Автор работы: Пользователь скрыл имя, 28 Марта 2012 в 17:51, дипломная работа
Елбасының 2007 жылдың 28 ақпанындағы “Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан” атты Қазақстан халқына Жолдауында: «Бәсеке қабілеттілік ─ Қазақстанның әлемдік экономика мен қоғамдастыққа табысты кірігуінің кілті. Сондықтан да өткен жылдың өзінде біз жалпы қазақстандық жобамызды тұжырымдап, оны іске асыруды қолға алған болатынбыз. Бұл ─ біздің әлемнің бәсекеге барынша қабілетті елу елінің қоғамдастығына қарай жедел жылжуымыздың және оның тұрақты мүшесі ретінде Қазақстанның тұғырнамасын нығайту» деген. Осы орайда кәсіпорындардың бәсеке қабілеттілігін жоғарылату мәселесі олардың қаржысын тиімді қолданудың, басқарудың тиімділігін жоғарылату мәселесімен тығыз байланыстылығына көз жеткізуге болады.
КІРІСПЕ...................................................................................................................3
1. ШАРУАШЫЛЫҚ СУБЪЕКТІЛЕРДІҢ ҚАРЖЫСЫН БАСҚАРУДЫҢ
ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Кәсіпорын қаржысының экономикалық мәні және ұйымдастыру
негіздері........................................................................................................5
1.2 Кәсіпорынның қаржылық ресурстары мен қаржы қорлары.................14
1.3 Кәсіпорындағы қаржы менеджменті.......................................................22
2. Кәсіпорынның қаржысын тиімді пайдалануды талдау
2.1 «Интергаз Орталық Азия» АҚ-ның қаржылық – шаруашылық
қызметінің нәтижелерін талдау................................................................32
2.2. Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын талдау..................................40
2.3 Кәсіпорынның капиталды тиімді пайдалануды факторлық талдау.....55
3. КӘСІПОРЫНДАҒЫ ҚАРЖЫЛЫҚ МЕНЕДЖМЕНТТІ ЖЕТІЛДІРУ
ЖОЛДАРЫ
3.1 Тереңдетілген операциялық талдау технологиясын пайдалану...........59
3.2 Қаржылық менеджменттің стратегиясын, тактикасын жетілдіру
бойынша нұсқаулар...................................................................................66
ҚОРЫТЫНДЫ.....................................................................................................71
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.........................................................74
Ескертпе – 2004 жылдағы «Интергаз Орталық Азия» АҚ-ның қаржылық есептемесінен алынды
2004 жылы «Интергаз Орталық Азия» АҚ-ның қаржы ресуртсарының құралу көздерінде меншікті капитал үлесі 62,4 %-дан 59,0 %-ға дейін төмендеген. Бірақ, кәсіпорындағы меншікті капитал үлесі қарыз капиталының пассивтегі үлесінен артық. Қарыз капиталының жыл басындағы пасиивтегі үлесі 37,6 % болса, жыл соңында 41%-ға дейін жоғарылаған. Меншікті капиталдың сомасы жыл соңында 12273411 мың теңгеге жоғарылаған.
15 кесте мәліметтері бойынша 2005 жылы «Интергаз Орталық Азия» АҚ-ның қаржы ресуртсарының құралу көздерінде меншікті капитал үлесі 59,0 %-дан 57,3%-ға дейін төмендеген. Бірақ, кәсіпорындағы меншікті капитал үлесі қарыз капиталының пассивтегі үлесінен артық және өсу қарқыны да үлкен. Қарыз капиталының жыл басындағы пасиивтегі үлесі 41 % болса, жыл соңында 42,7% құрайды. Меншікті капиталдың сомасы жыл соңында 9859162 мың теңгеге жоғарылаған.
Кесте 15.
«Интергаз Орталық Азия» АҚ – ның қаржы ресурстарының құралу көздерінің динамикасы мен құрылымы, 2005 ж.
Көрсеткіштер | 01.01.2005ж. | 01.01.2006ж. | Ауытқулар | |||
Мың теңге | % үлесі | Мың теңге | % үлесі
| (+,-) мың теңге | % үлесі | |
1.Меншікті капитал | 57955541 | 59,0 | 67814703 | 57,3 | 9859162 | 117 |
2.Ұзақ мерзімді міндеттемелер | 32170596 | 32,8 | 37140314 | 31,3 | 4969718 | 115,4 |
3.Қысқа мерзімді міндеттемелер | 8016740 | 8,2 | 13443757 | 11,4 | 5427017 | 167,6 |
Барлық пассивтер | 98142877 | 100 | 118398774 | 100 | 20255897 | 120,6 |
Ескертпе – 2005 жылдағы «Интергаз Орталық Азия» АҚ-ның қаржылық есептемесінен алынды.
Кесте16.
«Интергаз Орталық Азия» АҚ – ның қаржы ресурстарының құралу көздерінің динамикасы мен құрылымы, 2006 ж.
Көрсеткіштер | 01.01.2006ж. | 01.01.2007ж. | Ауытқулар | |||
Мың теңге | % үлесі | Мың теңге | % үле- сі | (+,-) мың теңге | % үлесі | |
1.Меншікті капитал | 67814703 | 57,3 | 86520298 | 49,9 | 18705595 | 127,5 |
2.Ұзақ мерзімді міндеттемелер | 37140314 | 31,3 | 72949713 | 41,9 | 35809399 | 196,4 |
3.Қысқа мерзімді міндеттемелер | 13443757 | 11,4 | 14226560 | 8,2 | 782803 | 105,8 |
Барлық пассивтер | 118398774 | 100 | 173696571 | 100 | 55297797 | 146,7 |
Ескертпе – 2006 жылдағы «Интергаз Орталық Азия» АҚ-ның қаржылық есептемесінен алынды.
