Қонақ үйдің технололгиялық циклі

Кредиттік карта —  пластиктік карта немесе пластина клиенттердің банктен немесе басқа да кредит-финанстық  орындардан алған тауарлармен қызметтерді  кредитке алу. Онда иегердің аты, қолының  көшірмесі, өзіндік номері және карточканың өтелу мерзімі көрсетілген. Кредитті төлем кезінде қонақ үйдің кассиры карточканың дұрыстығын, ішіндегі ақшанығ көлемін тексереді.

Қолма-қолсыз есеп айырысуда  жолдық және атаулы чектар қолданылады. Жолдық чектар белгілі бір суммаға  жазылады, сондықтан клиент қонақ үйде немесе мейрамханада осы суммаға лайық қызметті таңдайды. Жолдық чек бір адамнан басқа адамға берілуі мүмкін емес, бірақ оны кез-келген банктен қолма-қол ақшаға ауыстырып алуға болады. Атаулы чектар қонақ әр кезде өзіне керекті төлемді ғана жаздырып алады. Әлем зерттеуі бойынша:

1. Орында кредит картасымен  есеп айырысу;

2. Орында чектар;

3. Орында қолма-қол  ақшалар.

Шетелдердегі отельдерде қолма-қол ақшаны пайдалану өте  сирек кездеседі.

 

 

 

 

 

 

 

ІІ. Қабылдау және орналастыру қызметіндегі автоматтандырылған

                                       өңдеу

 

Қонақ үйде жоғарғы деңгейде қызметпен қамтамасыз ету жаңа технологияларсыз қиынға соғады. Автоматтандырылған жүйе еңбек өндірушілерді өсіруге  және қызметкерлердің білімін жоғарлатуға  бағытталады. Ешқандай жоғарғы технологяины қонақ үй қазіргі кезде әлемдегі компьютерлік интернет жүйесін қолданбауы мүмкін емес. Интернет жүйесі арқылы іскер патнерларды тауып, олармен қарым-қатынас жасап, қызметтерге жарнама жасау болып табылады. Сонымен қатар бұл жерге компьютер жүйесімен брондау, яғни интернет желісі арқылы орнынан брондап және номерлерді резервілеу.

Халықарарлық компьютерлік интернет желісі күннен күнге өте  жоғары қарқынмен дамып келе жатыр.

Интернет жүйесі арқылы брондау үйді брондау, авиабилеттерді және басқа да жағдайларды клиент туристік агентствоға бармай-ақ өзі ұйымдасытыра алады. Интернетте тек қана көріп қоймай, турды барлық түріне (қонақ үй, авиабилеттер, автомашиналар, экспорттар) брондау жасай алады.

WEB — қатарлары немесе  арнайы серверлердің құрылуы электронды тиімді тәсілі болды. Ақпараттарды интернеттерді пайдаланған адамдардың барлығы біле алады. Орналасуға талаптарды іздеу келесі принциптермен болады: орналасуы, аты, түрі (қонақ үй, мотель, турбаза), қонақ үйге тәуелділігі, қызметтерді талап ету және бағасы. Бірер минуттан кейін экранға қонақ үйлердің тізімі көрінеді, оларды адамдар таңдайды№ Экранда қонақ үй түрінің фотографиясы, ал туристік мәліметтер (орналасуы, мейрамханалары, бар, номерлердің жабдықталуы) шығады. Брондау үшін анкета толтырып, кредиттік картаның номерін жазу керек.

Компьютерлер қонақ  үйдің ақпараттық-есептеу орталықтарында кең түрде қолданылады. Олардың  көмегімен резервтерді басқаруға, комнаталарды бөлуге, тамақтарға бақылау  жасауға болады. Қонақ үйде персоналдардың жұмыс орны автоматтандырылуы қажет. Жұмыс орындарын автоматтандырылған локальдық компьютерлержелісін бірігуге, бөлімдер арасанда ұйымның болыуына көмектеседі.

