Халықаралық есеп тәжірибесі

    Белгілер  мен қысқартулар 

    АLСРA - Американың Дипломды Қоғамдық Бухгалтерлер Институты.

    ҒАSВ - Қаржылық Есеп Стандарттары бойынша Комитет.

    SЕС - Құнды Қағаздар және Биржалар бойытиа Комитет.

    GААР –түрлі құжаттар саны енгізілген бухгалтерлік стандарттар мен тәртіптердің иерархиялық жүйесі.

    ББӨ-бастапқы бағалауды өзгертпеу.

    ЕЭО- Еуропалық  экономикалық одақ. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

    Анықтама 

    Осы курстық жұмыста  анықтамаларына сәйкес терминдер  қолданылған:

    Бухгалтерлік  есеп – мүлік, ұйым міндеттемелері және олардың қозғалысы туралы ақпаратты ақшалай көріністе, барлық шаруашылық амалдарды біртегіс, үнемі және құжатты есепке алу арқылы жинау, тіркеу және жалпылаудың реттелген жүйесі.

    Баланс (француз тілінен аударғанда balance – таразы) -  актив және пассив баптарындағы өзгерістердің тепе-теңдігі.

    Логисмология - шоттар туралы ғылым.

    Легализм (латын тілінен аударғанда - заңдылық)- кәсіпорындарды реттеу заңдылыққа сүйенеді.

    Ассоциатизм (латын тілінен аударғанда - біріктіру)- кәсіпорындардың өзара біріктірілуі.

    Корпоратизм (латын тілінен аударғанда - бірігу, қауымдасу) – қоғамдық ұйымдардың бірігуі, қауымдасуы.

    Статмология - баланс туралы ғылым.

    Леммология – қалдық туралы ғылым. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Мазмұны 

Аннотация

Нормативтік сілтемелер

Анықтама

Белгілер  мен қысқартулар  

Кіріспе.......................................................................................................................8

1 Халықаралық есеп тәжірибесінің ерекшеліктері................ .............................10

1.1 Халықаралық есеп тәжірибесінің дамуы.......................................................10

1.2 Бухгалтерлік  есепке ықпал ететін ұйымдар  және  бухгалтерлік                    үлгілеулер..................................................................................................................14

2 Дүние жүзінің дамыған мемлекеттерінің  есебі................................................18

2.1 АҚШ-тағы есептің жалпы тарихы, есеп нысандары.....................................18

2.2 Жапониядағы есепті реттеу ерекшеліктері мен бухгалтерлерді                дайындау....................................................................................................................24

2.3 Франциядағы  есепті ұйымдастыру ерекшеліктері және шоттар            жоспары......................................................................................................................28

3 Қазақстандағы бухгалтерлік есептің бүгіні мен ертеңі...................................31

3.1 Озық халықаралық тәжірибе негізінде Қазақстандық бухгалтерлік есеп жүйесін құру..............................................................................................................31

3.2 Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің 2010 – 2014 жылдарға арналған стратегиялық жоспары.............................................................................33

Қорытынды................................................................................................................35

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі............................................................................36 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

    Нормативтік сілтемелер 

    Осы курстық жұмыста келесі сілтемелер қолданылған:

    1. ҚР «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы» заңы 28.02.2007ж. №234 [13 ].

    2. «Бухгалтерлік есепті жүргізу ережелері» ҚР ҚМ бұйрығы                        22.06.2008 ж. [15 ].

    3.  Қазақстан Республикасының Салық кодексі (2001 жылғы 12 маусым    № 209-II) 2008.01.01 берілген өзгерістер мен толықтыруларымен [16 ].

    4. 17.2007 жылы 27 шілдеде қабылданған ҚР «Білім беру туралы»                 заңы [17 ]. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

    Аннотация 

    Курстық жұмыста шет елдердегі халықаралық  есептің жүргізілу ерекшеліктері  сипатталған. Қазақстан Республикасындағы  бухгалтерлік есептің халықаралық  стандартқа сай жүргізілуі қарастырылған.

