Кәсіпорын инвистициясы

Инвестициялық қызметтің субъекттілері  болып заңды және жеке тұлға , сонымен  бірге шетел және мемлекеттік, халықаралық  ұйымдар табылады. Инвесторлар меншікті, қарызды, тартылған қаражаттар және оларды жалпы қолдануын қамтамасыз етеді.

Инвестициялық қызметтің объектілерінің қолдаушылары болып инвесторлар, сонымен  бірге басқа жеке және заңды тұлғалар, мемлекеттік және муниципалды органдар, шетел мемлекеттер және халықаралық  ұйымдар табылады.

 

Тақырып 2. Кәсіпорынның инвестициялық ресурсының мәні және оның жіктемесі

1. Бюджеттік құралдар
2. Бюджеттік емес құралдар
3. Инвестициялық салық несиесі

 

Кәсіпорынның  инвестициялық ресурсының мәні және оның классификациясы.

Инвестиция  – бұл ақшалай салым және шын  капитал. Инвестициялық қызмет бұл  пайда табу мақсатында объектіге  инвесторлардың салымы.

Инвестициялық ресурс -  салым қаражаты.

Инвестициялық ресурстарды классификация.

Ішкі меншік қаржы ресурстары және инвесторлардың ішкі шаруашылығының резерві (табыс, амортизация).

1. Инвесторлардың займды қаражаты
2. Инвесторлардың тартқан қаражаты
3. Біріккен орталықтандырылған қаржылық ресурсы
4. Бюджеттен тыс қаражат
5. Қайтарымды және қайтарымсыз берілетін бюджет қаражаты
6. Шетел инвесторлардың қаражаты.

 

1. Бюджеттік ассигования.

Бюджеттік ассигования  мемлекетпен өзінің қызметтің атқарады: экономикалық, айналым, құқықтық қорғау, экологиялық, әлеуметтік.

Бюджеттік ассигования  алушы кәсіпорындар болып мемлекеттік  меншігіндегі және мемлекеттік бағдарлама арқылы мемлекет инвестициясынан қаржыландырылатын  кәсіпорындар болып табылады.

Бюджеттік қаржыландыруға келесі принциптер жатады: миниамалды шығын мен максималды экономикалық-әлеуметтік пайданы тиімділік арқылы алу. Бюджет ресурстарын мақсатты пайдалану  құрылысқа және құрылыс ұйымдарына жобаны орындауына байланысты және бұрын  да бөлінген ассигованияны есепке алып бюджеттік ресурсты ұсыну.

Бюджеттік ресурстарды  қолдануды мақсатты сипатты белігіл  бір құрылыс объектісінің сәйкес жылда жүзеге асуымен байланысты. Сөйтіп бұрындағы ресурс шығындарына  бақылауды қамтамасыз ету. Қаржыландыру қайтарымды және қайтарымсыз сипатта  болуы мүмкін.

 

2. Бюджеттік емес құралдар.

Бюджеттен тыс  қорларға мыналар жатады: ұйым мен  кәсіпорның меншік қаражаты займ тартылған  қаражат, бюджеттен тыс қорлардың  қаражаты, шетел инвестициясы.

Меншік қаражаттың қаржыландыруға мыналар жатады: пайда, амортицазиялық шегерім, ішкі шаруашылық резерві, авария  және стихияға және т.б. шығынның жабуға, сақтандыру ұйымдарымен  төленетін қаражат.

Займдық қаражатарды  қаржыландыруға мыналар жатады: банктердің және басқа қаржы институттарының  кредиті, фирманың облигацияны эмиссиялауы, мемлекеттік мақсаты инвестицяилық  кредит, лизинг. Тартылған қаражатарды  қаржыландыруға мыналар жатады: фирманың акцияны эмиссиялауы, мемлекеттің  жарғылық капиталына инвестициялық  салым, (дотация түріндегі мақсатты инвестициялау), бөлшектік қатысумен   гаранттар, мақсатты қайтарымсыз инвестицияландыруымен  ұсынылатын коммерциялық ұйымдар қаражаты.

3. Инвестициялық салық несиесі.

Инвестициялық салық несиесі салық төлеуде  уақытты созумен білдіреді. Ол қайтарымдылық  және төлемділік жағдайында беріледі және оның берілу мерзімі бір жылдан бес жылға дейін.

Инвестициялық салық несиесі салық төлеуші  ұйымға мына жағдайда ұсынылады:

а) ғылыми зерттеулер жүргізу және тәжірибелік конструкторлық жұмыс немесе өндірістің меншігінің техникалық қайта қарулануы;

б) кәсіпорынның енгізу немесе инновациялық қызметтің  жүзеге асыру.

Аймақтың  әлеуметтік-экономкиалық даму бойынша  ұйыммен тапсырысты орындау немесе онымен қоғамға маңызды қызмет ұсыну.

Инвестициялық салық несиесі ұйымның арызы  негізінде бөлінеді және несиені  ұсыну қажеттілігін анықтайтын құжаттармен  байланысты.

Атқарушы органдарын жағымды шешімін  қабылданғанды және салық төлеуші  ұйым  инвестициялық салық несиесі  туралы келісім-шарт жасайды.

