Мемлекет жəне құқықтың

реттеген.

1, 2 кезеңдер. Шаруалар қолымен  біріккен рыцарьлық отрядтар.

3 кезең. Князьдықтардың  тұрақты əскерлері.Ортағасырлық  жəне жаңа дəуірдегі Италия

Италияның мемлекеті мен  құқығы тарихының кезеңдері

1 кезең. 476 ж. – 17 ғ. Саяси  ыдыраған мемлекет.

2 кезең. 18 ғ. соңы – 1870 ж. Біртұтас мемлекеттің қалыптасуы.

3 кезең. 1870 ж.- 20 ғ. басы. Конституциялық  монархия.

Мемлекеттік жəне қоғамдық құрылым

1 кезең. Жеке басқарушылар.

2 кезең. Сардин патшалығының  жанына

бірігу, оның басында патша  тұрды.

3 кезең.  Патша.

1 кезең. Феодалдар, католиктік  дін

қызметкерлері, саудагерлер, қалалықтар,

шаруалар.

2 кезең. Жоғарыдағыға ұқсас  əлеуметтік

құрылым жəне кейбір кезеңдерде – жаулап

алушылардың əскери əкімшілігі.

3 кезең. Ұқсас əлеуметтік  құрылым.

                                                          Құқық жүйесі

1 кезең. Мемлекеттердің  жекелеген

заңшығарушы органдары.

1 кезең. Жекелеген мемлекеттердің

үкіметтері, кейбір кезеңдерде – жаулап

алушылардың əскери əкімшілігі.

1 кезең. Құқықтың өз  жүйелері.

2 кезең. Францияның азаматтық  жəне

қылмыстық құқығы, Альбертин  статуты.

2 кезең.  Сардин паатшалығының

парламенті.  2 кезең. Сардин патшалығының парламенті.

3 кезең. Унификацияланған  азаматтық, 

қылмыстық (қоғамдық қауіпсіздік  туралы

заңмен толықтырылған) жəне қылмыстық іс

жүргізушілік құқық. Əкмшілікті қайта

құруға байланысты заңдар (патша

3 кезең. Екі палатадан  тұратын парламент: 

Сенат жəне Депутаттар палатасы.

3 кезең. Премьер-министр  басқаратын

Үкімет.

1, 2 кезең. Жекелеген мемлекеттердің

жергілікті əкімшіліктері. 

3 кезең.  Провинциялардың  басында  пре-

фекттер, əкімшілік джунтамен, ұсақ

аумақтық бірліктер –  коммуналарда 

мэрлерді сайлаған.Ортағасырлық Францияның мемлекеті жəне құқығы

Францияның мемлекеті  мен құқығы тарихын кезеңдендіру

                                                                                                    

1 кезең – феодалдық  бытыраңшылдық (19-12 ғ.ғ.).

2 кезең – сословиялық  өкілдік монархия (14-15 ғ.ғ.).

3 кезең – 16-18 ғасырлардағы  абсолюттік монархия.

Францияның мемлекеттік  жəне қоғамдық құрылысы

1 кезең. Феодалдар, шаруалар  феодалдықтəуелді

сервтер жəне ерікті вилландарға  бөлінді.

2 кезең. Үш сословие: дворяндық,  дінбасылары, 

“үшінші сословие”. Сервтер  орнына – 

цензитаршиілер.

3 кезең. Буржуазия пайда  болды, шаруалар “үшінші

сословиеге” кіргізілді.

1 кезең. Король жəне  кейде Ұлы курия (корольдік

кеңес) Корольдік курия  жоғарғы сот бап саналды.

2 кезең. Король, Бас штаттар,  Париж парламенті

(Жоғарғы аппеляциялық  саты).

3 кезең. Король, Қаржылардың  Бас бақылаушысы

жəне 4 Мемлекеттік хатшы  Кіші корольдік кеңес

құрды.

                     

                                                                                                                                                                   Құқықтық жүйе

1 кезең. Жергілікті жерлердегі

сеньорлық əділет басқармалары.

2 кезең. Соттық өкілеттігі  бар прево. 

3 кезең. Соттардың əр  алуан түрлері; 

қалалық, сеньорлық, шіркеулік.

