Шағын кәсіпкерліктің қызметін басқарудың тиімділігі

4. Ұсынылған басқару механизмдері шағын кәсіпорын мекемелеріне аумақтарда кәсіпкерлікті жоғарылатуға, шағын кәсіпорын ресурстарын толық және тиімді пайдалануға, қосымша өнім алуға және шағын кәсіпкерлік саласының жалпы табыстылығын арттыруға мүмкіндік береді.
5. Инновация қағидаларын біріктіру және шағын кәсіпорында оның тәжірибе ретінде қолданылуы шаруашылық жұмыстың барынша жетілген өнімнің (тұтыну және өндіру бағытындағы) өндірістік сапасын жақсарту түріндегі жаңа нәтижелерін анықтайтын инновацияны техникалық-технологиялық, ұйымдастыру-экономикалық және әлеуметтік-экономикалық тұрғыда жаңашылдықтың жүйелі процесі ретінде анықтауға, оларды алуға байланысты шығындарды төмендетуге, бәсекеге қабілеттілікті және нәтижелілікті арттыруға қамтамасыз етуге негіз болады.
6. Шағын кәсіпкерліктің секторын дамытуға арналған инновациялық бағыттағы стратегия шағын кәсіпкерлікті дамытуға және шағын кәсіпорын өнімдері нарығын реттеуге арналған мемлекеттік бағдарламаны орындауға және шағын кәсіпкерлік жұмыстарының нәтижелілігін көтеруге арналған мақсатты бағдарламаларды орындалуға бағытталуы тиіс. Яғни, шағын кәсіпкерлікті инновациялық процестермен басқару жүйесін дамыту ірі кәсіпкерлік құрылымындарында инновациялық қарқынды дамыту болып табылады.

     Осы мақсатқа байланысты төмендегідей міндеттер  анықталды: шағын кәсіпорын өнімдерінің шығымы мен сапасын арттыру, мемлекеттік қолдаудың арқасында өнім қауіпсіздігін қамтамасыз ету; шағын кәсіпкерлікті  дамытуды қолдау; өнім өнімділігі мен өнімнің сапасын арттыру; шағын кәсіпкерлікпен  айналысатындарды мемлекет тарапынан қолдау; ШОК үдемелі ғылыми және технологиялық дамуын қамтамасыз ету; қуаттылықты пайдалану деңгейінің техникалық жаңаруының өсуін қамтамасыз ету мен кәсіпорындарды ДСҰ кіру жағдайына бейімдеу.

7. Шағын кәсіпорын өндірісі салаларының бәсекеге қабілеттілігін жоғарылататын құрал – кластер.   Шағын кәсіпкерлік секторында кластерлік модельдер мен технологияларды енгізу барысында келесі  нәтижелер күтіледі: экономикадағы кластерді енгізудегі басты нәтиже – экономикалық өсуді көтеру мен ұлттық және аймақтық экономиканың бәсекелестігінің артуы; аймақтық және жергілікті деңгейде кластерлік бірлестіктер санының өсуі; кәсіпкерлік құрылымдарының еңбекке құштарлықтарының артуы; аймақтарға инвестициялық климаттары мен тартымдылығының артуы; инвестицияларды тарту, аймақтық және жергілікті экономиканы көтеру, кәсіпкерлікте бәсекелестікті көтеру мен сыртқы нарыққа жаппай шығару арқылы жалпы шағын кәсіпкерлікті дамыту. Осыған орай шағын кәсіпкерлік секторына  кластерлік тұжырымдамасын икемдеу механизмінің үлгісі  жасалынды.
8. Зерттеу көрсетіп отырғандай шағын кәсіпкерлікті дамыту мен оған қолдау көрсету нәтижесінде сандық, құрылымдық және сапалық деңгейге дейін жеткізу заңды түрдегі шешуші міндеттер ретінде алға тартылады. Мұндай түпкілікті мақсаттарға қол жеткізу үшін тәжірибе жүзінде барша қабылданған мемлекеттік бағдарламаларда мына төмендегідей бағыттарда қамтылып отырған міндеттер жоспарланды: шағын кәсіпкерлікті дамыту үшін қолайлы макроэкономикалық, саяси, әлеуметтік, құқықтық және моральдық жағдайлар тудыру; кәсіпкерлік қызметпен айналысу жолындағы кедергілерді азайту; шағын кәсіпкерлікті қаржылық ресурстарға қол жеткізу үшін қажетті жағдайлармен қамтамасыз ету; қаржылық және қаржылық емес компоненттерден тұратын шағын кәсіпкерлікке деген жан-жақты мемлекеттік қолдаулар көрсету мақсатында арнайы мемлекеттік құрылымдар құру; кәсіпкерлік қызметке тарту үшін халықтың қалың ортасында ынталылықты арттыру.

