Қожасай кен орны мұнайының вакуумдық газойльдік каталитикалық крекинг қондырғысы жобасы. Өнімділігі 1,5 млн т/жг

-height:14pt">Шектеулі рұқсат етілген (ШРК) қалдықтар атмосфераны ластаудың  әрбір нағыз көзімен тағайындалған  ғылыми-техникалық норматив болып табылады. Олардың өзінен шығатын және қала көзінің немесе басқа да мекендейтін  пункттің бар жиынтығынан шығатын  жағымсыз заттардың қалдығы ауа  сапасының бекітілген нормативінен асатын жерліктердің концентрациясын  тудырмайды. Тек мекемедегі ШРК объективті себеппен қазіргі уақытқа жетпесе, Госкомгидромет органының келісімі бойынша сатымен жоспарланады, яғни әр сатының  ұзақтығы қалдықтың деңгейге дейінгі төмендеуін көрсетеді,  ШРК  сақтауды қамтамасыз етеді. Бұл мерзімде уақытша келісілген қалдықтың (УКҚ) деңгейі қондырылады. ШРК және УКҚ-дің  деңгейлері жылына 1т, ал бақылау бағанасы секундына  1г қондырылады. ШРК  мен УКҚ-ң бақылау мағынасы кез-келген 20 минуттық интервалдан аспауы тиіс. ШРК және УКҚ ереже бойынша  ластаудың әр көзіне бөлек қондырылады. Бірақ атмосфераға мекеме ауданында  бөліп жайғасқан бір және сол  ингредиенттің ұсақ қалдықтарының  үлкен санын көрсететін, НПЗ-ның  спецификасын ескере отырсақ, ауа бассейн  ластау көзінің негізі үшін ұқсас  ингредиенттің ШРК  (УКҚ) қондырылуы және мекеме үшін суммарлы ШРК  (УКҚ) толығымен өтеді. Барлық завод үшін атмосфераға спецификалық емес заттардың ірі қалдықтарын өндіретін НПЗ табылған кезде ШРК (УКҚ)-ның бөлек деңгейлері қондырылады.

Өнеркәсіп қалдықтарының  жағымсыз заттарының рұқсат етілген  қалдықтарын қондыру ережесі  ГОСТ 17.2.3.02-78 анықталған.

Мекемеде ШРК  (УКҚ) қондыру  бойынша жұмыс жүргізу тізімді  бас ұйымдарда басқарылады, қызметтері жобалау институттарға – мекеменің  бас жобалаушыларына беріледі. Жұмысқа  ғылыми институттар саласы және мекеменің  өзі қатысады.

Мекемені қайта жобалайтын ШРК есептелу мағынасы құрастырудың барлық стадияларында (негізделген  материалдар, жоба, жұмыс сызбасы) жобалау  мағлұматы бойынша жобалау ұйымы  қондырылады. Егер ШРК  (УКҚ) қондырғаннан кейін мекеме үшін оған жаңа объектті құрылыс туралы немесе бөлек цехтің реконструкциясы туралы шешім қабылданса, онда өңделетін технологиялық документация көлемінде жаңа өндірістің жағымсыз қалдығы туралы, соның ішінде бұл  қалдық деңгейі ШРК-ның  жоғарылауына әкелмейтін материал көрсетілуі тиіс.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6  Еңбекті қорғау және қауіпсіздік ережелері

6.1 Құрылғыда болатын қауіпті факторлар

 

Мұнай өңдеу мекемелердегі  қауіпсіздік жұмыстарын ұйымдастыру  шикізаттың аралық және соңғы өнімнің  қасиеттерін білуге осы заттармен  жұмыс істеген кезде олармен  жанаспауына және жарылыстардың, өрттің және уланудың алдын алатын ұйымдар  жасауға негізделген.

Мұнай химиясында қолданылатын заттардың көбі зиянды, улы, өрт және жарылыс қасиеттерге ие. Мұнай  өнімдерінің өрт жарылыс қауіпті  зиянды қасиеттері олар ауада өздігінен  тұтануы мүмкін. Жану температурасына  байланысты мұнай өнімдері және оларды қолданылатын өндірістер қауіптілік дәрежесі бойынша классификацияланады.

Бұл көрсеткіштер өндірісте  СНиП Н-90.81. және ПУЭ бойынша классификацияланғанда  және де технологиялық қондырғы ішіндегі газдардың қауіпсіз концентрациясын  есептегенде, вентиляциялық жүйелерді  есептеуде қолданады.

ГОСТ.12.01.007-76 анықтамасы бойынша, зиянды заттар дегеніміз қауіпсіздік  шараларын бұзған кезде, адам организімімен  әсерлесіп, қазіргі уақыт әдістерімен  жұмыс процесінде және адам мен оның ұрпағының өмір сүру ұзақтығында  табылатын өндірістік травма, профессионалды ауруларды және денсаулықтың нашарлауына  алып келетін заттар.

Заттардың зияндылығын олардың  жұмысшы зонадағы шекті рұқсат етілген  концентрация (ШРЕК) бойынша анықтайды.