1 кезең. Құқықтың негізгі  көздері кутюмдер

саналды.

2 кезең. Кутюмдердің “Қасиетті  Людовик

мекемелері” жинағы.

3 кезең. Корольдік актілер.

1 кезең. Министериалдар  король атынан

мемлекетті басқаруды  жүргізді.

2 кезең. Мемлекеттік кеңес,  есептік палата.

3 кезең. Мемлекеттік кеңес,  Қаржылар кеңесі,

Қаржылардың Бас бақылаушысы  жəне əр

түрлі салалар бойынша 4 мемлекеттік  Хатшы

б

Некелік-отбасылық құқық  канондық жəне

ақсүйектік құқықпен реттелді мұрагерлік заң

жəне өсиет бойынша  жүргізілді.

Жерге мемелекеттік құқығы аллодтар

(кейінірек феодалдар)  бенефицишілер түрінде

рəсімделді. Пайдаланылған  келісім шарттар:

сатыпалу-сату, жерді, жалға  алу, қарыз беру,

сыйға тарту.

1 кезең. Прево мен бірге  Превотаждар

басқарма басында.

2 кезең. Бальямдармен бірге  бальямдар

басқарды.

3 кезең. Интенданттар –  корольдің уəкілдері.Қылмыстық құқық  жəке адамға, өкіметке, дінге қарсы  қылмыстарды

олардың тиісті жазалау ауырлықтары  бойынша дəл жіктенбөлді. Процесс

екі сатылы болды: құпия іздестіру  жəне көпшілік алдында соттар. Ортағасырлық Жапонияның мемлекеті мен құқығы

                                                                          Ортағасырлық Жапонияның мемлекеті  мен құқығы тарихының кезеңдері

1 кезең. – Ертефеодалдық  монархия (6-7 ғ.ғ.)

2 кезең. – Дамыған феодализм  (12 -15 ғ.ғ.)

3 кезең. – Кейінгі ортағасырлық (16-18 ғ.ғ.)

Мемлекеттік жəне қоғамдық құрылым                                                                                Құқықтық жүйе

1 кезең. Император –  «аспан ұлы»  Ақсүйектер: феодалдар  жəне қызметкер

ақсүйектер (кейінірек əскери самурайлар

сословиесі), саудагерлер, қолөнершілер

жəне шаруалар.

Жапондық феодалдық

құқығы қытай құқығына жəне

конфуций іліміне негізделді.

Қылмыстық, азаматтық жəне

əкімшілік

құқықбұзушылықтар

арасында нақты

айырмашылықтар болмады.

Анағұрлым кең тараған

қайнар көз ретінде  “Жүз заң” 

(1742 ж.) қолданылған, онда

қылмыстық азаматтық жəне

процессуалдық нормалардың

айырмашылығы нақты

көрсетілмеген.

2 кезең.  Номиналдыбилігі  бар император жəне сёгун. 

3 кезең. Император, ал 1603ж.бастап  сёгун (бас

қолбасшы) Токугава руынан шыққан.

1 кезең. Канцлердің басшылығындағы

мемлекеттік Кеңес.

Самурайлар отрядтары  жəне  шаруалар

жасақтары.

2 кезең. Самурайлардың  істері бойынша

басқарма – жоғарғы  заңшығарушы орган

жəне жоғарғы сот.

3 кезең. Бірінші министр  (сегуннан кейінгі

екінші тұлға) жəнеАқсақалдар кеңесі – 

жоғарғы кеңесу органы.

1 кезең. Мемлекет губернаторлар  мен уездарға басшылыққа берілген  провинцияларға

бөлінген. Провинциялар толық  билікке иеленген сегунның көмекшілерімен сюг басқарылды.

3 кезең. Жергілікті жерлерде  губернаторлар жəне сегунның  шенеуніктері бақылау жəне

тексеру қызметін атқарған.Жаңа дəуірдегі АҚШ-тың мемлекеті мен  құқығы.

АҚШ-тың тарихын маңызды  оқиғалар бойынша кезеңдерге бөлу.

1 кезең. –  АҚШ Британияның  колониясы ретінде (17ғ. басы  – 1775 ж.).

2 кезең. – 1781 ж. АҚШ  конфедерациясының құрылуы. 

