Өндіріс саласын ұйымдастыру және экономикасы

11.Кочеткова А.И. Основы  управления  персоналом.-М.: ТЕИС 1999

12. Десслер Г. Управления персоналом.-М.: Бином. 1994.

13. Экономика предприятия. (Под.  ред. Проф. Семенова В.М.-М.: Центр экономики и маркетинга 1996

14. Давыдова Л.А., Фальцман В.К.  Экономика и управление, предприятием. М.: Финансы и статистика, 2003.

15Фельцман В.К. Оценка инвестиционных  проектов и предприятием. М.: ТЕИС, 1999.

16. Управление персоналом (Под.ред. Базарова Т.Ю. М.: ЮНИТИ, 1998.

Қосымша әдебиеттер

17. Котляр Ф. Основы маркетинга. М/Экономика, 1996.

18. Мескон М.Х. и др. Основы  менеджмента. М.: Экономика. 1997.

19. Камышанов П.И. Практическое  пособие по учету. М.: Экономика, 1995.

20. Макаренко М.В., Махалина О.М.  Производственный менеджмент. –М.: ПРИОР, 1998.

21. Колонтай В.М. Внешнеэкономические  связи: стратегия и регулирование.  –М.: Экономика, 1994.

22. Геммфлинг Г.Практический курс  предпринимательства. –М.: БИНОМ, 1997.

23. Экономика предприятия (Под.ред.проф. В.А. Швандера.-М.:ЮНИТИ.2003.

24. Черняк В.З. Экономика Задачи  и тесты. –М.: ВЛАДОС, 2001.

25. Черняк В.З. Таблицы и схемы.- М.: ВЛАДОС, 2000.

26. Друкер П. Задачи менджмента  в XXI веке: Пер.с англ.- М.: Изд. Дом «Вильямен» 2001

27. Хавронская А.М. Организация  прозводственных подразделений  предприятия.- Алматы.: КазНТУ.1999.

28. Хавронская А.М. Экономика  предприятия. Методические указания  по практическим заниятиям. Алматы.: КазНТУ.2002.

29 Темиргалиев С Ж Экономиклык  дәрістер КазҮТУ, 2005

30 Мемиргалиев С Ж Экономиклык  есептер КазҮТУ, 2003

 

 

Бақылау сұрақтары

Семестрлік тапсырма сұрақтары.

1. ҚР –дың нарықтық қатынастарға  көшу ерекшелігі.

2. Бағамның негізгі міндеті,  оның құрылымы және мазмұны.

3. Нарықтың мәні, түсінігі және элементтері.

4. Нарықтық инфрақұрылымның және  оны қалыптастыру құрамы.

5. Негізгі құралдардың экономикалық  мәні.

6. Амортизацияның әдістері және  олардың ерекшелігі.

7. Негізгі құралдарды пайдаланудағы  көрсеткіштер.

8. Айналым қаражатының түсінігі  және экономикалық мәні.

9. Айналым қаражатының құрамы  және құрылымы.

10. Айналым қаражатын  толықтыру  және қалыптастырудың көзі.

11. Айналым қаражатын  басқару  және нормалау.

12. Курстың  негізгі  міндеттері, құрылымы  және  мазмұны.

13. Нарықтың  негізі, түсінігі  және  элементтері.

14. Нарықтық  инфрақұрылымның   құрамы  және  оның  құрылуы.

15. Ұлттық  экономика жүйесіндегі   өнеркәсіп. Қазақстан  Республикасының   қайтақұру  құрылымының  ерекшеліктері   және  бағыттары.

16. Өнеркәсіптің  нарықтық  қатынас   жүйесіндегі  орны. Өнеркәсіп  жұмысының  ерекшеліктері.

17. Өнеркәсіп  ресурстарының   экономикалық  сипаттамасы.

18. Өнеркәсіптің  негізгі  құралдарының  экономикалық  негізі, заңдылығы   және  қайтаөндеу  көрсеткіштері. 

19. Аммортизация  әдістері  және  олардың  ерекшеліктері.

