Сызықтық емес бағдарламалау есебінің графиктік интерпритациясы және оларды шығару әдістері

КІРІСПЕ

 

Жалпы бухгалтерлік есепті «бизнес тілі» деп атайтыны экономистер  қауымына белгілі, сондықтан да, біз  бұл тілде неғұрлым білімдірек сөйлесек, онда қоғам үшін бұл соғұрлым жақсы  болар еді. Бүгінгі күні бухгалтер  өзінің қарапайым есепші ретіндегі  имиджін, бизнес – процестерін ұйымдастыратын шеңберге өзгерткен.

 Қазақстан Республикасы  тәуелсіздік алғаннан бастап, бухгалтер  кәсібінің дамуы КСРО кезінде  қалыптасқан жоспарлық – административтік  экономика тәріптемесіне (режимінде)  іске асты. Қазақстан Республикасының  тәуелсіздігі алынып, ерікті мемлекет  құрылғаннан кейін бухгалтерлік  мамандыққа нарықтық экономиканың  сұранысын және мемлекеттің экономикалық  қауіпсіздігін қамтамасыз ететін  жаңа талаптар қойыла бастады.

 Қазақстан Республикасы  дамуына, оның әлемдік экономикаға  өтіуіне байланысты бухгалтерлік  есепке оның әлемдік экономикалық  қоғамдастыққа түсінікті болуы  және тағы басқадай үлкен талаптар  қойылып отыр, бұл қаржылық есептің  халықаралық стандарттарына толық  көшуге негіз болды.

 Экономика секторы  ҚЕҰС – на өту барысында  мамандардың, әдістемелік негіздердің  жетіспеушілігінен көптеген қиындықтарға  тап болды. Бұл сұрақтар «бугалтерлік  есеп және қаржылық есеп беру  туралы» заң жобасында қарастырылып, бүгінгі күні ҚР Парламент  Мәжілісінде тыңдалып, ҚР Парламент  Сенатының отырысында қаралуда.

 Берілген стандарттар  дүние жүзінде шаруашылық қызмет  жүргізуші субъектілер туралы  айқын және түсінікті ақпарат  алудың тиімді көздерінің бірі. Жаңа стандарттар және ережелер  ұйымға бақылау мақсатында, сондай  — ақ басқару мақсатында да  сенімді ақпараттарды ұсыну үрдісін  жеңілдеттеді. Бухгалтерлік есептің  ұлттық жүйесінің халықаралық  стандарттарға көшу жұмысқа дайындыққа  және бухгалтерлік есеп мамандарының  квалификациясының жоғарлауына  сәйкесінше өзгеріс тудырады.Бухгалтерлік  кадрларға кәсіпкерлік дайындық  жүйесі мемлекеттік білім стандарттарына  сай келуі қажет.

 Бухгалтерлік есептің  ұлттық стандарттарға көшуі мамандандырылған  халықаралық ұйымдардың сәйкесінше  ұлттық ұйымдардың белсенді ынтымақтастығансыз  мүмкін емес.

 Жоспарланған экономика  негізінде дамыған – бухгалтерлік  есеп жүйесі қоғамдық тәуелділік  сипатына және энономиканы мемлекеттік  басқару қажеттілігіне негізделіп  келеді.Бухгалтерлік есеп жүйесінде  қалыптасатын ақпараттың негізгі  тұтынушысы – статистикалық органдар  негізінде мемлекет болып табылады.Мемлекетік  қаржылық бақылау жүйесі ұйымдардың  шаруашылық әрекетенің ауытқушылық  мәселелерін шешумен айналысты.

 Нарықтық экономика  жағдайында өндірістерде бухгелтерлік  есепті ұйымдастыруды жетілдірудің  бір бағыты оның ҚЕҰС – на  негізделуі болып табылады.