2006 жылы «Интергаз Орталық Азия» АҚ-ның қаржы ресуртсарының құралу көздерінде меншікті капитал үлесі 57,3 %-дан 49,9%-ға дейін төмендеген. Бірақ, кәсіпорындағы меншікті капитал үлесі жыл басында қарыз капиталының пассивтегі үлесінен 14,6 пайызға артық болса, жыл соңында керісінше меншікті капиталдың үлесі қарыз капиталының үлесінен 0,2 пайызға төмен болған. Қарыз капиталының жыл басындағы пасиивтегі үлесі 42,7 % болса, жыл соңында 50,1 %-ға дейін жоғарылаған. Меншікті капиталдың сомасы жыл соңында 18705595 мың теңгеге жоғарылаған.
Активтерді талдай отырып, олардың қалай таратылғанын және есепті жылы неге көбірек көңіл бөлгенін, сондай-ақ кәсіпорынның өндірістік потенциалы мен оның негізгі құралдарының жағдайын және кәсіпорын мүлкінің мобильділігін (іске тартылу деңгейін) анықтау қажет. Ол үшін, ең алдымен кәсіпорынның өндірістік потенциалының көлемін анықтау қажет, ол туралы арнайы оқулықтарда түрлі көзқарастар кездеседі. Бірінші әдістеме бойынша оның құнына негізгі құралдардың, өндірістік қорлардың, аяқталмаған өндірістің, өсімдегі және бордаңылаудағы малдар құндары қосылады.
Екінші әдістемеде кәсіпорынның өндірістік потенциалын анықтайтын активтер құрамына жоғарыда көрсетілгендерге қосымша, аяқталмаған күрделі қаржылар және қондырылатын жабдықтар құны қосылады. Бұл әдістемеде кәсіпорындарды болып жатқан даму процесін әлдеқайда дәл сипаттайды. Шаруашылық тәжірибесінің мәліметтері негізінде, өндірістік мақсаттағы мүлік коэффициентінің келесі шегі, яғни К≥0,5 қалыпты болып есептеледі. Көрсеткіштердің мәні ең төменгі (қатерлі) мәннен аз болған жағдайда, кәсіпорынның есепті кезеңдегі қызметінің қаржылық нәтижелері активтерді меншікті қаражат есебінен толықтыруға мүмкіндік бермейтін болса, өндірістік мақсаттағы мүлікті арттыру үшін ұзақ мерзімді қарыз қаражаттарын тартқан жөн.
«Интергаз Орталық Азия» АҚ-ның жалпы қаржыларының құрамы мен құрылымын талдау деректерінен кесте деректері бойынша кәсіпорынның жалпы қаржылар көлемі есепті 2006 жылы өткен 2005 жылмен салыстырғанда 552977797 мың теңгеге, ал 2004 жылмен салыстырғанда 75553694 мың теңгеге өскен. Оның ішінде ұзақ мерзімді активтер көлемі 2006 жылы 2005 жылмен салыстырғанда 49564737 мың теңгеге жоғарылаған, 2004 жылмен салыстырғанда 92626560 мың теңгеге дейін жоғарылаған.
Ағымдық активтер көлемі талданып отырған 2006 жылы 5733060 мың теңгеге өскен. Ағымдық активтер ішінде тауарлы-материалдық қорлар көлемі есепті жылы қалған жылдармен салыстырғанда сәл төмендеген, ал ақшалай қаражат көлемі есепті жылы 2004 жылмен салыстырғанда 260737 мың теңгеге өскен.
Сонымен кәсіпорынның актив балансында талданушы мерзім аяғына қарай ұзақ мерзімді активтер үлесі жоғарылап, ағымдық активтер үлесі төмендегенін көреміз.
Қаржылық тұрақтылық коэффиценттерінің динамикасы келесі 17 кестеде көрсетілген.
Кесте 17.
Қаржылық тұрақтылық коэффиценттерінің динамикасы
Көрсеткіштер | Өлшем бірлігі | 2004 ж. | 2005 ж. | 2006ж. |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
1. меншікті капитал | мың теңге | 57955541 | 67814703 | 86520298 |
2. ұзақ мерзімді міндеттемелер | мың теңге | 32170596 | 37140314 | 72949713 |
3. қысқа мерзімді міндеттемелер | мың теңге | 8016740 | 13443757 | 14226560 |
4. ағымдағы активтер | мың теңге | 34954383 | 33863540 | 39596600 |
5. пассив | мың теңге | 98142877 | 118398774 | 173696571 |
6. қаржылық тәуелсіздік коэффициенті | бірліктер | 0,590 | 0,573 | 0,499 |
17 кестенің жалғасы
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
7. маневрлілік коэффициенті | бірліктер | 0,464 | 0,301 | 0,293 |
8. таза айналым капиталы | мың теңге | 26937643 | 20419783 | 25370040 |
9. қарыз капиталы мен меншікті капитал қатынасы коэффициенті | бірліктер | 0,693 | 0,746 | 1,008 |
10. қаржылық тәуелділік коэффициенті | бірліктер | 0,41 | 0,427 | 0,501 |
11. қаржыландыру коэффициенті | бірліктер | 1,442 | 1,340 | 0,992 |
12. қаржылық тұрақтылық коэффициенті | бірліктер | 0,918 | 0,886 | 0,918 |
Информация о работе Кәсіпорын қаржысының экономикалық мәні және ұйымдастыру негіздері