3 кезең. –  1787 ж. Конституцияны  қабылдау жəне федерацияның құрылуы. 

4 кезең. –  18 ғ. соңы  мен 19 ғ. басындағы АҚШ.

1 кезең. Метрополий тағайындайтын  губернаторлар.  Оңтүстікте ағылшын  ақсүйектері, Солтүстікте

буржуазия мен  шаруалар, Африкадан əкелінген

құлдар.

2 кезең. Конфедерация штаттарының  конгрессі. 

3 кезең де жəне одан  кейін. Президент

1 кезең.  Штаттардың сайланбалы

заңшығарушы жиналыстары.

1 кезең. Губернаторлар  аппараты.  1 кезең.  Сот жүйесі  Британдық үлгі

2 кезең. Штаттардың атқарушы  бойынша құрылды. 

3 кезең жəне одан кейін.  Екіпалаталық органдары. 

Конгресс: Сенат жəне Өкілдер

палатасы.

3 кезең жəне одан кейін.  АҚШ-тың Жоғарғы

сотыжəне соттардың екі  жүйесі – 

штаттардың жəне жалпыфедералдық.

3 кезең жəне одан бері. Президент

əкімшілігі АҚШ үкіметі  ретінде.

Штаттардың жəне ұсақ аумақтық

бірліктердің  заңшығарушылық

жиналыстары.

Аумақ губернаторлар басқарған

штаттарға, графтықтарға бөлінді.

4 кезең. Штаттардың

Жоғарғы соттары.

Штаттардың апелляциялық

соттары.

1 кезең. Тұрақты патшалық  əскері.

2 кезең. Американдық əскердің

құрылуы.

Бірінші инстанция соттары. Округтар соттары.

Жергілікті соттар. Қазіргі  замандағы АҚШ

АҚШ-тың мемлекеттік құрылымы

Президент – мемлекеттің  жəне атқарушы

биліктің басшысы. Вице-президент

президенттің орынбасары ретінде. Президент

əкімшілігі мемлекетті басқаруды  жүзеге

асырды.

Конгресс – Сенат жəне Өкілдер

палатасы.

Департаменттер

(министрліктер).

Ұлттық агенттіктер.

Штаттардың екіпалаталық

заңшығарушы жиналыстары.

Сайланбалы губернаторлар

басқаратын штат

əкімшіліктері.

Жоғарғы сот 1803 жылдан бастап

конституциялық əділет органы

ретінде.Соттардың екі  жүйесі – 

штаттардың жəне жалпыфедералдық.

Белгілі бір мақсаттарға

жету үшін нақты бір

уақытқа құрылатын

уақытша комиссиялар,

алқалар жəне т.б.

Штаттардың

Жоғарғы соттары.

Штаттардың апелля-

циялық соттары.

Бірінші инстанция

соттары.

Округтық соттар.

Жергілікті соттар. Франк  мемлекетінің мемлекеті жəне құқығы.

Франк мемлекетінің мемлекеті  жəне құқығы тарихының кезеңдері.

1 кезең. - Меровингтер монархиясы (6-7 ғ.ғ.)

2 кезең. –Каролингтар  монархиясы (8-9 ғ.ғ.)

Мемлекеттік жəне қоғамдық құрылым                        Құқықтық жүйе

          

Патша – мемлекет басшысы.

Оның билігі тұрақты жұмыс

істейтін кеңеспен жəне

ақсүйектер съездімен  “Ұлы

алаңмен” шектеліп отырған.

Негізгі екі тап: феодалдар  табы

жəне феодалдарға тəуелді

шаруалар табы, кейбір

облыстарда құлдық

сақталынған.

Құқықтың негізгі қайнар көзі

ретінде  «Варвар шындығы»

түріндегі əдет-ғұрып

нормалары табылды, соның

ішінде кең таралғаны  «Сали

шындығы» болды.

Міндеттемелік құқықта

мынадай шарттардың түрлері

кездесті: сату-сатып алу,

айырбас, сыйға тарту,  ссуда,

қарыз.

Некеге тұру жігіттің қызды

сатып алуы арқылы жүзеге

асырылды. Жақын туыстар

арасында жəне еркін адамдар

мен құлдар арасында некеге

тұруға тыйым салынды. 