 ҚЕҰС енгізу есеп  пен бақылау жүргізудің сапасын  жоғарлатады, өнеркәсіптердің техникасы,  өндіріс ұйымның технологиясы, еңбегі, ерекшеліктері жөнінде нақты,  толық көрініс беретін есеп  жүйесін пайдалануына мүмкіндік  береді.

 Курстық жұмысты жазудағы  басты мақсат – бухгалтерлік  есептің қалыптасу кезеңдерін, дамуын  және бухгалтерлік есептің мәнін  толығымен ашып көрсету.

 Курстық жұмысты жазудағы  басты міндеттер:

 • Бухгалтерлік есептің  пайда болу тарихы және қалыптасу  кезеңдерін қарастыру;

 • Бухгалтерлік есептің  дамуына үлес қосқан ғалымдар  жайлы жазу.

 • Бухгалтерлік есептің  түсінігі мен оның атқаратын  қызметіне тоқталу.

 • Бухгалтерлік есептің  мақсаты мен міндеттеріне тоқталу;

 • Бухгалтерлік есеп  әдістері мен принциптерін қарастыру;

 • Есеп саясаты  және оның аспектілерін қарастыру;

 • Бухгалтерлік есептің  стандарттарын қарастыру;

 • Бухгалтерлік есеп  жұмысын жүргізуде қолданылатын  өлшем түрлеріне тоқталу.

Бухгалтерлік есеп — заңды  тұлғалардың қорлары мен қор  көздерін және қаржы айналысын, шаруашылық операцияларының мазмұнын нақты  құжаттар негізінде үздіксіз және өзара  байланысын сақтай отырып, арнайы өлшеу  бірлігімен тіркеп отыру. Бухгалтерлік есеп жүргізу құжаттау мен түгелдеу, есепшоттар мен екіжақты жазу, бағалау  мен өзіндік құнын шығару, баланс пен қорытынды есеп әдістеріне негізделген.

1997 жылдан бастап Қазақстанда  Бухгалтерлік есеп халықаралық  стандарт жүйесіне көшірілді.  Бухгалтерлік стандарт — есеп  көрсеткіштерін арнайы ережелерге  сай бағалау, өлшеу және шаруашылық  операцияларының маңызын анықтау  мен ажырату тәртібі. Халықаралық  стандартқа сай, бухгалтерлік  есеп қаржы және басқарушы  есеп салаларынан тұрады. Қаржы  есебі қаржы салымшылары мен  несие берушілер, заңды тұлғалардың  дамуына үлес қосушылар, шетелдік  инвесторлар т.б. үшін жүргізіледі.  Басқарушы есеп заңды тұлғалардың  өз ішінде басқару жүйесін  жетілдіру, ішкі резерв қорларын  табу, оны іске қосу мақсатында  жүргізіледі. Қазақстандағы заңды  тұлғалар жыл сайын аталмыш  есеп салаларына қосымша өз  кәсіпорнының есеп саясатын, оны  жүргізудің принциптерін, қолданылатын  есепшоттар жүйесінің тізімін  жасап, бекітіп, арнайы орындарға  тапсырып отырады.

Тиісті заң актілері мен  нормативтік материалдардың және есеп стандарттарының талабына сай, Бухгалтерлік есеп объектілерінде қолданылатын бірнеше  әдістер ішінен заңды тұлғалардың  өзіне ыңғайлы жолын таңдап алуы есеп саясатын көрсетсе, кең көлемде  қолданылатын Бухгалтерлік есепке тән ережелер жүйесі (екіжақтылық, консервативтік, автономиялық, сәйкестікке келтіру, сату, т.б.) есеп принципіне жатады.

Бухгалтерлік есеп жүргізудегі  басты құрал — есепшоттар жүйесі. Онда заңды тұлғалардың әрбір  есепшоты нөмірленген. Бухгалтерлік есеп көрсеткіштері (мәліметтері) бухгалтерлік баланс жасау арқылы қорытындыланады.

