Занды түлғаларды банкроттығын құқықтық реттеу

Г.Ф.Шершсневич былай  деген "Қайтарымды нәрсе жоқ жерде, тек сыйлау ғана бар". Банкроттықпен қатысты қатынастар талап-тық емес өндіріске жатады. Кейбір авторлардың пікірінше заң шығарушылардың шешімі осындай.

Борышты азайту жағдайы басқа нәрсе емес борышты  ішінәра кешіру болып табылады дейді. Міне осыған орай борышты еміткенде ҚРАК 373 бабындағы борышты кешіру ережесі қолданылады.Бітімгершілік кслісімінің шеңберінде банкроттық рәсімінде борышкер меи несие берушілер борышкерден талап ету қүқығын басқа біреугс бсруге, борышкердің міндеттемесін үшінші жақтық орындауы заңга қайшы келмейтін басқа да мәмілелерге келе алады.Әдебиетгерде сонымсн қатар банкроттық рәсіміндегі бітімгершілік келісімін борышкер мен несие берушілердің қатынастары жаңғыртылады деген пікір бар.

ҚР банкроттық туралы заңында  несие берушілер жиналысы институты алыпып тасталған. Өйткені ол бітімгершілік келісімі мәселесін шешетін еді. Қазіргі кезде банкроттық туралы бітімгершілік келісіммен аяктау үшін борышкер әрбір несие берушімен жеке келісуі керек.

Жоғарыда  айтып откендерді қорытындылай отырып несие беерушілер институтын қайта  жаңғырту қажет және заңи тәртіпте банкроттык рәсіміндегі бітімгершілік келісімін реттейтін арнайы механизмді қарастыру қажет.

Санация коп қолданылатын оңалту шарасы болып табылады. ҚР банкроттық туралы заңының Ібабы бойынша  санация -борышкер мүлкі иесінің (ол уәкілеттік берген органның), несие берушілердің пемесе өзге адамдардың дәрменсіз борышкерге қаржылық көмек көрсетуі, сондай-ақ борышкердің резервтерің жүмылдыру мсн оның қаржы-шаруашылық жағдайын жақсарту жөніндегі шаралардың өзге кешенін іске асыруы барысындағы оңалту шарасы деп берілген.

Экономикалык теорияда санация үғымына әртүрлі пікірлер бар. Санацияның әдісіне: кәсіпорындарды біріктіру; жаңадан бағалы қағаздар шығару; кредитті үлғайту және т.б.

Ал басқа авторлар санацияны  қаржы-экономикалық, үйымдық-қүқықтык, ондірістік технологиялық шараларды  қамтитын қаржы күлдырауын шешетін кешсн ретінде қарастырады. [5]

Несис берушілермеи есеіт айырысу  аяқталған соң банкрот атқаруға койылган және заңды үйымды банкрот дсп тану кезінде ескерілген міндеггсмслерімсн озге талаптарды орындаудан босатылады. Банкрот оз мүлкінің бір бөлігін банкрот деп тану туралы өтініш бергенге дейін бір жыл ішінде жасырса немесе жасыру мақсатында басқа түлғаға берсе ол қарыздан босатылмайды. Заңды түлғалардың мемлекттік тізіміне жазба енгізілген соң, борышкердің таратылуы аяқталды, ал борышкер жүмыс істеуін тоқтатады дсп есептеледі. Сот тәжірибесі көрсетіп отырғандак банкрот туралы әрекет етуші заңдарға өзгеріс енгізу кажеттігі туындады. Сопдықтан ҚР банкроітык туралы 65-бабында көрсетілгеі; конкурстық өндірісті жүргізудің 6 айлық мерзімін үзарту қажет етіледі. Сондықтан осы 6 айлық мерзімінде үзарту керек сонымен қатар конкурстық өндірісті жүзеге асыру мерзімін іске асыру ксмшіліктері бар. Мінс осы мәселені шешу үшін занды тәртіпке сатылуы қиын мүліктерді 2-3 аукцион откізілген соң аудитор бслгіленген төменгі багамен сату мүмкіншілігін қарастыру қажет. Сонымен қатар төртінші кезсктегі талапты каиағаттандыру мақсатында салық органдарына катысу міндеттілігін бекіту керек.

 

ҚОРЫТЫНДЫ

Бұл курстық жұмыста Қазақстан Республикасының заңдарына саралау жүргізіле отырып банкроттык институтына, заңды түлгалардың немесе жеке кәсіпкерлердің банкроттық мәселесінс талдау жасалган. Мінс осы саралауды сақтай отырып мынандай тұжырымдар жасауға ұмтылыс жасаймыз. Жалпы банкротгық институгының негіз ежелгі Римде қаланган деп айтуымызга болады.

Адамдар қогамы дамыган сайын банкроттық институты, басқа институттар секілді коркейіп дами түсті. Банкроттык институтының аралық несиссі иемесе борышкерлік позициясын қамтитын әртүрлі жүйелері қалыптаса бастады. Әлемдік тәжірибеде банкроттықтың төлем ка6і:хтсі:щік псн төлсмдік болып табылатын екі белгісін анықтауда заң пайда болды. Осы критерийдің ішінде төлем кабілетсіздік бслгісі қазіргі кезенде колдануға өте ыңгайлы болып табылады. Сонымен қатар банкроттық бүл борышкерге қатысты санкция болып табылады. Банкроттық рәсімі үғымына белгілі бір мақсатқа жету үшін багьпталған бір қатар шараларды қамтиды. Нақтысыігіа банкроггықты конкурстық ондіріс деп санауға болады, ойткепі онда дормеисіз борышкерлерді тарату жүзеге асырылады. Бірақ КР бапкроттъіқ туралы заңында оңалту шаралары қарастырылган. Аталган ереже көсіпорынды қалпына келтіру осы рөсімнің барлық адал қатысушылары үшін пайдалы болып табылады. Керісіпше заңцы түлғаны банкрот деп тану бәсекелестсрдсн басқа сшкімге пайда әкелмейді. Оның ішінде кәсіпорын жүмыспіыларына тіптен тиімсіз.

