥ 0,6

     Корпорация  толықтай меншікті айналым қаражаттар есебінен қорларды қамтамасыз етеді 2008 жылмен салыстырғанда 2010 жылы бұл көрсеткіштің төмендеген. 

     

8. Дебиторлық  және кредиторлық борыштың ара қатынасы коэффициенті.

 

     К д.және к.б ара қат.=Дебиторлық берешек/Міндеттемелер ≥ 2             (11) 

     К д.және к.б ара қат.₂₀₀₈= 140007/1309295 = 0,12 ≤ 2

     К д.және к.б ара қат.₂₀₀₉=199832/1267197 = 0,16 ≤ 2

     К д.және к.б ара қат.₂₀₁₀=141069/757672 = 0,19 ≤ 2

     Корпорацияның кредиторлық борыш дебиторлық борышпен қмтамасыз етілмеген, коэффициенттер нормаға сай келмейді.

       «Восток Молоко» корпорациясының   мәліметтері негізінде баланс  активінің өтімділік дәрежесі  және оның пассивінің мерзімінің шұғылдығы бойынша баптарының тобы. 

     Кесте 5

     «Восток Молоко» корпорациясының  баланс өтімділігі, мың.тг

 

     

       

     Сурет 5. «Восток молоко» корпорациясының  баланс өтімділігі 

     Жалпы баланс өтімділігі мына формуламен анықталады:

1. Кж.ө.= (А1+0,5А2+0,3А3)/(П1+0,5П2+0,3П3) ≥ 0,9    (12)

     Кж.ө.₂₀₀₈=(204538+0,5*529993+0,3*513184)/( 776858 + 0,5*436412 + 0,3*96025) = 0,61 ≥ 0,9  

     Кж.ө.₂₀₀₉=(253729+0,5*535639+0,3*431462)/( 621219+0,5*523980+

0,3*103454) = 0,71 ≥ 0,9  

     Кж.ө.₂₀₁₀=(138666+0,5*295393+0,3*304868)/( 494148+0,5*114809+

0,3*148715) = 0,63 ≥ 0,9  

     Корпорацияның жалпы баланс өтімділігі  2009 жылы нормаға жуықтау болды, 2010 жылы бұл  көрсеткіш төмен болды. 

     

2. Абсолютті өтімділік коэффициенті

                             Кабс.ө.=(АҚ+ҚҚ)/ҚММ  ≥ 0,2 0,5         (13) 

мұндағы, АҚ- ақша қаражаттары;

     ҚҚ- құнды қағаздар.

     К абс.ө.₂₀₀₈=7340/1213270 = 0,001

     К абс.ө.₂₀₀₉=42844/1163743 = 0,04

     К абс.ө.₂₀₁₀=49076/608957 = 0,08

     Ағымдағы  міндеттемелердің аз бөлігі өтімділігін  көрсетілген. 3 жылдада нормаға сай келмейді. 

3. Аралық  өтеу коэффициентін.

     К аралық өтеу = (АҚ+ҚҚ+ДБ)/ҚММ ≥ 1         (14)

мұндағы, ДБ- дебиторлық берешек.

     К аралық өтеу ₂₀₀₈= (7340+140007)/1213270 = 0,12 ≥ 1

     К аралық өтеу ₂₀₀₉ = (42844+199832)/1163743 = 0,21 ≥ 1

     К аралық өтеу₂₀₁₀= (49076+141069)/608957 = 0,31 ≥ 1

     Баланстың аралық өтеу коэфициенті нормаға  сай емес және төмен мөлшерде, бұл  корпорацияның ақша қаражаттары  мен дебиторлық берешегінің төмендеуімен байланысты. 

       

Сурет 11. «Восток Молоко» корпарациясының 2008-2009 ж.ж аралық өтеу коэффициентінің динамикасы 

4. Ағымдағы  өтімділік коэффициенті (жалпы өтеу коэффициенті)

 

     Каө = ҚМА/ҚММ ≥ 2           (15) 

мұндағы, ҚМА- қысқа мерзімді активтер;

     ҚММ-қысқа  мерзімді міндеттемелер.

     Каө ₂₀₀₈  = 1252846/1213270 = 1,03 < 2                   

     Каө ₂₀₀₉  = 1223388/1163743 = 1,05 < 2

     Каө ₂₀₁₀  = 714766/608957 = 1,17 < 2

     Берілген  шектеу кәсіпорынның өтімді құралдарға тиімді қажеттілік деңгейі ағымдағы міндеттемелерден  2 есе асуы қажет  екендігін көрсетеді.   

     Жалпы алғанда соңғы екі өтімділік  коэффициенттерінің шамалары талап етілген шектеуге жауап бермейді, жыл соңында олардың мәндері азайып отыр. Сондықтан алдағы уақытта бұл құбылыстың қайталанбасы үшін, оның себептерін анықтаған жөн.  

     Корпорацияның 3 жылға  кіріс  және шығыс есебі  төменгі 4 кестеде көрсетілген.  

     Кесте 6

     «Восток Молоко» корпорациясының кіріс  және шығыс есебі

 

     Активтердің табыстылығы = Таза табыс/ Активтер сомасы.             (16) 

     

1. Активтердің табыстылығы ₂₀₀₈= 228526/2197650 = 0,1              
2. Активтердің табыстылығы ₂₀₀₉=160206/1994652 = 0,08

     Активтердің табыстылығы ₂₀₁₀=122889/1242836 = 0,01

     Корпорацияның активтерінің табыстылығы 2008 жылы -0,1 болса, 2010 жылы бұл 0,01 азайған.  

     

3. Меншікті  капитал табыстылығы= Таза табыс/ Капитал  сомасы     (17)

 

     Меншікті  капитал табыстылығы ₂₀₀₈=228526/888354 = 0,26   

     Меншікті  капитал табыстылығы ₂₀₀₉=160206/727455 = 0,22

     Меншікті  капитал табыстылығы ₂₀₁₀=122889/425164 = 0,29

     Корпорацияның меншіктік капитал табыстылығы 2008 жылы 0,26 құраса, 2010 жылы ол 0,29 болды, яғни капиталға салған әр бір теңгеден 29 тиын  табыс алады. 

     

4. Сату табысының  коэффициенті=Жалпы табыс/ Өнімді өткізуден түскен түсім                                                  (18)

 

     Сату  табысының коэффициенті₂₀₀₈= 434619/2022902 = 0,22                 

     Сату  табысының коэффициенті₂₀₀₉=3033131/1095416 = 0,28

     Сату  табысының коэффициенті₂₀₁₀=255878/896568 = 0,29

     Корпорацияның сату табысы 2008 жылы 0,22, ал 2010 жылы 0,29 құрайды, әр бір сатылған өнімнің 1 теңгесі  корпорация 29 тиын табыс алады. 

     Корпорацияның қаржылық тұрақтылығы 2008 жылға қарағанда 2009 жылы және 2010 жылытөмендеген, себебі кәсіпорынның ұзақ мерзімді активтері мен капитал мөлшері өзгеріске ұшыраған.

     Маневрлік және инвестициялық коэффициенттері  нормаға сай. Қаржылық тұрақтылық коэффициенті 0,75 қауіпті мәннен төмен, бұл корпорация үшін жағымсыз жағдай.

     Корпорацияның сату табыстылығы мен активтердің табыстылығының кему 2008 жылға қарағанда 2010 жылы төмендеген, ал меншіктік капитал табыстылығ керісінше 2008 жлыға қарағанда өскен. 
 

     

3. «Восток Молоко»  корпорациясының іскерлік белсенділігі мен тоқырауға ұшырауын талдау