Кез-келген қонақ үй өздерінің  қызметтерін, документтерін стандартты операцияның көмегімен орындайды: реклама құру, хаттар және сұраныстарды жіберу, есептерді безендіру. Қонақ үйдің қызметшілері ережелермен, нормалармен регламенттеледі. Бұл жағдайда «консультант», «кодекс» бағдарламалары көмектеседі. Сонымен қатар, қонақ үйдің басқа да қызметтерін автоматтандыру керек: мысалы, қойма шаруашылығы — инфсклад программасының көмегімен барлық компьютерленген жүйелерде. Мүмкін:

- номерді және орынды  брондау;

- клиенттерді тіркеу;

- қонақ карточкасын  енгізу;

- есептерді жүргізу;

- қаржылық есептерді  құру.

Осы функциялардың барлығын автоматтандырған режимде жүргізсе қонақтарға қызмет көрсету сапасы жақсарады.

 

                   

2.1 Қонақ үйде фондты ұйымдастыру және қызмет көрсету технологиясы

                          Қонақ үйлердің орналасу түрлері

 

Қонақ үйде орналастыру төрт топқа бөлінеді: тұрғын, администраторлық, қызмет көрсету және қосалқы жұмыс.

Тұрғын — барлық категориялардағы номерлер.

Администраторлық —  вестибюль, орналастыру орындарымен  коммуникация, администраторлық кабинет.

Қызмет көрсетуші — қоғамдық орындар және қоғамдық пайдалану (киноконцерттік залдар, музыкалық салондар, конференция залдары).

Қосалқы жұмыстар — иелік  және қойма орындар (кір жуу, ремонт шеберханасы, қоймалар).

Қонақ үйдің негізгі  ауданын тұрғын комнаталары-номерлерді құрайды, сонымен қатар онымен байланысты қосымша қызметтік орындар. Қонақ үй номері өзіне адамға қажетті барлық элементтерді кіргізеді (асханадан басқа), бұл жерде демалуға және ұйықтауға, жұмысқа, қонақ қабылдауға орын болуы керек. Дәрежесіне қарай, ыңғайлылығына, санына қарай номерлер келесі категорияға бөлінеді:

Көпбөлмелі номер (апартамент) — әдетте 3 комнатадан тұрады: жатын  бөлме, қонақ бөлме, кабинет. Мини-кухня  орналасады.

Люкс номер — 2 комнатадан тұрады: жатын бөлме және қонақ  бөлме. Жоғарғы сапалы жиһаздармен, стандартқа сай талаптар мен құрал-жабдықтар.

Дубль номер — жұптас номер, бір есіктен екінші есік іргелес.

Стандартты номер —  қонақ үй категориясына лайықты  бір комнаталық номер.

Тұрғын топтың қосымша: вестибюль, каридорлар, этаждық холлдар  және қонақ болме. Вестибюльді топқа: вестибюль кезекші администратор орны, гардероб, қабылдау бөлмесі, паспортный стол, касса, қызмет көрсету бюросы. Оған орналасатындар агентство байланысы, транспорттық бөлімше, сувинер сататын киосктер, парфюмерия, газет-журналдар және т.б. Вестибюльге кірер алдын ресторан және кафе бар. Қонақ үй ғимаратында вертикальды және горизонтальды байланыстармен қамтамасыз ету керек.

Горизонтальды байланыс бір этаждағы орналасуларды біріктіреді (коридорлар, галерия, холлдар және т.б.).

Вертикальды коммуникацияға: сатылар, лифтілер, сатылар (лестница) негізгі және қосалқы болып бөлінеді.

Администратор орындарына: директор кабинеті, бухгалтерия, кадр бөлімі кіреді.

Қызмет көрсету орындарына тамақтану пункты кіреді: ресторан, буфеттер, кафелер. Әдетте тамақтану  кәсібі администраторлар бақылауында  болады.

Көршілес кәсіптерге: байланыс бөлімі, банк бөлімі, халықаралық  телефон, сату киоскі, транспорттық агентство, шаштараз.

 

                  Тазалық сақтау жұмыстарын ұйымдастыру

 

Қонақ үй — бұл үздіксіз режимде қызмет ететін, жоғарғы санитарлы-гигиеналық талапқа сай кәсіпорын. Қонақ  үй қандай категорияға жатса да ол әрдайым таза болу керек. Бұл күнделікті персоналдардың территорияны, қонақ үй алдын, администратор орындарын тазалау болып табылады. Сол үшін тазалау қалай жақсы ұйымдастыруға болатын және қонақ үй шаруашылығын тазалықпен қамтамасыз ету керек екенін білу керек.