ШРЕК- бұл күнделікті (демалыстан басқа) жұмысшы зонадағы шекті рұқсат етілген концентрация (ШРЕК) бойынша  анықтайды.

ШРЕК- бұл күнделікті (демалыстан басқа) жұмыс күнінде сегіз сағат  бойына немесе  жұмыс күнінің  басқа да ұзақтылығына, бірақ жетісіне 41 сағаттан көп емес, барлық жұмыс  стажы бойынша денсаулықтың ауытқуын немесе ауруды тудыра алмайтын концентрациясы.

Жұмысшы   зона  дегеніміз - жұмысшылардың  жұмыс   істеу     процесінде

тұрақты немесе уақытша болатын  және алаң деңгейінен 2 метрге дейінгі  кеңістік.

ГОСТ12.01.007-76 классификациясына  сәйкес өндірісте қолданылатын зиянды заттар адам организміне әсер ету  дәрежесі бойынша төмендегідей кластарға  бөлінеді:

• өте қауіпті заттар;
• жоғары қауіпті заттар;
• қауіпті заттар;
• аз қауіпті заттар;

Бірінші класқа ШРЕК 0,1 мг/м³  -тан  төмен заттар кіреді, екіншісіне 0,1 ден 1мг/м³ қа дейінгілер, үшіншісіне- 1,1 ден 10мг/м³ және төртіншісіне- 10мг/м³ -тан жоғары заттар кіреді.  

Заттарды қауіптілік класына  бөлген кезде, асқазан сіңірілгенде, теріге тигізгенде, иіскегенде тануға немесе өлімге әкелетін орташа мөлшерін және басқа көрсеткіштерді ескереді.

Жұмысшы зона ауасындағы зиянды заттардың шектен рұқсат етілген  концентрациясы деп- өндірістік ғимараттарды, технологиялық процестерді, вентилияцияны, сигнализация құралдарын және басқа  да ауа ортасының жағдайын бақылайтын құралдарды жобалау кезінде міндетті түрде қолданылатын санитарлық нормативтер.

Өндірістік ғимараттардың, сонымен қатар өнеркәсіптердің  жұмысшы зонасындағы ауаның күйін  бақылауды келесі ережелер бойынша  жүзеге асырады:

• ауаның үлгілерін алатын орындар зиянды тастандылары бар барлық орындар цехтар мен өндіріс алаңдарында қондырылады;
• өндірістік цехтармен мұнай өңдеу зауыт территориясындағы ауаның күйі тұрақты бақыланып отыратын орынның таңдалуы цех және жергілікті санэпидстанция өкілдерінің келісімі бойынша зауыттың атмосфералық ауаны бақылайтын арнайы лабораториялық жұмысшыларымен жүзеге асырылады.

Жарылысқа қауіпті затарға  ие өндірістік процестердің қауіпсіздігін  қамтамасыз  ететін    шаралардың   біріне  жанғыш   ортада   тұтану     импульсінің түзілуіне  жол бермеу жатады, негізінен өртке  қауіпсіздік кластарға сәйкес келетін  бөлмелердің жарылысқа қауіпті  қосылыс категориясы мен тобына сәйкес келетін электроқондырғыларда қолданады. Қазіргі заманғы қондырғылардың технологиялық параметрлері бәрімен  режимде автоматты түрде реттеледі.

Өндіріс орын жобалау кезінде  өндірістің өрт қауіпсіздігі және жарылыс  қауіптілігі  жағынан дәрежесі анықталады.

Заттар қасиеттеріне және оларды пайдалану немесе өңдеу шарттарына байланысты барлық өндірістер 6 категорияға  бөлінеді. А және Б- жарылыс өрт  қауіпті; В, Г, Д- өрт қауіпті; Е- жарылыс  қауіпті.

Бұл категорияларға байланысты Баяу кокстеу қондырғысын- категориясына  жатқызамыз. Жұмыс өрт қауіпті  А категориясына сумен, ауа оттегісімен  немесе жануға қабілетті заттарды пайдаланумен байланысты өндірістер жатады. Сонымен  қатар тұтануының төменгі шегі ауа  көлемі мен салыстырғанда 10% және одан төмен газдар пайдаланумен, лап ету  температурасы 28˚С –ге дейін болатын  сұйықтар пайдаланумен байланысты өндірістер жатады.

Жарылыс және өртке қауіпті  өндірістер үшін арнайы электр жабдықтары қолданылады.

Электр жабдықтарын орналастыру  ережелеріне (ПУЭ) байланысты газдар мен  булардың ауамен жарылыс қауіпті  қоспалар эксперименталь қауіпсіз максимальды  газдарға (БЭМЗ) байланысты категориялар мен топтарға бөлінеді.

Газдардың жарылыс қауіпті  қоспа түзу категориясы бойынша  Баяу кокстеу өнімдері II-А тобына жатады.

Жарылыс қауіптігіне байланысты өндірістік зоналар 6 класқа бөлінеді: В- I; В- Iа; В- Iб; В- Iг; В- II; В- Iiа.

Баяу кокстеу қондырғысы ашық алаңда орналастырылғандықтан, қондырғы В- Iг класты зонаға жатады.