    Халықаралық есептің даму тарихы, бүгінгі таңдағы  бухгалтерлік есеп үлгілеулері және бухгалтерлік есепке ықпал ететін ұйымдар  қарастырылған. Дүние жүзінің дамыған  мемлекеттеріндегі бухгалтерлк  есептің жүргізілуі және бухгалтер мамандарын даярлау сипатталған.

    Курстық жұмыс 9 кесте, 2 сурет және 36 беттен тұрады. Пайдаланылған әдебиеттер саны – 18.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Кіріспе 

    Қазақстанда соңғы жылдарда есеп жүйесі түбегейлі өзгеріске ұшырады. Қазіргі уақытта есепті жетілдіру процесі әлі жалғасуда. Алайда есептің теориялық аргументгеріне, санаттар түсіндірмесіне біздің республикамызда соңғы уақытқа дейін елеулі өзгерістер мен толықтырулар енгізілген жоқ. Қазақстанның халықаралық стандартқа бейімделуі дүние жүзіндегі бухгалтерлік тәжірибенің оң жақтарымен алмасуға, сондай-ақ, оны оқып үйренуге мәжбүр етеді. Есепті реформалаудың қазіргі қажеттілігін ұғыну әр турлі елдерде бухгалтерлік есеп қалыптасу процесін зерттеу қажеттілігін туғызады. Бухгалтерлік есеп жүйесінің дамуы адамзат қоғамы тарихы-құрамдас бөлігі болғандықтан, аздап тарихқа шолу жасалған.

    Бухгалтерлік  есеп дегеніміз – мүлік, ұйым міндеттемелері және олардың қозғалысы туралы ақпаратты  ақшалай көріністе, барлық шаруашылық амалдарды біртегіс, үнемі және құжатты  есепке алу арқылы жинау, тіркеу және жалпылаудың реттелген жүйесі.

    Бухгалтерлік  есептің объектісі болып ұйымның  мүлігі, олардың міндеттемелері және өзінің қарекет етуі кезіндегі ұйымның  шаруашылық жұмыстары.

    Бухгалтерлік  есептің басты міндеттері болып  табылатыны:

    -бухгалтерлік есепті пайдаланатын ішкі - басшыларға, ұйымдастырушыға, мүшелерге және ұйым мүлкінің иесіне және сыртқы - (инвестициялаушыларға, қарызшыларға және басқа да бухгалтерлік есептілікті қажет етушілерге керекті ұйымның қарекеті және мүліктің жағдайы жөнінде толық әрі сенімді мәліметтерді құрастыру;

    -бухгалтерлік есепті заң бойынша жүргізу;

    -шаруашылық қарекеттердің теріс нәтиже бермеуін және ішкі шаруашылық қорлардың қаржылай тұрақтылықты ұстауын қадағалау.

    Бухгалтерлік  есепті ұйымда есепші, ұйым жетекшісі және сыртқы ұйым жүргізе алады.

    Бухгалтерлік  есепті жүргізу барысында субъект  мыналарды қамтамасыз ету керек:

• есеп беру кезеңі барысында жекелеген шаруашылық амалдарды көрсету және активтер мен міндеттемелерді бағалауды есепке алу бойынша қабылданған саясатының айнымас болуын;
• есеп беру кезеңі бойынша барлық шаруашылық амалдардың есепке алынуында толық көрсетілуін;
• есеп беру кезеңдеріне сай кіріс және шығындардың дұрыс көрсетілуін.

    Негізгі бухгалтерлік есеп мектептерінің айырмашылықтарының жалпы сипаттамасы анықталған. Сонымен қатар экономикалық дамыған елдердің барлығында өз мүшелерінің жоғарғы біліктілік дәрежесіне кепілдік беретін және олардың біліктілік мүдделерін қорғайтын мықты жұмысшылар бірлестігі құрылған.