 

 

 

 

 

Тақырып 3. Инвестициялық менеджментің кәсіпорынды басқарудың жалпы жүйесіндегі орны

1. Иневстициялық менеджменттің  мәні.

2. Инвестициялық қызметті басқарудың  негізгі тапсырмалары

3. Басқару жүйесі ретінде инвестициялық  менеджменттің функциясы.

 

1. Инвестициялық менеджменттің мәні.

Кәсіпорынның  инвестициялық қызметіне байланысты сұрақтар, инвестициялық процеске байланысты басқару шешімдерін қабылдауда  практикалық  білімдерді қажет етді. бұл сұрақтар комплексі жаңа «инвестициялық менеджмент» атты алған білім  саласы болып табылады.

Басқару шешіміне байланысты сұрақтар кәсіпорынның (корпарация, фирма) инвестициялық деңгейіне  байланысты. Ол қаржы менеджмент жүйесінің  алғашқы этаптары ретінде қарастырылды. Ол 19-20 ғасырларда қалыптасып және маманданған  аймағы пайда болды. Олар кәсіпорынның дамуымен байланысты қаржылық менеджмент жүйесі ұзақ мерзімді қаржылық шешім  ретінде қарастырылады.

Инновациялық  менеджмент термині шығу пәні портфельдің  қалыптасу теориясымен байланысты. Сонынан инновациялық менеджмент өз жүйесіне шын инновациялауды қосты. Қазіргі уақытта инновациялық менеджмент блім салаларында қарқынды дамушы болып  табылады. Соңғы оң жылда инновациялық менеджемент мәселесіне зерттеу  жүргізгені үшін нобельдік сыйлығы  берілді.

Инновация кәсіпорынның инновациялық қызметімен байланысты әр түрлі басқару  шешімдерін жүзеге асыру мен әдістерді  өңдеу жүйесін инновациялық менеджмент мағынасын ашады.

Кәсіпорын қызметтің  инновациялық басқарудың қамтамасыз ету  принципі мыаған әсер етеді:

• кәсіпорынды басқарудың жалпы жүйесін интеграциялануы;
• басқару мемлекеттің қалыптасуының жалпы мәні;
• бөлек басқару шешімдерін өңдеуде баламаларды қолдану;
• кәсіпорынның стратегиялық мақсатына бағыт.

Инновациялық басқару қызметінің негізгі міндеті. Кәсіпоырнның инновациялық бағдарламысн жылдам жүзеге асыру жолдарын іздеу.

 

2. Инвестициялық қызметті  басқарудың негізгі тапсырмалары.

Инвестициялық қызметтің басты басқару мақсатын қарастыра отыра, оның шаруашылық кәсіпорындар қызметінің үздіксіз байланыста екенін көреміз. Инвестициялық теорияның  дамуымен экономистердің инвестициялық  қызметке анықтамасы өзгеріп отырды. Бұл мәселенің генезиясын үшке бөлуге болады:

1. Классикалық экономикалық теория шаруашылық кәсіпорынның инвестициялық мақсатта бастысы максималды пайда табу деп тұжырымдады.
2. Экономикалық өсімнің тұрақты теориясы бойынша инвестициялық қызметтің басты мақсаты кәсіпорынның даму процесінде қаржылық тиімділік болып табылады.
3. Қазіргі заманғы экономикалық теория бойынша кәсіпорынның инвестициялық қызметінің басты мақсаты кәсіпорын иесінің максималды қаматамасыздығы болып табылады.

Инвестициялық менеджменттің басты мақсаты  кәсіпорын иесінің ағымдағы және болашақтағы кезеңде максималды қамтамасыз етілуі.

Кәсіпорынның  инвестициялық қызметінің басты  мақасты келесі міндеттерді орындайды:

1. Кәсіпорын қзыметінің операциялық дамуына инвестициялық қолдау жасау;
2. Кәсіпорынның инвестициялық және қаржылық инвестициялық қызметінде максималды пайда табуды қамтамасыз ету;
3. Кәіспорын қызметінің инвестициялық және қаржылық инвестициялық қызметінде инвестициялық тәуекелді төмендетуді қамтамасыз ету;
4. Инвестициялық қызмет жағдайында ішкі, сыртқы өзгерістерге қарай отыра капиталды реинвестициялаумен инвестициямен оптималды ликвидтілігін қамтамасыз ету;
5. Инвестициялық қызметті болжау барысында инвестициялық ресурстар көлемін жеткілікті қалыптасуын қамтамасыз ету;
6. Инвестициялық қызмет процесінде кәсіпорынның қаржылық тиімділігін қамтамасыз ету;
7.   Кәсіпорынның инновациялық бағдарламысн жылдам жүзеге асыру жолдарын іздеу.

Қарастырылған инвестициялық менеджемент әр түрлі  болса да бір-бірімен байланысты (мысалы, төмен инвестициялық тәуекелде  жоғары инвестицилық пайда табу; максималды инвестициялық қамсыздандыру және инвестициялық қызмет процесінде кәсіпорынның қаржылық тиімділігін қамтамсыз  ету және т.б.). Сондықтан инвестициялық  қызметті басқару процесінде оның басты  мақстаы тиімді жүзеге асыру.