     Диссертация тақырыбы бойынша жарияланған еңбектердің тізімі 

     1. Государственное регулирование развития малого предприни-мательства в Республике Казахстан // Исследования, результаты. – Алматы, 2009. – № 4.     – C. 441-445. (в соавторстве Сапарбаевым А.Д.).

     2. Экономическая сущность развития  малого предпринимательства // Вестник Университета  «Қайнар».  – Алматы, 2009. – №3/2. – С.49-53.

     3. Моделирование конкурентоспособности продукции фирмы // Исследо-вания, результаты. – Алматы, 2009. – № 4. – C.445-449. (в соавторстве Сапарбаевым А.Д.).

     4. Об оценке эффективности функционирования предприятия // Вестник Университета  «Қайнар».  – Алматы, 2009. – №4/2. – С.61-65.

     5. Шағын кәсіпкерлік – экономиканың негізгі өзегі // «Инновациялық экономика жағдайында Каспий өңірінің әлеуметтік-экономикалық дамуының өзекті проблемалары». Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. –Атырау:  Атырау МУ, 2009. –2 том, –Б.118-119.

     6. Шағын кәсіпорынның кластерлі экономикада бәсекелестікті жоғарылату стратегиясы // «Агроөнеркәсіп кешенінің индустриялы-иннова-циялық дамуы: қазіргі жағдайы және келешегі». Қазақ ұлттық аграрлық университетінің 80 жылдығына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. – Алматы:  ҚазҰАУ, 2010, мақалалар жинағы, – 3 кітап, – Б.169-172.  

     7. Қазақстандағы шағын бизнестің мемлекеттік қолдауының негізгі жолдамасы // «ТМД мемлекетерінің аграрлық нарығы: даму және қарым-қатынас мәселелері». Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция. –Алматы:  ҚазАӨК экономикасы және ААД ҒЗИ, 2010. –Б.77-79.

     8. Кәсіпкерлікте лизингтік бизнесті қалыптастыру // «Агроөнеркәсіп кешенінің индустриялы-инновациялық дамуы: қазіргі жағдайы және келешегі» Қазақ ұлттық аграрлық университетінің 80 жылдығына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. –Алматы:  ҚазҰАУ, 2010, мақалалар жинағы, – 3 кітап, –Б.167-169.  

     Резюме 

     Канибекова  Алия Орынхановна 

     Эффективность управления деятельностью  малого предпринимательства 

     Автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата экономических  наук по специальности 08.00.05 – Экономика  и управление народным хозяйством (по отраслям и сферам деятельности). 

     Актуальность темы  исследования. Предпринимательство является важным фактором экономического развития  республики. Предпринимательская деятельность – необходимое звено, способствующее улучшению благосостояния народа, формированию конкурентоспособной экономики, ее модернизации и диверсификации.  

     Основными факторами, сдерживающими развитие малого предпринимательства  в каждой отрасли называются: ограниченность финансовых средств, выделяемых на поддержку предпринимательской деятельности,    серьезные различия в ценообразовании на промышленную и предпринимательскую продукцию, взаимные неплатежи предприятий, резкий  скачок цен, приток некачественной продукции из зарубежа, низкий уровень конкурентоспособности местных  предпринимателей.  

       В настоящее время в республике складывается тенденция увеличения  численности предпринимательских структур, происходит формирование цивилизованного современного предпринимательства, способного устоять в конкурентной борьбе с субъектами крупного и среднего бизнеса и решать важные  проблемы  национальной экономики.

     Таким образом, теоретическая и практическая значимость, недостаточная  разработанность проблем в области   повышения эффективности управления деятельностью малого предпринимательства,  недостаточность   исследований,  посвященных теоретическим аспектам предпринимательства, изучению практических        вопросов создания и функционирования малых предприятий,  послужили основанием при формировании целей и задач настоящего диссертационного исследования.

       Цели научного  исследования. Целью диссертационной работы  является определение направлений и путей  совершенствования  эффективности  управления  деятельностью малого предпринимательства, научное обоснование  методов их  реализации на практике с учетом  требований рыночных преобразований.