Жылжымалы мүліктер

балаларының арасында

таратылды, олар жоқ болған

жағдайда жақын туыстарының

арасында үлестірілді.

Сот процесі айыптау сипатында

жəне істі қозғау талапкер

немесе жəбірленушінің

бастамасымен жүзеге

асырылды. Тараптардың

сайысушылығы кең таралды.

Майордом (патша до-

менін басқарған),

пфальц-граф (сот

билігін басқарған), те-

заурарий (қазна

сақтаушысы)

Жоғарғы сот

инстанциясы ретінде

Патша кеңесі табылды,

жергілікті жерлерде

жүздіктер соты болды.

Əскерді Маршал – 

феодалдардан шыққан

атты əскер басшысы

басқарды,соғыс

кездерінде

шаруалардан құралған

жасақтар  болған.

Округтер (пагалар)

графтардың

басшылығымен

Жүздіктермен

басқарылатын

Солтүстіктегі центе-

нариялар, Оңтүстікте -

викариялар.

Қауымдар (марктар)

өзін-өзі басқару

нысанында болды.

Оңтүстікте -  викария-

лар.                                                                                                                              Жаңа дəуірдегі Францияның құқығы

Негізгі қайнар көздер болып

Конституциялар, заңдар жəне кодекстер

табылды. Құқықтың жеке жəне жариялық

болып бөлінуі орын алды.

Азаматтық-іс жүргізушілік кодекс.

Кодекс 1806 жылы 1667 жылғы

Азаматтық сот əділдігі турлы

ордонанстың негізінде қабылданды.

Кодекс процесті тежейтін көптеген

ережелерді талап ететін іс жүргізуді

орнықтырды.

1807 ж. француз сауда  кодексі –

оның негізінде 1673 ж. «Құрғақ

жердегі сауда туралы»  жəне 1681 ж.

«Теңіз саудасы туралы»  заңдар тұрды.

Ол азаматтық кодекске қосымша

болып табылды, саудаға қатысты

арнайы нормалардан тұрды. Алайда,

оның нормалары жеткіліксіз  болған

жағдайда, азаматтық кодекстің

Конституциялық құқық: Негізгі  құжат

болып 1789 жылғы Адам жəне азамат

құқықтары туралы декларация табылды.

Басқа  конституциялық актілердің

барлығы белгілі бір дəрежеде осы құжатқа

негізделді.

1810 ж. Қылмыстық кодекс 4

кітаптан тұрды: бірінші  кітап

қылмыстық жəне түзету жазаларына,

екінші кітап жауапкершіліктің

негіздеріне жəне жауапкершіліктен

бостаудың негіздеріне, үшінші кітап

жеке жəне жариялық қылмыстар  мен

теріс қылықтарға,  төртінші кітап

полициялық құқықбұзушылықтар  мен

Азаматтық құқық: Құқықтың негізгі

қайнар көзі – 1804 жылғы  Азаматтық

кодекс (Наполеон кодексі). Заңды

тұлғалар құқық субъектісі болып

танылмады. Азаматтар азаматтық

құқықтардың барлығын пайдаланды,

шетелдіктер мен əйелдердің құқықтары

шектелді. Меншік құқығына нақты

анықтама берілмегенімен жерге жеке

Мұрагерлік құқық заң  бойынша

жəне өсиет бойынша  мұрагерлікті

таныды.

Міндеттемелік құқық: міндеттемеге

нақты анықтама берілмеген, алайда,

шарттың, оның бұзылмайтындығының,

тараптардың теңдігінің түсініктері  айқын

ажыратылған. Заттай міндеттемелер

қолданыста болды.

Неке-отбасы құқығы əке мен  күйеудің

билігіне негізделді. Некеге тұру үшін екі

жақтың келісімі қажет  болды, яғни, 

олардың мүліктік құқықтарын реттейтін

неке шарты бекітілетін. Некедегі əйелді

құқыққабілеттігі шектелген  жəне əрекет

қабілетсіз деп танылған.

1808 ж. Қылмыстық-іс

жүргізушілік кодекс –  бірінші таза іс

жүргізушлк құжат, үш сатылы сот

жүйесін орнықтырды. Кодекске

сəйкес. Қылмыстық процесс  екі