Основные механизмы мостового крана и состав железа

      

 ^теңге 

      ^{Негізгі жұмысшылардың жалақыларын  екі түрлі өдіспен  есептейді. Бірінші  әдісте олардың жалақылары өндірілген өнімге тікелей  байланысты болады. Екінші әдісте негізгі  жұмысшылардың жалақылары істелген уақытына қарай төленеді, бұл жағдайда мына формула қолданылады:}

       

                                                                                                         ⁽⁷⁹⁾

            

      

 ^теңге 

      ^{Бұл әдіс жаппай мол өндірісте  автоматтық тасқынды жүйелер орнатылған цехтарда қолданылады. Мұнда жүмысшылардың ролі көбінесе сол линиялардың жұмысын бақылаумен өтеді. Бұл жұмысшылардың сағаттық тарифтік еңбек ақысы бірнеше әдіспен салыстырғанда 10% - ға кем, себебі жұмысшылардың еңбекақысы өндірілген өніміне қарай төленгенде олардың жұмысқа деген көзқарасы өзгеше болады.}

      ^{Көмекші жұмысшылардың жалақысы мына формуламен есептеледі:} 

                                                                                                         ⁽⁸⁰⁾  

      

 ^теңге 

      ^{6.8 Негізгі жалақы қорын есептеу әдісі} 

      ^{Кәсіпорында жұмысшыларға тарифтік еңбек ақымен қатар  бірнеше түрлі  төлемдер жасалады, сол төлемдердің  мөлшері тарифтік еңбек ақыдан орта есеппен негізгі  жұмысшыларға 6-7 пайыз  шамасында болсын, сонымен қатар  сыйлықтың шамасы 30 пайз болсын. Жұмысшыларға демалысқа шыққанда қосымша еңбекақы төленеді, оның мөлшері жылдық жалақысынан 9 пайз болсын. Сонда негізгі жұмысшылардың жылдық ақылары:} 

                                                  ⁽⁸¹⁾ 

      

 

                                   ^{теңге              (82)} 

      

 ^теңге 

      ^{Көмекші жұмысшылардың еңбекақылары жалақылардың мерзімді нысаны бойынша есептеледі, бойынша айтқанда, неше сағат жұмыс  атқарғанына сәйкес төленеді:}

                                                                                                      ⁽⁸³⁾

            

                                                 ^теңге 

      ^{мұндағы: көмекші жұмысшылардың саны; уақыттың жылдық нақты қоры, сағатпен; разряд бойынша сағаттық тарифтік еңбекақының мөлшері, теңгңмен.}

      ^{Көмекші жұмысшыларға тарифтік еңбекақыларына қосымша  түрлі төлемдер жасалады.Үстеме төлемдердің мөлшері жылдық тарифтік еңбекақыларынан 4-5 пайыз шамасында, сыйлық 25 пайыз мөлшерінде болады. Демалысқа шыққан кезде қосымша еңбекақы төленеді, оның мөлшері жылдық тарифтік еңбекақыдан 9 пайыз шамасында. Сонда көмекші жұмысшылардың жылдық еңбекақылары мына формула бойынша есептеледі:}

                  

                                            ⁽⁸⁴⁾ 

      

 

      ^{Қызметкерлердің еңбекақылары – олардың  жалақылары орындап  отырған жұмыстарының күрделігіне қарай  төленеді, былайша айтқанда берілген категорияларымен байланысты болады. Мысалы, кәсіпорында техника инженерлері, мамандықтарына қарай орта есеппен бірінші категорияға жататын болсын, инженер – экономистер және есеп шот қызметкерлері – екінші категорияға жатсын, сонда:}

      ^{а) инженер техник қызметкерлерінің тариф бойынша  жылдық еңбекақылары мына фррмуламен есептеледі:} 

                                                                                                ⁽⁸⁵⁾ 

      ^{мұндағы: ИТК – инженер – техник қызметкерлерінің саны; U – орта разряд бойынша орта айлық тарифтік еңбекақыларының саны:} 

      

 ^теңге

      ^{12 – жылдағы айлар  саны.} 

      

 ^теңге 

      ^{Қызметкерлердің басқа топтарының жалақылары да осы  әдіспен есептеледі, есептеуде ең бірінші мәселе – қызметкерлердің әр тобының орта категорияларын анықтап, осы категорияның сағаттық тарифтік еңбек ақыларын кестедегі берілген мәліметтер бойынша есептеп шығару керек.}

      ^{ә) инженер экономистердің}

                                                                                               ⁽⁸⁶⁾ 

      

 ^теңге 

      ^{Кәсіпорындарда  мамандарға да сыйлық төленеді, ол сыйлықтардың мөлшері алып отырған  еңбек ақыларынан 30-40 пайыз мөлшерінде болады, сонда:}

      ^{б) инженер техник қызметкерлерінің жылдық еңбек ақылары мына мөлшерде болады:} 

                                                                                                      ⁽⁸⁷⁾   

      

 ^теңге 

      ^{в) инженер – экономистердің жылдық еңбекақылары мына мөлшерде болады:} 

                                                                                                        ⁽⁸⁸⁾ 

                                                     ^теңге 

      ^{г) кіші қызметкерлер – вахтерлер, тазалаушылар т.б. олардың разрядтары бірінші разрядқа жатады, сондықтан тарифтік коэффиценттері 1,18. Бірінші разрядттың сағаттық тарифтік еңбек ақысының мөлшері:} 

                                                                                                          ⁽⁸⁹⁾ 

      

 ^теңге 

      ^{мұндағы: елдегі сағаттық минималдық еңбек ақы.}

      ^{Кіші  қызметкерлердің  жылдық жалақыларының  мөлшері мына формуламен анықталады:} 

                                                                                                   ⁽⁹⁰⁾ 

      

 ^теңге 

      

 ^теңге 

      ^{мұндағы: кіші қызметкерлердің саны; орта айлық еңбек ақылары; 12 – жылдағы айлар саны.}

      ^{Жұмысшылар  мен қызметкерлерді орта айлық жалақылары кестеде келтірілген.} 

^{3-кесте.}

     ^{ТИҚ, ИЭ, ЕШҚ және КК жылдық және орта айлық жалақылары.}

 

      ^{6.9 Өзіндік құнды есептеу} 

      ^{Өнімнің өзіндік құны екі  түрлі әдіспен  есептеледі. Бірінші әдіс бойынша шығындарды калькуляциялық статьялар есептеледі. Мұнда әр түрлі бұйымдарды өндіруде және оларды ақшаға айналдыруда жұмсалатын шығындарды анықтап білуге болады.}

      ^{Екінші  әдіс бойынша эконимакылық элементтер бойынша есептеледі.}

      ^{Мұнда барлық өндірілген бұйымдарға жұмсалатын шығындарды әрбір экономикалық элемент бойынша  анықтап алуға  болады. Егер бір  отаулы бұйым өндірілетін  болса, онда осы екінші әдісті қлодануға  болады.} 

                                                             ^{ӨҚ=М+Э+Еа+Аж                                 (91)} 

      ^{мұндағы: М – негізгі материалға кететін қаржы М – 10 % деп есептеледі; Э – электроэнергияға кететін қаржы:}

       

                                                                                                        ⁽⁹²⁾ 

      

 ^теңге 

      ^{Жарық түсіру үшін:}

                                 

      

 ^теңге 

      ^{мұндағы: Е_а – қызметкерлердің жалпы жылдық еңбек ақы қоры; А_ж – амортизациялық жарна.} 

^4-кесте

      ^{Қорытындылаушы  мәндер}