Жылдам әрі жоғарғы салада тазалық сақтаудың санитарлы-эпидемологиялық нормалар бөлінеді:

- жоғарғы классификациялық  профессионалды персоналдарды дайындау;

- толық инвентарлы, қаз  қалпында сай тазалық материалдары;

- қаз қалпында сай  тазалау машинасы және механизм  түрлері.

Қонақ үйде тазалықты  жүргізудің ең маңыздысы уақыттарды дұрыс бөлу. Тазалау тез әрі  уақытты алмас үшін міндетті. Тазалау  жұмысын жүргізуде әртүрлі маңызды  элементтер қатысады:

- этаж персоналдары  қонақтың көзіне азырақ түсу  керек;

- тазалау инвентары  және тазалау құралдарын көпшілік орындарда қалдырмау керек;

- мусор тасушылар,  тазалаушылар қонақ үйде тазалау  кезінде уақыттарын артық нәрсемен  алаңдатпау керек. Бұл  процестердің  орындалуы қонақ үйдің қызмет  көрсетудің дәрежесі болып табылады. Тазалау жұмыстарының категориялары:

- қонақ үйге қатысты  территорияны тазалау;

- орталық кіру ауданын  және вестибюльді және вестибюльге  қатысты группаларды (гардероб) тазалау;

- жалпы қолданыстағы  орындарды тазалау: сатылар (лестниц), каридорлар, холлдар, администратор, қызметтік және қосымша орындары.

Жұмысшылардың бірін-бірі орын алмасуы тек жетекшінің келісімімен  іске асады. Қызмет көрсетудің директордың  орынбасары қонақ үйде қызмет ететін персоналдардың жұмыстарын бөліп, ұйымдастырады[48].   

2.2.Қонақтарды тамақтану жүйесін ұйымдастыру және қызмет көрсету технологиясы.

Қонақ үй шаруашылығындағы бұл қызмет өзінің функционалды қызметін жүзеге асырады, бірақ туристік топтарды жіберу (графигіне) кестесіне бағынады. Оның ұйымдық - өндірістік міндеттеріне туристерге қызмет көрсету ғана кірмейді, ол банкет, презентация кештерді өткізуді қамтамасыз етеді. Ол тамақтану мен демалу мәдениетін қалыптастырады. Тамақтанудыру қызметінің барлық прейскуранты тұтынушыларға дейін міндетті тәртіппен жеткізіледі.

Тамақтандыру қызметінің обьектілері мыналар болып есептеледі: асхананы, ресторан, барларды, кафелерді жабдықтау, банкеттік қызметі. Тамақтандыру қызметі обьектілердің ерекшелігі қонақ үй шаруашылығының  мәртебесін қамтамасыз ететін сенімділіктің жоғары деңгейі болып табылады, осы бөлімшені басқарудың ұйымдық - кәсіби деңгейі. Қонақ үйлердегі тамақтандыру қызметі – бұл тағамды әртүрлі ассортиментімен сапалы дайындауды қамтамасыз ету.

Бұл бөлімшенің жұмысында  маңызды қателер болуы мүмкін. Жалпы басты қателігі, тамақтандыру қызметінің ресторандық сервистің бүкіл комплекісінің тиімділігін аз қалдыра отырып, қызмет көрсетудің сыртқы жағына көңіл бөле алады.

Ресторандық сервис –  бұл мәдени – экономикалық процесстер динамикасымен дербес әлеуметтік –  ұйымдастыру сферасы, тамақтану  жүйеге әртүрлі жеке дәмді (талғамдарды) есепке алу қажеттілігінің өскенін көрсетеді. Сервистік бұл сипаты туризм дамуындағы көптеген компонентерді толтыруға үндейді, өзара әрекетті талап ететін мұндай компоненттерге мыналарды жатқызуға болады: клиенттің денсаулығын тамақтану мәдениетімен бірлікте нығайту. Тұрақты әлеуметтік көңіл – күйді сақтау; өмір сүрудің тиімді бағытын қалыптастыру; тамақтану түрлерін тануға шығындар мен нәтижелерге сәйкес ынталандыруды (стимулын) жетілдіру. Ресторандық бизнесте баланысталған тамақтанудың дамуы арқылы қонақ жайлылық философиясы ашылады:

