Корпоративтi мадениет

     Бірінші  басшы тек ұйым алдына қойылған  мақсаттарға жетуге бағытталған    шеңберде қана қызмет атқармай, өз ұжымын үнемі кәсіби біліктілігін  арттыруға ынталандыра білуі  оның ұйым арасында орнатылған  қарым – қатынасының тағы да  бір уақыт талабына сай ерекшелігі екендігін атап өткім келеді. 

     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

 

Қазіргі кезде еліміздің  әкімшілік басқару жүйесінің  түбегейлі реформа лануды талап  етілетіндігі жайлы билік басындағылардың  да, мемлекеттік басқару саласында қызмет ететіндердің де, аталған салаға қатысты теориялық зерттеулермен айналысатын қызметкерлердің де ортақ пікірі екені бәрімізге мәлім.  Мемлекеттік басқару нысанының жаңартылуы, елдің әлемдегі қауым дастықта алар орны мен мәртебесінің өзгеруі – осынының барлығы Қазақстан Республикасындағы әкімшілік басқаруды заман талабына сай етуді талап етеді. Өйткені, әкімшілік басқарудың ел алдындағы, тарих алдындағы, келер ұрпақ алдындағы жауапкершілігі мол, небір маңызды шешімдер дәл осы салада қабылданып, осы салада жүзеге асырылады. 

Ел даналығының «өткенді білмей, келешекті құруға болмайды»  деген ұстанымына сәйкес мемекеттік қызмет, әкімшілік басқару жүйесін  өткен кездің қателіктерін ескеріп, келешекке белгіленген мақсаттарды  жүзеге асыру үшін реформалау қисынды болар деп білемін,  әрі қазіргі уақытта мемлекет тарапынан атқарылатын жұмыс осы қағидатқа сәйкес жүзеге асырылуда. Сөйтсе де, төменде келтірілген ұсыныс пікірлер артық болмас деген ойдамын.

Республикалық деңгейдегі мемлекеттік басқару органдарының                    іс жүзінде жіберілген қателіктері  мен жұмыс барысында орын алатын олқы лықтары қисынды түрде ел арасына кері әсер етіп, көптеген қолайсыз жайттарға әкеліп соқтыруы сөзсіз. Өйткені, бұл өмірде оқшауланып қалған еш нәрсе жоқ: орталық деңгейдегі мемлекеттік басқару органдары аймақтық деңгейлі органдармен, олар өз кезегінде ауылдық деңгейдегі мемлекеттік басқару органдарымен өзара байланысты әрі бір – біріне ықпал ететіндігін атап өтудің өзі артық болар. Мысалы, Елбасымыз атап өткендей, әлемдік қаржы дағдарысының себебі – шетелдегі валюталық реттеу жүйесінде жібе рілген оқаулықтар. Ал олар өз кезегінде міндетті түрде бүкіл тізбектің буын дарына әсер етіп, 2008-2009 жылдары әлемдік қаржы дағдарысына ұласты.  Ол дағдарыстан біздің еліміз де қалыс қалған емес. Сол себептен, әкімшілік басқару жүйесін онан әрі жетілдіре түсу – уақыт талабы және бұл үрдіске біз, қазіргі уақыт формациясының мемлекеттік қызметшілері зор жауапкерші лікпен қарауымыз керек деп білемін. Өйткені, әрбір мемлекеттік басқару саласында қабылданған шешімнің, әрбір іс - әре кеттің ертеңгі күні халыққа, мемлекет болашағына әсер ететін салдарлары мол.

Сондықтан да, ұйымның корпоративті мәдениетін арттыру мақсатында келесі ұсыныстарды жасау орынды деп санаймын:

Қазіргі кезде еліміздің  қарқынды дамуы, ел ішіндегі және әлемдік  қауымдастықпен өзара байланыс саласындағы  өзгеріс – жаңалықтар нәтижесінде  көптеген жаңа шешімдер, жаңа нормативтік  актілер қабылда нуда. Қазіргі  екпінді уақытта мемлекеттік қызметшілер тек өз ісіне қатысты қана емес, сонымен қатар көптеген маңызды шешімдер мен заңдардан хабардар болып тұруы – заман талабы.

