Акционерлік қоғам

      ашық  қоғам үшін – айлық есепті көрсеткіштің 5000 еселенген мөлшері болып табылады.

      Жабық қоғамның жарияланған ең төмен жарғылық капиталы қоғам мемлекеттік тіркеуден  өтетін кезге қарай төленуге тиіс.

      Ашық  қоғамның жарияланған ең төмен жарғылық капиталының жиырма бес проценті қоғам мемлекеттік тіркеуден өтетін кезге қарай ақшалай төленуге тиіс.

      Ашық  қоғамның шығарылған (төленген) жарғылық капиталының ең төмен мөлшерін:

1) ашық  қоғам  мемлекеттік тіркеуден  өткен  кезден бастап бір жыл  ішінде  – жарияланған жарғылық  капиталдың  ең төмен мөлшерінің  жиырма  бес проценті;

2) ашық  қоғам  мемлекеттік тіркеуден  өткен  кезден бастап бір жыл  өткеннен  кейін – жарияланған  жарғылық капиталдың ең төмен  мөлшері құрайды. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

10

1.3.Акционерлік қоғамның акционерлері мен инвесторлар алдындағы қызметі туралы ақпаратты ашу жөніндегі қысқаша жадынама 

     1. Акционерлердің және акционерлік  қоғамның (бұдан әрі – қоғам) өзге бағалы қағаздарын ұстаушыларының мүдделерін қамтитын ақпарат деп мыналар танылады:

     -  Қазақстан Республикасының «Акционерлік  қоғамдар туралы» Заңына сәйкес (бұдан әрі – Заң):

     √ акционерлердің жалпы жиналысы мен  Директорлар кеңесі қабылдаған шешімдер және қабылданған шешімдерді орындау туралы ақпарат;

     √  қоғам шығарған акциялар және басқа  бағалы қағаздар және қоғамның бағалы қағаздарды орналастыру қорытындысы  туралы есептерді, қоғамның бағалы қағаздарын өтеу қорытындысы туралы есептерді  уәкілетті органның бекітуі, уәкілетті органның қоғамның бағалы қағаздарын жоюы;

     √   қоғамның ірі мәмілелер жасауы және олардың жасалуына қоғам мүдделі  болып отырған мәмілелер;

     √   қоғамның меншікті капиталы мөлшерінің жиырма бес және одан артық пайызы болатын мөлшермен қоғам заемын алу;

     √   қандай да бір қызмет түрлерін жүзеге асыруға қоғамның лицензия алуы, қоғамның  қандай да бір қызмет түрлерін жүзеге асыруға алған лицензияларының  қолданылуының уақытша тоқтатылуы немесе тоқтатылуы;

√   қоғамның заңды тұлғаның құрылуына  қатысуы;

√    қоғамның жеке мүлкін тұтынуға тыйым  салу;

     √   баланстық құны қоғам активтерінің жалпы мөлшерінің он және одан артық  пайызын құрайтын нәтижесінде қоғамның мүлкін жойған төтенше сипаты бар  жағдайлардың пайда болуы;

√ қоғамды  және оның лауазымды тұлғаларын әкімшілік жауапкершілікке тарту;

√     қоғамды еріксіз тарату туралы шешім;

     √ қоғамның жарғысына сәйкес оның акционерлерінің  мүддесін қамтитын өзге ақпарат;

     √ Қазақстан Республикасының «Бағалы  қағаздар рыногы туралы» Заңына сәйкес:

√   Эмитент органдарының құрамының өзгеруі;

     √ Эмитенттің дауыс беруші акцияларының (үлесінің) он және одан артық пайызын  иеленетін акционерлер (қатысушылар) құрамының өзгеруі;

     √ Эмитенттің, оның еншілес ұйымдарының  және бағынышты ұйымдардағы қайта  ұйымдастыру немесе тарату;

√    Эмитент жеке мүлкін тұтынуға тыйым  салу;

√   Эмитенттің лицензияны алуы, тоқтата  тұруы немесе қайтарып алуы;

     √ Эмитенттің жалпы акционерлер (қатысушылар) жиналысының шешімі;

     √ Эмитенттің осындай әр ұйымның он және одан артық пайызын иеленетін  ұйымдар тізіміне өзгерістер енгізу. 

     2. Заңға сәйкес қоғам өз акционерлеріне  қоғам акционерлерінің мүддесін  қамтитын қоғам қызметі туралы  ақпаратты мәлімет үшін жіберуге  міндетті. Қоғам акционерлерінің  мүддесін қамтитын қоғам қызметі  туралы ақпаратты ұсыну Заңға және қоғам жарғысына сәйкес жүзеге асырылады.

