Основные механизмы мостового крана и состав железа

      ^{Көтеріп тасымалдау машиналары  халық  шаруашылығының  кез келген саласында  қолданылады. Әрбір  өнімнің бағасы жетпіс, жетпіс бес пайызы өнімді дайындау  кезіндегі  тасымалдауға  кеткен  шығыннан  тұрады.}

      ^{Көтеріп тасымалдау  машиналары  атқаратын  қызметіне  байланысты  негізгі  үш  топқа  бөлінеді.} 

                    1-сурет. Көтеріп тасымалдау машиналары 

      ^{Жүк көтеру машиналары –  дегеніміз жұмыс  істеу барысында  яғни жүкті көтеріп тасымалдағанда  үзіліспен жұмыс  істейтін машиналарды  яғни жұмыс істеу  уақытымен  арасындағы  үзілістері кезектесіп  отырады. Мұндай машиналарды  циклді  машиналар  тобына  жатқызады. Мұндай  машиналар  жүкті  тік  жоғары  көтереді.}

      ^{Үздіксіз тасымалдау  машиналары  дегеніміз – жұмыс  істеу  барысында  тоқтамайтын  яғни  бір  жағынан  жүкті  тиеп  жатса  екінші  жағынан  түсіріп  жататын  машиналарды  айтамыз.}

      ^{Мұндай  машиналарды  тасымалдаудан  басқа  құрастыру  жұмыстарында  да  қолданады. Мұндай  машиналарға  жататындар:конвейерлер, гидроқондырғылар, пневмоқондырғыштар  және  элеваторлар.}

      ^{Өз  кезегінде  екі  түрге  бөлінеді: тарту элементі  бар  және  тарту  элементі  жоқ  конвейерлер.}

      ^{Тарту  элементі  бар  конвейерлерге  жататындар: таспалы  конвейерлерге жататындар: таспалы конвейерлер, шынжырлы, қырғыш, шөмішті және  аспалы  конвейерлер.}

      ^{Тарту  элементі  жоқ  конвейерлерге: бұрамалы, роликті, көлбеулі, дірілдеуік, адымдайтын  конвейерлер.}

      ^{Элеваторлар  және  арнайы  конвейерлер  дегеніміз – әдейі бір жүкке арналып  жасалынған  машиналар. Бұған жататындар:  шөмішті  элеватор, таспалы  элеватор, шөмішті  шынжырлы  элеватор, эскалатор.}

      ^{Жүкті  тиеп-түсіретін  машиналарға  қоймаларда  сырттан  келген  жүкті  түсіретін  немесе  сыртқа  жіберетін  жүкті салатын машиналар жатады.} 

      1.3 Жобаланып жатқан арнайы көпірлі грейферлі кран туралы қысқаша мағлұмат 

      Көпірлі крандарды пайдалану арқылы тиімді жұмыс істеу бірден-бір өндірістің ажырамас бөлігі болып отыр, яғни мекемелерде (предприятия) және де қоймаларда тиеп-түсіру жұмыстарында қолданылады.

      Көпірлі крандарды жабық қоймалар мен  цехтарда қолдану, сонымен қатар  ашық қойма терминалдарында және де ашық алаңқайларда  пайдалану  мүмкіндіктері көтеріп-тасымалдау механизмдерінің айрықша орын ауыстырмас түріне айналып отыр. Кран арбашасының арналуы,  яғни: ілмекті, магнитті-грейферлі, грейферлі және т.б. болуына байланысты, бір балкалы көпірлі кран және екі балкалы көпірлі крандардың қолдану аясын кеңейтеді. 

 

      2-сурет. Бір балкалы көпірлі кран

 
 

      3-сурет. Екі балкалы көпірлі кран 

      Жалпы жағдайда көбіне бір балкалы көпірлі  крандар қолданылып жатады, алайда жүк салмағының жоғары болуына байланысты екі балкалы крандар да қолданылады. Олар көбіне арнайы тапсырыспен жасалады және де машинажасау, металлургия саласында қолданылады. Бұл крандар ауыр, өте ауыр жұмыс режимінде жұмыс атқарады. Екі балкалы көпірлі крандар кабинадан, еденнен, радиобасқарумен басқарылады.                                                     

      Грейферлі көпірлі кран көбіне температурасы  жоғары құйма цехтарында, цехтағы климаттық жұмыс жағдайына байланысты, ашық алаңқайларда грейфердің көмегімен  темірбетонды комбинаттарда тиеуге және түсіруде қолданылады. Көпірлі грейферлі кран үлкен өндіріс мекемесіне орын ауыстырмас, таптырмайтын көлік.  

 
                                        4-сурет. Көпірлі грейферлі кран 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

      2 Көтеру механизмін есептеу 

      Кранның көтеру механизмінің кинеметикалық схемасы 5-суретте көрсетілген. Механизмнің басқа крандардағы аталған механизмнен ерекшелігі – жүк көтеру арбашасында орналасуы. Жобаланып отырған бұл кранда жүктің салмағымен қоса арнайы автоматтандырылған жүк қармау құрылғысы грейфердің де салмағын қоса есептейміз. 
 

      2.1 Белгілі мағлұматтар:

      Жүккөтергіштігі, кг                                                     ;

      Грейфердің массасы, кг                                               ;

      Көтеру  жылдамдығы, м/с                                            ;

      Полиспаста  еселігі                                                       ;

      Қозғалу дөңгелектерінің саны                                    ;

      Беріліс дөңгелектерінің саны                                     ;

      Жұмыс режимінің тобы                                               4;

      Кранның массасы , кг                                                  ;

      Арнайы  қармау құрылғысының массасы, кг            ;

      Қозғалу жылдамдығы, м/с                                          . 
 