 

1. КОМПЬЮТЕРДІҢ ТЕХНИКА ҚАУІПСІЗДІК ЕРЕЖЕСІ

 

1.1 Компьютерлік техника қауіпсіздік ережесі

Компьютерлік техника  кабинетінде жұмыс жасау кезінде  техника қауіпсіздігін сақтау студенттер мен оқытушылардың негізгі міндеттері болып табылады.

Аталған міндеттерді орындауда  студент төмендегідей:

1. жалпы;
2. дербес компьютерде жұмыс жасау алдындағы;
3. жұмыс жасау кезіндегі ;
4. апаттық жағдайдағы;
5. жұмыс соңындағы талаптар мен ережелерді білуге тиіс.
1. Жалпы техника қауіпсіздігінің ережелеріне қойылатын талаптар төмендегіше:
• компьютерді токқа қосатын сымдарға, қос тілді розеткілерге, штеккерлерге тиісуге және жабдықтарды оқытушылардың рұқсатынсыз жылжытуға тиым салынады.
• Оқытушылардың рұқсатынсыз сыныптан шығуға және кіруге болмайды.
• Дербес компютерді су қолмен және су киіммен жұмыс істеуге болмайды.
• Дербес компьютердің жанына портфельдер, сумкалар, кітаптар қоюға тиым салынады. Үстелде қалам мен дәптер ғана болуға тиіс
• Клавиатураға артық зат қоюға болмайды.
• Компьютерлік сыныпта жүгіруге, ойнауға, жанындағы құрбыларын алаңдатуға, бөгде жұмыстармен шұғылдануға тиым салынады.

2. Дербес компьютермен  жұмыс жасау алдындағы қауіпсіздік  ережесінің талаптары:

- Дербес компьютерді  іске қосу кезінде оның сыртқы  қорабының дұрыс жұмыс жасап  тұрғандығына және сымдардың  қатесіз жалғанғандығына көз  жеткізу керек.

3. Студенттердің дербес  компьютермен жұмыс жасау кезіндегі  техника қауіпсіздігінің ережесіне  қойылатын талаптар:

- ЭВМ – мен жұмыс  кезінде көзді экраннан 60 - 70 см қашықтыққа ұстау керек.

- Сыныпқа кірушілермен  орнынан тұрмай амандасуға болады.

- Электр тогымен зақымданған  жағдайда алғашқы дәрігерлік  көмек көрсету тәсілдерін, өрт  сөндіру құралдары жұмыс істеуді  және өрт сөндіру тәсілдерін  білу қажет.

4. Апаттық жағдайда техника  қауіпсіздігі ережелеріне қойылатын  талаптар:

- Жұмыс жасап отырған  кезде дербес компьютерден ақау  табылса немесе күйік иісі  шықса, өзгеше дыбыс пайда болса,  онда машинамен жұмыс тоқтатып, мұғалімге хабарлау керек.

- Өрт сөндіруге көмек  көрсету қажет.

- Электр тогымен зақымданған  адамға алғашқы көмек көрсетуді  білу керек.

- Компьютерлік сыныпта  өртті сумен сөндіруге болмайтындығын  білуің қажет. Оған құм және  тағы басқа өрт сөндіргіш құрал  жабдықтарын пайдалануға болады.

- Электр тогының әсерімен  зақымданған адамды су қолмен  ұстауға болмайтындығын білу  қажет. Оны әртүрлі материалдарды  ( электр тогы сымынан басқа)  пайдалану арқылы босатып алуға  болады.

5. Дербес компьютерде  жұмысты аяқтаған кездегі техника  қауіпсіздігі ережелері талаптары:

- Оқытушылардың нұсқауы  бойынша аппаратты өшіру.

- Жұмыс орнын ретке  келтіру.

- Электр тогымен зақымданған  жағдайда алғашқы дәрігерлік  көмек көрсету.

Студент компьютермен жұмыс  жасау барысында электр тогымен  зақымданған жағдайдағы алғашқы  дәрігерлік көмек көрсетудің төмендегі  берілген әрекеттеріне назар аудару:

1. Токты өшіру ( щиттағы  ( қалқанды) батырманы басу арқылы).