 

3. Басқару жүйесі ретінде инвестициялық  менеджменттің функциясы.

Инвестициялық менеджмент жүйесінің нәтижесі белгілі  бір функцияны атқара отыра, басты  ролін анықтайды. Бұл қызмет екі  негізгі топтан құралады. Ол инвестициялық  қызметін басқару жүйесін комплексті анықтайды.

1. Басқару жүйесіндегі инвестициялық менеджмент қызметі бір-бірімен байланысты бұл қызмет басқару процесінде біріктіруші бөлігі болып табылады. Ол кәсіпорынның тұрақтығына, оның құқықтық формасына, меншік формасының дамуына тәуелсіз болып келеді;

2. Кәсіпорынның  кәсіпорынды басқарудағы арнайы  аймақ ретінде инвестициялық  қызметтің менеджменті. Оның құрамы белгілі бір объект басқару жүйесімен анықталады. Басқару теориясы олардың қызметін спецификалық деп қарастырады.

Басқару жүйесі ретінде инвестициялық менеджмент тобының қызметіне мыналар кіреді:

1.Кәсіпорынның  инвестициялық стратегиясын өңдеу. Кәсіпорынның инвестициялық стратегиясын жалпы экономиканың даму стартегиясынан бөлек қарастыруға болмайды;

2. Кәсіпорынның  инвестициялық қызметін басқару  шешімін жүзеге асыруда және  қамтамасыз етуде ұйымдық құрылымды  қалыптастыру. Инвестициялық шешімін  альтернативті баламалары мен  қаматамасыз етуге негізделген  тиімді ақпараттық жүйені қалыптастыру  бұл қызметтен инвестициялық  менеджменттің керекті қажетті  ақпараттың көлемі анықталу тиіс; бұл қажеттіліктерді қанағаттандыратын  ақпараттың ішкі сыртқы көздерін  қалыптастыру; инвестициялық нарықтың коньюктурасы мен кәсіпорын инвестициялық позициясына әрдайым моноторинг жасау;

3. Кәсіпорынның  инвестициялық қызметтінің аспектісне  әр түрлі талдау жасау. Бұл  қызметте бөлек инвестициялық  операциялар үшін эскпертік-талдау  жүзеге асырылады; инвестициялық  тиімділіктің негізгі көрсеткіштерімен  динамикасының деңгейі зерттеледі. Қарастырылған кезеңде инвестициялық  қызмет көрсеткішіне әсер ететін  талдау факторларын қалыптастыруды  жүзеге асыру;

4. Кәсіпорын  инвестициялық қызметінің негізгі  бағыты бойынша жобалауды жүзеге  асыру. Мұндай жобаны өңдеу  үшін инвестициялық стратегия  қажет. Ол кәсіпорынның стратегиялық  мақсатына жетуге әр этапты  нақтылықты талап етеді;

5. Инвестициялық  қызмет сферасында басқару шешімін  жандандыру жүйесін өңдеу. Жеке  жүйені жандандыруды қамтамасыз  ету жолында нақты кәсіпорын  да инвеситциялық менеджерлер  мен басқарушылардың еңбекақы  формасын енгізу;

6. Инвестициялық  қызмет сферасында басқару шешімін  қабылдауды тиімді бақылаумен  жүзеге асырылады. Бұл инвестициялық менеджмент қызметтің жүзеге асыруда кәсіпорынды ішкі бақылау жүйесін қалыптастырумен байланысты. Инвестициялық менеджерлер мен бөлек қызметкерлер міндетіне жеке бақылау; бақылау периоды мен бақылау көрсеткіш жүйесін анықтау; бақылауды жүзеге асыру нәтижесінде  оперативтің әсер етуі.

Тақырып 4. ҚР–да мемлекеттік инвестициялық сасяаты қалыптастыру мәселелері

1. ҚР-ғы инвестициялық климат

2. Тікелей инвестицияға мемлекеттік  қолдау

3. Инвестициялық саясаттың мемлекеттік  принципі

 

1. ҚР-ғы инвестициялық климат

Кез келген елге шетел қаржыларының құйылуы, сонымен  қатар олардың қолайлы инвестициялық  климатты анықтау маңызды шаралар  болып табылады.

Елде қолайлы  қаржылық климатты жасау – ол әр түрлі өлшемдердің бүтін кешені, нәтижелердің бүтін жүйесін құрайды  және Қазақстанның инвестициялық климаттың  қазіргі кездегі салыстырмалы анализдері мынадай:

1. Елдің нарық потенциялының мінездемесі
2. Табиғи және еңбек ресурстармен қамтамасыз ету
3. Экономикалық реформаларға қолдау көрсету.
4. Инвестициялық қызметтің заңдық базасы
5. мемлекеттік органдардағы басқару шешімдерін қабылдауды тәртіпке салу
6. нарықтық инфрақұрылым мен валюта нарығын дамыту
7. банктік жүйенің тұрақтылығы
8. саясаттық климаттың тұрақтылығы мен бағыттылығы.