      2.2 Көтеру механизмнің  кинематикалық сұлбасы 
 

 

      5-сурет. Кранның көтеру механизмінің кинематикалық сұлбасы

 

      6-сурет. Арқан қорының сұлбасы 

      Берілген  схема үшін:

      Еселік  ;

      Арқан тармағының саны ;

       

      2.3 Арқанды таңдау және барабанның диаметрін анықтау 

      Арқанды таңдау келесі теңдеу орындалған кезде  іске асады:

       ; мұндағы  - қор коэффициенті  (жұмыс режимі 4-топ үшін , ), ал - жүк салмағының арқанға максималды әсері. Ол келесі формуламен анықталады: 

                                              ,                                           (1) 

      мұндағы жүктің салмағы; спредердің салмағы; блоктың ПӘК-і; арқан тармағының саны.  

      

- жүктің салмағы; 

      Егерде  мәндерді орнына қойсақ:  

      

. 

      

. 

      МЕСТ 2688-80 бойынша құрылымы 6х19 (1+6+1/6)+1 бұралмайтын (дәлме-дәл байланысқан) органикалық  жүрекшесі бар ЛК-Р арқанын  таңдап аламыз.

        болғандықтан және үзілу  күші 335кН аз болғандықтан немесе  тең болғандықтан диаметрі арқан таңдалып алынады. (Арқанның белгігенуі «11-Г-I-СС-Н-1862 МЕСТ 2688-80», бұл дегеніміз арқанның жүк көтеруге арналғанын көрсетеді, I сымның маркасы, белгілеу тобы 1862 МПа, сымның қаптамасы - мырышталған, арқан айқастырылып, бұралмай есілген).

      Барабанның  диаметрі келесі теңдеумен анықталады:

       ; мұндағы - арқанның диаметрі, ал - жұмыс режимінің тобына байланысты коэффициент.

      Осылайша, . Стандартталған барабандар диаметрінің ішінде барабаннын таңдап аламыз [4]. 

      2.4 Барабанның ұзындығын және оның айналу жиілігін анықтау 

      Еселенген барабанның кесілу қадамы:

      Біздің  таңдайтынымыз  .

      Барабанның  ұзындығын келесі формуламен анықтаймыз:

                                                                                                                                        

                            ,                                                (2) 

      мұндағы - арқанның барабанға қосылған аумағының ұзындығы; - 1,5 түртілмеген орам; - кесілмеген бөлігі; - жұмыс бөлігі.

      Барабанның  кесілмеген бөлігін барабанның тележкаға  максималды жақындаған кездегі арқанның ауытқу бұрышын шектеуден анықтаймыз. Құрылымдық тұрғыдан біз оны  деп қабылдап аламыз.

      Барабанның  жұмыс істеу бөлігіндегі орам саны: , мұндағы - полиспастаның еселігі.

      Осылайша,  

         .  

       деп қабылдап аламыз.

      Барабанның  айналу жиілігін келесіден таңдап аламыз: 

                                                                                                   (3) 

        Егерде оны өзгертсек, , мұндағы - жүкті көтеру жылдамдығы. Сонда: 

      

. 
 

      2.5 Қозғалтқышты таңдау 

      Бізге керекті электрлі қозғалтқыштың  қуаты:    

       .                                     (4) 

      Жұмыс режимінің 4 тобының қосылуы уақыты ҚУ (ПВ)=25%, анықтамаларда кездесетін электроқозғалтқыштардың ішінде біз MTН 612-6-ны таңдаймыз. Оның негізгі көрсеткіштері:

      Біліктегі қуаты:                                        112 кВт;

      Айналу  жиілігі:                                        ;

      Біліктегі максималды моменті:               3580Нм. 
 

      2.6 Редукторды таңдау 

      Редуктордың беріліс қатынасы келесіге тең: 

      

 

      

.

                                                     

      Техникалық  тізбектен беріліс қатынасы біздің шығарған беріліс қатынасына жақын Ц2-650 редукторын таңдаймыз, оның беріліс қатынасы ( ).  

        

      1-мойынтірек, 2-білік, 3-қақпақ, 4-салқындатқыш, 5-ротор өзегі, 6-статор өзегі, 7-статор тұрқы, 8-орам, 9-ротор тұрқы, 10-желдеткіш, 11-мойынтірек, 12-қозғалтқыш қаптамасы, 13-тұрқының қабырғалары, 14-бекіту тесігі, 15-фиксатор. 

      7-сурет. 4А сериялы жабық желденетін ассинхронды қозғалтқыш 

      Тыныш жүрісті біліктегі рұқсат етілетін айналу моменті 

      Тыныш жүрісті біліктегі рұқсат етілетін консольді жүктеме 69651Н 

      2.7 Редукторды тексеру: 

      Момент бойынша:  

      Сәйкестігі  

      Рұқсат  етілетін консольді жүктеме бойынша:  

      Сәйкестігі  

      2.8 Тежегішті таңдау 

      Тежегішті таңдау үшін алдымен оның есептелетін тежелу моментін анықтап алу керек. Оны анықтау үшін алдымен тежелу кезінде қозғалтқыштың білігінің статикалық моментін анықтаймыз: 

                  = =                            (5)