20. Негізгі  құралдардың  қолдану   көрсеткіштері.

21. Айналым  құралдарының  экономикалық  негізі  және  түсінігі. Айналым   құралдарының  құрамы  және  құрылымы.

22. Айналым  құралдарының  құрылу  және  толықтыру  көзі.

23. Айналым  құралдарын  басқару және  нормалау.

24. Айналым  құралдарының  айналу  үдеуінің  жолдары және  көрсеткіштері. 

25. Өнеркәсіптегі  еңбек  ресурстарының   сипаттамасы. Еңбек  нарығы, жұмыссыздық. 

26. Фирма  қызметкерлері   және  еңбек  мотивациясы.

27. Еңбек  ресурстарын  қолданудағы көрсеткіштер.

28. Еңбекақы  өтеудің  жүйесі   және  формасы.

29. Өндірістің шығындары  және  өнімнің  өзіндікқұны.

30. Өндірісте  смета  шығындарының  құрылуы. 

31. Өзіндікқұн  калькуляциясының  құралуы. 

32. Өнеркәсіптің  шығындарын басқару. 

33. Өнімнің  бағақұрылымы  және  баға  саясаты.

34.  Өнеркәсіптің  қаржы  күйінің   бағалануы.

35. Инвестициялардың   түсінігі  және  негізі.

36. Инвистициялық   жобалардың  тиімділігін  бағалау.

37. Өнеркәсіптің  қаржы  ресурстары.

38. Пайданың  жоспарлануы  және  оны  өнеркәсіптерде  бөлу  тәртібі.

39. Салық  жүйесінің  сипаттамасы.  Бюджетке  енгізілетін  салықтар  және  төлемдер.

40. Өнеркәсіптің  қаржы  -кредиттік   институттар  жүйесімен  байланысы.

41. Өнеркәсіп  шаруашылығының  тиімділігін  бағалау.

42. Өнеркәсіп  ұйымдарын  құрудағы  қазіргі  заман  формалары(өнеркәсіп,  акционерлік қоғам, фирмалар, компаниялар,  бірлестіктер).

43.  Өндіріс  циклының  ұзақтығын   сақтаудағы жолдар, резервтер   және  экономикалық  мағынасы.

44. Әр  түрлі  өндіріс  шарттары  және  қолдану  аймағы.

45. Өндіріс  жүйесі: элементтері,  функциялау  негізі  және  мақсаттары.

46. Өнеркәсіпте  өндіріс  процестерін   ұйымдастырудың  жіктелуі  және  принциптері. 

47. Өнеркәсіп  және  оның  техникалық-өндіріс  базасы.

48. Өндіріс  менеджменттің   принциптері, функциялары  және  әдістері  өнеркәсіп  менеджмент  жүйесінде. 

49. Өндірісті  жоспарлаудың  ұйымдастырылуы, принциптері  және  әдістері.

50.  Өнеркәсіптің  материалдық   ресурстарын  басқару  және  қолдану жүйелері.

51. Өндіріс  қорының  түрлері   және  оларды  басқару. 

52. Өндіріс  инфрақұрылымның   құрамы, мазмұны  және  міндеттері.

53.  Өнімнің  сапасын  ұйымдастыру   және  басқару. Сапа  көрсеткіштері   және  оларды  бағалау  әдістері.

54.  Өндіріс  менеджмент  жүйесінде  қызметкелерді  басқару.

55. Өндірісті  жедел  басқарудағы   міндеттер  және  мазмұн.

56. Өнімнің өз құны және өндіріс  шығындары

57. Өндіріске шығындардың смета  құруы

58. Өнімнің өзіндік құны калькуляция  құруы

59. Басқару кәсіпорынның шығындары

60. Өнімге бағаның құрылуы, бағалардың  саясаты

61. Кәсіпорынның қаржы бағасының  жайдайы

62. Ұғым және инвестиция маңызы, олардың түрлері

63. Эффективті инвестициялық жобаның  бағасы

64. Кәсіпорынның сыртқы экономикалық  қызметінің негізгі бағыттары

 

 

 

Глоссарий

 

Глоссарий

1. Дербес есеп жүргізу  жүйесі – бір бірінен оқшауланған бухгалтерлік және басқарушылық есептің жүруін алдын ала қарастыратын жүйе.