Әлем,чік қүқықтык жоне экономикалық ғылымдардың даму тарихында әртүрлі елдсрдің заңдарында көптеген заңдар мен ережелер     колданылады:     Бүл     банкроттық     институтыменен байланысты қоғамдық байлаиыстардың бір жерде түрмай қоғам және мемлекстпен бірге дамуында болып отыр. Міне осыған байланысты заң қатынастарды рсттемей қүқық қолдану тәжірибесі мәселесін туындатуда.

Заң нормасының жсткіліксіздігі  теріс қүбылыс болғаныменен бірак Заң төжірибедс жүмыс істеуде, ал түрлі мәселелердің пайда болуы заң иормасын жетілдіруге нсгіз болады.Әрекст етуші заңмен реттелмеген бірқатар мәселслер бар. Ол несие беруіпілсрдің дауыс беруге қатысу мәселесі, көп жағдайда тек кепілдіюіен қамтамасыз етілген несие берушілер ғана дауыс береді.

Олар оңалту рәсімін  қолдаиу туралы шешім қабылдағаннан  басқа кезде бірге дауыс бсреді. Бүл жағдайда кепілдік және конкурстык несие бсрушілердің дауысы жеке есептеледі. Ал занда талабы жартылай кепілмеп камтамасыз етілген. Несис берушілердің дауысы қалай ессптелетінін айтылмаған.

 

СІЛТЕМЕЛЕР

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Нормативтік құқықтық акт

1. Қазақстан Республикасының Конституциясы 30.08.1995 ж. өзгертулер мен толықтырулар 7.10.98ж. Алматы.Жеті-Жарғы.2003ж.
2. ҚР Азаматтық  кодексі   (жалпы   және   ерекшс   бөлім)-Алматы:Юрист,2003
3. ҚР жекс кәсіпкерлікті колдау және қорғау туралы заңы. 1992ж 4шілдс.
4. Шағын  кәсіпкерлікті  мсмлекеттік  қолдау туралы ҚР  1997ж19маусымдағы N131 -1 ,заңы.
5. Жске кәсіпксрлік туралы ҚРзаңы .19маусым 1997ж.
6. ҚР Банкроттық туралы заңы. 21.01.1997.
7. ҚР Қылмыстық кодекс. 1997. (216,217 баптары)
8. Қазақсган      Республикасында      шағын      кәсіпкерлік дамытудағы   және   колдаудың   2004-2006   жылдарга   арналған бағдарламасы     туралы.      ҚР     Президентінің     2003ж.     29-желтоқсандағы Жарлыгы.
9. ҚР   "Банк   жонс  банк  қызмсті туралы"  заңы.1995ж.31тамыз.

 

Арнайы әдебиеттер

1. Назарбасв Н.А.  Послание народу Казахстана "Қазақстан 2030"Процветание,безопасность и улучение благосостояние всех казахстанцев"", Алматы: 1997ж.
2. Новицкий И.Б. Римское частное право .//Москва, 1993.с. 152.
3. Реглетникова Ф., Игнатова М. Банкротства в дореволюционной Россий на Западе. // Закон 1993г,Ш,с.40.
4. Имашев Б.М. Система государственных органов занимающихся процедурой   банкротства   В   Республики   Казахстан.//Алматы.Актуальыыс вопросы коммерческого законодатсльства в РК и практика его применения. Том2,с.172.
5. Балкен        М.Т.        Правовое       регулирование       банкротства индивидуальных прсдпринимателей:Дисс.канд.юрид.наук.2001.27с.
6. Толюкипа М.В.   Проблсмы   несостоятельности  и  банкротстваюридических лиц: Дисс.канд.юрид.наук. М.:МГУ,1997.-29с
7. Щешшков   Л.    Банкротство   в   гражданском   нраве   Россий:традиций      и      перспективы.      //     Российская      юстиция,1998г.стр.16.
8. Гражданское и торговое право капиталистических государств;Учебник М. Мсждународное отношение. 1993,-441 -442с.
9. Телюкипа  М.В.  Проблсмы песостоятельности и банкротстыа юридических лиц: Дисс.канд.юрид.наук. М.:МГУ1997,-77с.
10. Төлеуғалиев     Ғ.     ҚР     азаматтық     құқығы:     Жоғарғы     оқу орындарына арналған акд. курс.1 том.-А.:"Жеті жарғы".2001ж.
11. Комментарий   к   ГК РК (особенная   часть)— Под ред/ М.К.Сулейменова, Ю.Г.Басина. — Алматы, 2003 год.
12. Гражданское право том 2.Басин Ю.Г.Сулеименов М.К. Алматы- 2003г.
13. Ю.К.Толстой., А.П.Сергсева. Учебник. Гражданское право РК. 1999 г. стр. 112.