     Қазақстан Республикасының «Бағалы қағаздар рыногы туралы» Заңына сәйкес бағалы қағаздар ұстаушылары мүддесін қамтитын эмитет қызметіне енгізілген өзгерістерді олар бағалы қағаздарды ұстаушыларға мәлімет  үшін қажет ақпаратты бұқаралық ақпарат құралдарында (бұдан әрі – БАҚ) жариялау жолымен ол пайда болған сәттен бастап он бес күнтізбелік күн ішінде жібереді.

4. Қоғам қоғамның қызметі, оның бағалы қағаздары, аффилиирленген тұлғалары

11

туралы өзге де ақпаратты және өзінің қаржылық есеп беруін Заңмен, жарғымен немесе қоғам акционерлерінің жалпы жиналысында  белгіленген тәртіппен ұсынуы тиіс. Заңға сәйкес мынадай ақпарат ашылады:

     қоғам акционерлердің жалпы  жиналысы туралы:    

     -  болғалы отырған жалпы жиналысты  өткізу туралы 30 күнтізбелік күннен кешіктірмей, сырттай немесе аралас дауыс беру жағдайында – БАҚ-да жариялау  және (немесе) жиналыс өтетін күнге дейін 45 күнтізбелік күннен кешіктірмей жазбаша хабарлама жіберу жолымен. Сонымен қатар есептің мерзімдері хабарламаның БАҚ-да жарияланған күнінен не  жазбаша хабарлама жіберген күннен басталады. Хабарлама БАҚ-дамемлекеттік және басқа тілдерде жарияланған жағдайда мерзімнің басталуы осындай жарияланымдардың соңғысы жарияланған күннен басталады:

     -  акционерлердің жалпы жиналысының күн тәртібіне ірі акционерлер немесе Директорлар кеңесі толықтырулар жасайтындығы туралы жалпы жиналыс өтетін күнге дейін 15 күннен кешіктірмей хабарлауы керек;                    

     - акционерлердің жалпы жиналысының  күн тәртібі туралы материалдар жалпы жиналыс өтетін күнге дейін 10 күннен кешіктірмей танысу үшін дайын болуы тиіс;

     - акционерлердің жалпы жиналысы  аяқталғаннан кейін дауыс беру  қорытындысы немесе сырттай дауыс  беру қорытындысы туралы БАҚ-да  жариялаған немесе жазбаша хабарлама  жіберу арқылы хабарланады.

     Қоғамның  қаржылық есеп беруі  туралы:

     -   жыл сайын акционерлердің жалпы  жиналысы бекіткен БАҚ-да жариялау  жолымен капиталдағы барлық өзгерістерді  көрсететін аудитірлік тексеру  жасалған жылдық бухгалтерлік  баланс, есеп, ақша қаражатының қозғалысы туралы есеп және мерзімін уәкілетті орган белгілеген кірістер және шығыстар туралы есеп;

     -  қоғамдар (жылдық қаржылық есеп  беруді жариялау мерзімі Қазақстан  Республикасының заңнамасында белгіленген  қоғамдардан басқа) жыл сайын  қаржылық есеп беру акционерлердің жылдық жалпы жиналысында бекітілгеннен кейін 30 күнтізбелік күн ішінде баспасөз басылымында жариялау жолымен;

     қоғам дивидендтер туралы:

     -  шешім қабылданған күннен бастап 10 жұмыс күні ішінде бұқаралық ақпарат құралдарында қоғамның жай акциялары бойынша төлем жасау туралы;

     -  5 жұмыс күні ішінде бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау арқылы оған келген төлем жасау мерзімінің алдындағы артықшылықты акциялар бойынша дивидендтерге, сондай-ақ қоғамның бір артықшылықты акциясымен есеп айырысу кезіндегі дивиденд мөлшері бойынша  төлем жасау туралы;

     акциялар  туралы:

     -  эмитент (андеррайтер, эмиссиялық  консорциум) эмиссиялық бағалы қағаздарды  орналастыру кезінде  инвестордың  бірінші талап етуі бойынша  таныстыру үшін эмиссиялық бағалы  қағаздар шығарылымы проспектісін немесе оның көшірмесін ұсынуы міндетті. Бұл ретте  эмитент (андеррайтер, эмиссиялық консорциум) эмиссиялық бағалы қағаздарды орналастыру кезінде инвестордан эмиссиялық бағалы қағаздар шығарылымы проспектісінің көшірмесін ұсынғаны үшін оны дайындауға кеткен шығыстар шегінен асып кетпейтін  мөлшерде ақы ұстап қалуға құқылы;

     - инвесторлардың шектеусіз топтары  арасында орналасқан  эмиссиялық  бағалы қағаздар эмитенті кез-келген  мүдделі тұлғалар алдында мынадай  ақпаратты ашуы міндетті:

     1)  эмиссиялық бағалы қағаздар шығарылымы проспектісінде бар болған;