2. Талдау – компания  (немесе оның бөлімшелері) жұмыстарының нақты және жоспарланған көрсеткіштері арасындағы ауытқуларды анықтауға, сол ауытқулардың себептерін білуге, талданатын үрдістер мен оқиғалар арасындағы өзара байланысты орнатуға, олардың қылығындағы заңдылықты анықтауға және тағы да басқаларға бағытталған әрекеттердің орындалуын алдын ала қарастыратын басқару функциясы.

3. Актив – фирманын барлык байлыгы.

4. Қайтарылмайтын шығындар  – болашақта өзгертілмейтін және қабылданған басқару шешшімдерді өткізу нәтижесінде өндірілген мерзімнен өткен шығындар.

5. Компания бюджеті  – компания жұмысының жоспарын, координация құралдарын, орындалуының бақылауын сандық түрде тұлғалау.

6. Бюджеттеу - Компанияның бюджетін қалыптастырудың үздіксіз циклдық үрдісі.Ұйымның мүмкіндіктерін нарық шарттарына өзара сәйкестендіру.

7. Өнімнің үлеснің  өзіндік құны-келешектегі шығындар қалдықтарының өзгерістерін түзететін өндірілген, өнімнің белгілі бір көлемінің өзіндік құны.

8. Салыстырмалы шығындар- салыстырмалы басқару шешімін таңдау нәтижесінде жоғалтылған ,пайдаланылмаған мүмкіндіктерді көрсететін шығындар.

9. Салык- бюджете толенетин акша.

10. Икемді бюджет- релевантты аймақ шеңберінде компанияның іс-қызметінің көлеміне тәуелді көрсеткіштер бюджеті.

11. Баланс- компаниянын активтерімен пассивтердын тендығы.

12.Топтау- объект есебі ақпаратын жүйелендіру және жинақтауға мүмкіндік беретін, басқару есебі әдісінің бір элементі.

13. Туракты шығындар- өндіріс колемімен байланысы жок шығындар.

14. Шығындардың құжаттық  ауытқуы- нақты калькулирлеу объектісі бойынша алғашқы есептеу құжатында көрсетілген, ықпал етуші мөлшерден орнықталған шығының құжаттық ауытқу.

15. Басқару есебінің  міндеттері- басқару шешімдерін қабылдау үшін қажетті ақпараттық дайындау.

16.Шығындар- ұйымның қаржы шаруашылық қызметін іске асыру үшін қажетті барлық қорлар бағасы.

17. Кезеңдік шығындар- өнеркәсіп үрдісімен тікелей байланысты емес, қарастырылатын кезеңнің ұзақтығына тәуелді шығындар.

18. Өнім шығындары-өндіріс өнімдерінің іске асырғанға дейінгі,онын өзіндік құнын құрайтын шығын.

19. Шешім қабылдауда есепке алынатын шығын-қабалданатын шешімге тәуелді өзгеретін шығын.

20. Шешім қабылдауда  есепке алынатын шығын- қабылданатын шешімге тәуелді өзгеріп отыратын шығындар.

21. Өндірістік ұстанымдар- өнімді өндіру үрдісіне жұмсалған материалдық, еңбек және қаржы қорларының жиынтығы.

22. Инкременттік (диффренциалдық) шығын-өнеркәсіпке қажетті және қосымша өнімді сатуға жүмсылатын қосымша шығындар.

23. Есептің интеграциалау  жүйесі- бір жүйедегі бухгалтерлік және басқарма есебін жүргізетін жүйе.

24. Уақыты өткен шығындар-ұйымның кіріс табу мақсатында пайдаланатын, бірақ келешекте кіріс әкелу қабілетін жоғалтқан активтер.

25.Өзіндік құнды калькуляциялау-калькуляциялау объекті бойынша шығындарды топтаудың және калькуляциялық бірліктердің өзіндік құнын есепеуді қамтамасыз ететін әдістер жиынтығы.