2. Зақымданушыны ток әсерінен ( сымнан) босату.

3. Дәрігер шақыру.

4. Зақымданушыны қарап  шығып, оның алған жарақатына  байланысты көмек көрсеу.

1. 2. Күйген жағдайда:

- ауырғанда сездірмейтін  дәрілер (анальгин, валерион) беру  керек.

- Күйген жерге арнайы  май жағу керек.

- Зақымданған жерге суық  су құю.

- Алдын - ала жараланған, микробтар түспес үшін мөлдір  жұқа қағазбен (целофанмен) орау.

1. 3. Есінен танып қалған  жағдайда:

- Зақымданушыны жауырынмен  тегіс жерге жатқызып, басын бір  жағына қаратып, қырымен орналастыру  керек.

1. 4 Тыныс алысы тоқтаған  жағдайда:

- ауызды ашып тілдің  орналасу жағдайын тексеру керек,  егер тіл күрмеліп қалған болса,  оны қолмен дұрыс қалпына келтіру  қажет.

- Дем алыс жағдайына  келгенге дейін, қолдан демалдыру  ( ауызбен, ауызға) немесе дәрігер  келгенге дейін, жаттығулар жасау.

1. 5. Шаршаған жағдайда  қолданылатын жаттығулар:

- Студент компьютермен  жұмыс жасай отырып шаршаған  жағдайда төмендегі келтірілген  жаттығуларды пайдалану қажет.

- Шаршаған кездегі көздің  қарау бағытын өзгерту ( ауыстыру ) алысқа, жақынға, оңға, солға, жоғары, төмен қарау. Сағат тілінің  бағытымен керісінше көзді айналдыру  қозғалыс жасау. Көзді қолмен  жауып 1 - 1, 5 минут отыру.

- Басты бұру жаттығуларын  жасау. Басты сағат тілімен  және керісінше бұрып айналдыру.  Басты жан - жаққа бұру.

- Саусақтарды жұмып ашу  және қолдану білезігін босаңсыту.

- Денені босаңсыту және  оны керіліп шынықтыру.

 

2. Негізгі бөлім

 

2.1 Бухгалтерлік есеп туралы жалпы мәліметтер

Есеп бұдан мыңдаған жылдан бұрын адамзат өркениетінің келіп  шығуымен бірге пайда болды және оның алғашқы қадамдары тарих  үшін үлкен әсерін тигізді. Есептің  дамуы өмірдің қажеттілігімен келген, ал ол өзінің кезегінде жазу мен  математика сияқты өркениеттің ажыратылмайтын бөліктеріне себеп болды.

Шамамен ХV ғасырдың соңына таяу қосарлы жазуға негізделген  бухгалтерлік есеп теориясы қалыптасты. Бұл әдіс қазіргі уақытта да негізгі  әдістердің бірі болып келеді. Сол  уақыттардан бері баланс, калькуляция, дебет, кредит, контировка және т.б. сияқты көп терминдер сақталып қалған.

Бухгалтерлік есеп есептің  басқа түрлерінен (мысалы, статистикалық) ерекшелететін бір қатар өзгеше белгілер бар:

1. Кәсіпорында жүргізілетін  шаруашылық операциялардың бәрі  түгел бухгалтерлік есеп жүйесінде  бейнеленеді.

2. Бухгалтерлік есепте  тек қана ақшалай түрде өлшенетін  шаруашылық операциялар көрсетіледі.

3. Бухгалтерлік есепте  тек қана өзіне тән арнайы  әдістер (тәсілдер) (мысалы: шоттар, қосарлы жазу, баланс) қолданылады.

Бухгалтерлік есеп кәсіпорынды  басқаруда үлкен роль атқарады, өйткені  оның қызметі, қаржылық жағдайы туралы толық ақпарат береді. Нарықтық экономика  жағдайында бухгалтерлік есептің ролі