    Әлемнің дамыған елдеріндегі жүргізілетін бухгалтерлік есеп жайлы ақпараттар берілген. АҚШ, Франция және Жапония мемлекеттеріндегі жүргізілетін есептің тарихтары, есептің жүргізілу барысы, есептілікті құжаттау және де бухгалтерлерді дайындау ерекшеліктері атап көрсетілген.

    Курстық жұмыстың зерттеу объектісі –жалпы бухгалтерлік есепті ұйымдастыру ерекшеліктері. Зерттеу пәні-АҚШ, Жапония, Франция және Қазақстан Республикасындағы бухгалтерлік есептің ерекшеліктері. 

    Зертеудің мақсаты – дамыған елдердің бухгалтерлік есеп жүргізу ерекшеліктерін анықтап, отандық бухгалтерлік есеп жүргізу үлгісін құру.

    Теориялық негізін келесі авторлардың зерттеулері  құрайды: Сейдахметова Ф.С., Радостовец В.В., Шмидт О.И., Кеулімжаев және т.б.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

    1 Халықаралық есеп тәжірибесінің ерекшеліктері 

    1.1 Халықаралық есеп тәжірибесінің дамуы 

    Бухгалтерлік есеп - бірнеше даму кезеңдерден тұратын көне пән, оны келесі түрде жинақтап көрсетуге болады:

    •  инвентарлық (XIII ғасырға дейінгі аралық) бұл кезеңде табиғи өлшемдер ғана қолданылған. Көпестердің тұрмыс жағдайы жақсаруға байланысты   жеке сауда делдалдар арқылы сауда жүргізуге ауысты, осы кезде серіктестіктер пайда болды. Пайда болуы өз алдына шаруашылық бірлік ретінде меншік иесінен бөлек қарастырылып, олар өз кезегінде есептің дамуына елеулі рол атқарды. Агенттіктер мен бөлімшелердің пайда болуы есеп беруге негіз болып, корпорациялардың дамуына септігін тигізді. Бүгінгі таңдағы есептеу жүйесіне араб математигі Аль-Хорезм сандар тобын және «нөл» санын енгізу арқылы бір әсерін тигізді.

    • сауда (XIII - XVII ғасыр аралығы) кезеңі екі жақты жазбаның пайда болуымен және есепте ақшалай өлшемдердің қолданылуымен сипатталады. Есеп жүйесіне синтетикалық және аналитикалық шоттар ұғымы енгізілді, оның негізін қалаушы Жак Савари (1622-1690 жж.) болды. Бұл кезеңде есептік шараларды құқықтық реттеу, сондай-ақ алғаш рет бухгелтерлік есепке арналған нормативтік актілер пайда болды. Есепті жүргізу көбіне несиегерлердің құқығына нақты кепілдік берген Саі(1673 жж.) Коммерциялық Кодексі ең әйгілісі болып саналды.

    • кәсіпкерлік (ХVІІ-ХІХ ғасыр аралығы) кезеңі тауар номенклатурасының дифференциациялануы мен есеп объектісінің көбеюімен байланысты болды. Бұл кезенде бухгалтерлік есеп синтетикалық жинақтап және аналитикалық бөлшектеп бірге құрылды. Мұндай оқытудың авторы және Савари ойын жалғастырушы әйгілі итальяндық бухгалтер Джузеппе Чербони (1827-1917 жж.) болды. Акционерлік қоғамның кең байланысты шаруашылыққа, сәйкесінше есепте қарама-қарсы пікірдегі тұлғалар ортасы көбее түсті. Салық салуда елеулі өзгерістер болды.

    • ұйымдық-әдістемелік (XIX ғасырдың 1 жартысы) есептің екі бағыты дамыды: құқықгақ және экономикалық. Біріншісінің негізі Италияда қаланды. Бұл жолды ұстанушылар (пәніне келісім-шарттар, сәйкесінше кұқықтар мен міндеттеме жатады деп есептеді. Бірақ итальяндық зерттеушілер міндеттемелердің қозғалысы - бұл құндылықтарда болған өзгерістердің салдары дей келе, есептің мақсаты шаруашылық қызметтің нәтижесі болуы тиіс деп есептеді [1].