26. Калькуляциялық бірлік- калькуляциялау объектісінің сандық жағын айқындау үшін пайдаланылатын өлшем бірлік.

27. Калькуляциялық бап- өнімнің өзіндік құнын калкуляциялауға кіретін шығындар түрі.

28. Бақылау- басқарма шешімдерді орындауды қамтамасыз ететін әрекеттер құрамы, басқару функцияларының бірі.

29. Жанама шығындар- арнайы өнімге тікелей қатысы жоқ шығындар.

30. Маржиналды кіріс- өнімді іске асырудан түскен қаржымен басқа шығындар арасындағы айырмашылық.

31.Маржиналдық шығындар- өнімнің қосымша бірлігін өндіру үшін қажетті шығын.

32. «Директ-костинг» әдісі-тұрақты және өзгеретін шығындар жиынтығын бөлуге негізделген, шығынды есептеу әдісі және өнімнің өзіндік құнын калькулирлеу.

33. Өзіндік құнды калькуляиялау-компанияда қабылданған объектіні калькуляциялау бойынша шығынды құжаттау және есептеуді топтау реті..

34. Жай бірсатылы калькуляциялау  әдісі-өнім бірлігінін өзіндік құнын бүкіл шығын соммасын өндірілген өнімінің бірлік санына бөлу арқылы сызықтайтын әдіс.

35. Жай екі сатылы  калькуляциялау әдісі- өнімнің толық өзіндік құнын есептеуді екі этапта көрсететін әдіс: алдымен жинақталған өндірістік шығынды өнімнің есептелген кезеңде шыққан санына бөлу жолымен жасалнған өнімнің өзындік құны есептелінеді, содан соң бірлік есептеуде  есеп беруде іске асырылған коммерциялық және әкімшілік шығындар анықталады, содан кейін алынған мәндер бір бірімен қосылады.

36. Орташа өлшенген  әдіс –дайын өнімнің шартты-эквивалентті бірлігіндегі  бірен-сарандап дайын өнімді есептеуді орындататын калькуляциялау әдісі.  Әдіс болжамдарға негізделген, дайын өнімнін бір бірлігін өндіру үшін,негізгі материалдын бір шартты-эквивалентті бірлігі және бір бірлік шартты-эквивалентті қосылған шығын қажет. Сонымен қатар бұнын құрамына жалпы өндірістік шығын және өндіріс жұмысшыларының жалықысының тікелей шығыны кіреді. Сонда материалдық шығындар өндірістік циклдың басында іске асырылады деп есептеледі,ал қосылғандар бүкіл цикл бойында бірқалыпты үлестіріледі.

37. «Стандарт-костг»- әдісі- өнімнің өзіндік құнын стандартты калькуляциалау және стандарттардағы өзгерістерді ескере отырып анықталған іс жүзіндегі шығындарды негізге ала отырып, өндірістік ресурстар шығын стандарттарын қолдану әдісі.

38. Басқармалық есеп  әдісі – компанияның ақпараттық жүйесінде басқармалық есеп объектілерін анықтаудың түрлі әдістер жиынтығы.

39. Баланстық теңестіру  әдісі- компаниян.ың сату және кіріс көлемін бір бірімен жалғастыратын шығындарды баланстық теңестіруді пайдаланатын, яғни компания жұмысының шығынсыз нүктесін анықтау әдісі.

40. Маржиналдық кіріс  әдісі- компанияның тұрақты шағындары және маржиналдық кіріс ара қатынасын пайдаланатын, яғни компания жұмысының шығынсыз нүктесін анықтау әдісі.

41. ФИФО әдісі- аяқталмаған өндірістегі өнім бірліктері жаңа өнімдер келіп түскенге дейін аяқталатын анықтайтын калькуляциалау әдісі.

42. - өндірісті басқару және қызмет көрсетіге байланысты шығындар.

43. Өндірістік емес  шығындар-компанияның өндірістік емес бөлімдерін функционалдаумен байланысты шығын.