Сол себептен, қазіргі  кезде әрбір министрлікте кем  дегенде тоқсанда бір рет кезеңділігімен мемлекеттік қызметшілердің біліктілігін арттыру курстарын өткізіп тұру да орынды болар еді. Қазіргі кезде бұл үрдіс аудандық және облыстық деңгейлерде орын алған, ал республикалық мемлекеттік басқару органдарының көбінде біліктілікті арттыру артық уақыт шығыны деген пікір қалыптасқандай.

Оқудың, жаңа білім алудың қандай деңгейдегі болмасын мемлекеттік  қызметшілеріне кері әсері тимейтіндігі сөзсіз ұғым шығар. Осындай біліктілікті арттыру курстары мемлекеттік қызметшілерге  тиісті жаңа заңдарды үйреніп, мемлекет саясаты ның басым бағыттарынан хабардар болуға, барлық буындағы мемлекеттік қызметшілердің саяси сауаттылығын арттыруға жағдай жасайды. Республикалық деңгейдегі орталық мемлекеттік басқару органдарының (министрліктердің, агенттіктердің) аймақтарда орын алатын ахуалдан хабардар емес екендігі де алаңдатушылық туғызады; өйткені нені басқарып, қандай өзгеріс енгізу керек екенін білмесең, сол саланы қалай басқару керек деген сұраққа жауап табу мүмкіндігі туындамайтындығы ақиқат. Менің пайымдауымша, болашақтағы әкімшілік басқару жүйесі жерлердегі орын алатын көкейкесті мәселелерден тікелей хабардар болуы қажет. Мысалы, әлемдік дағдарыс салдары болып табылатын ел ішіндегі экономикалық дағдарысқа байланысты мемлекеттік қызметшілер штаттары қысқартылды. Ал оған қарамастан, мемлекет көрсететін қызметтер аясы мен қызмет түрлері күн сайын кеңейе түсуде.

Сол себептен, қазіргі  уақытта жерлерде, әсіресе ауылды жерлерде кейбір мемлекеттік қызметтердің бірнеше түрлерін тек бір қана маман атқаруда. Бәріміз білеміз, сан болған жерде сапаның тапшылығы орын алуы мүмкін. Бір қызметкер түрлі қызметтер көрсетіп, оған қоса облыстық деңгейдегі мемлекеттік органға тиісті есептеулерді әзірлеу қызмет сапасын нашарлата түспесе, жандандыра түседі деген көзқарасқа күмән келтіруге болады. Елбасымыздың қисынды әрі дана саясатының арқасында еліміз тығырықтан шыққандаймыз. Ендеше неге іс жүзіндегі нақты қажетті лікке байланысты аудандық жерлерде, облыстарда мемлекеттік қызметкер лер штатын толықтырмасқа? Министрліктер мен агенттіктердің қызмет керлері аталған мәселеден толық хабардар деп айту шындыққа сәйкес келмеу шілік болуы да мүмкін. Жерлердегі мемлекеттік қызмет тиісті, сапалы көрсетіліп, қызметкер өз пікірін, жұмысқа қатысты ой - ұсыныстарын облыс тық, республикалық деңгейдегі әріптестеріне білдіруге, яғни ашық қарым – қатынас орнатуға жағдай жасау артық болмас еді ме деген пікірдемін. Қазіргі кезде мемлекеттік қызметте орын алған субординация кағидаты осы көзқарас тын жүзеге асырылуына кедергі туғызары анық. 

Әрбір орталық мемлекеттік  органының қызметкері өз міндеттерінің шеңберіне қатысты облыстағы, тіпті аудандардағы ахуалды жетік меңгере алатындай дәрежеде болуы уақыт талабы деп білемін. Республикалық деңгейдегі мемлекеттік органға қызметкерді қабыл дамас бұрын кем дегенде бір айлық тағылымдаманы белгілеу орынды болар еді.

Осындай тағылымдама  кезінде болашақ мемлекеттік  қызметкер өзіне мемлекеттің  ертеңі үшін атқарар жұмыс ауқымын, жұмыс барысында қол жеткізетін мақсатты, оған жету әдістерін белгілеп, сонымен қатар жұмыс істейтін ведомствоның негізгі басым бағыттарынан егжей-тегжейлі хабардар болып, өз жұмысына қатысты тиісті нормативтік құқықтық актілерді оқып білсе деген талаптар белгіленсе.