• қонақ аз уақыт болады, бірақ көп эмоциялар алады;
• дәстүрдің тиімділігі;
• тамақты әсер алу арқылы сауығу түрі ретінде безендірудің айқындылығы;
• тамқты дайындау шеберлігінде жаңа дүниені ашу;
• қарым – қатынастың бүлікшілсіз және шын көңілден орналасқан түпнұсқа суретінің символдары арқылы көріну формасы ретінде сый – сияпат көрсету.

Аталған факторлардың тәжірибелік  мағынасы (мәні) қайталанбас шығармашылық әлемін құрайды. Оның мазмұнына қонақжайлық  философиясын иллюстрациялайтын қолайлы жағдайлар жасау үшін әңгімелесу қосылады. Қонақжайлылық философиясына әңгімелесу арқылы мәдениет көрінісі, ұлттық асхана тағам үлгілері кіреді.

Көптеген ресторандардың ресторандардың ұлттық асхананың сол  немесе басқа түрін монополиялайтын белгілі Болгариядағы қара теңіз жағалауында ұлттық тағамның байлығына мамандандырылған ресторанды көруге болады. Бұл тенденция басқа демелыс орындарында, көптеген мемлекеттің қолдарында дамиды. Грузин, армян,француз асханаларының оригинал тағамдары бәріне белгілі. Мысалы, «Середина» отелінің ресторанында француз асханасы айқын ұсынылған. Бұл жерде сізге міндетті түрде тойымды және ерекше тағам «тауық бауырын форестерді» ұсынады. Бұл тағамға тауық бауырын, көп өсімдік майын, ірі туралған саңырауқұлақтар, помидордың ірі қабаттарын қосады. Ақ шараптың болуы тағамды жеуге тек (аромат) хош иіс беріп қана қоймайды, сонымен бірге оның тезірек сіңуін де қамтамасыз етеді. Жоғары колориялылығы туристерді қайта – қайта осы тағамды жеуге мәжбүр етеді. Компоненттің хош иісі мен пайдалылығы тыныс алудың таза профилактикасының компоненті ретіндегі фенхель есебінен артады.

Ұлттық асхананың тағамдарын зеріттей отыры, олардың өнертапқыштылығы мен дәстүрін сақтағандығы байқайға болады. Француздар өз асханаларының тартымдылығын оған шараптың көптеген сорттарын қосумен күшейтеді. Эффект (әсері) тұрақты және таусылмайтын, тіршілік әрекетін нығайту үшін танымды күшейтетін болып қалады.

Орыс асханасының ассортиметінде жеміс – жмдек шырындар, квас, пельмень және (блины) құймақтар міндетті түрде болады.

Ресторандық сервис, осындай  принциптерді қолдана отырып, келушінің  туристердің мобильді – тұрақты  жағдайын сақтауға бағдарлаумен қарым  – қатынас жасайды. Ереже бойынша, ресторандық сервис қонақ үй –  туристік комплексінде үш негізгі міндетке бағынады:

1. (балансталған) теғңгерілген тағамды ұсыну;
2. туристерді қосымша ресторандық қызмет көрсетулерді пайдалануға тарту (жаңа қажеттіліктерді қалыптастыру)
3. банкеттік іс – шараларды ұйымдастыру бойынша қонақжайлылықтың төтенше заңдарын жүзеге асырумен қызметтер ұсыну.

      Алға  қойылған мақсаттарды шешу иілгіш  тиімді бағаның құрылуына қол  жеткізуге мүмкіндік береді; тамақтанудың  альтернативтік обьектілері іздеуді  жоюға мүмкіндік береді. Міндеттерді  орындау бойынша іс - әрекеттің  турдың тиімділігін көтеруге, клиенттік тәртіптің жағдайын кеңейтуге, яғни күтілген нәтижені сақтауға, орынға сұраныстың өсуімен қайта келу мүмкіндігін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.