     2)   Қазақстан Республикасының заңнамасына  сәйкес уәкілетті органға ұсынылатын  есептерде бар;

3)  қаржылық есеп беруге енгізілген;

     4) Қазақстан Республикасының заңнамасына  сәйкес ашылуы тиіс немесе сауда-

     12

саттықты ұйымдастырушының ішкі құжаттарына сәйкес (егер осы  бағалы қағаздар сауда- саттықты ұйымдастырушының тізіміне енгізілсе) немесе осы эмитенттің ішкі құжаттарына сәйкес өзге ақпаратты;

• эмиссиялық бағалы қағаздарды инвесторлардың шектеусіз топтары арасында орналастыру туралы эмитенттің тиісті органы шешім қабылдағаннан кейін эмитент  бұқаралық ақпарат құралдарында эмиссиялық бағалы қағаздарды орналастыру туралы  мемлекеттік және орыс тілдерінде хабарлама жариялауы міндетті;
• егер қоғам сатып алатын меншікті орналастырылған акциялардың саны оның жалпы санының бір пайызынан асатын болса, онда қоғам акцияларды сатып алу-сатудың осындай мәмілесін (мәмілелерін) жасағанға дейін бұл туралы өз акционерлеріне бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау жасау жолымен хабарлайды;
• эмитент эмиссиялық бағалы қағаздарды орналастыруды тоқтата тұру туралы уәкілетті органның шешімін алған күннен бастап 3-күнтізбелік күн ішінде БАҚ-да мемлекеттік және орыс тілдерінде хабарлама жариялауы міндетті және анықталған тәртіп бұзуларды уәкілетті орган белгілеген мерзімде жоюға ықпал ететін барлық іс-қимылды жасауға міндетті. Эмитент эмиссиялық бағалы қағаздарды орналастыруды жаңғырту уәкілетті органның жазбаша хабарламасы негізінде анықталған тәртіп бұзуларды жойғаннан кейін жүзеге асырылады;
• эмиссиялық бағалы қағаздарды орналастыруды тоқтата тұру туралы инвесторларға хабарлама жасау мынадай эмитенттік жолмен жасалады:

1. тиісті хабарламаны БАҚ-да жариялау;
2. тіркеушінің қызметін пайдалану арқылы тиісті хабарлама тарату.

4. эмитент акциялар шығарылымын жою туралы уәкілетті органның хабарламасын алған сәттен бастап жеті күнтізбелік күн ішінде бұл туралы ақпаратты  БАҚ-да мемлекеттік және орыс тілдерінде хабарлама жариялауы міндетті;

     аффилиирленген  тұлғалар туралы:

• қоғамның акционерлері мен лауазымды тұлғаларының олардың аффилиирленген тұлғалары туралы ақпаратты беру тәртібі жарғымен белгіленеді. Сонымен қатар қоғамның аффилиирленген тұлғалары туралы мәліметтер құпиялылығы заңмен қорғалатын қызметтік, коммерциялық немесе өзге ақпарат болып табылмайды.

Ірі мәмілелер туралы: 

     -   Директорлар кеңесі қоғамның  ірі мәміле жасауы туралы шешім  қабылдағаннан кейін 5 жұмыс күні  ішінде қоғам кредиторлар мен  акционерлерді хабардар ету мақсатында  осы мәміле туралы БАҚ-да мемлекеттік  және орыс тілдерінде хабарлама жариялауы тиіс;

     -    дербес және өзінің аффилиирленген  тұлғаларымен бірлесіп бағалы  қағаздардың қайталама рыногында  қоғамның дауыс беруші акцияларының 30 және одан артық пайызын иеленген  тұлға иеленген күннен бастап 30 күн ішінде  БАҚ-да  қоғамның өзіне тиесілі акцияларын қалған акционерлерге сатуға ұсыныс жасауға міндетті. Акционер өзіне тиесілі акциялардың сатылатындығы туралы ұсынысты олардың сатылатындығы туралы ұсыныс жарияланған күннен бастап 13 күннен кем емес мерзімде қабылдауға құқылы.

     4.  Акционерлік қоғам, оның бағалы қағаздары және  аффилирленген тұлғалар қызметі туралы ақпаратты және түсіндірулерді алу үшін акционер акционерлік қоғамға, қоғам тіркеушісіне және уәкілетті органға (Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі) өтініш жасауға құқылы, ал оған ақпарат берілмеген, даулы жағдайлар пайда болғанда және өз құқығын қорғау мақсатында -  уәкілетті органға (Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі) немесе жауап беруші акционерлік қоғамның тұратын орны бойынша сотқа шағым-талап беруге құқылы. 

13

2. Қазақстан Республикасының акционерлік қоғамының заңдылық аспектілері.