     Предметом исследования являются комплексные организационные и экономические закономерности совершенствования управления деятельностью малого предпринимательства. 

     Объектом  исследования выступают организационно-экономические процессы формирования и развития малого предпринимательства Республики Казахстан и товарищество с ограниченной ответственностью «Sunreis». 

     Теоретической и методологической базой исследования явились труды отечественных и зарубежных ученых по теории и практике механизма управления деятельности малого бизнеса, законодательные и программные акты Правительства Республики Казахстан, разработки  научно-исследовательских и проектных учреждений и данные Агентства по статистике  Республики Казахстан, годовые отчеты товарищества с ограниченной ответственностью  «Sunreis». В диссертационной работе применялись различные методы исследования:  экономико-статистические, абстрактно-логические, монографические,  экономико-математические методы моделирования.

     Научной новизной диссертационной работы является  совершенствование организационно-экономического механизма управления деятельностью малого предпринимательства и построение экономико-математической модели проблем  конкурентоспособности   малых предприятий.

     Основные  положения диссертации, выносимые на защиту.

     Научные результаты, полученные в ходе диссертационного исследования и положения, выносимые на защиту, заключаются в следующем:

• обобщены и развиты теоретико-методические аспекты управления
• малым предпринимательством в рыночных условиях;
• определены основные тенденции развития системы управления малым предпринимательством,  произведена оценка направлений и возможностей его развития с учетом зарубежного опыта; 
• произведена оценка устойчивости управления малым предпринимательством в Республике Казахстан и осуществлен анализ экономического состояния  товарищества с ограниченной ответственностью «Sunreis»; 
• выявлено направление инновационного развития малых предприятий в соответствии с общепринятыми в мировой индустрии формами их профильной модернизации в целях повышения их конкурентоспособности на мировом рынке посредством использования критериев новизны и инновационных объектов, используемых регионов и коммерческих возможностей;
• построена экономико-математическая  модель решения проблем  повышения  конкурентоспособности малых предприятий.

       Научно-практическая значимость исследования состоит в использовании основных разработанных предложений для приведения  в соответствие механизма управления малым предпринимательством рыночным принципам;  в предоставлении возможности увеличения эффективности использования ресурса малого бизнеса и беспрепятственного  финансирования  затрат.  

     Построенная экономико-математическая  модель и  предложенные методические  способы    успешно применяются в  товариществе с ограниченной ответственностью «Sunreis», в процессе подготовки предложений по  управлению развития и формирования малого предпринимательства. Результаты этих исследований могут быть использованы органами государственного управления при разработке стратегии экономического развития и совершенствования финансово-экономического механизма управления малым бизнесом.

     Диссертационный материал, методологические и методические приемы используются в учебном процессе в высших и средних специальных учебных заведениях при чтении курсов «Основы предпринимательства», «Менеджмент», «Экономика предприятия». 

     Summary 

     Kanibekova Alia Orynhanovna 

     The effectiveness of the management of entrepreneurship 

     The abstract of dissertation for the degree of candidate of economic sciences, specialty 08.00.05 – Economics and Management of National Economy

     (by sektors and spheres of activity)  

     Relevance of the research topic. Entrepreneurship is an important factor in economic development of the enterprise. Entrepreneurship is a necessary link that helps to improve the welfare of the people, to shape a competitive economy, its modernization and diversification. 

     The main factors restraining the development of entrepreneurship in each industry are: the limited financial resources allocated to support businesses, large differences in the pricing of industrial and business products, mutual non-payments of enterprises, a sharp jump in prices, the inflow of substandard products from abroad, the low level competitiveness of local entrepreneurs.

     Currently the country has tendency to increase the number of business structures, there is a formation of a civilized modern enterprise that can stand in competition with large and medium-sized businesses and to solve important problems of the national economy.

     Thus the theoretical and practical significance, insufficient developed problems in the improvement of the management of entrepreneurship, the lack of research on the theoretical aspects of entrepreneurship, the study of the practical issues of creation and operation of small businesses have formed the basis for the formation of goals and objectives of this dissertation.

     Aims and objectives of scientific research. The aim of the dissertation is to identify areas and ways to improve the efficiency of the management of entrepreneurship, the scientific substantiation of methods for their implementation in practice to meet the requirements of market reforms.